Necmettin BATIREL
Sabrın sonu
Küresel borsalar haftayı yaşanan olumlu gelişmelerle yükselişle tamamladı. Başkan Trump, İran'la Nükleer anlaşmayı 3 ay uzattı. ABD'de Aralık TÜFE beklentinin altında kaldı. Almanya'da büyük koalisyon kurulması için anlaşma sağlandı. Bu gelişmeler özellikle Almanya'da siyasi krizin bitecek olması euro'yu son 3 yılın zirvesine çıkardı, emtia fiyatları yükseldi, dolardaki kayıplar derinleşti. Şimdi ayrıntılara bakalım.
BİLANÇOLAR SATIN ALINIYOR - ABD'de perakende satışlar aralık ayında 0.4 artarak beklentiye uygun geldi. TÜFE ise aylık 0.1 artarak 0.2'lik tahminin gerisinde kaldı. Yıllık artış %2.1 oldu. Çekirdek TÜFE ise aylık 0.3 yıllık %1.8 artarak beklentiyi aştı. Euro, Almanya'da koalisyon hükümeti kurulmasına bir adım daha yaklaşılmasıyla üç yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Avrupa hisseleri, yükseldi ve ABD'de endeks vadelileri, BlackRock Inc.'nin beklentilerin üzerinde gelen kar açıklamasıyla yoğun geçecek bilanço sezonunu başlatmasıyla birlikte yukarı yönde hareket etti. Piyasalar kapandıktan sonra iki büyük banka JP Morgan ve Wells Fargo tahminlerden yüksek kar açıkladı. Wall Street tarihi zirvesinde kapandı.
TRUMP İRAN İNADINDAN VAZGEÇTİ - ABD Başkanı Donald Trump, İran ile nükleer anlaşmanın uzatılmasına karar vermek zorunda kaldı. Zira AB Tahran'ın nükleer anlaşmaya tam uyduğunu açıkladı Trump, İran ile nükleer anlaşmayı son bir kez daha uzatmaya karar verdi. Trump'ın imzaladığı feragat ile İran'a uygulanan yaptırımlar 120 gün daha ertelendi.. Trump yönetiminden bir yetkilinin açıklamasına göre eğer 120 gün içinde anlaşmada bir değişiklik yapılmazsa ABD tek taraflı olarak anlaşmadan çekilecek. 2015 yılında ABD'nin eski başkanı Barack Obama döneminde imzalanan anlaşma ile İran'ın uranyum zenginleştirme programının 2025 yılına kadar ertelenmesi kararı alınmıştı. Ancak Beyaz Saray bu sürenin sonsuza dek gitmesini istiyor. Trump uzun zamandır eleştirdiği anlaşmadan çekilebileceğini aktarmıştı.
ALMANYA'DA MUTLU SON - Almanya'da Başbakan Angela Merkel'in liderliğindeki Hristiyan Demokrat Parti (CDU) ve Sosyal Demokrat Parti (SPD) arasında devam eden koalisyon görüşmelerinde ilerleme sağlandı. Görüşmelerde resmi koalisyon müzakereleri uzlaşılan çerçeve metninde Türkiye ile vize serbestisi olmayacağı, Avrupa Birliği'yle müzakerelerde yeni fasılların açılmayacağı ve mevcut fasılların da kapatılmayacağı belirtildi. "Türkiye bizim için çok yönlü ilişkilere sahip olduğumuz önemli bir müttefik ve komşumuzdur. Ancak ülkede demokrasi, hukukun üstünlüğü ve insan hakları kötüleşti. Bu nedenle Türkiye ile müzakerelerde bir faslın kapatılmasını ve yeni bir faslın açılmasını istemiyoruz. Türkiye yükümlülüklerini yerine getirmediği sürece vize serbestisi olmayacak ve Gümrük Birliği genişletilmeyecek." Almanya, AB'nin en büyük üyesi. Bir aday ülke ile müzakerelerde yeni bir faslın açılabilmesi ve kapatılabilmesi için ise birliğe üye tüm ülkelerin onayı gerekiyor. Türkiye ile AB arasındaki tam üyelik müzakereleri 3 Ekim 2005'te başladı.
