Küresel borsalar Omicron varyantının endişesiyle haftayı ekside tamamladı.
ABD Merkez Bankası gelecek sene en az üç faiz artırımı yapabileceğini açıklamıştı. Ancak yatırımcılar FED’in faiz oranlarını agresif bir biçimde artırmasına ihtimal vermiyor.
Vadeli piyasalarda para yöneticileri FED’in 2023 sonunda gecelik faiz oranlarını sadece %1,27’ye kadar yükselteceğini öngörüyor. Söz konusu oran Çarşamba günü FED açıklaması sonucu oluşan %1,38’lik gecelik faiz oranı beklentilerinin tam 11 baz puan aşağısında. Bu oran aynı zamanda geçtiğimiz gün FED yöneticilerinin açıkladığı %1,6’lık projeksiyonunun da önemli ölçüde gerisinde.
Endişelerin artması doları güçlendirdi, altın yukarda tutunamadı. Yeni hafta Noel tatili dolayısıyla kısa geçecek.
ABD’DE TEŞVİK/FAİZ ÇIKMAZI
Piyasalar ve FED arasındaki bölünme, yatırımcıların önümüzdeki yıllarda ABD ekonomisine ilişkin beklentilere ilişkin belirsizliklerini işaret ediyor. Söz konusu durum aynı zamanda FED’in Kasım ayından 1982'den bu yana en hızlı artış oranlarına ulaşan enflasyonu kontrol altına alabilmek için ne kadar agresif davranması gerekeceğinin de altını çiziyor.
FED Çarşamba günü yaptığı açıklamada, pandemi dönemi teşviklerinin daha hızlı bir şekilde kaldıracağını ve işgücü piyasasındaki toparlanma göz önüne alındığında enflasyonla mücadele için faiz oranlarını yükseltmeye hazır olduklarını söylemişti.
FED Başkanı Powell ise açıklamasında enflasyondaki yüksekliğe işaret ederek FED’in politikalarını gerçek zamanlı olarak hayata geçirmek zorunda olduğunu belirtmişti.FED’in noktasal grafiğinde 2022’de üç kez çeyrek puanlık artış ve 2023’te de üç kez çeyrek puanlık artış gerçekleştirileceği öngörülüyordu.
Buna karşın yatırımcılar, 2022'de daha hızlı bir sıkılaştırma döngüsünün önümüzdeki yıllarda daha sınırlı bir kur artışına yol açabileceğine yönelik hamle yapıyor.
SERMAYE KONTROLÜ BİST’İ ÇÖKERTTİ
Borsa İstanbul bu defa şaşırttı, görülmemiş hızla %8.5 düştü. İki defa devre kesici çalıştı, işlemler durduruldu.
Sabah bölümünde 2406 puanla tavan yapan endeks öğleden sonra paraşütsüz çakıldı, haftayı 2084 puanla tamamladı. İşlem hacmi 77 milyar lirayla yeni bir rekor kırdı.
Bankalar %8.74 değer kaybetti.
Tüm sektörlerde büyük kayıplar yaşandı.
İletişim sektörü 9.89 ile ilk sırada yeraldı.
Peki endeks neden çakıldı? Hükümetin hızla yükselen döviz kurlarını kontrol altına almak için OHAL ilan edip sermaye kontrolüne gideceği haberi yatırımcıları dehşete düşürdü. Sermaye kontrolü ülkeye giren ve çıkan sermayeyi kontrol altına alıyor.
Sermaye kontrolleri, hisse senetlerini, tahvilleri, bonoları ve yabancı para cinsinden yapılan ticareti etkileyebiliyor. sermaye kontrolü ile yatırımcıların yabancı para cinsinden varlık edinmelerine engel getirilebileceği gibi yabancıların da yerel varlıkları almasının önüne geçilebiliyor.
İşte bu haber tam bir panik havasına yolaçtı. Kredili alış yapanlar zarar edeceğim korkusuyla tüm varlıklarını sattı. Sonunda ortaya böyle bir manzara çıktı. 2200 puan direnç, 2030 puan destek oldu.
KURTULMUŞ GARANTİ VERDİ: OHAL YOK
Piyasalar kapandıktan sonra iki önemli gelişme yaşandı.
Birincisi Türkiye Varlık Fonu, Türk Telekomünikasyon AŞ'nin hisselerinin satın alınması konusunda KAP'a açıklama göndererek, azınlık paya sahip olduğu Türk Telekomünikasyon AŞ'nin toplam sermayesinin yüzde 55'ini temsil eden paylarını satın almak amacıyla LYY Telekomünikasyon AŞ ile görüşmelere başladığını açıkladı.
Bu haber yeni haftada iletişim sektörünü olumlu etkileyecektir. Ama suların durulmasını sağlayan asıl gelişme, AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş’un “Serbest ekonomi kurallarından asla vazgeçmeyeceğiz. Ekonomik OHAL gibi bir laf haddi aşan bir sözdür” ifadesi oldu.
Türkiye’nin yatırım, üretim, istihdam, ihracat ve büyüme eksenli politikadan asla vazgeçmeyeceğini kaydeden Kurtulmuş, “Bunu yaparken, kimilerinin söylemeye çalıştığı gibi, asla serbest pazar ekonomisinin kurallarından vazgeçmeyeceğiz. Türkiye sosyal politika donanımlı, gerçekten etik kurallarla çevrilmiş bir serbest pazar ekonomisi istikametinde yürüyüşünü sürdürecektir” şeklinde konuştu.
