Necmettin BATIREL
Trump bozgunu!
Küresel borsalar haftayı ABD Başkanı Donald Trump'ın "ticaret savaşı"na ilişkin baskısını artırmasıyla ekside tamamladı. Yatırımcılar, aynı zamanda daha şahin bir FED ve Japonya Merkez Bankası'nın parasal teşvikleri ne zaman bırakacağı konusunda endişeli. Trump, çelik ve alüminyuma ek gümrük vergisi koyma vaadine yapılan eleştirilere cevap olarak, Cuma günü, "ticaret savaşları iyidir ve kazanmak kolaydır" açıklamasında bulundu. Trump'ın hedefinde bu vergilerle birlikte Amerika'da fiyatların dolayısıyla enflasyonu yükseltmek var. Böylece FED'in faiz artışını kolaylaştırmak istiyor. Cboe Volatilite yani korku Endeksi, bu hafta yaklaşık yüzde 43 yükseldi. 19.59 düzeyinde kapandı.
KREDİ KURULUŞLARI OLUMSUZ - Euro bölgesinde ocak ayında üretici fiyatları 0.4 arttı. Yıllık artış %1.5 ile %1.6'lık beklentinin altında kaldı. Almanya'da perakende satışlar ocakta 0.7 daraldı, oysa 0.9 artış tahmin ediliyordu. Yıllıkta ise %2.3'e düştü, burada da %3.5 artış beklentisi vardı. Yani özetle Avrupa'da satışlar gerileyince, enflasyon da düşüyor. ABD'de ise Michigan Üniversitesi Tüketici Güven Endeksi şubat'ta 99.7'ye yükseldi. Tarım dışı istihdam rakamlarının açıklanması bu haftaya bırakıldı. Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşu Moody's'den: ABD'nin yeni tedbirlerinin diğer ülkelerden yanıt bulabileceğine dikkat çekilirken, kısa vadeli süreçte güçlü iç talebin yüksek çelik fiyatlarını destekleyeceği belirtildi.Moody's'in gelişen ülkeler bölgesi şefi Ellis, " Ticaret savaşları kimsenin yararına olan bir şey değil, bu tarifeler 2000'lerin başında da artırıldı ancak bu ne işsizlik üzerinde ne ABD ekonomisi olumlu bir etki yapmamıştı. Bu tarz engellerin uzun vadeli sonuçları olumsuz olur" şeklinde yorum yaptı. Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşu Fitch'den ise: Çin çelik piyasasının 2018'de istikrarlı seviyede kalmasının beklendiği belirtildi.
AMERİKA'DA FİYATLAR ARTACAK - ABD'nin Perakende Endüstrisi Liderleri Birliğinden yapılan açıklamada, Trump'ın planının geniş biçimde uygulanması durumunda ek gümrük vergilerinin ülkede bütün sektörleri etkileyeceği vurgulandı. Açıklamada, Trump'ın ek gümrük vergileri getirmesinin, diğer ülkelerin ticari misillemelerine yol açacağı, ticaret savaşına neden olabileceği ve Amerikalı ihracatçıları olumsuz etkileyeceği uyarısında bulunuldu. çelik ve alüminyum gibi ham maddelerin maliyetlerinin artması durumunda konserve edilmiş mallardan elektronik ve otomotive kadar birçok alanda fiyatların artacağına dikkat çekildi ve "Hiç şüphesiz bu plan Amerikalı aileler için vergi anlamına geliyor." ifadesine yer verildi. Amerikan Otomotiv Politikaları Konseyinin açıklamasında ise Trump'ın ek gümrük vergilerinin ülkede çelik ve alüminyum fiyatlarını arttıracağı vurgulanırken, planın yürürlüğe girmesi halinde 7 milyon kişiye istihdam sağlayan Amerikan otomotiv endüstrisinin rekabet açısından dezavantajlı bir duruma gireceği kaydedildi.
