Necmettin BATIREL
Pozitif dönem!
Küresel borsalar haftayı ekside tamamladı. Wall Street'teki geri çekilme sınırlı kaldı. ABD'nin otomotiv ithalatına ek vergi getirecek olması Almanya'yı olumsuz etkiledi. Almanya Basbakani Angela Merkel ise: Basta Alman otomobilleri olmak üzere ABD'nin, AB menseli otomobillere ek vergi koyma isteginin küresel ekonomi için bir tehdit, DTÖ kurallari açisindan ise yasadisi oldugunu söyledi. AB olarak ortak bir pozisyon belirleyeceklerini ve gerektigi takdirde karsi bir çalisma baslatacaklarini belirtti. Başkan Trump'ın FED politikasını eleştirmesi dolara değer kaybettirdi, altını atağa kaldırdı.
3 BÜYÜK GELİŞME YAŞANACAK - Arjantin'deki G-20 zirvesinden alınacak kararlar piyasaları etkileyecek. Yeni haftada 3 önemli veri açıklanacak. Türkiye'de para politikası kurulu'nun Salı günkü faiz kararı (geç likidite penceresi 17.75; haftalık repo faizi 18.88; gecelik borçlanma 16.25; gecelik faiz oranı 19.25)... Avrupa merkez bankası Perşembe günü faiz kararı (faizler 0.0; marjinal borçlanma faizi 0.25; mevduat faizi eksi 0.40); ABD'de Cuma günü ikinci çeyrek büyüme rakamı yıllık %4.1).. Evet şimdi ayrıntılara bakalım.
TRUMP FED'İ ELEŞTİRDİ - ABD Başkanı Trump, Fed politikasını eleştirdi ve sıkılaşmanın, tüm yaptıklarımıza zarar verdiğine değindi. Trump açıklamasında, Çin, AB ve diğerleri, ABD faiz artırırken ve dolar her gün giderek güçlenirken kur manipülasyonu yapıp faiz indirdiklerini ve rekabet avantajlarını ortadan kaldırdıklarını ifade etti. Bu, her zaman olduğu gibi, eşit şartlı bir oyun alanı olmadığını belirtti. Çin'e yeni gözdağı verdi: "505 milyar dolarlık Çin ürününün tamamına vergi uygulanabilir" dedi. Trump'a cevap St. Louis FED Başkanı James Bullard'dan geldi. Bullard "Trump'ın yorumlarının Federal Açık Piyasa Komitesi'nin kararlarını etkilemeyeceğini" söyledi.
BULLARD'DAN CEVAP GELDİ - Bullard, "Merkez Bankası bağımsızlığına bir müdahale, Fed'in yapısını değiştirecek bir düzenleme yapılması durumunda söz konusu olurdu. Başkan'ın tarzı dikkate alındığında bu ve diğer politikalar hakkında görüş bildirmesine şaşırmıyorum. Federal Açık Piyasa Komitesi en doğru kararı vermeye ve bu yorumlardan etkilenmemeye çalışacak. Trump'ın yorumlarından öyle veya böyle bir etki beklemiyorum. Herkesin ABD para politikası hakkında bir görüşü var. Buna çok alışkınız" diye konuştu. Trump, "(Ekonomi ve borsada) Ne zaman yukarı gitsek faizleri tekrar artırmak istiyorlar. Bu konuda mutlu değilim ancak onlara (Fed'e) en iyisini düşündükleri şeyi yapmaları konusunda izin veriyorum." ifadelerini kullanmıştı.
G20 KARARLARI SATIN ALINACAK - Euro Bölgesi'nde Italya'da Basbakan Yardimcisi ve ayni zamanda 5 Yildiz Hareketi'nin Lideri olan Luigi Di Maio'nun Ekonomi Bakani Giovanni Tria'nin istifasini istedigine yönelik ortaya atilan iddialar bizzat Di Maio tarafindan yalanlandi. Genel anlamda bakildigi zaman ABD Baskani Trump eksenindeki gelismelerin piyasada birçok varlik üzerinde etkili oldugunu çok rahatlikla söyleyebiliriz. Bu kapsamda günün kalaninda gelebilecek ekstra haber akislari önemli olacak. Ayrica, hafta sonunda Arjantin'de G20 Merkez Bankalari ve Maliye Bakanlari toplantilari düzenlenecegini ve buradan gelecek açiklamalar Pazartesi günü piyasa açilisinda etkili olabilecegini de simdiden hatırlatalım.
