Necmettin BATIREL
Merkez göz açtırmıyor
Küresel borsaları haftayı sınırlı da olsa artıda tamamlamayı başardı. 1 Şubat’taki FED toplantısında son kez faiz artırarak süreci sona erdireceği beklentisi olumlu algılandı. Zira Fed'in tercih ettiği enflasyon ölçüsü olan Çekirdek tüketici enflasyonu Aralık ayında %4,4 arttı ve Ekim 2021'den bu yana en düşük yıllık artışını kaydederek daha küçük Fed artışlarının yolunu açtı. Avrupa’da endeksler gelecek haftaki ECB toplantısında yüksek faiz artışlarının devam edecek olmasıyle temkinli iyimserlik içinde kapandı. Açıklanan bilançolarda şirket kazançları tahminlerin gerisinde kaldı. Dolar kayıplarını korudu, altın yükselişine ara verdi, Brent petrol 86, Bitcoin 23 bin dolarla kapandı. Yeni haftada piyasaları hangi gelişmeler bekliyor?
ELEKTRİK ÜCRETLERİ NASIL DÜŞTÜ?
Botaş Şubat itibarıyla elektrik üretim amaçlı gazın satış fiyatında yüzde 16,67, sanayi kuruluşlarında ise yüzde 13,30 ila 17,22 arasında indirim yapıldığı duyuruldu. Sanayide doğalgaz ve elektriğe yapılan indirimler, iş dünyası temsilcileri tarafından olumlu karşılandı. İTO Başkanı Avdagiç, "İndirimlerin özellikle ihracatta rekabetçiliğimize olumlu etkisini göreceğiz” derken, MÜSİAD Başkanı Asmalı, yapılan indirimlerin enflasyonla mücadelede önemli bir rol oynayacağını söyledi. Elektrik fiyatlarındaki düşüşe havaların mevsim normallerinin çok üzerinde gitmesiyle Avrupa’da doğalgaz ücretlerinin %300 düşüş göstermesi yolaçtı. Aynı gelişme bize de yansıdı doğalgazla çalışan elektrik santrallerinin maliyetlerinde yaşanan büyük azalma sonunda hükümet indirim düğmesine bastı.
BİST DÜŞÜŞ TRENDİNE GİRDİ Mİ?
Borsa İstanbul 5191 puanla kapandı. işlem hacmi 98.7 milyar liraya düştü. Haftalık bazda endeks %5.4 değer kaybetti. 20 Ocak’taki kapanış 5490 puan olarak gerçekleşmişti. endeks üst üste 5 günlük düşüş serisini en son 2021’de yaşamıştı. 2022’de %197 oranında rekor yükseliş gösteren BIST 100, 2023’ün ilk ayında en çok kaybeden endeks olarak dünya piyasalarından negatif ayrıştı. Bankaların kaybı ise %19’a çıktı. Peki borsada yön niye aşağıya düştü? Bir defa piyasada uygulamada olan algoritmik sistemi kullananların sayısı çok arttı. Bu sistemde fiyatlar önceden verilen talimatlar doğrultusunda belirlenen seviyeye indiğinde ya alım ya da satış emri gerçekleşiyor. Bu fırsatı iyi kullanan büyük oyuncular, fiyatları aşağı çekerek çöküşü sağladılar. Şimdi dipten alacak, büyük kazanç elde edecekler. Borsayı kısa vadeli (adeta kumar salonu) gibi görenler kapladı. Sonuç ortada. Algoritmik sistem yasaklanmadan piyasa rahatlamayacak.
GÜNDEM: YURTTA ENFLASYON ABD’DE FAİZ
SASA ve HEKTS, haftanın son iş gününde ortalama %5 değer artışlarıyla endekste en çok kazandıran hisseler oldu. Haftalık bazda ise iki hisse de toparlanmaya rağmen %10 civarında kayıplara sahip. ALARK, ZOREN ve ASUZU alıcılı hareket eden hisseler olarak ilk sıralarda yer aldı.GUBRF, tavan fiyatına gerileyerek BIST 100’de en çok kaybettiren hisse oldu. Arkasından TKFEN, GESAN ve SOKM, en çok gerileyen hisseler olarak sıralandı. 31 Ocak’ta Akbank ve İş gayrimenkul 1 Şubat’ta Garanti Bankası, 2 Şubat’ta Yapı Kredi Bankası ve Tofaş’ın bilançoları izlenecek. Yeni haftada yurtiçinde, ocak ekonomik güven endeksi, Aralık dış ticaret açığı, Ocak imalat endeksi ve Ocak enflasyon rakamları var. Euro bölgesinde, Almanya 4 ncü çeyrek GSYHİ, Ocak imalat endeksi, Aralık ÜFE ve Avrupa Merkez Bankasının faiz kararı izlenecek. ABD’de FED’in faiz kararı, Ocak üretim endeksi, özel sektör ve tarım dışı istihdam verileri gündemin ilk sırasında yer alacak. Bankalardaki satış baskısında mevcut yeni düzenleme haberlerinin etkisi olabilir. Diğer yandan faiz sınırının kalkması ile KKM’de faizlerin nereye kadar yükseleceği borsa için önemli olacak. Bankalar Birliği Başkanı’nın %17 seviyelerinde oturabileceğine yönelik demeçlerine karşılık, piyasa %25 seviyelerine kadar çıkabileceğini tahmin ediyor. KKM faizinin yükselmesi alternatif yatırım alanı olacağı için Borsa üzerinde baskıyı arttırabilir. Endekste 5000 puan ana destek, 5300 puan ara direnç oldu.
