Necmettin BATIREL
Kalleş saldırı
Küresel borsalar kötü başladığı haftayı artıda tamamladı. Rusya’nın dost olmayan ülkelere sattığı sattığı doğalgazın rubleyle ödeme ısrarından vazgeçmesi büyük bir krizi engelledi. Kremlin Sözcüsü Peskov, itibarıyla rubleyle ödeme yapılmaması halinde Rusya'nın doğal gaz sevkiyatını hemen kesmeyeceğini dile getirdi, "Şu anda devam eden teslimatların ödemesinin bugün değil, bu ayın ikinci yarısında hatta mayıs başında yapılması gerekiyor." dedi. Peskov, Rus gazının satışında rubleyle ödeme sisteminin gelecekte iptal edilip edilmeyeceğine yönelik soruya, "Elbette, çok katı bir durum yok, şartlar oluşursa olabilir ancak şu anki durumda bizim için en çok tercih edilen ve en güvenilir seçenek ruble." yanıtını vermesi bu haksız talepten geri adım attığı şeklinde yorumlandı. Dünya nefes aldı. Doğalgaz fiyatları Avrupa’da düşüşe geçti. Zira gazın kesilmesi halinde Avrupa ekonomisi çok ağır bir ekonomik krize girecekti.
ŞİRKETLER NEDEN KGF İSTİYOR?
TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektör Meclis Başkanı Şeref Fayat ve TSF Başkanı Çenesiz gelen enerji zamlarının işletmelere ciddi yük getirdiği belirtilerek, işletme sermayesi desteği istedi. BOTAŞ'tan vadeli satış ve KDV indirimi beklenirken KGF'nin 4-5 kat artırılarak sanayiciye ulaşması talebi dile getirildi. MÜSİAD Başkanı Mahmut Asmalı da, son açıklanan 60 milyar TL’lik KGF’nin olumlu ancak yetersiz söyleyerek “Piyasanın beklentisi yeni bir paket açılması yönünde. Yeni KGF paketi en az 200 milyar TL civarında olmalı. Çünkü 2018 yılında açıklanan paket bu civardaydı.” dedi. Bunlara söylenecek tek bir sözü var. Hepiniz devlete güvenerek mi iş kurdunuz bu ne kadar büyük bir aç gözlülüktür. Bir firma ne kadar kar ediyorsa o kadar büyür. Niye devletten hep yardım istenir. Çünkü çok kısa sürede kazançları katlamak için.. Daha doğrusu fazladan ekstra harcama yapmak için.
BİST TÜM ZAMANLARIN ZİRVESİNDE
BIST 100 endeksi, geçen hafta en düşük 2170, en yüksek 2255 puanı gördükten sonra haftayı önceki hafta kapanışına göre yüzde 3,50 artarak 2251 puanla tamamladı Kapalıçarşı’da işlem gören 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı bu hafta yüzde 2,36 kayıpla 910,00 liraya geriledi. ABD doları yüzde 1,10 değer kaybederek 14,66 liraya, avro da yüzde 0,85 azalışla 16,15 liraya düştü. BİST tüm zamanların zirvesinde kapandı. İşlem hacmi 40.7 milyar lira ile çok yüksek seviyede gerçekleşti. Bankacılık endeksi yüzde 1,06 prim yaptı.. Sektör endeksleri arasında en fazla kazandıran yüzde 4,22 ile finansal kiralama, faktoring, en çok gerileyen ise yüzde 2,64 ile turizm oldu.Garanti Bankası, Türk Hava Yolları, Petkim, Kardemir (D) ve Tüpraş en çok işlem gören hisse senetleri oldu. Türkiye’nin Ukrayna ve Rusya arasında barışı tesis etmek için uyguladığı diplomasi savaşı yabancı yatırımcıların geri dönmesini sağladı. Yeni haftada iki önemli gelişme var. Birincisi pazartesi günü Mart enflasyonu ikincisi FED ve ECB tutanakları. TÜFE'nin gıda fiyatlarındaki artış dolayısıyla yıllıkta %60 seviyesine ulaşması bekleniyor. Teknik açıdan 2150 puan destek 2300 puan direnç oldu.
ABD VERİLERİ DOLARI ZAYIFLATTI MI?
