Piyasalardaki son durumu, ekonomi dünyasının duayen kalemi Necmettin Batırel yorumladı..

Küresel borsalarda karışık bir tablo var. Avrupa Merkez Bankasının tahvil alımını azaltacağı balonuyla başlayan satış havası, haberin yalanlanmasıyla duruldu. Ancak bu defa da Hollande bombası patladı. Fransa başkanının “İngiltere AB’den ayrılmasının bedelini ödeyecek” deyince, Birleşik Krallığa ağır fatura çıkarılacağı kaygıları arttı, Frankfurt ve Paris borsaları ekside kapandı. Ancak sterlinin aşırı değer kaybetmesi İngiliz ihracatçı şirketlerini dopingledi, Londra borsası haftayı yükselişle tamamladı. ABD’de ise FED’in faiz artışında en önemli kriter olarak kabul ettiği tarım dışı istihdam verisi tahminlerin gerisinde kaldı. Wall Street haftayı sınırlı gerilemeyle sonlandırdı. Dolar çıktı/indi, altın toparlanmaya başladı.

STERLİN DİP YAPTI - Geçen hafta kritik ABD verileri piyasalara yön verdi. Dolar endeksi 97.20 ile tavan yaptıktan sonra istihdam rakamlarından sonra 96.48 düzeyine geriledi. ABD tarım dışı istihdam rakamları 156 bin açıklanarak, 175 bin beklentisinin altında kaldı. Ortalama saatlik kazançlar ise yüzde 0,2 aylık artış ile beklentilere paralel gerçekleşti. İşsizlik oranı %4.9’dan %5’e yükseldi. Sterlinde ise son 30 yılın dip seviyesi görüldü. 1.1847 seviyesine düşen sterlin kapanışı 1.2436 dolarla gerçekleştirdi. OPEC’in arz dondurma kararı ile yükselişe başlayan petrol, bu hafta azalış gösteren stok verileri ve Cezayir’den üretim kesintisinin %1’i bulacağı haberiyle 53 dolara dayanan brent petrol iran, Libya ve Nijerya’nın kesintiye katılmayacağı haberiyle 51.93 dolara döndü.

ABD’DE KASIRGA KORKUSU - ABD Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Stanley Fischer, eylül ayındaki istihdam artışının düşen işsizlikle uyumlu olduğunu söyledi. Tarım dışı istihdamdaki 156 binlik artışı "ne az ne fazla" bulduğunu belirten Fischer, "İstihdam verileri işsizlikteki düşüş eğilimiyle uyumlu." dedi. İstihdam verisinden sonra vadeli işlemlerde Aralık’ta faiz artış ihtimali 63.9’dan %70’e çıktı. ABD’li milyarder yönetici Bill Gross "Fed Aralık ayında kesin faiz artırır, belki Kasım'da bile artırabilir" diyor. Ancak doğal felaketler Aralık’ta faiz artışını engelleyebilir. Matthews kasırgasının meydana getireceği hasar ekonomiyi yavaşlatabilir. Petrol fiyatları bu gelişme karşısında 40 dolara düşebilir. Enerji üretimi ile geçinen güney eyaletlerinde istihdam kaybı artar. Başkan adaylarından Trump seçilirse FED’in parasal sıkılaştırma programını askıya alması kaçınılmaz sonuç olur.. Yellen de istifa eder..

HİSSE SENETLERİNE HÜCUM - Borsa İstanbul'da işlem gören hisse senetleri geçen hafta ortalama yüzde 1,94, dolar yüzde 1,47 değer kazandı. Endeks en yüksek 78.605, en düşük ise 76.484 puanı gördükten sonra haftayı, 77.976 puanla tamamladı. Kapalıçarşı'da 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı bu hafta yüzde 3,37 azalarak 123,40 liraya geriledi.  Çeyrek altın 202 liraya düştü. Euro 1.28 arttı, 3.418 TL’ye çıktı. Dolar 1.47 prim yaptı, 3.049 TL ye ulaştı. Bu hafta veri açısından sakin. Türkiye’de pazartesi günü ağustos ayı sanayi üretimi Çarşamba günü ağustos dış ticaret açığı var. 23 ncü Dünya enerji kongresinde alınacak olan kararlar piyasaları yakından ilgilendiriyor. Euro bölgesinde Salı günü ağustos sanayi üretimi ile dış ticaret fazlası ile Almanya’da ZEW endeksi izlenecek. Perşembe günü İngiltere merkez bankasının faiz kararı merakla bekleniyor. ABD’de Cuma günü eylül ÜFE ve perakende satışlarla FED’in toplantı tutanakları piyasaları hareketlendirecek. BIST teknik olarak 77 bin desteğini kırmadığı sürece 78 bin 700 – 79 bin 300 dirençlerini test edecek. 

