Küresel borsalar haftayı Paris dışında negatif tamamladı. Avrupa'da endeksler yatay kapandı. Güne yükselişle başlayan Wall Street'in eksiye düşmesine, ABD-Çin ticaret heyetlerinin görüşmesinde yaşanan tıkanma yol açtı. Dolar kayıplarını geri kazandı, altın yükseldi. BİST, haftayı 100 binin üzerinde tamamladı. Dolar/TL yüksek kaldı. 2 yıllık gösterge faiz %15'in altına indi. Geçen hafta nasıl geçti, yeni haftada piyasaları neler bekliyor?

ÇİN HEYETİNDEN ZİYARET  İPTALİ  Çin ve ABD Washington'da ticaret konusunda "yapıcı" tartışmalar yaptı İki ülke, ilgili konularda iletişim kurmaya devam etmeyi kabul etti ve Ekim ayında yapılacak bir sonraki tur görüşmelerin ayrıntılarını tartıştı. Ancak Cuma günü Çin ticaret heyeti, sürpriz bir şekilde Montana ve Nebraska'daki çiftlik ziyaretlerini iptal etti. Bu iki eyaletteki çiftçiler tarım ürünü almak için Çin'li heyetleri bekliyordu. Çin'in daha fazla ABD tarım ürünü alma anlaşması değil, tam bir ticaret anlaşması talep etmesi görüşmeleri tıkadığı şeklinde algılandı.. Çin heyetinin bu nedenle Montana'daki çiftlik gezisini iptal ettiği haberi Wall Street'in 3 ana endeksinin ekside kapanmasına yol açtı. . 

GEÇEN HAFTADA NELER OLDU? Geçen hafta FED'in faiz kararına odaklanan piyasalar Suudi Arabistan'daki iki petrol tesisine yapılan şok saldırıyla sarsıldı. Petrol fiyatları %11 yükselince gündem değişti. İki gün sonra Suudi Arabistan'dan üretimdeki aksama rezervlerden karşılanacaktır, açıklaması gerginliği ortadan kaldırdı. ABD Merkez Bankası FED, beklendiği gibi faizi 25 baz puan aşağı çekti, ancak daha sonraki indirimlerin verilere ve küresel ekonomiye ve risklere bağlı bulunduğunu açıklaması şahin görüş olarak algılandı. Üyeler arasındaki görüş farkının büyümesi olumsuz algılandı, dolardaki kazanımlar arttı, hisse senetlerindeki yükseliş sınırlı kaldı. Yurtiçinde BDDK'nın yaptığı uyarı piyasalar olumsuz etkiledi. BDDK, bankalardan enerji ve inşaat sektörüne açılan 46 milyar liralık kredileri takipte alacaklar bölümüne aktarılmasını istedi. Bu durumda takipteki kredilerin toplam kredilere olan %4.9'lük oranın %6.3'e yükselecek olması BİST'te banka sektöründeki satışları yoğunlaştırdı, TL'yi olumsuz etkiledi  

MB'LER KONUŞTU SIRA LİDERLERDE Merkez Bankaları toplantıları geride kaldı, dikkatler küresel risklere çevrildi. FED(Amerika Merkez Bankası), BOE(İngiltere Merkez Bankası), BOJ(Japonya Merkez Bankası) ve PBOC(Çin Merkez Bankası) gibi möjör ülkelerin merkez bankası toplantıları geçen hafta gerçekleşti. Alınan kararlar piyasaları hareketlendirdi. Şimdi dikkatler ticaret savaşları ve Brexit'e çevrildi. Ekim ayının ilk haftasında ABD – Çin görüşmeleri resmen başlıyor. Brexit konusuda AB ile İngiltere'den son gelen açıklamalar olumlu ve anlaşmalı bir ayrılığa yakınlaştığını söylebiliriz. Ancak İrlanda'nın anlaşmaya çok fazla sıcak bakmaması şuan için bir tedirginlik meydana getiriyor.. ABD ile İran arasında, Orta Doğu'da yaşanan olaylar neticesinde yaşanan gerilimde yine piyasaların odak noktasında kalmaya devam ediyor. Bu haftanın en önemli gelişmesi New York'ta başlayan 74 ncü BM görüşmeleri olacak. Dünya liderlerinin birbirleriyle yaptıkları görüşmelerde alınacak olan kararlar piyasaları hareketlendirecek. 

