Necmettin BATIREL
S400 ÇÖZÜLÜYOR!
ABD ile İran arasında Hürmüz Körfezinde iki petrol tankerinin saldırıya uğramasıyla oluşan gerginlik piyasaların ekside kapanmasına yol açtı. Başkan Trump saldırıyı kesin olarak İran'ın yaptığını, ellerinde net kanıtların bulunduğunu söylüyor. İran ise ABD'yi sabotaj diplomasisi izlemekle suçluyor. Sonuçta risk iştahı azaldı, dolar değer kazandı, altın zirveden döndü. Evet şimdi ayrıntılara ve yeni haftanın beklentilerine bakalım.
FED'DEN KRİTİK KARAR - ABD Başkanı Donald Trump Cuma günü Fed'e yönelik eleştirilerini sürdürdü. Trump Fed faiz artırmasaydı büyümenin % 1.5 fazla olacağını, Dow Jones Endeksi'nin de en az 10 bin puan daha yüksek olacağını dile getirdi. 2018 yılının başında aday gösterdiği Fed Başkanı Jerome Powell'ı sık sıkı eleştiren Trump Fed'in faiz indirmesi gerektiğini dilinden hiç düşürmüyor. Trump "Onu ben seçtim ancak onunla tamamen farklı görüşteyim. Biliyorsunuz Fed bağımsız ancak yaptıklarından memnun değilim" diyor. Bu hafta FED'in kritik bir toplantısı var. İşi zor gerçekten. Faizleri önümüzdeki yıl değiştirebileceğini söylüyor. Böylece, bütün tahminleri de değiştirebilir. En azından 2 kere faiz indirimi yapabileceğini söylüyor. Piyasalar bu yıl bitmeden 3 tane faiz indirimine gidebileceğini de söylüyor. Bu da artan bir oynaklık olarak karşımıza çıkacak. Finansal piyasalar yaz ayları boyunca oynak bir dönemden geçecek görünüyor.
"ABD TÜRKİYE'YE DEĞER VERİYOR" - Türkiye ile ABD arasında son günlerde giderek artan bir gerilime sahne olan S400 olayı hakkında ABD Savunma Bakanlığından peşpeşe açıklamalar geliyor. Ancak bunların dozu giderek azalıyor. Son açıklamayı Pentagon sözcüsü Eric Pahon yaptı. Pahon, Moskova'nın Türkiye'yle ABD arasındaki S-400 ihtilafından istifade ederek iki ülkenin arasını açmaya çalıştığını, Buna izin vermeyeceklerini söyledi. El Hurra kanalına konuşan Pahon, Türkiye'nin Rusya'dan S-400 füze savunma sistemi satın alımı ve bu satışın Türk-Amerikan ilişkilerindeki gerilimle ilgili soruyu şöyle yanıtladı. Pahon, "Moskova'nın birinci hedefi, NATO ittifakında çatlaklar meydana getirmek ama böyle bir şey olmayacak" ifadesini kullanıyor. ABD Türkiye'ye kilit bir stratejik müttefik olarak çok değer veriyor. Tatbikatlara, onların kuvvetleriyle birlikte çalışma kapasitemizi arttırmak için çalışmaya devam ediyoruz. Diye konuşuyor. O zaman şu sonuç çıkıyor: ABD Türkiye'ye yaptırım uygulamayacak!
MOODY'S'TEN SEÇİME DARBE - Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's Türkiye'nin kredi notunu Ba3'ten B1'e düşürdü, görünüm negatif. Açıklamada "not indirimi ödemeler dengesi krizinin artmaya devam etmesini yansıtıyor. Türkiye uzun süreli ekonomik ve finansal oynaklık dönemine karşı kırılgan olmaya devam ediyor. Oysa yıllık cari açık son rakamlarla 8.6 milyar dolara geriledi. 1 yıl öncesine göre %75 daralma var. Moody's Türkiye'nin döviz rezervlerindeki düşüşün Merkez Bankasının bağımsızlığına gölge düşürdüğünü söylüyor. Daha Perşembe günü Merkez Bankasının net uluslar arası rezervlerinin 28.5 milyar dolarla 29 Mart'tan bu yana en yüksek seviyeye toplam rezervlerin ise 826 milyon dolar artarak 96 milyar 381 milyon dolara çıktığı açıklandı. Moody's "İstanbul'daki seçim tekrarı belirsizliği arttırdı. ABD ile S400 krizi sonucu Türkiye'ye uygulanacak yaptırımlar finans sektörünü olumsuz etkileyecektir". Moody's'in kararı tamamen siyasi. Zaten Türkiye'yi yatırım yapılabilir ülke notunun 3 kademe altında tutuyordu. Şimdi 4 kademe oldu. Ancak piyasalarda geçici bir tepki oluşabilir.
