Necmettin BATIREL
Olağanüstü dönem
Küresel borsalar haftayı düşüşle tamamladı. Avrupa ülkelerinin rekor düzeye ulaşan korona vakaları dolayısıyla karantina önlemlerine dönme kararları endişe meydana getirdi.
Ekonominin olumsuz etkileneceği beklentisi hisse senetlerinden kaçışı beraberinde getirdi. ABD’de sosyal güvenlik ağını güçlendirmesi ve iklim değişikliğiyle mücadele etmesi amacıyla hazırlanan 1,75 trilyon dolarlık sosyal harcama paketi ABD Temsilciler Meclisi'nden geçti senatoya gönderildi. Ama bu olumlu gelişmeye rağmen Wall Street Avrupa'da Kovid kaynaklı sokağa çıkma yasağı haberleriyle ekside kapandı. Dolar güçlendi, altın zayıfladı.
AVRUPA YENİDEN KAPANACAK MI?
Avusturya Başbakanı Alexander Schallenberg, COVID-19 ile mücadelede günlük vaka sayılarındaki artışın sürdüğünü belirterek pazartesi gününden itibaren 20 gün süresince herkesi kapsayan sokağa çıkma kısıtlamasının uygulanacağını açıkladı.
Ülke genelinde 1 Şubat 2022’den itibaren geçerli olacak şekilde aşı zorunluluğu yürürlüğe girecek. Almanya Sağlık Bakanı Jens Spahn, ülkesindeki koronavirüs salgınını vahim olarak niteleyerek aşılıları da kapsayan tecrit uygulamalarının tekrar başlatılabileceğini söyledi.
Avrupa piyasaları, Almanya'da tecrit önlemleri getirilebileceği ihtimalinin ardından artıdan eksiye düştü.. Tahvil getirileri gerilerken euro sert değer kaybetti. Almanya'da günlük koronavirüs vaka sayısı 52,970'ye yükseldi.
BİST ENDEKSİ 1.53 SENTE GERİLEDİ
Borsa İstanbul 1759 puanla rekor düzeye ulaştığı günü Avrupa’daki karantina önlemleri dolayısıyla 1737 puanla tamamladı. İşlem hacmi 29.1 milyar lira oldu.
Haftaboyunca yüksek prim yapan bankalar %1 geriledi. En yüksek kayıp akaryakıta zamların etkisiyle %5.18’le ulaştırma sektöründe yaşandı. İnşaat sektörü 1.24 düştü. Buna karşılık Bilgi teknolojileri 3.43’lük primle ilk sırada yer aldı. Onu 3.15 ile sigorta, 2.61 ile çimento, 2.36 ile mobilya, 1.46 ile demir çelik izledi.
Borsa İstanbul'da işlem gören hisse senetleri haftalık bazda ortalama yüzde 6,03, altının gram satış fiyatı yüzde 11,95, dolar/TL yüzde 11,62, euro/TL yüzde 10,42 değer kazandı. Yeni haftanın gündeminde ABD ve Almanya'da büyüme ile dünya genelinde Kasım ayı öncü imalat endeksleri izlenecek.
FED’in toplantı tutanakları belirleyici olacak. Avrupa ekonomisinin yeniden kapanmanın eşiğine gelmesi bize olumsuz yansıyabilir. Ancak kurdaki son yükselişle birlikte endeksin 1.53 sent ile tarihi düşük seviyeye inmesi, özellikle yabancı talebinin güçlenmesini sağlayacak. 1760 puan direncinin aşılacağı tahmin ediliyor. 1700 ve 1670 seviyeleri destek konumunda.
EURO PARAŞÜTSÜZ DÜŞÜYOR
Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde, Frankfurt’da düzenlenen “2021 Avrupa Bankacılık Kongresi”nde çevrimiçi yaptığı konuşmada, enflasyondaki mevcut artışa rağmen, önümüzdeki yıl faiz oranlarında artış olmayacağını söyledi. “Yakın zamanda açıkladığım gibi, faiz oranının yükseltilmesine ilişkin koşulların, gelecek yıl oluşması çok düşük bir olasılık.” Dedi.
