Necmettin BATIREL
İyileşme dönemi!
Küresel borsalar haftayı sert düşüşle tamamladı. Başkan Trump'ın 1 eylül'den itibaren Çin'den ithal edilen 300 milyar dolarlık ürüne ek %10 gümrük vergisi uygulama kararı hisse senetlerinden kaçışı hızlandırdı. Wall Street %1.3; Avrupa'da endeksler %3.5'a varan kayıplarla kapandı. yatırımcı güvenli limana koştu, 10 yıllık ABD hazine bonolarında faizler 1.86'ya geriledi, altının onsu 1440 doları aştı.. ABD ve Çin heyetleri arasındaki ikinci tur görüşmeler Eylül'de başlayacak. Bunun öncesinde Trump her zaman uyguladığı taktiği devreye sokarak karşı tarafı elindeki vergi silahıyla tehdit etti. Maksadı Çin'den daha fazla taviz koparmak. Ama Çin'in yeni Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Zhang Jun Trump'a cevabı verdi: "ABD konuşmak isterse konuşacağız, savaşmak isterse de savaşacağız" dedi
EURO BÖLGESİNE DARBE - Donald Trump'ın ABD-Çin arasındaki ticari çekişmeyi kızıştırması, Avrupa ekonomisi üzerindeki baskıyı arttırdı, Bu, otomobil sektörü, son 30 yıldır Çin'in endüstriyel büyümesini destekleyen İngiltere borsasındaki baz metal madencileri ve işletme modellerini Çin'deki varlık yönetimi büyümesine yönlendiren Credit Suisse ağır darbe yedi. İngiltere'de açıklanan İnşaat Satın Alma Müdürleri Endeksi 45.3, Euro Bölgesi Üretici Fiyat Endeksi aylık bazda yüzde -0.6 seviyelerine geriledi. İngiltere Merkez Bankası, sterlindeki aşırı değer kaybına rağmen faizi 0.75'te sabit tuttu, 435 milyar Sterlinlik tahvil alım programını değiştirmedi. Anlaşmasız Brexit halinde varlıkların değer kaybedeceği büyümenin yavaşlayacağı açıklandı.
İHRACATTA TARİHİ REKOR - Ticaret Bakanlığı verilerine göre Temmuz'da öncü dış ticaret verileri şöyle gerçekleşti: * Özel Ticaret Sistemi'ne göre dış ticaret açığı Temmuz'da %47.51 azalışla 3.15 milyar dolar oldu ihracat Temmuz'da %8.46 artışla 15.24 milyar milyar dolar oldu ithalat %8.3 azalarak 18.4 milyar dolar oldu * İhracatın ithalatı karşılama oranı geçen yıl Temmuz'da % 70.04 iken, bu yılın Temmuz ayında %82.85 olarak gerçekleşti.. Genel Ticaret Sistemine göre ihracat Temmuz'da %8.32 artışla 15.96 milyar dolar olarak gerçekleşti.. ithalat ise %7.98 azalışla 19.29 milyar dolar oldu..Haziran'da uzun Ramazan Bayramı tatilinden etkilenen ihracat, Temmuz'da yeniden artışa geçti, Cumhuriyet tarihinin en yüksek Temmuz ayı ihracatına ulaşıldı
BİST'TE AVRUPA SENDROMU - Borsa İstanbul haftayı Avrupa'daki sert satışlardan olumsuz etkilenerek ekside tamamladı. Ancak toplam işlem hacmi 5.6 milyar lira ile düşük kaldı. Bankacılık endeksi %2 değer kaybetti. 101 bin 700 puanda tutunamayan endeks 99 bin 679 puana geriledi. Yeni haftanın ilk günü Temmuz ayı enflasyon rakamları açıklanacak. Temmuz ayında KDV ve ÖTV indirimlerinin sona ermesi ve elektriğe yapılan %15'lik zammın etkisiyle beklentiyi aşan fiyat artışları görülebilir. Doğalgaza da zam geldi, ancak henüz iklim şartları dolayısıyla kullanıma girmedi. Zaten Merkez Bankası da bu gelişmeyi enflasyon raporunda vurgulamıştı. Temmuz'da TÜFE'nin %1.6, yıllık bazda 16.90 düzeyine çıkması bekleniyor. Yurtdışında Çin ve ABD'de enflasyon, İngiltere'de büyüme, Avrupa Çin ile Japonya'da bileşik ve hizmet endeksleri izlenecek. Faiz avantajı sebebiyle yabancı yatırımcılar şu anda hisse senedi yerine tahvili tercih ediyor. Bu yüzden endekste tepki alımları kalıcı olmuyor. 99 bin ana destek, 102 bin 500 direnç haline geldi.