ZORUNLUK KARŞILIKLAR NEDEN ARTTI? Türkiye'de finans sektörünün kaynağı bankalar ekonomi yönetiminin odak noktasında. Piyasaların canlanması için kredi artışı sağlamak amacıyla radikal önlemler alınıyor. Merkez Bankası zorunlulu karşılık belirlemede kredi büyümesi şartı getirilmiş. Kredi büyümesi %10 ile %20 arasında olan bankalar için Türk lirası zorunlu karşılık oranları,  tüm vade dilimlerinde zorunlu karşılık %2, bunun dışında kalan bankalara %7 olarak uygulanmaya başlanmıştı. Cuma akşamı Merkez Bankası finansal istikrarı desteklemek amacıyla yabancı para mevduatları uygulananan zorunlu karşılık oranlarını tüm vadelerde 100 baz puan arttırdı. Böylece piyasadan 2.1 milyar dolar likidite çekildi. Merkez Bankası'nın rezervlerini arttıracak bu hamle piyasaları pozitif etkileyecek. Karar, resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi.

SORUNLU KREDİLER TEMİZLENİYOR Bankalar, kredilerin yeniden yapılandırılması konusunda adım atmayınca, BDDK devreye girdi. 46 milyar büyüklüğündeki krediyi takibe almaları konusunda bankalara talimat verdi. Böylece geçen yılki kur krizinin etkisiyle borç ödemelerini aksatan şirketlerin, banka bilançolarında meydana getirdiği tahribatı gidermek için en agresif adım atılarak kredi musluklarının yeniden açılması ve ekonomideki toparlanmanın hızlanması amaçlanıyor. Geçen sene ağustos'ta yaşanan kur krizi dolayısıyla enerji ve inşaat şirketleri borçlarını ödeyemez duruma düşmüştü. BDDK ve hükümet 3 ay önce bankaları bu konuda uyarmış ancak bankalar harekete geçmemişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın gelecek yıl %5'lik ekonomik büyüme hedefinin yakalanması için özel bankaların daha fazla kredi vermesi sağlanmak isteniyor. Bankalar batık kredilerini fona devredip bilançolarını temizledikten sonra yeni kredi sistemi çalışmaya başlayacak. İşte bunun için kamu ve özel bankalar, bu şüpheli kredilerini devredecekleri varlık yönetim şirketi kurma çalışmalarına başladı.

BİST'TE BM GENEL KURULU HEYECANI Borsa İstanbul'da işlem gören hisse senetleri haftalık bazda ortalama yüzde 2,75 değer kaybederken, gram altın yüzde 0,87, dolar/TL yüzde 0,84, euro /TL yüzde 0,46 değer kazandı. BIST 100 endeksi, en yüksek 103 bin 320, en düşük 99 bin 933 puanı gördükten sonra haftayı 100 bin 237  tamamladı. Cuma günü Başkan Trump'ın İran'ın en büyük ulusal bankasını yaptırım listesine aldıkları açıklaması jeopolitik risklerin artacağı beklentisiyle olumsuz algılandı. Doğan Holding'in BDDK'ya 150 milyon lira sermayeli yatırım bankası kurmak için müracaat etmesi hisse değerini %1.42'ye yükseltti. Yeni haftada Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bir konuşma yapacağı BM Genel Kurulu'da dünya liderleriyle yapacağı görüşmeler gündemin ilk sırasında yer alacak. Özellikle Başkan Trump ile Suriye'deki güvenli bölge, mültecilerin dönüşü, ABD ile ticaret hacminin arttırılması konuları masaya yatırılacak. Yurtiçinde kapasite kullanım oranı, imalat endeksi, yurtdışında imalat ve hizmet endeksleri ile ABD'de ikinci çeyrek büyüme verisi piyasayı etkileyecek gelişmeler arasında yeralıyor. 100 bin 98 bin 500 ana destek, 102 bin 500 direnç konumunda.