IMF DE VERGİ KARARINA KARŞI - Uluslararası Para Fonu Sözcüsü Gerry Rice, ABD Başkanı Donald Trump'ın ithal çelik ve alüminyuma uygulayacağı gümrük vergisinin hem Amerikan ekonomisine hem de diğer ülkelere zarar vereceğini belirtti. IMF Sözcüsü Rice, yaptığı açıklamada, Trump'ın ithal çelik ve alüminyuma yönelik ek gümrük vergisi getirme planını eleştirdi. ABD'nin ulusal güvenliğini korumak gerekçesiyle ithalat kısıtlamalarına başvurmasının diğer ülkeler tarafından da kullanılabileceği uyarısında bulunan Rice, açıklamasında, "ABD Başkanı Donald Trump'ın açıkladığı ithalat kısıtlamaları muhtemelen sadece diğer ülkelere değil, çelik ve alüminyumu en fazla kullanan imalat ve inşaat sektörleri de dahil olmak üzere Amerikan ekonomisine de zarar verecek. ABD tarafından önerilen tedbirlerin, fiilen ülkelerin ithalat kısıtlamalarını meşrulaştırmak için ulusal güvenlik gerekçesini kullanmasını artırmasından endişe duyuyoruz" ifadelerini kullandı.
BİST POZİTİF AYRIŞACAK MI? - Borsa İstanbul, Avrupa'dan pozitif ayrıştı. Frankfurt ve Paris borsalarının %2.3 değer kaybettiği haftayı 0.66'lık gerilemeyle 116 bin 859 puandan tamamladı. Bankacılık endeksi yüzde 0,51, holding endeksi yüzde 0,27 değer kaybetti. Trump'ın çelik kararı Kardemir ve Erdemir gibi ana hisselerde satışları ağırlaştırdı. Ama bunun kalıcı olacağını sanmıyorum. Zira ABD'ye yapılan çelik ihracatı 1.1 milyon tonla, toplam çelik ihracatının %10'u seviyesinde.. Teknik açıdan 119 bin 500 ara direnç konumuna geldi. 116 binde ana destek oluştu. Bu hafta veri trafiği oldukça yoğun. Çin'de pazartesi günü şubat hizmet endeksi, döviz rezervleri, şubat ihracat/ithalat rakamları, TÜFE izlenecek. Euro bölgesinde şubat satın alma müdürleri birleşik ve hizmet endeksleri, ocak perakende satışlar, 4 ncü çeyrek büyüme, Avrupa Merkez Bankasının faiz kararı izlenecek. Türkiye'de şubat TÜFE/ÜFE haftanın ilk günü belli olacak. ABD'de şubat hizmet ve bileşik satın alma müdürleri endeksi, şubat özel sektör istihdamı, ocak fabrika siparişleri, şubat tarım dışı istihdam, işsizlik oranı, saatlik ücretler piyasaları yönlendirecek. Japonya merkez bankası da Cuma günü faiz kararını açıklayacak.
DOLARDAKİ GÜÇ KAYBI SÜRECEK - Trump'ın, Çelik ve Alüminyum ithalatına ek vergi düzenlenmesini imzalayacağını açıklaması gündeme bomba gibi düşerken Dolar varlıklarının baskılanmasına neden oldu. Almanya, Trump'ın bu düşüncesini gözden geçirmesi gerektiğini vurgularken aksi taktirde bu uygulamaya uygun bir karşılık vereceklerini söyledi. Avrupa Komisyonu ise AB'nin sanayini korumaktan kaçınmayacaklarını söylerken Çin tarafı eğer ki bu durumun kendi çıkarlarına zarar vermesi durumunda korumaya yönelik önlemler alacaklarını söyleyerek ABD'ye göz verdi Bu gelişmeler dolara güç kaybettirdi. Parite 1.2230'dan 1.2318 sente yükseldi. Bu hafta çelik vergisine yönelik atılacak adımlar önemli. Parite 1.2250 sent desteğinin üzerinde kaldığı sürece 1.2360 ve 1.2410 sent dirençleri test edilecek.