Amerika’da açıklanan büyümenin öncü göstergesi imalatta yavaşlama yaşanması dolara güç kaybettirdi. ABD’de imalat üretimi tedarik zinciri sıkıntılarının girdi maliyetlerini artırmasıyla Mart’ta sürpriz biçimde 58.6’dan 57.1’e geriledi. Yeni siparişler endeksi Şubat’taki 61.7 seviyesinden 53.8’e düştü. ABD'de tarım dışı istihdam Mart ayında 431 bin kişi artarak tahminlerin altında kaldı. Diğer taraftan Avrupa Birliği İstatistik Kurumu Eurostat'ın öncü verilerine göre, şubatta yüzde 5,9 düzeyinde olan yıllık TÜFE, martta yüzde 7,5 ile anket tarihinin yeni zirvesini gördü.. Öncü veriler enerji enflasyonun şubattaki yüzde 32 düzeyinden martta yüzde 44,7’ye sıçradığına işaret ediyor. Gıda, alkol ve tütün ürünlerindeki yıllık enflasyon ise şubattaki yüzde 4,2’den yüzde 5’e yükseldi. artış önümüzdeki aylarda da yükselmeye devam edecek ve birliğin para politikalarını yöneten Avrupa Merkez Bankası (ECB) üzerindeki faiz artırımının öne alınması yönündeki baskılar artacak. Haftayı 1.1047 sentle tamamlayan paritenin 1.1070 direncini aşarak 1.1150 sente yükselmesi bekleniyor.
S&P'DEN KALLEŞ SALDIRI
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's Türkiye'nin uzun vadeli döviz cinsinden kredi notunu "B+" olarak teyit etti ancak, ülkenin yerel para cinsinden kredi notunu ise "BB-"den "B+"ya indirdi. Bu karar bize şunu gösteriyor: Türkiye’nin kur korumalı sisteme geçmesi ile Türk Lirasının istikrar kanalına girmesinden S&P çok rahatsız olmuş. ABD menşeli kuruluşa göre artan gıda ve enerji fiyatları dahil olmak üzere Rusya-Ukrayna savaşı Türkiye'yi etkileyecek. Sanki dünya ekonomisini etkilemiyor, Avrupa ve ABD kırılıyor. Türkiye'nin ödemeler dengesi pozisyonu, özellikle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının net döviz rezervleri güçlenirken kamu politikasının ve para politikası etkinliğinin sürekli ve artan öngörülebilirliğinin gözlemlenmesi halinde görünümün durağan olarak revize edilebileceği aktarıldı. Türk ekonomisinin 2022’de 2.4 büyüyecek diyor. Artık kredi kuruluşlarının raporları uluslararası sermaye tarafından dikkate alınmıyor. Resim değişti, bunlar artık tarihte kaldı. Ukrayna savaşı tüm dengeleri bozdu. Yabancı yatırımcılar artık uygulanan dış politikaya bağlı olarak bir ülkede pozisyon alıyor. Nitekim Türkiye’nin dengeli ve barışı öne çıkaran büyük girişimleri sonucu yabancı yatırımcı BİST’te alıma geçti. Önceden olsaydı, böyle not indiriminde TL’deki kayıplar hemen derinlik kazanırdı. Şimdi hiç dikkate alınmıyor. Dolar haftayı 14.66 euro 16.15 TL ile tamamladı. Kur 14.81 TL direncini aşamadığı sürece 14.40 – 14.50 TL desteklerine dönecek potansiyel taşıyor
ENFLASYONUN TEK İLACI ALTIN
Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin yarattığı tahribat hız kesmeden devam etmesi küresel ekonomide enerji, gıda ve emtia fiyatlarına ulaşımda büyük sıkıntılara yolaçıyor. Çatışma sona erecek olsa dahil, eski düzene artık dönülmeyecek. Yatırımcılar altından vazgeçmiyor. Rusya’nın doğalgaz sattığı ülkelerin ödemelerini ruble ile yapmaları ısrarından vazgeçmesi onsu 1938’den 1924 dolara indirdi. 10 yıllıkların 2.34’den 2.38’e yükselmesinin düşüşte payı var. ABD’de açıklanan makro göstergelerin tahminlerin gerisinde kalması Mayıs ayında agresif faiz artış ihtimalini zayıflattı. Yeni haftada açıklanacak FeD tutanaklarında tablo daha net görülecek. Diğer taraftan Enflasyon 1981'den bu yana en yüksek seviyesinde. Bu son derece yüksek seviye, Cleveland FED’e göre, 2022'nin ilk çeyreğinde enflasyon %9.01'lik seviyesinde sonuçlanacak. TÜFE endeksinin Mart ayında yıllık bazda %8.41'e yükseleceğini gösteriyor. Altın enflasyonun en büyük koruyucusu olduğu için geri çekilmelerin kalıcı olmayacağı anlaşılıyor. 1910 desteği üzerinde tutunduğu sürece ons 1950 dolar direncini test edecek gücünü koruyacak. Gram altının yeni haftada 905 – 915 lira aralığında hareket etmesi bekleniyor.