Necmettin BATIREL
Taşlar temizleniyor
Küresel borsalar haftayı Biden’ın 6 trilyon dolarlık bütçe planıyla artıda tamamladı.
Beyaz Saray, borçlanma maliyeti ucuzken şimdi yatırım yapmanın ve bütçe açığını daha sonra azaltmanın mali açıdan mantıklı olduğunu savundu. Dolarda kayıp kazançlar dengelendi, altın yükseldi, Bitcoin 36 bin dolarda kaldı.
Bu hafta hisse senetleri endeks bazında %2.05 değer kaybetti. Altın %3.08, dolar/Euro 2.15 değer kazandı. Yeni haftada yatırımcıları çok önemli gelişmeler bekliyor.
4 TRİLYON DOLAR VERGİ TOPLANACAK
Evet ABD hükümeti pandemiden kurtuluşu kutlamak için dev bir bütçe açıkladı. 1 Ekim’de başlayacak mali yıldaki hükümet harcamalarının sıralandığı bütçede Biden'ın 2022 mali yılı için sunduğu plan 6,01 trilyon dolar harcama ve 4,17 trilyon dolarlık vergi geliri artışı öngörüyor.
Planda, 1,84 trilyon dolarlık bir bütçe açığı öngörülüyor. Beyaz Saray yetkilileri, Biden'ın eşitsizliği giderme, iklim değişikliği alanında atılacak adımlar ve dört yıl daha ücretsiz kamu eğitimi sağlamaya yönelik 4 trilyon dolarlık planlarının 15 yıl içinde tamamen ödeneceğini ve vergi artışlarının 2030'dan sonra açıkları azaltmaya başlayacağını söylüyor.
BİTCOİN 36 BİN DOLARDA
Bitccoin, Japonya Merkez Bankası Başkanı Haruhiko Kuroda’nın açıklamalarıyla yüzde 7’den fazla düştü 36 bin dolara geriledi. Kuroda, Bitcoin’in bir ödeme aracı olarak çok az kullanıldığını söyledi.
Kripto paraların bir finansal ürün ya da para birimi olarak tanınamayacağını vurgulayan Güney Kore hükümeti, kripto para işlemlerinden kazanılan gelirin Mayıs 2023’ten itibaren vergilendirileceğini söyledi.
S&P NOT GÜNCELLEMEKTEN KAÇTI
Borsa İstanbul haftayı 0.50 artışla 1422 puanla tamamladı. İşlem hacmi 15.2 milyar TL oldu. Bankalar 0.37, yükseldi. En yüksek artış 3.72 ile toptan satışta görüldü.
Bilgi teknolojileri ve yiyecek sektörlerinde %2.50’luk kayıp yaşandı. Kurların sert yükselişi sonrasında endeks 1400 puana geriledi. Ancak Merkez Bankasından yapılan sıkı para politikasına devam açıklaması gerginliği azalttı.
Uluslararası kredi kuruluşu Standard and Poor’s, hızlı büyüyen Türk ekonomisi için değerlendirme yapmaktan kaçtı. Yeni haftada kritik veriler açıklanacak.
Yurtiçinden başlayalım. Pazartesi günü 1 nci çeyrek GSYHİ (%6.7); Salı günü Mayıs imalat endeksi (52.4); Perşembe günü Mayıs TÜFE (17.30); açıklanacak. Euro bölgesinde, Mayıs imalat endeksi (64.0); Nisan ÜFE (0.9 / 7.3); perakende satışlar (-0,5 / 26.0); var. ABD’de Mayıs üretim endeksi (61.5); Mayıs özel sektör ve tarım dışı istihdam (650 bin artış); ISM imalat dışı endeks (63.0); nisan fabrika siparişleri (-0.2) belli olacak.
Türkiye’nin büyüme hızındaki artış BİST’te banka ve enerji sektörünü çok olumlu etkileyecek. Yıllık TÜFE 17.30 seviyesinde kalırsa faizler sabit tutulacak, kurlar gevşeyecek.
TÜRK EKONOMİSİ BÜYÜYOR
İtalya’nın en büyük bankalarından Unicredit, Türkiye için 2021'in ilk çeyreğinde yüzde 4,4 olan büyüme tahminini yüzde 6'ya çıkardı
Morgan Stanley ise, 2021 yılının ilk çeyreğinde Türkiye’nin ekonomik büyümesi yıllık bazda yüzde 5,3 çeyreklik bazda 1,25 büyüme olacağını açıkladı.
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfü Elvan ilk çeyrekte Türkiye’nin %6 büyüyeceğine dair işaretler var dedi. Pazartesi günü gerçek rakamı göreceğiz. %6’nın üzerinde bir rakam bekleniyor
Nisan ayında ihracat yüzde 18.8 milyar dolarla %109,2, ithalat 21.8 milyar dolarla yüzde 61,1 arttı dış ticaret açığı geçen yıla göre %33 azaldı, 3 milyar dolara geriledi.
