Necmettin BATIREL
Şahlanış yılı
Avrupa borsalarının kapalı olduğu yılın son işlem gününde Wall Street ekside kapandı, ama 2021’i rekor düzeyde tamamladı. Omicron’un çok daha hızlı yayılan bir varyant olarak ortaya çıkmasıyla birlikte dünya genelinde son bir haftada, yeni vaka sayısı rekor düzeylere ulaştı.
Günlük vaka sayısının, bir milyonu aşması üzerine dünya genelinde pek çok ülke, toplu yeni yıl kutlamalarını iptal etti. İngiltere, Pfizer’in Covid-19 tedavisi için antiviral hapı Pavloxid'in yetişkinler için kullanımını onayladı ve Güney Afrika sokağa çıkma yasağı şartlarını kaldırdı. varyantının daha hızlı yayıldığı ve daha az şiddetli olduğu kabul edilmiş görünüyor Dolardaki kayıplar arttı, altın yükseldi, brent petrol 77, Bitcoin 46 bin dolara düştü.
Yeni yılın ilk haftasında önemli veriler açıklanacak, ancak tatil modunun devam etmesi dolayısıyla hacimler çok düşük kalacak.
YENİ YILA ZAMLARLA UYANDIK
Yurtiçinde yılın son gününde önemli kararlar açıklandı. Yurtdışında bulunan altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını vergi incelemesine ve kaynak sorgulamasına tabi tutmayan varlık barışı 30 Haziran 2022’ye kadar uzatıldı. Boğaz köprülerinde geçiş ücreti iki taraflı olarak 8.25 TL olarak alınacak. Doğalgaz ücretleri Ocak ayında meskenlere %25, sanayi abonelerine %50 olarak arttırıldı.
2021’DE 10.1 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM
Dünyanın en büyük muhasebe, denetim, vergi ve yönetim danışmanlığı şirketi Deloitte Türkiye, ‘2021 Yılı Birleşme ve Satın Almalar Raporu’nu yayınladı. Türkiye’de birleşme ve satın almaların genel görünümünü ortaya koyan rapora göre, pandemiye ve zorlu makroekonomik şartlara rağmen 2021 yılında 390 adet ile rekor seviyede işlem gerçekleşti. Toplam işlem hacmi ise yüzde 12 oranında artış göstererek 10,1 milyar dolar oldu.
KURDAKİ ARTIŞ GEÇİCİ, DÜŞECEK
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Son dönemde yaşadığımız önemli sorunlardan biri döviz kurundaki dengesiz dalgalanma, diğeri de fiyatlardaki fahiş artıştır. Aldığımız tedbirlerle bu iki sorundan döviz kurundaki anlamsız dalgalanmayı önemli ölçüde kontrol altına aldık. Kurun yıl sonu hesap kapatmaları sebebiyle bugünlerde tekrar oynamaya başlaması, geçici bir durumdur." ifadelerini kullandı. Yılbaşından itibaren kurun bu hafta başındaki gibi makul bir seviyede istikrar kazanacağına inanıyoruz” dedi.
KRİTİK VERİLER AÇIKLANACAK
Borsa İstanbul 2021 yılını 1857 puanla tamamladı. İşlem hacmi 16.7 milyar liraya düştü Bankacılık endeksi yüzde 1,88 değer kaybetti. En yüksek prim 4.09 ile sigorta sektöründe yaşandı..BIST 100 endeksi aralık ayında yüzde 2,7 artarken, 2021 yılını da yüzde 25,8 kazançla tamamladı. Omicron varyantı nedeniyle artan vaka sayılarının ekonomik aktiviteyi olumsuz etkilemeyeceği beklentisi sebebiyle küresel borsalarda iyimserlik hakim.
Dolardaki kayıplar risk iştahının arttığını gösteriyor. 1940 puan direnç, 1790 puan destek oldu. Yeni haftada yurtiçinde Aralık enflasyonu (9.00 /- 30.60); imalat endeksi, hazine nakit dengesi var. Euro bölgesinde aralık imalat, Kasım ÜFE, Aralık TÜFE, Kasım perakende satışlar izlenecek. ABD’de Aralık üretim endeksi, FED toplantı tutanakları, Aralık özel sektör ve tarım dışı istihdam açıklanacak. İstihdam rakamları FED’in birinci öncelik olarak izlediği gösterge konumunda bulunuyor.
KURDA DÖNÜŞÜM SAATLERİ BELİRLENDİ
TL'ye dönüşüm kuru olarak Merkez Bankası tarafından saat 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00 ve 15:00’de ilan edilen ve döviz tevdiat hesapları ile döviz cinsinden katılım fonu hesaplarında bulunan dövizin Türk lirasına çevrildiği saat itibarıyla en son açıklanmış olan döviz alış kuru dikkate alınacak.
Önceki düzenlemede dönüşüm kuru olarak saat 11:00'de TCMB tarafından ilan edilen kur dikkate alınıyordu. Altın dönüşüm fiyatı Merkez Bankası tarafından saat 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00 ve 15:00’de ilan edilen ve altın hesaplarında bulunan altının Türk lirasına çevrildiği saat itibarıyla en son açıklanmış olan 995/1000 veya 1000/1000 saflıktaki gram altının Türk lirası karşılığı alış fiyatı olarak uygulanacak.