Evet bu gelişme kurlardaki artışı durdurdu. Yeni haftada BİST’in sert tepki hareketiyle açılacağı netleşti.
DÜNYA ENFLASYONDAN KIRILIYOR
Euro Bölgesi'nde, Enflasyon, kasım ayında Almanya'da yüzde 6, Fransa'da yüzde 3,4, İspanya'da yüzde 5,5, İtalya'da yüzde 3,9, Hollanda'da yüzde 5,9 ve Belçika'da yüzde 7,1 seviyesinde rekor kırdı.
Avrupalılar bu gelişmeden büyük endişe duyuyor ABD'de, tüketici fiyat endeksi, Kasım’da yıllık bazda yüzde 6,8 artarak 1982 yılından bu yana en yüksek artışı kaydetti.
Bu verilere göre, Amerikalı tüketicilerin yaşam maliyeti, artıyor. Enerji, kira, gıda, ikinci el ve yeni araç endekslerindeki artışlar Kasım’da da tüketici fiyatlarındaki yükselişte başı çeken kalemlerden oldu.
En yüksek artışı gösteren enerji endeksi, aylık yüzde 3,5 ve yıllık yüzde 33,3 artış gösterdi. ABD'de enflasyonun Kasım’da 39 yılın zirvesini görmesinin en büyük sebepleri arasında, küresel emtia rallisi, artan talep, ücret baskıları ve tedarik zinciri aksamaları yer alıyor.
Bunun üzerine Omicron vaka sayısındaki hızlı artış eklenince borsalar satışa döndü. Dolar güçlendi. Parite 1.1330’dan 1.1237 sente geriledi. 1.1170 destek, 1.1280 direnç oldu.
PİYASAYA BEŞİNCİ DOĞRUDAN MÜDAHALE
Sosyal medyada yayılan ''Türkiye ekonomik buhrana sürükleniyor, OHAL ilan edilecek, hükümet sermaye kontrolüne gidecek'' haberleri TL’deki kayıpları arttırdı.
Dolar 17.14 TL’ye tırmanıp, %5 değer kazanınca Merkez Bankası sağlıksız fiyat oluşumu var diyerek piyasaya müdahale etti.
Kur kısa bir süre için 16.14 TL’ye geriledi. Ama talep devam etti.
Günboyu gerçekleşen müdahalenin 2 milyar doları bulduğu belirtiliyor.
Ağırlıklı olarak bireysel yatırımcı talebinin karşılandığı günde; sınırlı miktarda yabancı talebinin de söz konusu olduğu ifade ediliyor.
Günün ilk bölümünde müdahale ağırlığının daha yüksek olduğu, kapanışa doğru talep düşük kaldı. Zira AK parti başkanvekili Kurtulmuş’un bu haberleri kesin bir dille yalanlaması gerginliği ortadan kaldırdı.
Dolar 16.41, Euro 18.48 TL ile kapandı. Yeni haftada yurtiçinde Aralık ayı tüketici güven endeksi, Kasım bütçe borç stoku açıklanacak.
ABD’de üçüncü çeyrek GSYHİ (2.1); Kasım dayanıklı mal siparişleri (1.5); kişisel gelir (0.4) ve harcamalar (0.6) var. Teknik analize göre kurda 17.15 direnç, 15.60 destek oldu.
ALTIN NEDEN YUKARDA TUTUNAMADI?
Altın fiyatları güçlü kazançlar kaydediyor ve Cuma günü erken saatlerde ABD de ons 1813 dolarla üç haftanın en yüksek seviyesine ulaştı, güvenli liman talebiyle desteklendi.
Küresel borsalar çoğunlukla gecelik işlemlerde düşüş yaşadı. FED’in faiz artışına geçmek için tam istihdam şartını ortaya koyması altını rahatlatmışdı. Ancak Omicron varyantının hızlı yayılımı ve küresel enflasyonun kontrolden çıkması dolardaki kazanımları arttırınca altın 1798 dolara döndü.
Şu anda altın, çeşitli faktörler tarafından destekleniyor.
İlk olarak, ABD hisse senetleriyle ilgili olarak riskten kaçan piyasa hissiyatı var.
İkincisi, Covid-19 günlük enfeksiyonlarındaki son artışa ve yeni varyant "Omicron"un etkisine dayanan ekonomik bir daralma konusunda belirsizlik var. Delta varyantı, küresel olarak yeni günlük enfeksiyonların büyük artışına yolaçtı.
Son olarak, hala 40 yılın en yüksek seviyesinde olan enflasyonla ilgili endişeler var.
Bunun Federal Rezerv ve Avrupa Merkez Bankası'nı tahvil alımlarını ve azaltmayı hızlandırmaya zorluyor.
Dolardaki kazanımlar artarsa altın 1778 – 1790 dolar aralığına dönebilir. Cuma günü 1000 liraya dayanan gram altın 948 lirayla kapandı. Fiyat yüksek seviyesini koruyacak görüntü taşıyor.
