Necmettin BATIREL
Kirli savaş!
Küresel borsalar haftayı karışık tamamladı. Wall Street sınırlı artıda, Avrupa sınırlı ekside kapandı. G7 zirvesinden beklendiği karar değil, temenni çıktı. ABD, Almanya, İngiltere, Japonya, Fransa, Kanada ve İtalya'dan oluşan G7 ile Avrupa Birliği liderleri Kanada'nın Quebec City kentinin Charlevoix beldesinde bir araya getiren 44. G7 Liderleri karşılıklı görüşmeler yaptı. Başkan Trump, ""İlişkimiz çok iyi ama ticaret konusunda bazı testler yaşadık. ABD, AB ülkelerine devasa ticaret açığı veriyor ve biz de bunun üzerinde çalışıyoruz. Olumlu şeyler olacağını düşünüyorum" dedi. Dolar kayıplarını geri kazanmaya çalışıyor. Altın beklemesini sürdürüyor. Almanya'da 0b3 artış beklenen nisan ayı sanayi üretimi %1 daraldı, hayal kırıklığı meydana getirdi. Son 2 günde Almanya ve Fransa'dan gelen veriler bozuluyor. İşte bu aşamada tüm dikkatler Avrupa Merkez Bankasına çevrildi.
3 KRİTİK TOPLANTI 3 KRİTİK KARAR - Bu hafta 3 büyük merkez bankasının toplantısı var. FED Çarşamba Avrupa Perşembe Japonya Cuma günü faiz kararını açıklayacak. Piyasa FED'in faiz artırmasını, Avrupa'nın tahvil alımını durdurmasını, Japonya'nın teşvik programına devam etmesini bekliyor. Gelişen piyasalar hali hazırda ABD'nin teşvik politikasının sonlanacak olmasından olumsuz etkilenmiş görünüyor.Fed'in Çarşamba günkü toplantıda bu sene ikinci kez faiz artış kararı alması bekleniyor. Yetkililer de bu sene 3 değil 4 faiz artışı olacağına dair tahminlerini değiştirdi. Avrupa merkez bankasının ise eylül ayında sora erecek tahvil alım programına yönelik ayrıntıları netleştirmesi bekleniyor. Öte yandan sıkılaşma henüz Japonya'nın gündeminde yok. Varlık alımlarına devam ediyor. Nisan ayı enflasyon verisi ülkenin enflasyon hedefi olan yüzde 2'den çok uzakta olduğunu teyit etmişti.
TÜRK ŞİRKETLERİNİN GURUR TABLOSU - Uluslar arası kredi kuruluşu Moody's'in Türk şirketlerini negatif izlemeye aldığı kararının ne kadar taraflı olduğunu bu haberi okuyunca net bir şekilde göreceksiniz. Yönetim danışmanlığı firması The Boston Consulting Group (BCG) tarafından 2006'dan beri hazırlanan 'Global Challengers (Yükselen Küresel Yıldızlar)' raporunun bu yıl yayınlanan "Dijital Dönüşüm" temalı 8. sayısında, yerel ve küresel pazarda dijital inovasyon ve adaptasyona öncülük eden 100 şirket belirlendi. Bu yıl listedeki Türk şirketi sayısı altıya çıktı, LC Waikiki de "Yükselen Küresel Yıldız" grubuna eklenen son Türk markası oldu. Daha önce Koç Holding, Sabancı Holding, Türk Hava Yolları, Pegasus Hava Yolları ve Yıldız Holding listeye girmişti. 2018 yılında Küresel Yükselen Yıldızlar Listesinde 6 Türk şirketinin bulunması çok önemli bir başarı. Liste genişleyecek. Türk şirketleri hızlı hareket edebilen yapıları, yeniliğe açık oluşları ve girişimcilik ruhlarıyla dijital teknolojileri bünyelerine katıyor. İş modellerini geliştiriyor. İşte düşünün Moody's dünyanın en sayılı Türk şirketlerinin notunu düşürmek için negatif izlemeye alıyor. Bunlar arasına THY de var. Ne kadar kasıtlı hareket ettiklerini görün.