KKM FAİZİ NEDEN ARTTIRILDI?
Kur Korumalı Mevduat Hesapları’nda son dönemde yaşanan çözülmeye karşı Merkez Bankası’ndan yeni bir hamle geldi. Merkez Bankası, bankalara gönderdiği yazıda kur korumalı mevduat ürünü için getirilen politika faizinin en fazla 3 puan üzerinde faiz uygulamasına son verdiğini açıkladı. Son aylarda dolar/TL’nin stabil bir seyir izlemesi ve politika faizinin yüzde 9’a düşmesiyle elde edilen getirinin alternatif yatırım araçlarına göre azalması, KKM’de çözülmeyi hızlandırmıştı. KKM hesapları için bankalar şu an yüzde 9 olan politika faizinin 3 puan üzerinde yani yüzde 12 seviyesinde faiz verebiliyor. Bu da bazı bankalarda yüzde 30’u aşan TL mevduat faizine göre oldukça düşük bir seviyede kaldı. KKM’de faiz üst sınırının kalkmasıyla KKM’ye olan ilgiyi yeniden artacak. Borsa İstanbul ve mevduat hesaplarına alternatif olacağı için bankaların kazançlarında düşüşe yolaçacak, deniyor. Bankalar Birliği başkanı KKM’de faizin %17 olacağını söyledi. Ancak rekabetle bu oranın %25’lere çıkacağı tahminleri yapılıyor. Öncelikle yüzde 15-18 aralığına yükselen bir oran olacağı görüşünü aktaran bankacılar, bunun ilerleyen dönemde piyasa şartlarına göre yüzde 20 ve üzerinde oranların konuşulmasının da sürpriz olmaması gerektiğini de düşünüyor. Bu karar büyük ihtimalle seçim öncesi düşen borsadan çıkacak olan yatırımcıların dövize dönmelerini önlemek amacıyla alındı. Dolar 18.77, Euro 20.34 TL ile kapandı.
FED FAİZE TAMAM DİYECEK Mİ?
ABD'de enflasyon göstergeleri Fed'in patikasında daha ılımlı artışlara zemin hazırlamaya devam ediyor. Fed’in de yakından izlediği enflasyon göstergesi çekirdek tüketim harcamaları beklentilere paralel olarak Aralık'ta yıllık yüzde 4,4 arttı. Kişisel harcamalar ise Aralık'ta yüzde 0,2 daraldı..Diğer taraftan, fiyatlardaki değişikliklere göre ayarlanmış kişisel harcamalar Aralık ayında yüzde 0,3 düştü. Mallar için enflasyona göre ayarlanmış harcamalar ise yüzde 0,9 düşerken hizmetlere yapılan harcamalar Ocak 2022'den bu yana artışın yaşanmadığı ilk ay oldu. Enflasyondaki düşüşün sürdüğüne işaret eden rakamlar Fed'in faiz artırım hızını yavaşlatmasına imkan veriyor. Eski ABD Hazine Bakanı Larry Summers, gelecek hafta Fed’den beklenen faiz artışı sonrası ekonomik görünümdeki belirsizlikler nedeniyle bankanın yeni bir artış sinyali vermekten kaçınması gerektiğini söyledi. Yani faiz artışını durdur dedi. Euro dolar paritesi haftayı 1.0867 sentle tamamladı. FED’den Çarşamba günü 25 puanlık faiz artırımından sonra sürecin tamamlandığını belirten bir açıklama gelirse 1.10 sent direnci aşılır.
ALTIN YÜKSELİŞE NİYE ARA VERDİ?
Altın fiyatları kazanımları sildi ve ons başına 1927 dolara gerileyerek, yatırımcıların Federal Rezerv'in istikrarını sürdürüp sürdürmeyeceğine dair ipuçları için en son ekonomik verileri sindirmesiyle 25 Ocak'ta dokunduğu dokuz ayın zirvesi olan 1945 dolar seviyesinde kalıcılık sağlayamadı. . Fed'in tercih ettiği enflasyon göstergesi olan PCE çekirdek fiyat endeksi, Aralık ayında %4.4 ile yılın en düşük artışını gösterdi., ABD GSYİH büyümesi dördüncü çeyrekte beklentileri aştı ve haftalık işsizlik başvuruları dokuz ayın en düşük seviyesine gerileyerek ABD merkez bankası için sıkılaşan hareket alanı ekledi. Fed'in faiz artırım hızını Aralık ayındaki 50 baz puandan önümüzdeki hafta 25 baz puana çekmesi beklenirken, hem ECB hem de BoE'nin 50 baz puanlık artışa devam etmesine kesin gözle bakılıyor. Yeni haftada altının yönünü FED kararı belirleyecek. 1920 dolar desteği üzerinde tutunduğu sürece 1950 ve 1980 dolar dirençleri gündemde kalacak. 2000 doları göreceğimiz günler uzak değil. Gram altın haftayı 1167 lirayla tamamladı. Kuyumcular altını 1170 liradan alıp 1200 liradan satıyor. Altının orta vadede 1500 lirayı ulaşacağı konuşuluyor.