Necmettin BATIREL
İstikrar dönemi!
Küresel borsalar haftayı ekside tamamladı. Wall Street ABD Başkanı Donald Trump'ın, 13 Ağustos itibariyle Huawei, ZTE, Hytrera Communications, Hangzou Hikvision ve Dahau gibi Çin'li teknoloji devlerinin lisans kararının askıya alınması olumsuz algılandı. ABD'li şirketlerin ulusal güvenlik endişeleri sebebiyle Mayıs ayında kara listeye alınan Çinli teknoloji devi Huawei'ye ürün tedarikinde bulunmaları için özel bir lisansa sahip olmaları gerekiyor. ABD'nin bu kararının ardından hisse senetleri, tahviller ve para birimleri soya fasulyesi fiyatları dünya çapında sert düşüş gösterdi. İngiltere ve İtalya'nın erken seçime gidecek olmasıyla Britanya'da büyüme hızının ikinci çeyrekte eksi 0.2 ile 7 yılın en kötü düzeyine inmesi Avrupa'da endekslerin düşüşle kapanmasına yol açtı. Trump'ın Çin'le anlaşma hazır değilim sözü" üzerine Frankfurt borsası %1.3 ekside kapandı. Dolar kazançlarını koruyor, altın yukarda tutunmakta zorlanıyor. Şimdi ayrıntılara bakalım.
ABD-ÇİN GERGİNLİĞİ ARTIYOR - Kurban Bayramı tatili dolayısıyla yurtiçinde 2 günlük kısa bir hafta olacak. Küresel tarafta devam eden ticaret savaşları yerini kur savaşlarına bırakmış durumda. Çin Merkez Bankası tarafından yapılan kur hamleleri piyasalarda etkili olmaya devam ediyor. ABD'nin, Çin'I ''Kur Manipülatörü'' ilan etmesiyle birlikte kur savaşlarında tansiyon artarken günlük referans kurunu piyasada beklenen rakamlardan daha yüksek bir seviyede belirlemesi dikkat çekti. ABD'nin Çin'li teknoloji firmalarına karşı başlattığı yaptırım, gerginliğin artacağını haber veriyor. İki ülke arasında yaşanan kriz Avrupa'yı negatif etkiliyor. İngiltere'de büyüme hızının 2012'den bu yana en düşük seviyeye inmesi Sterlin'in sert değer kaybına neden oldu. Trump'ın, FED'e yönelik eleştirileri devam ederken, özellikle faiz indirimleri konusunda nasıl bir politika izleneceği merakla bekleniyor. Powell'a göre FED bağımsız bir kuruluş ve siyasetin baskısını dikkate almıyor. Yurtiçinde açıklanan Merkez Bankası Ağustos ayı beklenti anketinde 12 aylık TÜFE tahmini yüzde 13.90'dan yüzde 12.77'ye geriledi, yıl sonu Dolar/TL beklentisi de 6.14'ten 5.90'a geriledi. GSYH 2019 yılı büyüme beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde -0,02 iken, bu anket döneminde yüzde 0,02 oldu 2019 yılı cari işlemler açığı beklentisi, bir önceki anket döneminde 7,6 milyar dolarken, bu anket döneminde 6,7 milyar dolara geriledi.
FAİZ DÜŞTÜ, KONUT TALEBİ PATLADI - Ziraat, Halkbank ve Vakıfbank'ın faiz indiriminin ardından, konut kredisi başvurusu yapanların sayısı 34 bine ulaştı. 5,9 milyar liralık kredi talebi gerçekleşti. Kamu bankaları, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın 425 baz puanlık faiz indiriminin ardından geçen hafta konut kredisi faizlerini düşürmüştü. Tutarı 500 bin TL'ye kadar konut kredisinin faizini azami 15 yıl için yüzde 0.99 olarak belirleyen Ziraat Bankası, diğer vadeli ve tutarlarda da faizler aşağı çekti. Sonrasında Vakıfbank ve Halkbank da 180 aya kadar vadeli konut kredisi faizlerini yüzde 1'in altına çekti. faiz indirimlerinden bu yana üç bankanın Cuma günü 12:30 itibariyle 34 bin kişi üzerinden 5.9 milyar TL'lik başvuru alındığı belirtildi. Üç kamu bankası tarafından Salı günkü ortak basın açıklamasında konut kredisine rekor düzeyde talep geldiği ve faiz indiriminin geçerli olduğu ilk iki günde 13 binden fazla müşterinin 2.1 milyar TL ile iki günde kaydedilen en yüksek konut kredisi başvurusunu yaptığı belirtilmişti.
