Necmettin BATIREL
Şapkadan ne çıkacak?
06 Kasım 2016, Pazar
Dünyanın süper gücü Amerika’daki başkanlık yarışının nasıl sonuçlanacağına yönelik belirsizlik küresel borsaları karıştırdı. Hisse senetlerinden kaçış hızlandı. Avrupa’dan sonra Wall Street de haftayı düşüşle tamamladı. Trump’un kazanma ihtimalinin %50 - %50 olarak görülmesi dolara değer kaybettirdi, altın zirveye çıktı. Suudi Arabistan’ın üretimi arttırma tehdidi brent petrolü 45 dolara indirdi.
İSTİHDAM TAHMİNİN ALTINDA - ABD’de ekim ayında tarım dışı istihdam 161 bin artarak beklentinin altında kaldı, ancak eylül verisi 156 binden 191 bine revize edildi. Buna karşılık ortalama saatlik kazançlar aylık 0.4, yıllık %2.8 artarak tahminleri aştı. Beklentiden güçlü gelen verinin Fed'in Aralık'ta faiz artırması için destekleyici olduğu belirtiliyor. İşgücüne katılım oranı %62,9’dan %62.8'e düşerken haftalık ortalama çalışma saati değişmedi 34.4 oldu. FED’in kararını birebir etkilyecek olay, Salı günü yapılacak başkanlık seçimleri olacak. Trump’un kazanması halinde faiz artışının rafa kaldırılacağı, Clinton’un kazanması halinde devam edeceği belirtiliyor.
PETROLE SUUDİ DARBESİ - OPEC'in geçtiğimiz hafta gerçekleşen toplantısında yaşanan çok enteresan gelişme Cuma akşamı açıklandı. Suudi Arabistan’ın, OPEC’in Viyana zirvesinde İran'ın petrol arzında kesintiye gitmemesi durumunda, kendi petrol üretimini günde 11 milyon varilden günde 12 milyon varile artırma tehdidinde bulunduğu açıklandı. Suudi Arabistan delegasyonu İran'ın petrol üretimini günde 3.66 milyon varil düzeyinde dondurması gerektiğini söyledi. Oysa İran günlük 4 milyon üretim yapıyor. İran ve Suudi Arabistan arasında yaşanan bu dialog sonrasında Brent petrol 45 dolar düzeyine indi.
BAŞKAN NASIL SEÇİLECEK? - ABD'nin yeni başkanı 8 Kasım'da oldukça karışık bir sistemle seçilecek. Salı günü 50 milyon seçmen bulunduğu ildeki seçiciler kurulunu belirlemek için oy kullanacak. Her ildeki seçici kurul, nüfusa göre belirleniyor. Başkan seçilmek için 50 eyalet ve özel statüsü gereği başkent Washington’daki 538 seçici oyun mutlak çoğunluğunu, yani 270'ini alması gerekiyor. Dolayısıyla ABD halkı, aslında başkanlık seçiminde seçici kurul üyelerini seçiyor, seçici kurul da otomatik olarak başkanı seçiyor. Başkanlık seçimi her 4 yılda bir kasım ayının ilk Salı günü yapılıyor. Niye Salı diye sorulacak olursa, 1800’lü yıllardan beri gelenek halinde uygulanan bir karar.
TRUMP’UN VAADLERİ - Milyarder işadamı cumhuriyetçi parti adayı Donald Trump başkan olursa yapacaklarını şöyle sıralıyor:10 yılda ülkeyi en az %3.5 oranında büyüteceğim.Federal harcamalarda kesintiye gideceğim.4.4 trilyon dolarlık vergi indirimi yapacağım. İşçi ve orta sınıf rahatlayacak. Dar gelirle aileler gelir vergisi ödemeyecek Gelir vergisini %40’tan %33’e; kurumlar vergisini %35’ten %15’e indireceğim. ABD dışına çıkmış 5 trilyon dolarlık serveti ülkeye geri getireceğim.Güney Kore ile yapılan ticaret anlaşmaları ABD’de istihdamı öldürüyor Çin ve Meksika’ya yüksek gümrük vergisi uygulayarak ithalatı azaltacağım.