ALTINDA FİYAT FARKINI BANKA ÖDEYECEK
Vade sonu fiyatı ise “Türk lirası mevduat veya katılma hesabının vadesinde saat 11:00’de Merkez Bankası tarafından ilan edilen 995/1000 veya 1000/1000 saflıktaki gram altının Türk lirası karşılığı alış fiyatını” ifade edecek. Vade sonu fiyatının dönüşüm fiyatından düşük olması durumunda, banka tarafından hesap sahibine "anapara + faiz/kar payı" ödenecek.
Vade sonu fiyatının dönüşüm fiyatından yüksek olması durumunda faiz/kar payı tutarı fiyat farkından büyük ise banka tarafından hesap sahibine "anapara+faiz" ve katılma hesabı sahibine katılma hesabı bakiyesi ödenecek. Ancak faiz/kar payı tutarı fiyat farkından küçükse banka tarafından hesap sahibine "anapara + faiz/kar payı"na ilave olarak "fiyat farkı-faiz/kar payı" tutarı verilecek. Söz konusu ilave tutar, Merkez Bankasınca bankaya verilecek.
TL’DEKİ KAZANIMLAR NİYE ARTACAK?
2021 yılına 7.43 seviyesinde başlayan dolar/TL kuru, Şubat ayının ortalarına kadar düşse de Mart ayının sonlarına doğru 8’e çıktı. 19 Mart’ta Merkez Bankası’nın 2 baz puan artırmasının ardından Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal’ın görevden alınması ve Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden ayrılması kararını açıklaması sonrası dolar/TL 8’in üzerine yükseldi.
Eylül ayı itibariyle faiz indirme politikasına geçmesiyle birlikte döviz kurları yükseliş trendine girdi. dolar, 12 Ekim’de 9.01’e vurdu. Ekim ayını 9.49’la kapatan dolar, Kasım ayının sonunda faiz indirimlerinin devam etmesiyle Türk Lirası 3 liranın üzerinde değer kaybetti, dolar 12.96’ya yükseldi..
20 Aralık’ta 18.40’ı da gören doları dizginlemek için Merkez Bankası 6 milyar dolarlık müdahalede bulundu ama etkili olamayınca 20 Aralık tarihinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘kur korumalı TL vadeli mevduatı’ sistemini açıklamasıyla dolar düşüş trendine başladı 10.25 TL’ye kadar indikten sonra şirketlerden yılsonu hesap kapatmaları dolayısıyla gelen taleple 12.99 TL ile yılı tamamladı.
Euro 14.70 TL oldu. hayatımıza giren ‘kur korumalı TL vadeli mevduatı’, bankalarda 3, 6, 9 ve 12 aylık vadelerle hesap açmayı içeriyor.Bu sisteme göre, bankada açılan hesaplarda vade sonunda faize ve hesabın vadesi boyunca kurda görülen yüzdelik artışa bakılıyor. Kurdaki yüzdelik artışın daha yüksek olması durumunda kurdaki artış yüzdesi getiri olarak hesaba yansıtılıyor. Yeni haftada talep olmayacağı için kurlarda gevşeme bekleniyor. Doların 10 – 11 TL aralığına dönmesi muhtemel.
ABD FAİZİ ONSU NASIL ETKİLER?
Hayal kırıklığı meydana getiren bir yılın ardından, altın fiyatları 2022'ye sağlam girdi. Uzun süre 1790 – 1810 dolar aralığında hareket eden ons yılı 1829 dolarla tamamladı. Yeni yıldaki temel senaryo 1800 ile 2000 dolar aralığında dalgalanma yaşanacağı şeklinde.
FED faiz oranlarını sıkılaştırmaya çalışırken bile altının yükselme şansı oldukça yüksek ABD Merkez Bankası'nın son para politikası toplantısında, aylık tahvil alımlarını Mart ayına kadar sonlandıracağının ve 2022’de üç kez faiz oranlarını arttıracağı mesajını vermişti. Ancak, 2015 ve 2019 yılları arasındaki son sıkılaştırma döngüsünde. Federal Rezerv'in faiz oranlarını dokuz kez artırmasına rağmen altın %35 yükselmişti.
2022 görünüm tahmininde, Yatırımcılar nominal politika oranlarının ötesine bakmalı ve reel faiz oranları ve/veya altın fiyatı hareketini etkileyebilecek altın piyasasının arz ve talep dinamikleri gibi diğer faktörleri incelemeli. Enflasyonun 2022 yılına kadar yüksek seyretmesi beklenirken, reel faiz oranları negatif bölgede kalacak. Faiz oranlarını yükseltmek, ekonomik büyümeyi ve konut piyasası gibi önemli sektörleri boğma demektir. Ki bu Federal Rezerv'in yapmak isteyeceği son şey. yatırımcılar riskli bahislerinden korunmaya çalıştıkları için altının 2022'de de çekici bir güvenli liman varlığı olmaya devam edecek. yeni yılda altını desteklemeye yardım edecek son faktör gelişmekte olan piyasalarda potansiyel toparlanma olacak.
Çin ve Hindistan'da, 2022 boyunca büyük talep artışı yaşanacak. 24 ayar külçenin gramı, haftayı 780 lirayla tamamlayarak 2021 yılını %71 artışla tamamladı. TL’deki kazanımlar yeni haftada artarsa fiyat 700 – 750 TL aralığına dönebilir.