DOLAR KAYIPLARINI GERİ KAZANDI Haftanın genelinde küresel riskler ve majör merkez bankalarının politikalarındaki hamlelerle birlikte zayıf seyir izleyen euro dolar paritesi Washington'daki görüşmelerde Çin heyetinin iki eyalet ziyaretini iptal etmesiyle düşüşe geçti. 1.1060'dan 1.1018 sente geriledi. Almanya Üretici Fiyat Endeksi  rakamları 2016 Mart ayından bu yana en düşük seviyelere gerilemesiyle birlikte parite tarafında kısmi değer kayıpları görüldü. ST Louis FED Başkanı Bullard'ın, agresif faiz indirimi yapılması konusunu desteklediğini ancak ekonomik görünümde gereklilik görüldüğü takdirde yine faiz artırımı politikasına dönülebileceğine dair söylemleri de kritikti. Bullard'ın, bana göre 50 baz puanlık faiz indirimi daha doğru bir adım olacaktı, sözü FED başkanlığı için Trump'a yaranmaya çalışıyor yorumlarına yol açtı. Yeni haftada ABD'de açıklanacak ikinci çeyrek büyüme verisi ile BM Genel Kurulu'nda alınacak olan kararlar doların yönünü belirleyecek. 1.10 sent desteği kırılırsa 1.0985 – 1.0960 destekleri gündeme gelecek. 1.1125 direnci aşılmadığı sürece yön aşağıda kalacak.

TÜRK LİRASINDAKİ KAYIPLAR NİYE ARTTI? Petrol fiyatlarının sürpriz artışı TL'yi olumsuz etkiledi. Dolar/TL 5.74'ü aştı. Suudi Arabistan'dan üretim kesintisi olmayacağı açıklaması gelince durum sakinleşti, fiyat 5.68 TL'ye döndü. Ancak hafta içinde BDDK'dan bankalara 46 milyar liralık batık kredi uyarısı gelmesinin ardından Merkez Bankası'nın dolar cinsi zorunlu karşılık oranlarının sıfır düzeyine indirmesi  piyasada olumsuz algılandı. Dolar haftayı 5.73 TL'lik alış değeri ile kapattı. Euro 6.32 TL oldu. FED toplantısında faizler 25 baz puan indirildi, ancak daha sonraki indirim için mesaj verilmemesi ve Tüketici güven endeksinin 55.8'e gerilemesi negatif eğilimi tetikledi. İç borçlanmada 2018 sonunda sıfır olan döviz ve döviz cinsi borçlanmanın ağırlığı %25'e yaklaşmış durumda. Yeni haftadaki en önemli gelişme BM Genel Kurulu'nda Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Başkan Trump ile yapacağı görüşme olacak. Çok önemli konular gündemde. Yurtiçinde ve dünyada açıklanacak imalat endeksleri kurun yönünü tayin edecek. Yerli yatırımcıların dolar aşkı, enflasyon Eylül ayında tek haneye düştükten sonra kaybolacak. Bu aşamada kurdaki yüksek seviyelerin satış fırsatı olarak kullanılması gerekiyor. Dolar 5.75' üzerinde kalıcılık sağlayamazsa 5.70 – 5.65 TL aralığına dönecek. Bu durumda euro 6.25 – 6.28 TL bandına döner.

ALTIN YATIRIMCISI KAZANÇLI ÇIKACAK Brexit meselesine dair AB Komisyonu Başkanı Juncker'in bir anlaşmaya yönelik umutvari açıklamaları ile sağlanan iyimserlik; borsalarda da pozitif fiyatlamaları beraberinde getirirken, güvenli liman varlıkları üzerinde bir miktar baskıya neden olarak altındaki alıcılı işlemleri sınırlandırmıştı. Ancak FED'in faizleri indirmesi sonrasında gözlerin çevrildiği Çin Merkez Bankası da yeni ana borç verme faizini 5 baz puan 4.25'ten 4.20'ye çekti, böylece genişlemeci politikasını güçlendirdi.  Çin Ticaret Heyeti'nin Ekim ayında yapılacak olan yüz yüze görüşmelere hazırlık için ABD'deki temasları sırasında girişte sözünü ettiğim iki eyalete yapacağı ziyareti iptal etmesi olumsuz algılandı. Son olarak St. Louis FED Başkanı James Bullard'ın faizlerin 50 baz puan aşağı çekilmesinin enflasyona karşı sigorta olacağını söylemesi onsu 1504'ten 1515 dolara çıkarttı. Yeni haftada dünyada açıklanacak eylül ayı imalat endeksleri tahminlerin gerisinde kalırsa –ki öyle görünüyor- hisse senetlerine satış gelecek, yatırımcı güvenli limanda kalacak. Altında günlük sert hareketlerin yaşandığı döneme girdik. 1520 dolar aşılırsa 1535 dolar hedef olacak. Kapalıçarşı'da 278 lirayla kapanan gram altın önce 280 ardından 285 lirayı görebilir. Altın yatırımcısına kazandıracak.