TÜRK LİRASINA ÇİN DESTEĞİ - ABD faizlerinin öngörülenden daha fazla yükseleceği endişeleri, jeopolitik gelişmeler ve ABD'nin çelik gibi bazı ürünler için ithalat vergisi getirmesinin küresel bir ticaret savaşını tetikleyebileceği endişeleriyle dolar/TL yükseldi.. Ama 3.82 TL'yi aşan dolardaki ataklar kalıcı olmadı kapanış 3.805 TL ile gerçekleşti. Buna yol açan gelişme, uluslar arası kredi kuruluşu Fitch'in, Trump'ın çelik vergi kararının Çin ekonomisini etkilemeyeceği aksine 2018 yılını yükselişle tamamlayacağı görüşünü açıklaması oldu. Çin biliyorsunuz gelişmekte olan ülkelerin lokomotifi. Çin'de bozulma olmaması gelişen ülkeleri olumlu etkiliyor. Nitekim 11.98'e çıkan dolar/rand paritesi bu haberden sonra 11.91'e geriledi. Dolar/TL'nin de tansiyonu düştü. Yurt içi tarafta hafta başından bu yana gündemin ilk sırasında jeopolitik risk unsurları var. Daha önce açıklaması yapılan Türkiye, İran ve Rusya Dış İşleri Bakanları toplantısının 16 Mart'ta Astana'da yapılacağı belirtildi. Döviz sepeti 4.25 TL'ye çıktı. 5 yıllık risk primi 173 düzeyinde.. 200'ü aşmadığı sürece korkulacak bir tablo yok demektir. Dolar ABD verilerine bağlı olarak bu hafta 3.78 – 3.81 TL aralığında kalacak görünüyor. Euro 4.66 – 4.68 TL bandında dalgalanacak.
ABD KUYU AÇIYOR, PETROL GEVŞİYOR - Hafta başından bu yana geri çekilmelerini sürdüren petrolde aşağı yönlü hareketlerin hakim olduğunu söylememiz mümkün. OPEC ülkelerinde petrol üretimi, Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki bir sahadaki bakım çalışmaları ve Venezuela'da devam eden üretim kısıtlamalarına bağlı olarak Şubat ayında 10 ayın en düşük seviyesine indi. ABD'nin petrol endüstrisinin görünümü ve kısa dönem ham petrol üretimi hakkında gösterge kabul edilen petrol sondaj kulesi sayısı bu hafta da artış gösterdi. Petrol sahası hizmet şirketlerinden Baker Hughes'un yayımladığı haftalık verilere göre, 24 Şubat-2 Mart döneminde ABD'de 1 petrol sondaj kulesi hizmete alındı. Böylece, geçen hafta 799 olan ABD'nin toplam petrol sondaj kulesi sayısı bu hafta 800'e yükseldi. ABD'nin petrol sondaj kulesi sayısı son bir yıllık dönemde yaklaşık yüzde 31 arttı. Geçen senenin aynı döneminde ülkedeki toplam petrol sondaj kulesi sayısı 609'du. ABD'nin ham petrol üretimi son 7 haftada 6 kez yükseliş gösterdi ABD Enerji Enformasyon İdaresinin verilerine göre, ülkenin ham petrol üretimi 17-23 Şubat tarihlerinde, bir önceki haftaya göre günlük ortalama 13 bin varil artışla 10,28 milyon varile ulaştı. Brent petrol haftayı 64 dolar düzeyinde tamamladı. Petrol 67 doları aşınca zam yapan akaryakıt şirketleri bakalım bu 3 dolarlık düşüşü ne zaman fiyatlara yansıtacak?
ALTIN NASIL DALGALANACAK? - Çelik vergisi ABD piyasalarındaki satışı destekledi, dolar endeksi 90 düzeyinde tutunamadı. Bu gelişme altına prim yaptırdı. Londra Emtia piyasaları stratejistlerinin açıklamalarına göre FED'in faizleri yıl içinde dört kez artırarak para politikasının normalleşme çalışması yürütmesine rağmen dolar değer kaybedecek. FED, 2019 yılında ise bir kez daha faiz artırımına gidecek. ABD'de 2018 ortalarında yüksek enflasyon rakamları ve altın fiyatlarında geçici bir yükseliş bekledikleri, bunun reel faizlerin düşmesinde etkili olacağı ve altın tutmanın fırsat maliyetini düşüreceği ifade edildi. Son olarak ABD Başkanı Donald Trump'ın düşürmeyi taahhüt ettiği dış ticaret açığı, 2017'de tüm korumacı politikalara rağmen 586 milyar Dolar ile son 9 yılın rekorunu kırdığını belirtelim. Altında teknik olarak yukarı yönlü atakların devamında 1326, 1329 ve 1334 dolar seviyeleri takip edilebilir. Olası düzeltme hareketlerinde ise 1320, 1313 ve 1309 dolar destekleri çalışacak. Kapalıçarşı'da 24 ayar külçenin gramı, bu hafta doların serbest piyasadaki gerilemesine bağlı olarak 161 liraya düştükten sonra 163 liraya doğru atak yapabilir.