Necmettin BATIREL
Pozitif tablo
Avrupa ve ABD’de Haziran ayı imalat endekslerinin tahminlerin gerisinde kalması borsaların haftayı ekside tamamlamasına yolaçtı. Ekonomilerin beklenenden zayıf görünmesine yüksek faiz uygulaması sebep oluyor. Ama inatla hem Amerika hem de Avrupa sıkı para politikasından vazgeçmiyor. Dolar kayıplarının bir kısmını geri kazandı. 10 yıllık ABD tahvil getirileri 3.73’e indi. Altın 1920, Brent petrol 74 dolarda kaldı. Bitcoin 30 bin 700 dolara yükseldi. Ekonomik büyümeye ilişkin endişeler sonrası Londra metal borsasında bakır, platin, palladyum, nikel alüminyum, fiyatlarında düşüş yaşandı. Brent petrol 74 dolara geriledi. Kurban Bayramı dolayısıyla 1.5 gün açık olacak yeni haftada hangi veriler açıklanacak?
BİST’TE FAİZ COŞKUSU
Merkez Bankasının faiz artışını sınırlı tutması borsa istanbul’da coşkuyla karşılandı Endeks haftayı 5582 puana çıkarak tamamladı. İşlem hacmi 81.4 milyar lira oldu. Bankaların 3.27 prim yapması yabancı talebinin devam ettiğini gösterdi. En yüksek kazanç 8.40 ile madencilik sektöründe yaşandı. Gayrimenkul, demir çelik, enerji, spor, iletişim sektörlerindeki yükseliş %37 aştı. En çok kazandıranlar TMSN, ZOREN, BRYAT, SOKM, EGEEN, DERIM, GOKNR, GRSEL, IMASM, BOSSA oldu. En aktif hisseler YKBNK, AKBNK, ISCTR, GARAN, ŞİŞE, SAHOL yer aldı. Avrupa ve ABD’de faiz artışlarına devam edilecek olmasıyle negatif seyir izleyen piyasalardan pozitif ayrışma yaşandı. Haftaya yurt içi piyasalar Kurban Bayramı tatili nedeniyle 1,5 gün açık olacak. ABD’de birinci çeyrek GSYHİ, Euro bölgesinde enflasyon, tüketici güven endeksi izlenecek. FED Başkanı Powell ile ECB Başkanı Lagarde’ın açıklamaları var. Teknik açıdan 5400 puan destek 5700 puan direnç oldu. Takas avantajı sebebiyle yukarı hareket devam edecek.
ŞİMŞEK VE ERKAN’DAN GÜVEN MESAJI
Merkez Bankası'nın 27 ay sonra faizi artırmasının ardından kurlarda yükseliş ivmesi devam ederken Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'ten "Ekonomi politikalarımız kısa vadede fiyat istikrarını ve finansal istikrarı hedeflemektedir. Bu hedeflere ulaşmada kararlıyız. Kararlılıkla kademeli olarak bu süreç yönetilecektir" dedi. İstanbul Finans Merkezi’nde banka yöneticileriyle bir araya gelen Merkez Bankası Başkanı Gaye Erkan, da “Hem fiyat hem de finansal istikrarı sağlayarak enflasyonla mücadele edeceğiz" diye konuştu. TBB Yönetim Kurulu Başkanı Çakar “Görüş ve önerilerimizi Erkan’a sunduk. Temel amaç, daha fazla yatırım, istihdam, üretim, finansal istikrar. İnsanımızın toplumsal refahının artması konusu. Bunları çalıştık. Çok verimli bir toplantı oldu. İfadesini kullandı.
REESKONT FAİZİ NİYE ARTTIRILDI?
