ABD merkez bankasının ekim raporunda küresel jeopolitik gerilimlerin kötüleşmesi, küresel piyasalara geniş çapta olumsuz etkisi olacak açıklaması Wall Street’in %1.5 ekside kapanmasına yolaçtı. FED’e göre, gıda, enerji ve emtia ticaretinde kesinti olacak, tedarik zincirlerindeki aksamalarla üretimdeki kesintiler, ekonomik faaliyeti azaltacak, dünya çapında enflasyonu arttıracak. Orta Doğu'daki jeopolitik çalkantılar nedeniyle Avrupa'da hisse senetleri üzerinde baskıya devam etti. 10 yıllık ABD tahvilleri 4.91’de kaldı. Altın 1981, Brent petrol 92 dolarla kapandı. Orta doğudaki tansiyonun yükseleceğine ilişkin haberlerin artmasına rağmen ETF onayı konusundaki beklentiler Bitcoin’i 29 bin 500 dolara taşıdı. Yeni haftadaki en önemli gelişme Türkiye ve Avrupa merkez bankalarının faiz kararları olacak.
BİST’TEKİ SATIŞLAR NİYE SERTLEŞTİ?
Borsa İstanbul Orta Doğu'daki çatışmaların piyasalardaki oynaklığı artırmasıyla 7510 düzeyine geriledi. Kredili işlem yapanların panik satışları sert gerilemede etkili oldu. Ancak işlem hacminin 97.7 milyar liraya gerilemesi büyük oranda düşüşe katılım olmadığını gösteriyor. Bankalar 4.36 geriledi. Turizm, sigorta, tekstil, demir çelikte %5’e varan kayıplar yaşandı. En zayıf gerileme %1 ile iletişim sektöründeydi. Haftanın son işlem gününde BİST’te pozitif ayrışan hisseler: EGEEN, ODAS, AEFES, KONYA, ZOREN oldu. En çok kaybettirenler OTKAR, TSKB, IPEKE, TTRAK, SKBNK, AYCES, PEKGY, ENSRI olarak sıralandı. ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell'ın, para politikasının daha da sıkılaştırılmasının gerekebileceğini dile getirmesi satışlarda etkili olduğu söyleniyor. Ama esas mesele enerji fiyatlarındaki artış sonrası enflasyonda beklenen düşüşün gerçekleşmeyecek olması Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in gelecek ay politika faizini değiştirmeyeceğine kesin gözüyle bakılırken Aralık toplantısına yönelik belirsizlik devam ediyor. Yeni haftada yurtiçinde tüketici, reel sektör güven endeksleri, ekim kapasite kullanım oranı ve para politikası kurulunun faiz kararı var. Euro bölgesinde Avrupa’ merkez bankasının faiz kararı önemli. ABD’de 3 ncü çeyrek GSYHİ, eylül dayanıklı mal siparişleri, kişisel gelir ve harcamalar, Michigan Üniversitesi Tüketici Güven endeksi ve Çarşamba günü FED başkanı Powell’ın konuşması dikkatle izlenecek. Avrupa ve ABD’de ekim ayı öncü imalat endeksleri büyüme hızının gelişmelerden ne ölçüde etkilendiğini gösterecek. Endekste 7400 destek 7700 puan direnç seviyesine gerilemiş durumda.
HAZİNE’DEN BÜYÜK BORÇ ÖDEMESİ
Piyasada 26 Ekim Perşembe günü gerçekleştirilecek Para Politikası Kurulu toplantısında faizlerin 500 baz puan artırılarak %35’e çıkarılacağı konusunda konsensüs var. Almanya’nın en büyük bankası Deutsche Bank, artan jeopolitik riskler ve bu risklerin Türkiye’nin enflasyon ve ödemeler dengesi dinamikleri üzerindeki olası etkilerini gözeterek, para politikası görünümüne ilişkin öngörülerini güncelleyerek Ekim’de 500, Kasım ve Aralık’ta 250’şer puan olmak üzere yıl sonunda politika faizinin %40’a ulaşacağını açıkladı. Kurum daha önce %40 nihai politika faizi seviyesine yerel seçimin ardından 2024’ün ikinci çeyreğinde ulaşılacağını öngörmüştü. Hazine bu haftaki 41 milyar liralık borç ödemesini karşılamak için 23 ekim’de 2 yıl, 24 Ekim’de 5 ve 7 yıl vadeli tahvil satacak. Döviz cephesi merkez bankasının 125 milyar dolara dayanan rezervlerinin etkisiyle sakin. Kurlarda oynaklık yok. En olumsuz gelişme petrolün 100 dolara çıkma ihtimali. Ancak ABD’nin buna izin vermemek amacıyla büyük üretici Venezuela’ya uyguladığı ambargoyu hafifletti. Brent petrol 85 – 90 dolar aralığında kalacak görünüyor.
AVRUPA NEDEN FAİZ ARTIRIYOR?
ABD'den gelen güçlü perakende ticaret verileri ve devam eden Orta Doğu çatışmasına rağmen dolara talep gelmedi, aksine zayfladı. Parite 1.06 sent seviyesinde kaldı. yatırımcılar, Ekim ayında altı ayın en yüksek seviyesine ulaşan Alman yatırımcı güvenindeki iyileşmeyi ortaya koyan verileri olumlu algıladı. Avrupa'daki para politikası görünümü açısından ECB baş ekonomisti Philip Lane, faiz indirimlerini düşünmeden önce gidilecek önemli bir yol olduğunu belirtti. ECB'nin, temel politika faiz oranlarının Eylül ayında çok yılın en yüksek seviyelerine yükselmesinin ardından Perşembe günü faiz oranlarını 4.50’den 4.75’e çıkarması bekleniyor. Paritede 1.0550 destek kırılmadığı sürece 1.07 sent direnci hedef olacak.
ALTIN ZİRVEYE ULAŞTI MI?
Altın Orta Doğu'da artan gerilimlerin güvenli liman varlığı olarak talebin artmasına bağlı olarak 1981 dolarla son 3 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. 10 yıllık ABD tahvillerinden kaçışa rağmen altının atağa kalkması trend değişikliğini gösteriyor. 10 yıllık ABD tahvil getirisi 4.91 ile 2007'den bu yana ilk kez kısa süreliğine %5'e ulaştı. ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell Perşembe günü yaptığı açıklamada enflasyonun hâlâ çok yüksek olduğunu ve muhtemelen ekonomik büyümenin düşük olduğunu ve mevcut parasal düzenlemelerin henüz çok sıkı olmadığını ekledi. Ek faiz artırımı olacağını söyledi. Ama piyasa artık bunu dikkate almıyor. Zira savaş sonrası dünyada emtia fiyatlarının artması ile altının yüksek kalacağını satın alıyor. 1965 dolar desteğinin üzerinde tutunduğu sürece altın 2 bin doları aşabilir. Ancak Mısır’daki refah kapısının açılmasıyla Gazze’ye insani yardımların başlaması yeni haftada tansiyonu düşürebilir. 24 ayar külçenin gamı 1783 liraya çıktı. Fiyat Garanti Bankasında 1728 – 1869; Ziraat Bankasında 1712 – 1979; Kapalıçarşı’da 1850 – 1858 liraya ulaştı. Altında gevşeme ihtimali arttı.
