Necmettin BATIREL
Kaptan değişti
Küresel borsalar Biden’ın başkanlığını satın aldı, yatay kapandı. Dolardaki kayıplar arttı, altın atağa kalktı. Yatırımcılar, yükselişe neden olarak, Demokrat Joe Biden'in bir sonraki ABD başkanı olacağına, ancak Cumhuriyetçilerin Senato'nun kontrolünü elinde tutacağına ve büyük Amerikan şirketlerinin daha sıkı incelemeleri de dahil olmak üzere büyük politika değişikliklerini geciktireceğine inandığı için yükseliş sona erdi.. Borsa İstanbul bilanço desteğiyle haftayı 1191 puana çıkarak tamamladı. Dolar/TL 8.56 ile tarihi rekor kırdı, altının gramı, 537 liraya tırmandı.
UYSAL GİTTİ, AĞBAL GELDİ
Yeni haftada bizi hangi gelişmeler bekliyor. Öncelikle Cuma gecesi Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal’ın Cumhurbaşkanı kararnamesiyle görevden alınması var. Uysal’ın yerine eski Maliye Bakanı Naci Ağbal getirildi. Ağbal’ın tecrübeli bir bürokrat olması nedeniyle piyasalara güven vermesi bekleniyor.
Uysal döneminde neler yaşandı, özetle ona bakalım.
25 Temmuz 2019'da Para Politikası Kurulu beklentileri aşarak 425 baz puanlık faiz indirimine gitti ve politika faizini 19.75'e çekti.
Bir ay sonraki toplantıda 325 baz puanlık bir faiz indirim kararı daha geldi. Ekim toplantısında Kurul indirime devam ederek 250 baz puanla politika faizini yüzde 14'e çekti.
Ardından aralık ayında 200 baz puanlık faiz indirimi daha geldi. İndirim serisi 2020 yılında devam etti. ocakta yüzde 12'den 11.25'e, şubatta ise 11.25'ten 10.75'e çekti.
Mart ve nisan aylarında ise 100'er baz puanlık iki indirim daha yapıldı. Mayısta 50 baz puanlık indirimle politika faizini yüzde 8.25'e düşürdü. Ancak Kovid dolayısıyla cari açıktaki artış ve yükselen enflasyon kurları yukarı taşıyınca eylül’de 200 baz puanlık artırıma gidildi, 10.25’e çıkarıldı.
Uysal’ın Şubat ayından sonra pandemi dolayısıyla faiz indirimine devam etmesi kurların yüksek kalmasında önemli rol oynadı.
Eylül’deki 200 puanlık artışın Cumhurbaşkanlığı onayı alınmadan yapıldığı dolar/TL’nin 8.56’ya yükselmesinin görevden alınmada etkili olduğu belirtiliyor.
YATIRIMCI ÇOĞALDI, BİST RAHATLADI
Borsa İstanbul, Biden’ın ABD Başkanlığı yarışını kazanmasından çok yüksek kar açıklayan şirket bilançolarıyla yükselişini sürdürdü. Endeks 1191 puana çıktı, işlem hacmi 21.7 milyar lira oldu. Bankacılık endeksi yüzde 0,28, holding endeksi yüzde 0,28 değer kazandı. Bankalar 0.28 arttı. En yüksek artış 4.02 ile spor sektöründe yaşandı. Onu 3.22 ile demir çelik, 2.51 ile makine, 2.40 ile çimentolar, 1.68 enerji, 1.62 telekom sektörü izledi. Turizm sektörü 0.95’le en çok kaybettiren sektör oldu.
Borsa İstanbul'da işlem gören hisse senetleri haftalık bazda ortalama yüzde 7,15, altının gram satış fiyatı yüzde 6,21, dolar/TL yüzde 2,23, euro/TL yüzde 3,91 değer kazandı. Hisse senetlerinin yoğun talep görmesinde yatırımcı sayısının 1 milyon 800 bini aşmasının büyük payı var. Yeni haftada gündem zayıf. İngiltere ve Euro bölgesinde 3 ncü çeyrek büyüme rakamları var. ABD’de ekim enflasyonu belli olacak.
Avrupa’da eylül sanayi üretimi (0.7 / - 5.9); izlenecek. Yurtiçinde eylül cari açık (4.6 milyar $); eylül sanayi üretimi, Merkez Bankası beklenti anketi izlenecek. Ayrıca ABD Avrupa ve İngiltere Merkez Bankası Başkanlarının konuşmaları takip edilecek. teknik açıdan BIST 100 endeksinde 1200 seviyesi direnç, 1155 puanın destek konumunda.