Merkez Bankası reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto faiz oranları ve avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranlarıyla ilgili değişikliğe gitti. tebliğe göre, vadesine en çok 3 ay kalan senetler karşılığında yapılacak reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto faiz oranı yıllık yüzde 15,75 olarak belirlendi. Daha önce reeskont işlemlerinde uygulanan iskonto oranı yüzde 9,75; avans işlemlerinde uygulanan oran ise yüzde 10,75 seviyesindeydi Avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı ise yıllık yüzde 16,75 olarak tespit edildi. Reeskont kredisi ihracatçı firmalara kullandırılan kredidir. Döviz karşılığı Türk lirası olarak verilir, Türk lirası karşılığı döviz olarak geri alınır. Kredilerin geri ödemesi ise döviz olarak gerçekleştiğinden Merkez Bankasının döviz rezervlerine önemli ölçüde artış sağlar. Morgan Stanley, kademeli sıkılaşma mesajı sonrası TCMB’nin Temmuz'da 300 baz puan, Ağustos'ta 200 baz puan artışla politika faizini yüzde 20'ye çıkarmasını bekliyor. Deutsche Bank, TCMB’nin daha fazla faiz artışına ihtiyaç duyduğunu belirterek, Türkiye’de enflasyonun yıl sonunda -güçlü bir mali konsolidasyon önlemi olmaması durumunda- yüzde 50’ye yaklaşacağını öngördü. Dolar Citi “Model portföyümüzde uzun dolar/TL pozisyonuna geri dönüyoruz” dedi. Kurum 30 hedefi ve 22 zarar kes seviyeleriyle 3 aylık forward dolar/TL alımı önerdi. Dolar haftayı 25.23, Euro 27.47 TL ile tamamladı. Bayram harcamaları dolayısıyla kurdaki yükseliş durdu.
KÜRESEL EKONOMİ DARBE YEDİ
Euro bölgesinde Haziran ayında imalat endeksi 43.6, ABD’de 46.3 ile tahminlerden kötü geldi. Avrupa’da ekonomik ivme neredeyse durma noktasına geldi. Rakamlar yaşanan canlanmanın sona erdiğini gösteriyor. Yaşanan düşüşe grevlerle hırpalanan Fransa öncülük ederken Almanya’nın sorun yaşayan fabrikaları da önemli rol oynadı. Euro yüzde 0,8 düşerek 1,0890 dolara gerilerken para politikasındaki değişikliklere karşı en hassas tahvil olan Almanya iki yıllık tahvil getirileri de 13 baz puan düşüşle yüzde 3,10’a indi.20 ülkeden oluşan Euro Bölgesi, Ekim ve Mart ayları arasında maruz kaldığı ılımlı resesyondan çıkmak için gerekli hamleleri yapmış olsa da özellikle Avrupa Merkez Bankası’nın faiz artırmaya devam etmesiyle bu sorunun önümüzdeki çeyreğe yayılma şansı arttı. ekonominin daha önemli kısmı olan özel hizmetler sektöründe fiyatlar yükselmeye devam ediyor ve bu nedenle çekirdek enflasyon oranı çok yavaş düşüyor. Paritede 1.0850 destek, 1.0970 direnç konumunda.
ALTINDAKİ DÜŞÜŞ KALICI MI?
Bitcoin’in 31 bin dolara dayanması sonrası altın haftayı düşüşle tamamladı. 1910 dolarla dip yapan ons 1920 dolarla kapandı. güvenli liman varlıklarındaki artışı takip eden bir dizi endişe verici veri, yaklaşmakta olan önemli ekonomik daralma endişelerini tetikleyerek fırsatı telafi etti. önemli merkez bankaları için faiz artırımları öncesinde külçe tutmanın maliyeti. En son PMI rakamları, ABD ve Avrupa'daki imalat sektörlerinin beklenenden çok daha hızlı daraldığını, hizmet büyümesinin ise yavaşladığını gösterdi. Bu arada, ilk işsizlik başvuruları ısrarla piyasa tahminlerini aştı ve 2021'in en yüksek seviyelerinde duruyor. Rakamlar, dünyanın en büyük para otoritelerinden gelen şahin sinyallerle aynı zamana denk geldi. Rusya’da yaşanan isyan hareketinin piyasalara henüz yansımadı. Putin olaya el koydu, orduya güven mesajı verdi. Gerilim artarsa altın yükselir. Onsta 1935 direnç, 1903 dolar destek oldu. Gram altın haftayı 1557 lirayla tamamladı.