Necmettin BATIREL
Kafalar karıştı
ABD’de açıklanan enflasyon verileri sonrasında FED’in "şahin" politikalarına son vereceği öngörüsünün güçlenmesine karşı Fed üyelerinden gelen en son açıklamalara göre fiyatlardaki artış hala devam ediyor. Bu konuda yaşanan belirsizlik piyasaları olumsuz etkiliyor. ABD’de sanayi üretimi kapasite kullanımı ve tüketici güven endeksi tahminleri aştı, perakende satışlar beklentinin çok altında kaldı. ABD'de bilançolarını açıklayan büyük bankalardan JPMorgan, Citigroup ve Wells Fargo'nun net kârı faizlerdeki artış ve bankacılık krizinde mevduatların büyük bankalara kaymasıyla bu yılın ilk çeyreğinde arttı. FED’in 3 Mayıs toplantısında faiz artış ihtimali 79.7’ye yükseldi. Wall Street haftaya ekside tamamladı. Dolar kayıplarının bir kısımını geri kazandı. 10 yıllık tahvil getirileri 3.52’ye yükseldi. Altın 2004, Brent petrol 86, Bitcoin 30 bin 400 dolarla kapandı. Yeni haftada Ramazan Bayramı dolayısıyla yurtiçinde piyasalar 3.5 gün açık olacak.
BİTCOİN NEDEN ATAĞA KALKTI?
Doların aşırı değer kaybetmesi kripto para Bitcoin’e olan talebi arttırdı. Mart ayının ikinci yarısından bu hafta başına kadar devam eden konsolidasyon aşamasını yukarı yönlü kırdı ve 30.000 dolar üzerinde zemin oluşturmaya başladı. ABD enflasyonunun beklentilerin de altında gelmesi, Bitcoin’de yukarı hareketi destekledi. Bitcoin, bir sonraki hedef bölge 34.000 dolar doğru yoluna devam ediyor. Bitcoin’deki görünüm 29.600 dolar üzerinde kaldığı sürece yukarı yönlü hamlelerle yoluna devam edecek gibi duruyor. 29.600 dolar desteği altında ise yükseliş ivmesi azalarak 28.500 dolar desteğine kadar geri çekilmenin ardından yeni bir yatay hareketin başlayabileceğini görebiliriz. Bitcoin’de pozitif görünümün devam etmesinin yanında son 24 saatte altcoin piyasasının Bitcoin’den daha iyi performans göstermeye başladığını gördük. Bu, Ethereum’un %10’luk sıçramasıyla belirgin hale geldi.
EKONOMİ POLİTİKASI DEĞİŞECEK Mİ?
Borsa istanbul birinci çeyrek bilançolar öncesinde haftayı düşüşle tamamladı. 5176 puanla tavan yapan endeks kapanışı 5092 puanla gerçekleştirdi. İşlem hacmi 48.8 milyar liraya düştü. Bankacılık endeksi 1.59, ulaştırma 1.90, teknoloji 1.38 geriledi. Spor 1.47, toptan eşya 1.32, turizm 1.10, iletişim 1.05 prim yaptı. ABD enflasyonundaki düşüş, sanayi üretimindeki artış ile bankaların yüksek kar açıklamaları faiz beklentilerini değiştirdi. Borsadaki talebin azalmasında seçim belirsizliği önemli rol oynuyor. Hükümetin uyguladığı ekonomi politikalarının 14 Mayıs sonrası büyük ölçüde değişeceği haberleri yatırımcıların risk almasını engelliyor. Yeni haftada yurt içinde bütçe dengesi Merkez Bankası Piyasa Katılımcıları Anketi, tüketici güven endeksi takip edilecek. ABD’de Bej Kitap raporu, New York Fed imalat endeksi, konut başlangıçları ve inşaat izinleri, Euro Bölgesi'nde ve İngiltere'de enflasyon, Çin'de büyüme ve sanayi üretimi, dünya genelinde açıklanacak imalat sanayi ve hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi başta olmak üzere yoğun veri gündemi var. Teknik açıdan 5000 puan destek 5200 puan direnç konumda.
JP MORGAN: FAİZ YÜKSELECEK
ABD’nin en büyük yatırım bankası JPMorgan Türkiye'de 14 Mayıs’ta gerçekleşecek seçim sonrası kur ve faizlere ilişkin öngörülerde bulundu. Raporda seçim sonucundan bağımsız olarak makro düzenlemelerin gerektiğine ve politika faizinin yüzde 30’a yükselebileceğine Doların 24 TL seviyesini aşacağına dikkat çekiliyor. Ancak Ortodoks politikalara dönülmesi halinde Lirada gerçek değer kazancı trendinin başlayacağına vurgu yapılıyor. Citi ekonomistleri de Türkiye'de seçim sonrasına ilişkin raporlarında düzenlemelerin gevşetilmesi ve risk priminde görülen toparlanmanın etkisiyle 1 yılda Türk Lirası’nın yüzde 12 değerlenebileceğini ifade etmişti. Evet faizin yükselmesi fon girişinin artması demektir. Bu durumda TL değer kazanır. Hükümetin yeni döneminde ekonomi yönetimini Mehmet Şimşek’e bırakacak olmasıyla köklü yeni uluslararası alanda güven verecek bir program hayata geçecek. TL’nin değer kazanması enflasyonun aşağı çekilmesinde büyük rol oynayacak.