DOLAR KAZANDI/KAYBETTİ - Olumlu gelen ABD verileriyle hafta boyunca satıcılı seyreden Euro/dolar paritesinde dalgalı bir seyir dikkat çekti. Avrupa Merkez Bankasının varlık alımını azaltacağına dair haberlerle sert yükselen parite kazançlarını son gün geri verdi ve ABD Tarım Dışı İstihdam verisi öncesi paritede 1.11 sente kadar geriledi. Kritik ABD Tarım Dışı istihdam datası beklentileri karşılamayınca parite yönünü tekrardan yukarı çevirdi. Önümüzdeki hafta ise ABD tarafında FED tutanakları takip edilecek. Euro bölgesinde Alman Zew ekonomi kanısı ön plana çıkıyor. Teknik olarak bakıldığında ise paritenin son yükselişine rağmen düşüş kanalını koruduğunu görüyoruz. Ancak 1.1230-1.1250 kritik direnç noktası olarak izlenebilir. Bu seviyelerin aşılması düşüş kanalını bozabilir ve yeni bir yükseliş hareketi görebiliriz. Geri çekilmelerde ise 1.1150-1.1120 destek noktaları olarak takip edilebilir.

TL’DEKİ KAYIPLAR DURDU - Açıklanan ABD verileri beklentileri karşıladıkça Dolardaki yükseliş devam etti. Aynı zamanda içeride Moody’s’e dair endişeler TL varlıklarını zayıflattı ve kur son zamanların en sert yükselişini kaydetti. ABD Eylül Tarım Dışı İstihdam verisi sonrası piyasa fiyatlamaları değişti. 175 bin aylık istihdam artışı beklenirken, artış 156 bin ile sınırlı kaldı. işsizlik oranının %4.9’dan %5.0’e yükseldiğini görüyoruz. Verilerin etkisiyle dolar kazançlarını geri verdi. Önümüzdeki hafta ise FED tutanakları ABD tarafında ön planda olacak. Yurtiçinde ise Türkiye Sanayi Üretimi ve Cari Denge verisini takip ediyor olacağız. Teknik olarak bakıldığında 3.0350-3.0220 destek bölgesi olarak karşımıza çıkıyor. Bu seviyeler üzerinde kaldığı sürece kurda yükseliş kanalı korunabilir. Ama dolarda yükselişin kalıcı hale gelmesi için 3.065 TL’nin aşılması gerekiyor. Genel beklentiye göre TL güçlenecek. Dolarda satış tavsiye ediliyor.

ALTINDA ÜMİTLER KAYBOLMADI - Olumlu ABD verileri ve ABD 2 ve 10 yıllık tahvil faizlerindeki hızlı yükseliş dolar endeksini 97 düzeyinin üzerine taşıyınca altında aşağı yönlü hareket hız kazandı. Haftanın son işlem gününde ABD’de istihdam rakamları takip edildi. Ons önce 1264 dolara tırmandı, ardından 1242 dolara sert bir dönüş kaydetti, kapanışı 1259 dolarla gerçekleştirdi. Gelecek hafta Amerika Merkez Bankası’nın Eylül ayı toplantı tutanakları altın üzerindeki oynaklığı artırabilir. Ama piyasa artık FED’in Aralık ayında faiz artışına gideceği ihtimalini satın aldı. Bundan sonra yaşanacak olanlar önemli. İşte doğal afetlerle başkanlık seçimleri altını yakından ilgilendiriyor. Diğer taraftan ingiltere’nin AB’den ayrılacak olmasıyla ortaya çıkan belirsizlik insanları güvenli limanda kalmaya zorlayabilir. Altında uzun vadeli pozisyon açılması en akıllı hareket.. Teknik olarak altın 1250 dolar desteği üzerinde kaldığı sürece 1280 – 1290 dolar dirençlerine ulaşacak.. 1300 doları aşarsa yükseliş trendi başlayacak. Kapalıçarşı’da bu hafta 24 ayar külçenin gramı 123 – 125 lira aralığında hareket edecek görünüyor.