CLİNTON’UN VAADLERİ - Eski Başkanı Bill Clinton’un eşi demokrat parti adayı Hillary Clinton’ın seçim vaadlerinde bu başlıklar var: Clinton başkan olursa öncelikle İsrail ile ilişkileri güçlendirecek, buna karşılık iran ile dizginleyecek. DEAŞ’la daha güçlü mücadele yürütülecek. Körfez ülkeleriyle daha fazla çalışma yapılacak. Mortgage kredileri yeniden yapılandırılacak. Mevcut obama’nın politikasını devam ettirecek. Türkiye ve Katar'ı Hamas'a finansal desteklerini sonlandırmaya çağıracak. PKK’nın uzantısı PYD ve YPG’ye silah yardımı yapmaya devam edecek
S&P HATASINI DÜZELTTİ - Uluslar arası kredi kuruluşu Standard and Poor’s bu defa insafa geldi, 15 Temmuz’dan sonraki hatasını düzeltti.. Türkiye’nin kredi notunu BB seviyesinde tuttu, ancak görünümü negatiften durağan yükseltti. S&P, 2016 ve 2017 büyüme tahminlerini 0.2 puan aşağı çekti. Türkiye’de uygulanan olağanüstü haline en az 17 Ocak’a kadar devam edeceğini öngören kuruluş, görünüm değişikliğine gerekçe olarak Türkiye’nin direncinin arttığını gösterdi. Türkiye'nin kredi notu görünümünü durağana revize eden S&P, özel sektörün yüksek dış borcunun ekonomik istikrarı tehdit etmesine karşın, Türk hükümetinin, büyümenin yavaşladığı ve yatırımların azaldığı bir ortamda, dış kaynaklı riskleri azaltmaya yeniden odaklandığını belirtti.
IMF: FAİZİ DÜŞÜRMEYİN - Uluslararası Para Fonu Türkiye için Madde IV olağan raporunda merkez bankasına çağrı yaptı: Aman faizi daha fazla düşürmeyin, dedi. Bunun ne anlama geldiğini anlıyorsunuz.. Faiz lobisine açıkça hizmet ediyor. Rapordan öne çıkan başlıklar şöyle:Para politikası daha fazla gevşetilmemeli. Enflasyon2016 ve 2017’de %8 civarında gerçekleşerek %5 olan hedefin üzerinde kalacak Türk ekonomisi bugüne kadar birçok şoka göğüs gerdi ancak 3 faktör ekonomiye zarar veriyor: Siyasi belirsizlik, turizm gelirlerinde düşüş, yüksek şirket borçları 2015’te %4’lerdeki büyüme bu yıl %2.9’a gerileyebilir. İşsizlikte de artış tahmin ediyoruz
BIST’TE AĞIR KAYIP VAR - Piyasalar haftanın son işlem gününde, iç ve dış gündemdeki kritik gelişmelerin etkisiyle yoğun satış baskısı yaşadı. Dolar tarihi zirve yaptı. Hisse senetleri %3 değer kaybetti. Tahvil faizi 9.50 düzeyine tırmandı. HDP milletvekillerinin tutuklanmaları gergin hava oluşturdu. ABD başkanlık seçimlerinde Trump’un kazanma ihtimalinin artması yabancıların satışlarının yoğunlaşmasına yol açtı. Endeks 74 bin 200 düzeyine indi. Standard and Poor’s’un not yükseltilmesiyle yeni haftaya başlanacak. Hisse senetlerinin dolar bazında %40 ucuz olması tepki alımlarını arttıracak bir gelişme. Dolardaki artış durursa endeks yeniden 75 – 76 bin aralığına çıkacak. Clinton’un seçimi kazanması halinde çok sert yükseliş bekleniyor. Yatırımcılara düşük seviyeden pozisyon açmaları tavsiye ediliyor.
EURO’YA ENFLASYON DESTEĞİ - Euro bölgesinde açıklanan enflasyon ve büyüme rakamları beklentileri karşılarken, son işlem gününde açıklanan imalat endeksi beklentinin altında kaldı. Clinton hakkında çıkan olumsuz haberler ile Dolar küresel çapta değer kaybederken, Euro’ya talep arttı ve parite 1,11 sent seviyesi üzerini gördü. FED toplantısında, aralıkta faiz artırımı için yeni mesajlar verilse de, başkanlık seçimleri öncesi dolarda aşağı yönlü baskı devam ediyor. 8 Kasım’da gerçekleşecek olan ABD başkanlık seçimleri ön planda olacak. Teknik olarak incelediğimizde ise yükseliş hareketine devam eden paritede 1.1060 seviyesi üzerinde fiyatlanmaya devam ettiği sürece yükseliş eğilimi sürebilir ve 1.1120-1.1170 direnç seviyeleri takip edilebilir. Geri çekilme durumunda ise 1.1060 desteği kırılırsa 1.0990 karşımıza çıkıyor.