SEÇİM SONUÇLARI PİYASALARI ATEŞLEYECEK - Merkez Bankası gündemini bankanın geçen yıl başından beri gerçekleştirdiği 950 baz puan artış sonrası geride bırakan piyasalar küresel gelişmeleri ve gelişmekte olan ülkelere yönelik sürekli değişkenlik gösteren risk iştahını yakından izliyor. Bu hafta gerçekleşecek yüklü ihaleler ile Avrupa ve ABD faiz kararları takip edilecek. piyasalarda kısa vadede en önemli yön belirleyici şüphesiz cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimleri olacak. O kadar çok kirli bilgi akışı var ki, yatırımcılar karar vermekte ister istemez zorlanıyor. Bu yüzden seçim rallisi yaşanmıyor. Anketlerin çoğunda ilk turda seçimi kazanmaya daha yakın görünen adayın Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan olduğu görülüyor. Meclis çoğunluğunun ele geçirilmesi ise HDP'nin barajı aşıp aşmayacağına bağlı. Kandil operasyonunun kürt halkı üzerinde son derece olumlu etki meydana getirdiği, HDP'nin çok büyük kayba uğradığı belirtiliyor.
"MOODY'SİN KARARI GAYRİ AHLAKİ" - Merkez Bankası sadeleşme adımının bitimiyle birlikte politika faizinde beklentilerin üzerinde 125 baz puan daha artışı gitti. Son kararla birlikte Nisan ayından bu yana yapılan faiz artışları 500 baz puana ulaşırken, atılan bu adımlar TL'yi destekleme ve enflasyon görünümü açısından oldukça olumlu. Kurlardaki artış trendi tersine döndü. Türk Lirası gelişen ülke para birimlerinden pozitif ayrışmaya başladı. Borsa İstanbul haftayı Moody's'in 17 Türk bankasının notunu düşürmesinin etkisiyle %2.8 kayıpla tamamladı. Bankalar Birliği Başkanı Mehmed Ali Akben, "Moody's'in merkez bankasının faiz artırımının ardından açıkladığı kararı ahlaksız olarak niteledi.Bankacılık sektörünün uluslararası normlarla tam uyumlu olduğunu vurgulayan Akben, "Türk bankacılık sektörü güçlü sermayeyle yoluna devam ediyor" dedi. - Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Moody's'in 17 Türk bankasının kredi notunu düşürmesine ilişkin, "Suçüstü yakalanmaktır, kendini açık etmektir. Bir anda ışıklar yandı, orta yerde dımdızlak elinde torba ile hırsızlık yaparken yakalanan gibidir aynı" dedi. Moody's 17 Türk bankasının notunu düşürmüş, bu 17 bankayı da kapsayan toplam 19 finansal kurumu daha fazla not indirimi için izlemeye almıştı. Kuruluş ayrıca, aralarında Coca-Cola İçecek, Doğuş Holding, Koç Holding, Turkcell ve THY gibi büyük isimlerin de olduğu 11 şirketin kredi notunu indirim için izlemeye aldığını açıklamıştı.
OHAL'İN KALKMASI NORMALE DÖNÜŞ - Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Moody's'in bankacılık sektörü ile ilgili kararının ardından "Bankacılık sektörümüz sağlıklı ve sağlam. Sermaye yeterlilik oranı yüzde 16.7, kur ve faiz artışı sonrasında bile yüzde 15" dedi. Şimşek, "Takipteki kredilerin oranı yüzde 2.9 ve yüzde 75 genel karşılık ayrılmış. Sektörün özkaynak karlılığı yüzde 16. Bankaların kaldıraç düzeyi düşük. Aktif/Özkaynak sadece 8.7 kat" açıklamalarını yaptı. Devletin borcunun artmadığını belirten Şimşek, "Brüt kamu borç stokunun (iç +dış) milli gelire oranı 2002'de yüzde 72 idi. 2017 sonunda yüzde 28.3'e düştü. Dünya ortalaması yüzde 87" ifadelerini kullandı. Şimşek, "Devletin net borç stokunun milli gelire oranı yüzde 60'tan yüzde 8.4'e düştü. Özel sektör dahil dış borç oranı yüzde 53.3. Bu oran 2002'de yüzde 57 idi. Türkiye'de hanehalkının toplam borcunun milli gelire oranı yüzde 18. Dünya hanehalkı borçluluk oranının (yüzde 59) üçte birinden daha düşük. Kullandığım tüm rakamlar IMF'nin veri tabanından. Başka ülkelerle karşılaştırmalarda göstergelerin milli gelire oranını almak en doğrusu" diye konuştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın OHAL'in seçimden sonra kaldırılabileceğini belirttiği açıklamasına değinen Şimşek, bu ifadeleri "normale dönüş" olarak yorumladı.