FİTCH'TEN BANKALARA DARBE - Türkiye'de OHAL sonrasi döneme dair gelismeler ve merkez bankasının Salı günü alacağı karar tartışılırken, Amerikalı bazı senatörlerin Türkiye'nin Avrupa'dan kredi talebinin dondurulması yönünde yasa teklif hazırladıkları haberi geldi. Haftasonunda Fitch'den yeni bir darbe geldi. Uluslar arası kredi kuruluşu 24 Türk bankasının yabancı para cinsinden temerrüt notunu düşürdü, bankaları negatif izlemeden çıkardı. Fitch ayrıca, 12 bankanın finansal kapasite notunu indirdi. Kuruluş 13 Haziran'da Türkiye'nin kredi notunu 'BB+'dan 'BB' seviyesine indirmiş, not görünümünü dedurağandan 'negatif'e çevirmişti. Fitch bu kararıyla banka notlarını ülke notuyla eşitlemiş oldu. Bu arada bir diğer kuruluşu Standard and Poor's, Yunanistan'ın görünümünü "pozitife" çevirdi.
TÜRKİYE'YE İKİ GÜZEL HABER - Türkiye'de OHAL sonrasi döneme dair gelismeler ve merkez bankasının Salı günü alacağı karar tartışılırken, Amerikalı bazı senatörlerin Türkiye'nin Avrupa'dan kredi talebinin dondurulması yönünde yasa teklif hazırladıkları haberi geldi. Haftasonunda iki güzel gelişme yaşandı. Birincisi Türkiye ile Hollanda, ilişkileri karşılıklı olarak normalleştirme kararı aldı. İki ülke arasındaki ilk adım karşılıklı büyükelçi ataması olacak.. İkincisi, Almanya Türkiye'ye uyguladığı "Hermes Kredi yaptırımlarının" 2018 yılı için kaldırıyor.Almanya 2017 yılının Eylül ayında Hermes kredilerine 1,5 milyar Euro'luk üst sınır getirmişti. Hermes garantisi yabancı müşterisi ödeme yapamaz duruma düşen ihracatçı Alman şirketlerinin zarardan korunması amacıyla getirilen bir düzenleme. Almanya, Türkiye'nin ihracat hem de ithalat yaptığı ülkeler arasında büyük öneme sahip. Almanya'ya 2017'de 15.1 milyar dolar değerinde ihracat yapılırken, aynı sene içerisinde 21.3 milyar dolarlık ithaat yapıldı.
ABD – TÜRKİYE İRAN GÖRÜŞMESİ - Dışişleri Bakanlığı, Türkiye'yi ziyaret eden ABD heyetiyle İran'a yönelik yaptırımların uygulaması konusunda görüşmelerde bulundu. Dışişleri açıklamasında İran'ın gerek ekonomik ve ticari ilişkiler, gerekse enerji ithalatı bakımından önemli bir komşu olduğuna dikkat çekilerek, "Bu nedenle ABD'nin bu alanda uygulayacağı yaptırımlar yakından izlenmeye devam edilecektir" görüşüne yer verildi. ABD Maliye Bakan Yardımcısı Marshall Billingslea, Washington'un İran'a yönelik yaptırımları kademeli olarak 6 Ağustos ve 4 Kasım'da arttıracağını söyledi. Önümüzde çok az zaman var. Bu yüzden Türk şirketlerin ve Türk bankaların, yaptırımlar başlamadan önce işleri ayarlamasına zaman kalması için 180 gün tanıdığımızı anlaması gerek. Şirketler, İran ile iş yapmaya devam ederlerse ABD pazarında ve finansal sisteminde bir daha iş yapamayacaklar" dedi.
BİST'TE HEDEF 98 BİN PUAN - Borsa İstanbul haftayı yükselişle tamamladı. Endeks 94 bin direncini aştı. İşlem hacmi 6.7 milyar liraya geriledi. Haftanın ilk iki günü sürekli satış yiyen Bankacılık endeksinin %2 değer kazanması önemli. Yurtdışı borsalardaki gerilemeye karşı BİST'in pozitif ayrışmasında OHAL'in kaldırılmasının büyük payı var. Merkez Bankasının Salı günkü kararında faizleri 100 baz puan arttıracak olması iyimserliği arttırdı. Hemen hatırlatıyorum Ağustos ayında Para Politikası kurulu toplanmayacak. Fitch'in banka notlarını düşürmesinin dikkate alınacağını beklemiyorum. Kurlardaki gevşeme ile fiyat kazanç oranına göre hisse senetlerinin %47 iskontolu oluşu talebin sıcak kalmasını sağlayacak. 2018 sonunda 10 yıllık tahvil faizlerinin %14,79 seviyesinde kilde Dolar/TL'nin 2018 sonunda ise 4,6 seviyesinde dengelenmesi bekleniyor. beklenmektedir. Teknik açıdan endeksi 92 bin desteğini kırmadığı sürece önce 95 bin 500 ardından 98 bin dirençlerini test edecek.