BİST'TE "SEÇİM" HEYECANI - Merkez Bankası Beklenti Anketinde yılsonu TÜFE 16.68'den 15.85'e; dolar kuru 6.43'ten 6.30'a 2019 yılı cari işlemler açığı beklentisi, 14,7 milyardan 10,6 milyar dolara geriledi. Borsa İstanbul yurtdışından pozitif ayrışarak 3 günlük gerilemeden sonra haftayı artıda tamamladı. Bankacılık endeksi %0.50 geriledi. Avrupa borsalarındaki değer kayıplarının etkisiyle 90 bin puanı test eden endeks bu seviyeden gelen tepki alımlarıyla yükselişe geçerek 90 bin 787 seviyesine ulaştı. Yeni haftada yurtiçinde yoğun veri trafiği var. Mart ayı işsizlik oranı, mayıs bütçe dengesi, nisan sanayi üretimi, perakende satışlar, para politikası kurulu toplantı özeti, haziran tüketici güveni piyasaları hareketlendirecek. Yurtdışındaki en önemli gelişme Çarşamba akşamı ABD Merkez Bankasının faiz kararı. Euro bölgesi ve ABD'de haziran ay öncü imalat endeksleri dikkatle izlenecek. Endekste 88 bin 500 ana destek, 92 bin 500 direnç haline geldi. Moody's'in kararı piyasada sınırlı satışlara yol açabilir. Pazar günü İstanbul seçimi için yapılacak tarihi açık oturum sonucu yatırımcıların tavır değiştirmesine yol açabilir.
DOLARA TANKER DESTEĞİ - ABD perakende satışlar verisi Mayıs ayında aylık bazda %0.5 ile beklentilerin altında kaldı. Ancak Mayıs ayı sanayi üretimi %0.4 ve İmalat üretimi verisi %0.2, kapasite kullanım oranı %78.1 ile beklentilerin üzerinde geldi. ABD ekonomisinin 12-18 ay içinde resesyona girmesi olasılığına yönelik tahminini %40'lara çıkaran Vanguard baş ekonomisti, FED'in bu resesyon olasılığın önüne geçmek için gelecek hafta faizlerde indirime gideceğini savunması dikkat çekti. ABD-Çin görüşmelerine dair ise ABD Beyaz Saray Ekonomi Danışmanı Larry Kudlow'un, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasında ticaret savaşının ekomomi açısından ağırlığın ÇİN'e kaydığını belirti. Başkan Donald Trump'ın, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping'den ticaret görüşmelerinin yeniden başlayabilmesi için bir cevap beklediğini ve davetin reddedilmesiyle yaptırımlarla ilgili düzenlemelerin hızlanacağı yönündeki haber akışları önemli haber akışlarındandı. ABD ile İran arasında petrol tankerlerinin bombalanması ile oluşan gerginlik verilerle desteklenen doları güçlendirdi. Parite 1.12 sente düştü. Yeni haftada FED, yılsonuna kadar 3 faiz indirimi sinyali verirse dolardaki kayıplar artacak. Bakalım Powell, Başkan Trump'ı ne kadar dinleyecek
TL'DEKİ KAYIPLAR ARTIYOR - Türk Lirasındaki kayıplar artmaya başladı. Geçen haftayı 5.80 TL ile tamamlayan dolar 5.89 TL ile kapandı. Gelişen ülke para birimlerinin dolar karşısındaki değer kaybı etkili oldu. Ancak ana sebep ABD ile yaşanan S400 krizi.. Merkez Bankasının temmuz ayında faiz indirim beklentisi yerli yatırımcıları piyasada yoğun alıcı konumuna getirdi. Nisan ayında dış ticaret açığı 1.33 milyar dolarla tahminlerin gerisinde kaldı. Ancak jeopolitik gelişmeler piyasayı gergin tutuyor. gerek ticaret savaşlarında gelinen nokta, gerekse Hürmüz Boğazında yaşanan tanker saldırısı sonrası artan küresel riskler TL gibi gelişmekte olan para birimleri üzerinde baskı meydana getiriyor. Son olarak Cuma gecesi Moody's'in Türkiye'nin kredi notunu düşürmesi pazartesi günü piyasaların yüksek açılağacağını gösteriyor. Teknik olarak dolar 5.90 TL üzerinde kalıcılık sağlarsa 5.93 – 5.95 TL aralığı gündeme gelecek. Burası aşılırsa 6.00 TL hedef olacak. Döviz sepeti 6.24 TL'de ancak. 5 yıllık risk priminin 455'ten 466'ya çıkarak yeniden yükselişe geçmesi olumsuz gelişme.
ALTINDA SERT DALGALANMA - ABD ile Çin arasında devam eden ticaret savaşlarının yanı sıra Hürmüz Boğazında iki petrol tankerinin yaşadığı saldırı sonrasında ABD ile İran arasında yaşanan gerilimler piyasalara tedirginlik verirken bununla birlikte artan küresel riskler güvenli liman fiyatlamalarını ön plana çıkardı. Altın Cuma günü sert dalgalanma yaşadı. Ons 1340'dan 1356 dolar tırmandıktan sonra 1341 dolarla kapandı. Çin'den yayınlanan Sanayi Üretimi rakamının yıllık bazda yüzde 5.00 ile 2002 Şubat ayından bu yana en düşük seviyelere ulaşması, emtia fiyatlarını aşağı çekti. Buna karşılık ABD'de perakende satış, sanayi üretimi ve kapasite kullanımı gibi büyümenin öncü göstergelerindeki artış, sonrası dolar endeksi 97.54 düzeyine çıkınca altın yukarda tutunamadı. Bu hafta Çarşamba günkü FED toplantısında faiz indirim sinyali gelirse altın yeniden 1350 doları aşar. 1339 dolar desteği kırılırsa 1330 dolara inilir. Kapalıçarşı'da gram altın yeni haftada serbest piyasada doların yüksek kalışı dolayısıyla 253 – 256 lira aralığında hareket edecek görünüyor. Fiyatın kısa vadede 260 liraya ulaşma ihtimali bulunuyor.