BİST'TE BİLANÇO İYİMSERLİĞİ - Borsa İstanbul haftayı artıda tamamladı. İşlem hacmi 6.2 milyar TL oldu. Bankacılık endeksi yüzde 0,28 değer kazanırken, holding endeksi yüzde 0,27 değer kaybetti. Sektör endeksleri arasında en fazla kazandıran yüzde 6,29 ile maden oldu. Endeks kapanışı 99 bin 400 puanla gerçekleştirdi. Yeni haftada iki gün işlem yapılacak. Euro bölgesi, ABD ve Türkiye'de sanayi üretim rakamları piyasaların yönünü belirleyecek. Avrupa'da ikinci çeyrek büyüme rakamı belli olacak. 100 bin 600 direnç, 97 bin 500 destek konumunu koruyor. Haziran ayında yıllık cari açık 548 milyon dolara geriledi. Geçen sene bu rakam 51 milyar dolardı. Piyasa cari açık rakamlarına sınırlı tepki verdi. Bilançolara bağlı hisse senetlerinde seçici yoğunlaşmalar yaşandı. Beklenti anketinde yılsonunda TÜFE ve dolardaki düşüş moral verdi. Kurban Bayramı tatili dolayısıyla piyasalar Perşembe günü açılacak.
DOLAR GÜCÜNÜ KORUYOR - ABD ve Çin arasında son 1 haftalık süreçte Ticaret Savaşları özelinde yeniden artan gerginlikler, FED'in faizleri daha fazla indirmek zorunda kalabileceği beklentileri ile ABD tahvil faizlerini baskılarken; paritenin aşağıda kalmasını sağlıyor. Trump'ın, FED'In faiz politikasındaki tutumuna karşın baskıcı açıklamaları sonrası dikkatler bu süreçte veriler ve FED bölge başkanlarının konuşmalarında olacak. Avrupa tarafında Brexit meselesine, İtalya'da yükselen erken seçim sesleride eklendi. Almanya dış ticaret fazlası 18.1 milyar euro ile bir önceki rakamlara paralel açıklanırken ABD tarafında Üretici Fiyat Endeksi yüzde 0.2 ile tahminlere uygun geldi. . Ancak Enerji ve Gıda Hariç Üretici Fiyat Endeksi rakamları yüzde 2.1 ile son 23 ayın en düşük seviyelerine geriledi. Enflasyondaki zayıf seyir Fed'in 17 – 18 Eylül toplantısında politika faizini 25 baz puan daha indirme beklentisini güçlendirebilir. 1.1199 sentle kapanan parite 1.1230 direncini aşamazsa 1.1170 – 1.1150 sent aralığına gerileyecek
YERLİLER DÖVİZ ALDI AMA ... - Döviz piyasasında yerli yatırımcıların 1 haftalık aradan sonra yeniden alıma geçtikleri görüdü. Haziran ayı cari işlemler dengesinde Türkiye aylık bazda 548 Milyon Dolar açık verirken 12 aylık dönemde 538 Milyon Dolar cari fazla oluşturdu. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, katma değerli üretime ve ihracata dayalı ekonomi için dönüşümü sağlayarak, cari fazladaki bu başarıyı kalıcı hale getirmeyi amaçladıklarını vurgulayarak sağlıklı ve sürdürülebilir büyüme için gerekli tüm adımları atacak ve ekonomide arzu ettiğimiz seviyeye ulaşacaklarını savundu. Merkez Bankası beklenti anketinde yılsonu TÜFE tahmininin 12.77 'ye gerilemesi olumlu algılandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, ABD'yle Fırat'ın doğusunda oluşturulacak barış koridoru mutabakatının ardından Putin, Macron, Merkel ve Trump ile bir araya geleceği ve Suriye'nin yol haritası ve siyasi geçiş süreci konuşulacağı belirtildi.Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ile güvenli bölge ve iki ülke arasındaki ticaret hacminin arttırılması konularında görüştü 15.23 Rand'a yükselen dolar 5.48 TL ile kapandı. Euro 6.14 TL'den işlem gördü. Yerli yatırımcıların talebine rağmen dolar 5.50 TL üzerinde kalıcılık sağlayamadı. 5.45 kırılırsa 5.43 – 5.40 TL aralığına inilecek.
ALTINDA DALGALI SEYİR - Ticaret savaşında müzakerelerin istenen doğrultuda gitmemesinin ardından kur krizinin ortaya çıkması yatırımcıların güvenli limanda kalmasını sağlıyor. Çin'in ABD'den tarım ürünleri alımını durdurmasına karşılık, ABD de Huawei'nin Lisans konusu askıya alındı. Çin Merkez Bankası Yuan'ı piyasanın üzerinde sabitledi. USDCNY paritesi yeniden 7.05'lere kadar yükselirken ABD 10 yıllık tahvil faizlerin yüzde 1.73 seviyelerinde.. Bu hafta altın fiyatlarıyla ilgili tahminler yayınlayan yatırım bankalarına Merrill Lynch de dahil oldu. Kurum, merkez bankalarının faiz indirimine yönelik olarak parasal genişleme ile altın fiyatlarının 2 bin Dolara tırmanabileceği raporlandı. Son olarak ABD ekonomisinin gelecek 12 ay içerisinde resesyona girme ihtimali, ticaret anlaşmazlığının ekonomik belirsizliği artmasının etkisiyle yüzde 35'e yükseldiği not edilirken ticaret görüşmelerinde atılacak adımlar altında etkili olmaya devam edecek. Haftayı 1495 dolarla kapatan ons 1490 dolar desteğini kırmadığı sürece 1505 – 1515 dolar aralığını aşma potansiyelini koruyacak. Kapalıçarşı'da 264 liralık satış fiyatıyla kapanan gram altın, yeni haftada 2.60 – 2.65 TL bandında hareket edecek.