DOLAR KAYIPLARINI ARTTIRIYOR - ABD Baskani Donald Trump'in sözleri parite üzerinde etkisine devam ettiriyor. Trump'in özellikle FED'in faiz artislarini elestirerek zayif Dolar istedigine yönelik açiklamalari sonrasında parite yukarı hareket etti. Dolar 1.1610 sentten 1.1719 sente çıktı. Diğer taraftan Trump'ın Çin'den alinan 500 Milyar Dolar degerindeki tüm mallara ek gümrük tarifesi koymaya hazir olduguna iliskin açiklamalari gerginliklerin daha fazla artabilecegine isaret etti. Avrupa tarafinda ise Merkel'in ABD'ye otomobil vergileri üzerinden yaptigi tehditkâr açiklamalarda dikkat çekiciydi. Süphesiz ki gelen açiklamalar sonrasi ilerleyen günlerde de ticaret savaslarini gündemde en üst siralarda görmemiz mümkün. 1.1730 sent aşılırsa 1.1770 ve 1.1820 sent dirençleri gündeme gelecek. Paritede yön yukarıyı gösteriyor, yani dolar uluslar arası para birimleri karşısında zayıflamasını sürdürecek.
RİSK PRİMİ DÜŞÜŞE GEÇTİ - Kur açisindan yurt içi tarafta OHAL'in kaldirilmasi sonrasi yapilan yeni düzenlemeler ve Merkez Bankasının Salı günkü faiz artırım kararı ve doların gelişen ülke paraları karşısındaki güç kaybı, Türk Lirasını olumlu etkiliyor. Döviz sepeti 5.20 TL'deki yerini koruyor. Ama risk primi düşüyor. 338'den başlayan ve Cuma sabahı 315 olan 5 yıllık CDS'ler haftayı 309 a inerek tamamladı. Diğer taraftan yerli yatırımcıların da dövizde satışları devam ediyor. Dolar yeni haftaya 4.75 – 4.78 TL aralığında başlayabilir. Merkez Bankası faiz arttırırsa 4.70 – 4.73 TL aralığına döner.. Euro'nun yeni haftada 5.50 – 5.58 TL bandında hareket etmesini bekliyorum.
PETROL NASIL SEYREDECEK? - Suudi Arabistan'in müsterilerinin ihtiyaçlarindan fazla ihracat yapmayacaginin sinyalini vererek arza iliskin endiseleri azaltmasi Nisan ayindan bu yana dip seviyeleri gören petrol fiyatlarinin toparlanmasini ve buradaki kazançlarinin korumasini sagladi. Diğer taraftan Norveçte 1600 sondaj kule işçisinin 10 Temmuz'da başlattığı grev de sona erdi. Son olarak ABD'de Baker Hughes sondaj kuyu sayısı 863'ten 858'e geriledi. Bu gelişmeler petroldeki düşüşü durdurdu, brent petrol 73 dolar düzeyinde kaldı. Dikkate edilecek olursa petrol 70 dolara inmiyor, 75 doları da aşamıyor. Ama dolardaki kayıplar artarsa yeniden 77 – 78 dolar aralığı gündeme gelebilir.
ALTIN NEDEN YÜKSELİŞE GEÇTİ? - Başkan Trump'ın FED'in faiz politikasına yönelik eleştiride bulunması altındaki yükselişi körükledi. Trump ayrica Çin'den ithal edilen tüm mallara tarife koymaya hazir olduklarini, Çin tarafindan uzun süredir kaziklandiklarini ve ticaretten avantaj elde etmeye çalistiklarini açikladi. ABD Ticaret Bakani Wilbur Ross, Trump yönetimi tarafindan açilan ulusal güvenlik sorusturmasinin araç ithalatina yüzde 25'e varan oranda gümrük vergisi uygulanmasina yol açip açmayacagini söylemek için daha çok erken oldugunu söyledi. Trump'ın sözlerinden sonra 10 yıllık ABD hazine bonolarına sert satış geldi faizler 2.90'a tırmandı. Ama dolar endeksi 95.00'ten 94.25 düzeyine indiği için altının onsu 1222'den 1231 dolara yükseldi. 1237 dolar aşılırsa yükseliş ivme kazanacak. Altında yön yukarıda gibi.. Kapalıçarşı'da 24 ayar külçenin gramı, eğer merkez bankası faiz artırım kararı alırsa bu hafta 186 – 189 lira aralığına dönebilir. Faiz artmazsa fiyat aynı kalır.