BİST' BANKALARLA SARSILDI, AMA YIKILMADI - Borsa İstanbul'da bankacılık endeksi not indiriminin etkisiyle %3.1 değer kaybetti. Ama holdinglerdeki kayıp 0.77 ile sınırlı kaldı. Gıda içecek sektörü %2.5 prim yaptı. En büyük kayıp %10.3 ile ulaştırmada görüldü. Merkez Bankasının faiz artırımı sonrasında 100 bine yönelen endeks haftayı 95 bin 876 puanla tamamladı. Bu hafta yurt içinde büyüme, yurt dışında ise ABD Merkez Bankası (Fed) faiz kararı başta olmak üzere yoğun bir ekonomik takvim var. Bizim için en önemli gelişme pazartesi günü açıklanacak ilk çeyrek büyüme rakamı. Genel beklenti Türk ekonomisinin yılın ilk çeyreğinde %6 ila %8 arasında büyüyeceği yönünde. Türkiye ekonomisi 2017'de yüzde 7,4 büyümüştü. TL'nin pozitif ayrışması tepki alımlarını güçlendirecektir. Tabii eğer bu arada Standard and Poor's veya Fitch'ten yeni bir olumsuz rapor gelmezse.. Türkiye'yi IMF'ye muhtaç hale gelen ülke olarak göstermek için kredi kuruluşları ellerindeki bütün silahları kullanmaya başladı. Arjantin'in IMF ile 50 milyar dolarlık stand by anlaşması yapmasından sonra bizi de aynı potaya sokmak istiyorlar. Oysa Türkiye ile Arjantin arasında uçurum var. Endeksin normal şartlarda 100 bini üzerinde olması gerekiyor. Düşük seviyeleri alım fırsatı olarak kullananların iki hafta sonra kazançları artacak.
YENİ HAFTADA NEFESLER TUTULACAK - Bu hafta Ramazan bayramı dolayısıyla bizde 4 mesai günü piyasalar açık kalacak. Perşembe yarım gün, Cuma tatil.. Türkiye'de ve dünyada çok önemli gelişmeler ve veriler izlenecek. Yurtiçinde pazartesi günü merakla beklenen birinci çeyrek büyüme verisi belli olacak. Tahminler %7'nin üzerinde yıllık artış olacağı yönünde. Aynı gün nisan dış ticaret açığı (5.3 milyar $), Merkez Bankası beklenti anketi yılsonu TÜFE (11.07), nisan sanayi üretimi (%7.6); var.. Euro bölgesinde nisan sanayi üretimi (0.3 – 2.8), Mayıs TÜFE, Avrupa Merkez Bankası faiz kararı açıklanacak. ABD'de Mayıs TÜFE ve ÜFE, FED faiz kararı, mayıs sanayi üretimi (0.3); kapasite kullanım oranı (78.2); mayıs perakende satışlar (0.4); ve Michigan Üniversiteki Tüketici Güven endeksi piyasaları hareketlendirecek.