DOLAR KAZANCINI KORUYAMADI - FED kararı sonrası küresel tarafta değer kazanan Dolar varlıkları, açıklanan veriler ve ticaret savaşlarına dair gelişmelerle ışığında değer kazanımlarını geri verdiğini söyleyebiliriz. Trump'ın, 1 Eylül'den itibaren 300 milyar Dolar değerindeki ithalata yüz 10 ek vergi uygulayacağını belirtmesi ticaret görüşmelerinde gerginliği arttırdı. Ancak ABD'nin bu vergi kararlarına karşın Çin tarafından gelen açıklamalar piyasaları biraz olsun rahatlattı. Çin Dışişleri Bakanlığı'nın, ABD'nin tarife uygulaması kimsenin çıkarına olmayacağını belirtmesiyle birlikte Ticaret görüşmelerinde uzlaşmak için tüm kapıları açtıklarını vurguladı. FED'in Eylül ayında 25 baz puanlık indirime gitme ihtimali %90'a ulaştı. Piyasanın dikkatle takip ettiği Tarım Dışı İstihdam Temmuz ayında 164 bin artışla beklentileri karşılarken İşsizlik Oranı yüzde 3.7'de sabit kaldı. Ortalama Saatlik Kazançlar ise aylık bazda yüzde 0.3, yıllık olarak yüzde 3.2 seviyesine yükseldi. Euro Bölgesi Perakende Satışlar yüzde 1.1 ile beklentileri karşıladı. ABD'de Haziran ayında fabrika siparişleri 0.6 artarak tahminlerden kötü geldi Michigan Üniversitesi Tüketici Güven endeksi 98.4'e geriledi. Bu gelişmeler üzerine dolar kazançlarını geri verdi, parite 1.1050'den 1.1105 sente yükseldi. Yeni haftada ABD'de ISM imalat dışı endeks (55.5) ile FED başkanlarının konuşmaları doları dalgalandıracak. 1.1150 sent aşılırsa yükseliş ivme kazanacak.
DÖVİZ MEVDUATI %60'A ULAŞTI - Döviz cephesinde iyimserliğin güçlü kaldığını görüyoruz. Merkez Bankası rakamlarına göre, Mayıs ayında finansal kesim dışındaki firmaların döviz yükümlülükleri 3.1 milyar dolar azaldı. Net pozisyon açığı 180 milyon dolar oldu. 425 puanlık sert faiz indirimi sonrasında borçlanma maliyetlerinde düşüş başladı, kamu bankaları öncülüğünde konut kredi faizleri 0.99'a çekildi. Sırada geçen yıldan beri satışları büyük ölçüde azalan otomotiv sektörü var. Kredi iştahındaki artışta mevduatta dolardan TL'ye geçiş belirleyici olacak deniliyor. Döviz mevduat birikimine bakıldığında yabancı para mevduatların payı yüzde 60'lar seviyesine yaklaştı. Bu durumda Türk bankaları swap mekanizmasını çalıştırarak yabancı para verip TL meydana getirebilir. o nedenle mevduatın yabancı parada olması TL plasman için o kadar büyük bir sıkıntı değil..Sorunlu enerji ve inşaat kredilerinin kurulacak fona aktarılma işi henüz gerçekleşmedi. Döviz sepeti 5.86 TL'de. Ancak 5 yıllık risk primi 361 düzeyine yükseldi. 14.77 Güney Afrika Randından işlem gören ve dolar/TL haftayı 5.54'lük alış fiyatı ile tamamladı. Yeni haftada enflasyon rakamları tahminleri aşarsa faiz indirim oranı azalacağı için tahvil talebi sıcaklığını koruyacak. Dolar 5.62 TL'yi aşamazsa 5.50 TL'ye doğru kademell geri çekilmesi sürdürecek görünüyor. Euro'nun hafta boyunca 6.10 – 6.18 TL bandında kalacağını tahmin ediyorum
ALTIN TRUMP'IN İPİNE SARILDI - ABD'de tarım dışı istihdam Temmuz'da 164 bin artış beklentisini karşıladı, Ancak Haziran verisi ise 224 binden 193 bine revize edildi. saatlık kazançlar aylık %0,2 artış beklentisini aşarak %0,3 geldi ve geçen ayın oranı da %0,2'den %0,3'e revize edildi. Yıllık oran ise %3,2 ile Şubat sonrası en iyi seviyede geldi. işsizlik oranı Temmuz'da %3,7 beklentisini korudu. Temmuz değerlendirmesine baktığımızda; Geçen ayki istihdamda 31 bin kişi düşüş olarak revize edilirken saatlik kazançlar son ayda beklentilerin üzerinde geldi. Veri pozitif ancak piyasalar ABD Başkanı Trump'ın Çin'e ek %10 vergi uygulanması kararına tepki göstermeye devam ediyor. Dolar endeksi 98.50'den 97.87'ye geriledi. Diğer taraftan ABD ile Çin arasında yeniden alevlenen vergi krizi yatırımcıların hisse senetlerinden güvenli limana dönmelerini yol açıyor. FED'in Eylül ayında faiz indirimine gitme ihtimalininin %90 ihtimalle satın alınmaya başlanması onsu 1440 dolara çıkardı. Paritede yükseliş devam ederse ons 1445 doları aşarak 1453 dolara yönelecek. 1430 dolar desteği kırılmamalı. Kapalıçarşı'da gram altın yeni haftada 256 – 259 TL aralığında dalgalanabilir.