MERKEZ TAHTAKALE’DEN DÖVİZ Mİ ALIYOR?
Merkez Bankası, 2022 yılı dördüncü çeyrek finansal hesap raporunu yayımladı.Yurt içi ekonominin sektörel finansal bilançoları incelenerek hazırlanan raporda, ekonominin dördüncü çeyrekte borçlu olduğu, hanehalkı ve dünyanın geri kalanının yurt içi sektörlerden alacaklı olduğu, finansal olmayan kuruluşlar ve genel yönetimin ise diğer sektörlere borçlu pozisyonda olduğu belirtildi.Yılın dördüncü çeyreğinde finansal olmayan kuruluşların borçlarının GSYİH’ye oranı %54,7 seviyesine gerilerken hanehalkının borçlarının GSYİH’ye oranı %10,9 seviyesine geriledi. Merkez Bankası bu oranlara göre Türkiye'nin hem hanehalkı hem de şirketler kategorisinde borçluluk düzeyi düşük ülkeler arasında yer aldığını belirtti. Bankalar çalışanlarını motive ederek yastık altı ve kasalardaki dövizi kazanmaya çalışıyor. Daha önce Merkez Bankası’nın yasakladığı ama sonrasında gevşettiği KKM faizi artı prim uygulamasına da geri dönüldü. bu sayede kazanılan dövizden dönüşlü KKM hesaplarında yıllık faiz oranı dolar cinsinden yüzde 30-35’lere çıkıyor. Merkez Bankasının Kapalıçarşı’dan direk 260 milyon dolar banknot alması haberi yalanlandı. Zira çarşıda biriken fazla döviz zaten bankalar aracılığıyla merkez bankasında toplanıyor. Bankaların serbest piyasadan döviz talebi olur. Kurların yüksek kalmasına bu gelişme yolaçıyor. Dolar haftayı 19.34, Euro 21.31 TL ile tamamladı. Dolarda resmi kur tavan olarak 19.50 TL olarak belirlenmiş durumda. Ama seçime kadar 20 TL’yi aşabilir.
VERİLER DÜZELDİ, DOLAR NİYE GEVŞEDİ?
ABD'de sanayi üretimi, Mart ayında, aylık bazda yüzde 0,4 artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Piyasa sanayi üretiminin, bu dönemde yüzde 0,2 artacağını tahmin ediyordu. Sanayi üretimi, Şubat'ta yüzde 0,2 artmıştı.İmalat sanayi üretimi ise Mart'ta aylık bazda yüzde 0,5 azaldı. Beklentiler imalat sanayi üretiminin yüzde 0,1 düşmesi yönündeydi. Ülkede kapasite kullanım oranı da aynı dönemde 0,2 puan artarak yüzde 79,8 oldu. ABD'de perakende satışlar, Mart ayında aylık bazda yüzde 1 azalışla beklentilerin üzerinde geriledi. Michigan Üniversitesince ölçülen tüketici güven endeksi, Nisan'da aylık 1,5 puan artışla 63,5'e çıkarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti. Perakende satışlar dışında tüm veriler tahminleri aşmış durumda. ABD ekonomisinin resesyona sürüklendiği haberi doğru değil mi? verilerin beklentiler üzerinde gelmesinin ayrıntılarına bakıldığında savunma sanayiindeki üretimin yükseldiğini, buna karşılık imalat sanayi üretiminde ise büyük daralma yaşandığı görülüyor. Bu yüzden dolar kayıplarını koruyor. 1.10 sentle kapanan paritede 1.0930 destek, 1.11 sent direnç olarak belirlendi.
ALTINDAKİ GERİ DÖNÜŞ ŞAŞIRTTI MI?
Altın, yatırımcıların ABD’de üretici fiyatlarında (beklenenden daha dik bir düşüş gösteren yeni verileri değerlendirmesi ve Fed'in parasal sıkılaştırma döngüsünü yakında durduracağına dair piyasa görüşünü güçlendirmesinin ardından 2035 dolarla rekor seviyeye çıktı. Ancak ABD’de sanayi üretimi kapasite kullanım oranı ve tüketici güven endekslerindeki artış, yukarı hareketi tersine çevirdi. 1996 dolara inen ons haftayı 2004 dolarla tamamladı. ABD’de enflasyonist baskıların hafiflemesi ve faizlerin bu yılın sonuna dek düşeceği beklentisiyle ons 2075 dolardaki tarihi zirvesini aşabilir mi? FED de ne yapacağını bilmiyor. Üyelerin açıklamaları kafaları karıştırıyor. Yüksek faiz ortamının ABD’de halkın alım gücünü düşürdüğü, perakende satışlardaki büyük gerilemeyle ortaya çıktı. Ons 2 bin dolar desteğini kırmadığı sürece yukarı hareket devam edecek. Gram altın 1244 lirayla kapandı. Altındaki ataklar ABD’de birinci çeyrek şirket bilançolarının yayınlanmasından sonra hızlanacak.