PİYASALAR ECB TOPLANTISINA ODAKLANDI - Almanya'da açıklanan nisan sanayi üretimi yüzde 0.3'lük beklentisine karşın yüzde -1.0 ile tahminlerin altında kalırken ülkenin Ticaret Dengesi beklentilerin altında 19 Milyar 400 Milyon fazlalık verdi. Son 2 günde gerek Almanya'dan gerekse Fransa'dan gelen olumsuz veriler ECB yetkililerin tahvil alım programına ilişkin olumlu açıklamalarına rağmen Euro varlıklarında satış baskısı arttı. ABD ile dünya ülkeleri arasındaki ticaret savaşları G7 zirvesinde tartışıldı, ama sürece değiştirecek gelişme yaşanmadı. Piyasalar FED'den daha çok 14 Haziran 2018 tarihinde Letonya'nın başkenti Riga'da yapılacak olan Avrupa Merkez Bankası (ECB) toplantısına odaklandı. Son günlerde gelen haber akışları bu toplantıdan varlık alım programının eylül'de sona erdirileceği beklentisini oluşturdu. Toplantının önemi arttı. 1.1767 sentle kapanan euro dolar paritesi 1.18 senti aşarsa 1.1870 sent hedef olacak. Aşağı dönüşlerde 1.1730 sentteki güçlü destek kırılırsa 1.1670 gündeme gelecek.
DOLAR/TL'DE DÜŞÜŞ DEVAM EDECEK Mİ? - Dolar gelişen ülke para birimleri karşısında güçleniyor. Güney Afrika Randı, 13.03 ile dolar karşısında altı ayın düşük seviyesinde. Rand, Merkez bankasının diğer gelişen ülkelerin merkez bankalarını takip ederek faiz artırımına gitmesi ihtimali, randın diğer EM paralarının kayıplarına öncülük etmesinde etkili oldu. Ama banka faiz silahında aksiyona gitmedi. Güney Afrika'da 10 yıl vadeli hazine tahvillerinin faizi 17 baz puan artarak yüzde 8.97'ye tırmandı. Önceden Rand ile aynı kategoride değerlendirilen Türk Lirası faiz artış kararıyla pozitif ayrıştı. Moody's'in not indirimlerine rağmen, dolar/TL 4.50 TL yi aşamadı, haftayı 4.46 TL ile tamamladı. Kurun hareketi açısından bu hafta hem FED hem de Avrupa Merkez Bankası toplantı kararları da takip edilecek. FED'in %84 olan faiz artırım ihtimali yanında geleceğe yönelik tahminler de daha şahin bir görüntü verirse kurda yukarı yönlü hareket hız kazanabilir. haftanın ilk günü yurt içinde büyüme ve cari açık verileri de takip edilecek. kurda 4.54 üzerinde görülebilecek hareketlerde 4.63-4.68 seviyeleri hedeflenebilir. 4.45 TL'deki önemli desteğin kırılması durumunda düşüşler 4.38-4.35 bandına doğru devam edebilir. İkinci alternatif ağır basıyor
ALTIN DAR ARALIKTAN NE ZAMAN KURTULACAK? - Altın fiyatlarına baktığımızda hareketlerin sıkıştığını görüyoruz. 12 Haziran tarihinde Singapur'da gerçekleşecek olan Amerika Başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore Lideri Kim Jong-Un arasındaki görüşme piyasalar tarafından merakla bekleniyor. Zaman zaman planlanan, zaman zaman iptal edilen bu görüşmenin gerçekleşecek olması piyasalarda ki jeopolitik riskleri bir miktar azaltıyor. Bununla birlikte ABD ile Çin başta olmak üzere ticaret savaşlarında beklenen uzlaşma ortamı oluşmadı. Aksine ülkeler birbirlerinden ithal ettikleri ürünlere ek gümrük vergisi uygulama kararı aldı. Bu haftaki FED toplantısında faiz artışına kesin gözle bakılıyor. Yılsonuna kadar acaba bir mi yoksa iki mi faiz artışı yapılacağı işareti verilecek. İki olursa dolardaki kazanımlar artacak, altındaki düşüş hızlanacak ons 1274 dolara doğru inişe geçecek. Tek faiz artış sinyali onsu 1300 doların üzerine atacak. Düğüm Çarşamba akşamı çözülecek. O zamana kadar piyasa beklemede kalacak. Kapalıçarşı'da 24 ayar külçenin gramı, bu hafta doların serbest piyasadaki hareketine bağlı olarak 184 – 187 lira arasında hareket edecek görünüyor.