Dolar endeksi 96 düzeyini aşarak Temmuz 2020 sonrası en yüksek seviyeyi gördü. Euro dolar paritesi 1.1289 sente düştü. ABD'de yükselen enflasyonun Fed'i daha erken sıkılaşma karar almaya zorlaması beklenirken Euro Bölgesi'nde ise bu beklenti daha zayıf, olması dolara değer kazandırıyor.
Diğer taraftan Avrupa’da yeni karantina önlemlerine dönülmesi ekonomiyi dolayısıyla euro’yu olumsuz etkiliyor. Paritede 1.1330 sent direnç oldu. 1.1250 desteği kırılırsa 1.1170 e inilecek.
DÖVİZDE YALAN HABER YÜKSELİŞİ
Hükümeti erken seçime zorlamak amacıyla muhalefet olağanüstü yöntemleri devreye sokuyor.
Bugüne kadar yalan haber ve açıklamalarla istediğini elde edemeyenler, şimdi eski bürokratları kullanarak ekonomik dengeleri bozmaya çalışıyor.
Bunun son örneğini Cuma akşamı yaşadık. İyi Parti Genel Başkan Yardımcısı ve eski Merkez Bankası başkanı Durmuş Yılmaz skandal bir açıklama yaparak “Aldığım duyumlarla bu gece 24.00’de sizi teyakkuza davet ediyorum. Resmi Gazeteyi takip etmenizi tavsiye ediyorum. Bu gece bir şey olabilir, olduğu zaman da Türk lirasının üzerine nasıl daha fazla bir sıkıntının geleceğini görürsünüz” diye sosyal medya hesabından duyuru yaptı.
Bu çağrıya HDP’li Gergerlioğlu destek verdi, ortalık karıştı. Sonuçta dolar haftaya 11.28 TL ile tamamladı Euro 12.65’e yükseldi. Ama haber tabii ki baştan aşağı yalan.
Pazartesi günü yükselen kurlar gevşeyecek, normal seviyesine inecek.. Merkez Bankasının faiz indiriminden sonra TL’deki zayıflama var. Dolar dünya para birimleri karşısında da sert değer kazanıyor.
Bu iki gelişmeyi fırsat bilen muhalefet enflasyonu azdırmak için olmadık yollara başvuruyor. Uluslararası bankalar bunu hemen kullanmaya başladı.
Societe Generale 2022 ilk çeyrek sonu itibariyle dolar beklentisini 11,50 seviyesine çıkardı. 22 Ekim tarihli raporda Societe Generale'nin dolar/TL beklentisi 10,90 olmuştu.
ALTINA WALLER DARBESİ
Altın ABD’de yüksek enflasyona karşı faiz silahının erken kullanılacağının ortaya çıkmasıyla kritik desteği kırdı. Hafta boyunca 1850 – 1870 dolar aralığında hareket eden ons kapanışı 1845 dolarla yaptı.
Federal Rezerv Başkanı Waller tahvil alım programının daha hızlı azaltıma gitmesi gerektiğini söyledi. yüksek enflasyonu bir inçlik tozlanma yerine "bir süre yerde kalacak büyük bir kar yağışı" olarak nitelendirdi. Waller, "Karın bir hafta boyunca yerde kalması bekleniyorsa, daha erken hareket edip kaldırımları kürekle ve sokakları silip süpürmek isteyebilirsiniz" dedi.
Bana göre enflasyon verileri daha çok bir süre yerde kalacak büyük bir kar yağışı gibi görünmeye başladı ve bu gelişme, ileriye dönük ihtiyaç duyulan parasal düzenleme düzeyine ilişkin beklentilerimi etkiliyor” dedi. Fed, Kasım ayında tahvil alım miktarını 15 milyar dolar azalttı.
Çarşamba akşamı yayınlanacak FED tutanakları tahvil azaltımı ile faiz artırımı konusunda üyelerin görüşlerini ortaya çıkaracak. FED yılın son toplantısını 14 Aralıkta yapacak. Ons 1860 dolar direncini aşamazsa 1835 – 1825 dolar aralığına dönecek. Burada tutunamazsa 1805 – 1780 desteklerine gerileyecek. Gram altın haftayı 669 lirayla yeni tarihi zirvesinde tamamladı. Ons ve kurdaki gevşeme karşısında fiyatın kademeli şekilde 650 liraya dönme ihtimali var.
Herkese iyi haftasonları diliyorum..