Necmettin BATIREL
Sıkıntı yok iş yok!
Küresel piyasalar 2022 yılına düşüşle başladı. yeni varyantın ekonomide durgunluğa yolaçacağı öngörülüyor, ama fiyatlamada sert değişim beklenmiyor. Endekslerin gerilemesinde ABD 10 yıllık tahvil getirisinin 1.76 ile rekor düzeye çıkması yolaçtı. Tahvillere satış gelmesinde ise FED’in mart ayında faiz artışına gidebileceği beklentisi etkili oldu. Daha önceki beklenti Mayıs ayında faizlerin artacağı yönündeydi. FED tutanaklarından sonra bölge başkanları da yaptıkları konuşmalarda aşırı yükselen enflasyona karşı faizlerin erken artırılması konusunda görüş açıklıyor. ABD’de istihdam tahminlerin gerisinde kaldı. Wall Street bu gelişmeyi sıkıntı yok iş yok şeklinde değerlendirdi
PETROLDEKİ YÜKSELİŞ KALICI OLMADI
Bu hafta petrol fiyatlarında %5 yükseliş oldu. Kazakistan'daki durum fiyatları yükseltti. Gösterge petrol olan brent bu hafta 83 dolara yaklaşarak 24 Kasım sonrası en yüksek seviyeyi gördü. Ancak Kazakistan’da durumun normale dönmesiyle petrol gevşedi, Brent haftayı 81.4 dolarla tamamladı. ABD’de tarım dışı istihdamın hayal kırıklığı meydana getirmesi doları zayıflattı, altın toparladı. Bitcoin 41 bin 800 dolarda kaldı.
REKOR BİRLEŞME VE SATIN ALMA YILI
Türkiye’de 2021 yılında toplam birleşme ve satın almaların işlem hacmi son yedi yılın en yüksek seviyesine ulaşarak toplam 14 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Rekabet Kurumu'nun açıkladığı verilere göre, birleşme ve devralmaların toplam işlem bedeli 42,6 milyar TL olurken özelleştirmelerin işlem bedeli 95 milyar TL oldu. Böylelikle 2021 yılında Türkiye kökenli şirketler için 125 işlemde öngörülen toplam işlem bedeli yaklaşık 137,5 milyar TL oldu. Bu gelişme ülkenin yılı neden çift haneli büyüme ile tamamladığını gösteriyor.
BİST, HACİMLİ YÜKSELİŞ TRENDİNDE
Borsa İstanbul istikrarlı yükselişini sürdürüyor. Döviz kurlarının stabil hale gelmesi, talebin artmasını sağlıyor. Endeks 2033 puanla haftayı tamamladı. İşlem hacmi 35 milyar liraya yükseldi. Bankacılık endeksi 3.65 primle ilk sırada yer aldı. Onu 3.51 ile toptan eşya, 2.26 ile demir çelik izledi. İnşaat sektörü %1.13 geriledi. ABD’de açıklanan tarım dışı istihdam rakamlarının bozulmasından sonra FED’in politika değiştirip değiştirmeyeceği yeni haftada başkan Powell’ın açıklamalarıyla netleşecek. Teknik açıdan 1960 puan destek 2050 puan direnç oldu. Dördüncü çeyrek bilançolarında yüksek kar açıklayacak şirket hisselerinde büyük yoğunlaşma yaşanıyor.
CARİ AÇIKTA TARİHİ DARALMA
Yeni haftada yurtiçinde Kasım işsizlik oranı (önceki 11.2); cari hesap (-2.7 milyar dolar) Kasım yıllık sanayi üretimi (önceki %8.5) yılsonu TÜFE beklentisi (23.85 var. Takvim etkisinden arındırılmamış sanayi üretiminin yıllık bazda %9.92 artması bekleniyor. Cari işlemlerin ise Kasım’da 2.2 milyar dolar, 2021 sonunda 14.7 milyar dolar açık vereceği tahmin ediliyor. 2020 sonunda cari açık 36.7 milyar dolar olmuştu. Bu durumda 1 yılda %60 gerilemeyle 22 milyar dolarlık iyileşme sağlanmış olacak. Euro bölgesinde ocak sentix yatırımcı güven endeksi (12.0); Kasım sanayi üretimi (0.3 – 0.6); Almanya’da dördüncü çeyrek GSYHİ (2.70) açıklanacak. ABD’de Aralık TÜFE (0.7 / 7.1); ÜFE (0.4 / 9.8); perakende satışlar (-0.1); sanayi üretimi (0.3); kapasite kullanımı (77.0) izlenecek.