ABD İLE YENİ RESTLEŞME - Kasım'2017 Cari İşlemler Dengesi beklentilerin üzerinde bir açık vererek -4 Milyar 200 Milyon Dolar oldu. Öte yandan vize krizinin sona ermesi ile son zamanlarda normalleşme eğilimine giren ABD-Türkiye ilişkilerinde yeni bir gerilimi başlatabilecek gelişmeler yaşanıyor. ABD tarafı vatandaşlarına yaptığı uyarıda: Terörizm ve keyfi tutuklamalar nedeniyle Türkiye'ye seyahat etmeyi tekrar düşünün diyerek Türkiye'yi en yüksek ikinci risk grubu olan üçüncü kategoriye aldı. Türk Dışişleri'nden yapılan açıklamada: Vatandaşların ABD'ye seyahat planlarını gözden geçirmelerinde ve seyahatleri durumunda tedbirli olmalarında fayda görüldüğü bildirildi. Bu gelişme BİST'te olumsuz algılandı. Dallas FED Başkanı Robert Kaplan, 2018'de büyümenin yüzde 2.5-2.75 aralığında olmasını beklediğini söylerken, yıl içerisinde 3 faiz artırımı beklediğini de belirtti. ABD'de gelen önemli verilerden Aralık ayı TÜFE verisi beklenti altında kaldı.,
BİST'TEKİ ATAKLAR DEVAM EDECEK - Borsa İstanbul haftanın son işlem gününde 115 bin 700 düzeyine çıkmasına rağmen, ABD ile yaşanan seyahat krizi ve Anayasa Mahkemesinin 3 FETÖ'cü için verdiği tahliye kararına yerel mahkemelerin uymamasıyla ortaya çıkan hukuk probleminden olumsuz etkilendi. Haftayı 114 bin 645 puanla yatay tamamladı. Bankacılık endeksi 0.53 arttı, holdinglerde 0.30'luk geri çekilme oldu. Bu hafta merkez bankasının faiz kararı gündemin ilk sırasında yer alıyor. Uluslar arası kredi kuruluşu Fitch'in değerlendirmesi olacak. Yurtdışında ABD'de sanayi üretimi Euro bölgesinde enflasyon takip edilecek. Endekste 113 bin ana destek oldu, 115 bin 500 ara direnç konumunda. Trump'ın İran konusunda geri adım atması ve AB ile açılan fasılların kapatılmayacak olması iyimser havayı güçlendirecektir. Döviz kurlarındaki gerileme yükseliş hareketinde etkili olacaktır, diye düşünüyorum
EURO 3 YILIN ZİRVESİNDE - Aylardır belirsizliğini sürdüren Almanya koalisyon görüşmelerinde Hristiyan Birlik Partileri ile Sosyal Demokrat Parti 7 Ocak'tan bu yana devam eden ön müzakerelerde anlaşma sağladı. Gelen haberler sonrası paritede 1.22 sent seviyelerine kadar yükseliş görüldü. ABD'de TÜFE aralık ayında tahminlerin altında kalınca dolardaki kayıplar sertleşti. Zira bu tablo karşısında FED'in 2018'de 3 faiz artış yapma ihtimali zayıfladı. Çarşamba günü ABD'de açıklanacak sanayi üretimi 0.5'lik tahmini aşamazsa 1.22 – 1.23 sent aralığında kalınacak. Bu tablo Avrupa için olumsuz.. ihracatçı şirketler euro'nun aşırı değer kazanmasıyla Pazar paylarını korumakta zorlanacaklar.
DOLAR/TL'DE YÖN AŞAĞIDA - Merkez Bankası beklenti anketinde 2018 sonu büyüme beklentisini %4.6'ya çıktı. TÜFE beklentisi 9.55 oldu. Cari işlemler açığı beklentisi 43.8 milyar dolara çıktı. Dolar kuru 4.11 TL'ye indi. Gecelik faiz beklentisi 12.50'ye yükseldi. Kasım ayında cari işlemler açığı beklentinin biraz üzerinde 4.2 milyar dolar olarak gerçekleşti. 11 aylık cari açık 43.7 milyar dolar oldu. kur tarafına teknik olarak bakacak olursak; 22 Kasım'dan bu yana devam eden bir düşüş trendi görmekteyiz. Üst üste iki gün boyunca test edilen 3.8050 direncinin kırılamamış olması, yönün aşağıda kalmasını sağlıyor. 12.34 güney Afrika randından işlem gören dolar bu hafta 3.70 – 3.73 TL aralığında hareket edecek görünüyor. Euro ise 4.53 – 4.56 bandında kalacak. Döviz sepeti 4.15 TL'de.. 5 yıllık risk primi 160 düzeyinde. Yani fon çıkışı yavaşladı. Türkiye'ye olan güven devam ediyor.
ALTIN ZİRVEYE ULAŞTI MI? - Nijerya Petrol Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada ülkenin petrol üretiminin 1 Milyon 680 Bin varile gerilediği bildirildi. ABD'de soğuk geçen kış iklimi dolayısıyla üretimde ciddi azalma var. Ancak Trump İran'a yaptırım uygulamasını 3 ay erteleyen kararı imzaladı. Petrol piyasasında İran ambargosu yüzünden oluşan gerginlik kayboldu. İran ihracatında günlük 800 bin varillik artış devam edecek. Brent petrolün 69.57 dolarda kalmasının sebebi, doların dünya para birimleri karşısında aşırı değer kaybetmesi.. Dolar endeksinin 90.90 düzeyine inmesi altını 1337 dolara çıkardı.. Aynı tablo altın için de geçerli. İran gerginliğinin ortadan kaybolması ve ABD'deki bilanço iyimserliği ile yatırımcıların güvenli limandan çıkmaları, (-ki 10 yıllık ABD hazine bonolarında faizlerin 2.55'e yükselmesi bunu gösteriyor) altında geri dönüşün başlayabileceğini haber veriyor. Ons ile bu seviyeden satış yapılabilir.. Kapalıçarşı'da 24 ayar külçenin gramı, bu hafta 158 – 160 TL aralığında oluşabilir.