DOLARDAKİ KAYIPLAR HIZLA ARTTI
Biden’ın ABD başkanlığını kazanacak olması risk iştahını arttırdı, dolar uluslar arası borsalarda sert kayıplar yaşadı. ABD'de 600 bin beklenen tarım dışı istihdam Ekim'de 638 bin arttı. işsizlik oranı Ekim'de yüzde 6,9 olarak gerçekleşti. Ekim'de ortalama saatlik kazançlar bir önceki aya göre yüzde 0,1, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4,5 artış kaydetti.
Ancak Amerika’daki başkanlık seçimi kıyasıya bir mücadeleye sahne oluyor. Demokrat parti adayı Biden seçimi önde götürse dahi senatoda çoğunluk elde etmeleri konusundaki olumsuz beklentiler endekslerin yükselmesine Doların ise zayıflamasına neden oluyor. 1.1880 sente çıkarak haftayı tamamlayan parite 1.19 üzerinde kalıcılık sağlarsa 1.2046 sent direnci hedef olacak.
TÜRK LİRASI NEGATİF AYRIŞIYOR
ABD seçimlerinin ardından piyasalarda etkili olan iyimser hava gelişmekte olan ülke para birimlerinin ağırlıklı olarak iyimser bir performans sergilemesini sağlıyor. Ancak bu durum TL’ye değer kazandıramıyor. Nedeni de, Türk düşmanı Biden’ın ABD başkanlığını kazandıktan sonra yeni yaptırımları devreye sokarak muhalefete büyük destek sağlayarak Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini tehdit etmesi.. ABD’de tarım dışı istihdam tahminleri aştı. FED faizi değiştirmedi, ek teşvik paketi istedi Dolardaki kayıplar hızla arttı.
5 yıllık CDS’imiz 27 baz puan iyileşerek 518 seviyesine kadar gerilerken, Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti’nin %14’ün üzerine çıktığını izliyoruz. Faizin 14.75’e kadar yükselme potansiyeli var. Dolar 8.51 Euro 10.11 TL ile haftayı tamamladı.
Merkez Bankasının yeni başkanı Naci Ağbal’ın uygulayacağı para politikası 19 Kasım’daki toplantıda belli olacak. Büyük ihtimalle faiz artışına gitmeyecek. Dolar için 8.40 destek 8.60 direnç haline geldi. Bu seviye aşılırsa 9.00 TL’ye doğru hareketler devam edebilir.
Uluslar arası kredi kuruluşu Fitch, Türkiye'nin attığı adımların TL'deki değer kaybını tersine çevirmek için yeterli olmadığını, döviz rezervleri ve dış finansman koşullarının ise Ağustos'taki görünüm indiriminden beri daha fazla bozulmamış olmasının daha kötüye gidilmediği görüşünde.
ALTIN 2000 $’I NE ZAMAN AŞACAK?
Dolardaki kayıpların artması altını yukarı hareketlendirdi Ons 1953 dolarla 21 eylül sonrası en yüksek seviyeyi gördü. Fiyatın hızlı atak yapması sonrasında gelen kar satışlarıyla 1935 dolara inildi, ancak vadeli işlemlerdeki artışla kapanış 1951 dolarla kapandı.ABD başkanlık seçimlerinde Biden’ın önde gitmesi piyasalarda pozitif fiyatlanırken dolar ise geriliyor ve altın doların son haftaların en düşük seviyesine inmesinden destek alarak Kasım ayını pozitif olarak fiyatlıyor.
Ağustos’ta tarihi seviyeye çıkmasının ardından eylül ve Ekim aylarını düşüşle geçiren altın Kasım ayının ilk haftasını yükselişle kapattı. FED Başkanı Jerome Powell’ın önümüzdeki aylarda varlık alım programında bir değişikliğe gidebileceğine dair açık kapı bırakması ve daha fazla mali ve parasal desteğe ihtiyaç olduğunu vurgulaması risk iştahının yüksek kalmasına yol açtı. Dolardaki değer kaybı kalıcı hale gelirse ABD’de enflasyon %2’lik hedefe doğru ilerlemesini sürdürebilir.
Ancak ABD senatosunda Cumhuriyetçilerin ağırlığının devam etmesi yüksek orandaki ek teşvik paketinin çıkmasını zorlaştırabilir. Yalnız bu gelişme 20 Ocak’tan sonra gündeme geleceği için kısa dönemde etkisi görülmeyecek. Altın yeni haftada 1965 dolar direncini aşarsa 1980 – 2000 dolar aralığı gündeme gelecek. 1932 dolar desteğini kıracak olursa 1910 dolara düşecek. 24 ayar külçe altın Kapalçarşı’da haftayı 534 lira ile rekor düzeyde tamamladı Fiyatın kısa dönemde 550 lirayı test etmesi bekleniyor.