Mart’ta 66.2 olan İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 86’ya çıktı. Dış ticaret açığı ocak-nisan döneminde 14 milyar dolara geriledi.
KURLAR NEDEN YÜKSELDİ?
Döviz cephesinde yükseliş var. Buna sebep Haziran’da şirketlerin borç geri ödemesi gösteriliyor. Ancak şirketlerin bankada şu anda 85 milyar doları var. Kurların yükselmesine 3 gelişme yolaçtı.
Birincisi Dünya Bankası ekonomisti David Knight, Türkiye ekonomisinin bu yılki görünümünün çok belirsiz olduğunu ve risklere karşı güçlü para politikası uygulanması gerektiğini söyledi. .
İkinci olumsuz hareket yurtdışı bankaların kısa sürede hızlı TL talebinde bulunmalarıyla gerçekleşti. Bu talep artışında ABD Başkanı Joe Biden’ın altyapı yatırımlarını artırmak için kongreye 6 trilyon dolarlık bütçe sunması. Harcamalar ve bütçe açığı artacak, enflasyon yükselecek, bu durumda FED faizleri 2023’ten önce arttırmak zorunda kalacak.
Üçüncüsü ise Kalifornia fonunun ülkeden çıkış yapması. Ancak asıl sebep Merkez Bankasını 17 Haziran toplantısında faiz indirimine gitme düşüncesinden vazgeçirmek.
Euro dolar paritesi 1.2195 sentte kaldı. Dolar 8.56, Euro 10.44 TL’den işlem gördü. Yeni haftada TÜFE kurların geleceğini belirleyecek. 8.65 direnç, 8.40 destek haline geldi.
ALTINDA ŞAHLANIŞ DÖNEMİ BAŞLIYOR
Amerika’da 6 trilyon dolarlık dev bütçe altındaki beklentileri yükseltti. 1890 dolar desteğini kırmayan ons 1903 dolarla kapandı.
1900 doların üzerindeki hareket altının yükseliş trendinde kalacağını gösteriyor. Harcamaların artacak olması emtia fiyatlarında çok büyük artışlar yaşanacağının habercisi. Teknik analizlere göre, Ekim ayının ortalarında altının onsu 2100 doları aşacak.
Altın 1960~1965 dolar seviyesini geçtikten sonra, fiyatlar 2067 dolara, ardından 2305 dolara orta derecede hızlı bir şekilde yükselmeye devam edecek.
2067 dolar seviyesi, Ağustos 2020'deki 2072 dolardaki zirveye en yakın direnci temsil ediyor. ABD Merkez Bankası ve küresel merkez bankalarının sıkılaştırma aşamasına girmesi beklentisiyle sermayenin nasıl kullanıldığına dair bir değişiklik.
Bu süreç aynı zamanda 2005~2007'de ABD Merkez Bankası'nın piyasaları düzenli bir biçimde kaldıraçsızlaştırmaya çalışan faiz oranlarını yükseltmesiyle gerçekleşti. Ana borsa endeksleri ve değerli metaller bu etkinlik boyunca yükselmeye devam etti çünkü tüccarlar/yatırımcılar bilinmeyen bir piyasa olayının risklerinden korunmaya başlamışken Fed oranları artırmaya devam etti.
Şu anda, FED’in 2022 veya 2023'te potansiyel olarak faizleri artırmayı planladığını biliyoruz.. 2004~2007 altın rallisi ile şu anda altında gördüğümüz şey arasında esrarengiz bir benzerlik var. 2004'te altın 350 dolar civarında işlem görüyordu 2011'de 1923 dolara ulaştı - toplamda %450'nin üzerinde bir ralli yaptı. Son fiyat düşüşlerine bağlı olarak aynı benzer tablo yaşanırsa olursa, altın 6500 doların üzerine çıkabilir.
Şu anda araştırmalar onsa 3750 dolar uzun hedef koymuş durumda. Ama önce 2000 ardından 2300 doların aşılması gerekiyor. Aşılırsa 2600 dolar gündeme gelecek.
Son araştırmalar 3750 dolar zirvesi üzerine odaklanıyor. Altındaki teknik tahminler çok yüksek. Bu analizler insanların altın üzerinde satış yerine alım yönünde tercih kullanmalarını sağlayacaktır. Kur bugünkü seviyede kalırsa 2070 dolardaki altın külçenin gramını 570 liraya, 2300 dolar ons 636 liraya, 3750 dolardaki altın 1040 liraya taşır..
Dolar/TL yükselirse fiyat 1300 lirayı bile görebilir. Uzun vadeli altın yatırımı yapanların kazançları dudak uçuklatacak. Yeni haftada kurlardaki yükselişin kalıcı olması halinde altının 530 lirayı aşması muhtemel görünüyor.