EURO’YA ENFLASYON DESTEĞİ - Euro bölgesinde açıklanan enflasyon ve büyüme rakamları beklentileri karşılarken, son işlem gününde açıklanan imalat endeksi beklentinin altında kaldı. Clinton hakkında çıkan olumsuz haberler ile Dolar küresel çapta değer kaybederken, Euro’ya talep arttı ve parite 1,11 sent seviyesi üzerini gördü. FED toplantısında, aralıkta faiz artırımı için yeni mesajlar verilse de, başkanlık seçimleri öncesi dolarda aşağı yönlü baskı devam ediyor. 8 Kasım’da gerçekleşecek olan ABD başkanlık seçimleri ön planda olacak. Teknik olarak incelediğimizde ise yükseliş hareketine devam eden paritede 1.1060 seviyesi üzerinde fiyatlanmaya devam ettiği sürece yükseliş eğilimi sürebilir ve 1.1120-1.1170 direnç seviyeleri takip edilebilir. Geri çekilme durumunda ise 1.1060 desteği kırılırsa 1.0990 karşımıza çıkıyor.
TL’DEKİ KAYIPLAR ARTTI - Türk Lirası reel döviz Kuru endeksi Ekim ayında tüketici fiyatları bazlı olarak düşüş gösterdi. Merkez Bankası tarafından yayımlanan geçici verilere göre 2003=100 bazlı reel efektif döviz kuru endeksi TÜFE bazında aylık yüzde 1,3 değer kaybederek 99,82 puandan 98,51 puana indi. Yurt içi ÜFE bazında ise kur yüzde 1,2 düşüşle 99,46 puandan 98,30 puana geldi. Reel efektif kurun düşmesiTürk Lirası'nın değer kaybettiğini diğer bir anlatımla Türk mallarının yabancı mallar cinsinden fiyatının azaldığını gösteriyor. Ekim enflasyonunda düşüş devam etti. Merkez Bankasının faiz indirimi için eli güçlendi. Önümüzdeki hafta yurtiçinde sanayi üretimi ve perakende satış rakamları belli olacak. ABD’de ise başkanlık seçimleri ön plana çıkıyor. Cumhuriyet parti adayı Trump’ın anketlerde öne çıkması sonrası seçimler piyasalarda oynaklığı arttırdı. Fon çıkışı arttı, döviz sepeti 3.32 TL’ye yükseldi. Dolar 3.15 TL üzerinde tutunmayı sürdürürse 3.18 TL hedef olacak. Kredi notundaki iyileşme ve petroldeki düşüş, yatırımcıları satışa yöneltebilir. Yüksek seviyenin kalıcı olması beklenmiyor. Zirveden satış öneriliyor. Clinton başkan olursa, dolar 3.10 TL’nin altına iner, deniliyor
ALTIN YOL AYRIMINDA - ABD başkanlık seçimleri öncesinde altın 1300 dolar direncini aştı. Trump’un yarışta başabaş görüntü vermesi, dolar endeksini 96.90 düzeyine çekince altın yükseldi. ABD’de 10 yıllık hazine bonolarına alım gelmesi altına destek veriyor. Dananın kuyruğu Salı günü kopacak. Trump kazanırsa altının 1400 doları aşması, Clinton’un kazanması durumunda 1250 dolara düşeceği belirtiliyor. Kapalıçarşı’da serbest piyasada tavan yapan doların etkisiyle 132 lirayı aştı… Salı günü şapkadan Trump çıkarsa altın 140 liraya doğru yoluna devam eder, Clinton çıkarsa 125 liraya düşer diyorlar.. Kararı altın sahiplerine bırakıyorlar.
ALTIN YOL AYRIMINDA - ABD başkanlık seçimleri öncesinde altın 1300 dolar direncini aştı. Trump’un yarışta başabaş görüntü vermesi, dolar endeksini 96.90 düzeyine çekince altın yükseldi. ABD’de 10 yıllık hazine bonolarına alım gelmesi altına destek veriyor. Dananın kuyruğu Salı günü kopacak. Trump kazanırsa altının 1400 doları aşması, Clinton’un kazanması durumunda 1250 dolara düşeceği belirtiliyor. Kapalıçarşı’da serbest piyasada tavan yapan doların etkisiyle 132 lirayı aştı… Salı günü şapkadan Trump çıkarsa altın 140 liraya doğru yoluna devam eder, Clinton çıkarsa 125 liraya düşer diyorlar.. Kararı altın sahiplerine bırakıyorlar.