ABD’DE ÇALIŞMA DÜZENİ BOZULUYOR
Amerika’da istihdamda hayal kırıklığı var. Aralık ayında 400 bin artış bekleniyordu, 199 bin olarak gerçekleşti. Bu rakam son 1 yılın en düşük seviyesi. İşsizlik oranı %3.9’a geriledi. Aylık ücretler 0.6 artarak tahminleri aştı. Yıllık bazdaki artış 4.7’ye çıktı. işsizlik oranı ile ücretlerdeki artışa rağmen istihdamdaki bozulma doların değer kaybetmesine yolaçtı.Euro bölgesinde TÜFE Aralık’ta 0.4, yıllıkta %5.0’e çıkarak Avrupa Merkez Bankası’nın yükselişin geçici olduğu görüşünün aksine rekor tazeledi.Bölgede doğalgaz fiyatlarında yükseliş sıkıntısı devam ediyor. Bu yükseliş, enerjiye bağlı sektörlerde üretimi tehdit ediyor. Omikron varyantının da fiyatları yükselteceği endişesi var. Euro dolar paritesi haftayı 1.1363 sentle tamamladı. 1.1290 destek, 1.1370 direnç oldu. Aşılırsa 1.1410 sente çıkılacak.
CARİ AÇIK TL’Yİ NASIL ETKİLEYECEK?
Kur tarafında bu hafta yüksek enflasyon, FED tutanakları, tahvillerdeki büyük oynaklık gelişmelere karşın fiyat 13'lü seviyeleri korudu. Haftaya 13,30 seviyesinden başlayan 13.93 ile tavan, 13.55 ile taban yaptı. döviz alım saatlerinde daha sakin seyir izleyen kurda artık 10.00-15.00 saatleri dışında oynaklık artıyor. TL'yi korumak için planlanan mevduat sisteminde döviz, bir nevi belli saatlerde sabitlenmiş durumda. Bu noktada piyasalarda endişe yaratan iki nokta var: Fiyat kontrolü nasıl yapılıyor? Döviz satarak mı TL basılarak mı? Her Merkez Bankası Aralık ayındaki 5 müdahalede 7.2 milyar dolar sattığını açıkladı. Net rezervler 8.3 milyar dolara geriledi, toplam rezervler 111 milyar dolar oldu. Salı günü açıklanacak Kasım ayı cari açık rakamlarından sonra TL’de kazanımların artması bekleniyor. Dolar haftayı 13.60, Euro 15.60 TL ile tamamladı. Yeni haftada kurun 13.50 TL desteğini kırması bekleniyor.
ALTIN İSTİHDAMDAN DESTEK BULDU MU?
ABD'de Aralık ayı istihdam verilerinin aşağı yönlü sürpriz yapmasına rağmen, altın 1800 doları aşamadı. Veri öncesi 1787 dolara gerileyen ons kapanışı 1798 dolarla gerçekleştirdi. Amerika’da tarım dışı istihdam 400 binlik artış beklentisine karşı 199 bin olarak geldi. İşsizlik oranı ise %3.9’a geriledi. İşsiz sayısı 6.3 milyona düştü. Şubat 2020'de koronavirüs (COVID-19) pandemisi öncesinde işsizlik oranı yüzde 3,5, işsiz sayısı ise 5,7 milyondu. İstihdam kazancının en fazla olduğu sektörler eğlence ve konaklama, profesyonel ve ticari hizmetler, imalat ve inşaat oldu. İşgücüne katılım oranı Aralık ayında %61,9 olarak değişmeden kaldı ancak Şubat 2020'ye göre 1,5 puan daha düşük. Rapordaki bir diğer önemli enflasyon göstergesi olan yıldan yıla ortalama saatlik kazançlar, Kasım ayındaki yukarı yönlü revize edilen yılın ardından Aralık ayında %4,7 olarak gerçekleşti. %5.1'e yükseldi. Yeni haftada altın ABD’de açıklanacak Aralık enflasyon rakamlarıyla, sanayi üretimi, kapasite kullanımı ve perakende satışlar verisiyle yön bulacak. İstihdamdaki bozulma karşısında ana göstergelerin bozulması halinde ons 1815 – 1830 dolar aralığına dönebilir. Haftayı 791 lirayla tamamladı. Fiyatın 800 liraya yükselme ihtimali var.