Necmettin BATIREL
Hesap değişti!
Küresel borsaları merkez bankaları kararlarıyla sarsıldı. FED'in Şahin Hamlesine, ECB'den Kademeli Sıkılaştırma Cevabı Geldi! ABD'deki büyümenin öncü göstergesinde bozulma var. Fed'in açıkladığı verilere göre ABD'de sanayi üretimi Mayıs ayında yüzde 0.1 azaldı. Beklenti yüzde 0.2 artıştı Kapasite kullanım oranı yüzde 77.9 oldu, beklenti yüzde 78.1 idi. İmalat sanayi üretimi ise yüzde 0.7 azaldı. Beklenti yüzde 0.1 artacağı yönündeydi. Euro Bölgesi'nde TÜFE, Mayıs'ya bir önceki aya göre yüzde 0.5 artarak yüzde 0.5'lik beklentiyi karşıladı.Enflasyon bir önceki ay yüzde 0.3 seviyesinde gerçekleşmişti. Euro Bölgesi'nde Mayıs ayında yıllık TÜFE artışı bir önceki aya göre değişmeyerek yüzde 1.9 oldu. Beklenti yüzde 1.9 idi.Çekirdek enflasyon aynı dönemde aylık yüzde 0.3, yıllık yüzde 1.1 oldu. Her ikisi de beklentiyi karşıladı.
KAPTAN, MERKEZ BANKALARI - Küresel merkez bankalarının politika toplantılarıyla yoğun geçen haftayı özetlemek gerekirse; Japonya merkez bankası BOJ para politikasında değişikliğe gitmedi ve enflasyon beklentisini düşürdü. Avrupa Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi, Perşembe günü piyasalarda çalkantıya sebep olmadan parasal genişlemenin kademeli olarak bitirileceğini açıklamada başarılı oldu. Euro, en azından 2019 yılının ikinci yarısına kadar faiz artırımına gidilmeyeceği beklentileriyle sert düşt Çarşamba günü ise Fed Başkanı Jerome Powell, ABD ekonomisinin "harika" durumda olduğunu, ABD'li politika yapıcıların kademeli faiz artırımlarını sürdüreceğini belirtti. Fed yetkililerinin faiz artırımı beklentileri üçten dörde yükseldi.
PARA MUSLUKLARI KISILIYOR - FED kararlarında 2018 için daha fazla sıkılaştırmanın öngörülmesi sonrası beklentilerin bitmesiyle Dolar varlıklarında satış baskısı görülürken, Avrupa merkez bankası tüm faiz oranlarını sabit tuttu, ancak, Eylül ayında sona erecek olan varlık alım programının Aralık ayına uzatıldı; bununda Eylül sonuna kadar olanının 30 Milyar Euro, Ekim ile Aralık sonu arasındaki süreçte ise 15 Milyar Euro olacağı belirtildi. Başkan Mario Draghi ise yaptığı açıklamalarda: yüksek enflasyon hedeflerinin henüz altında olduklarını; 2018, 2019 ve 2020 yılları için yüzde 1.7'lik enflasyon hedeflediklerini, faiz oranlarının ne zaman yükseltileceğini tartışmadıklarını ve büyümeyi çevreleyen risklerin dengeli olduğunu söyledi. Japonya merkez bankası hali hazırda bulunan -0.10'luk politika faizi ve varlık alım programında her hangi bir değişikliğe gitmezken ileriye dönük enflasyon öngörüsünde aşağı yönlü revize gerçekleştirmesi Yen'deki kayıpları arttırdı
AVRUPA NORMALLEŞİYOR MU? - Evet Biz bayrama girdik, döviz kurları alevlendi. İki nedeni var. Birincisi ABD merkez bankası faizleri beklendiği gibi 25 baz puan artırarak %1.75 - %2.00 aralığına çıkardı. Ama daha önce yılsonuna kadar bir defa yapmayı planladığı faiz artışını ikiye çıkardı. Dolar değer kazandı.. Ardından devreye Avrupa Merkez Bankası girdi. Haziran toplantısında beklendiği gibi faizleri değiştirmedi. Avrupa'da faizler sıfır düzeyinde biliyorsunuz. Mevduat faizi eksi 0.40.. Yani bankaya para yatırdığınızda paranız artmıyor aksine azalıyor. Halka ekonomide canlanma olsun diye paralarınızı bankaya yatırmayın, tüketin diyorlar. Ev alın, eşya alın ne alırsanız alın yeter ki alın.. Evet faizler değişmedi ama çok önemli bir karar alındı. Varlık alım programına ilişkin sözlü yönlendirme değiştirildi. Yapılan açıklamaya göre banka eylül ayına kadar 30 milyar euro'luk tahvil alımına devam edecek. Aralık'a kadar bu rakam 15 milyar euro'ya düşürecek. Yılsonunda eğer veri akışı uygun olursa tamamen kesecek. Dolardaki artış ikiye katlandı
TİCARET SAVAŞLARI BAŞLADI - Başkan Trump, Çin ithalatına uygulanacak 50 milyar dolarlık gümrük tarifesini onayladı. ABD nisan ayında, Çin'den ithal edilen ve değeri 50 milyar dolara ulaşan bin 300 ürünlük bir liste açıklamıştı. Trump'ın emriyle, 100 milyar dolarlık ikinci bir ürün listesi de tamamlanmak üzere. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamaya göre gümrük tarifeleri, listenin yayınlanmasının hemen ardından uygulamaya geçecek. Uluslararası Para Fonu ABD ekonomisine yönelik yıllık değerlendirme niteliğindeki "4. Madde Görüşmeleri"ni bir rapor hâlinde sundu. ABD'de uzun süreli büyüme sürecinin eşiğinde olunmasına ve işsizliğin 58 yılın en düşük seviyesini görmesine rağmen gelecek döneme yönelik aşağı yönlü risklerin arttığı hatırlatıldı. Bu risklerin başında da yükselen kamu borcu geliyor. "Federal kamu borcundaki artış, halihazırda sürdürülemez yükseliş eğilimdeki kamu borcu/gayri safi yurtiçi hasıla oranını kötüleştirecek" ifadesinin yer aldığı raporda "Federal kamu borcunun 2024 itibarıyla yıllık gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 90'ını aşacağı" uyarısına yer verildi.
BİST'TE SEÇİM SENARYOLARI - Borsa İstanbul'da işlem gören hisse senetleri haftalık bazda ortalama yüzde 1,39 değer kaybederken, altının yükselişi 3,19'a ulaştı. Endeks hafta içinde en yüksek 97.186, en düşük ise 92.750 puanı gördü ve haftayı, önceki hafta kapanışına göre yüzde 1,39'luk azalışla 94.540,84 puandan tamamladı. 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı bu hafta yüzde 3.5 artarak 194.5 liraya, Cumhuriyet altınının satış fiyatı da yüzde 3,26 yükselişle 1297 liraya çıktı. Geçen hafta sonu 308,00 lira olan çeyrek altının satış fiyatı ise 316,00 liraya yükseldi. Bu hafta önemli veri açıklaması yok. ABD ve Avrupa merkez bankası üyeleri ile başkanların yapacakları konuşmalar dikkatle izlenecek. Özellikle geçen haftaki kritik kararlardan sonra Powell ve Draghi'nin vereceği mesajlar piyasaları hareketlendirecek. Perşembe günü İngiltere merkez bankasının faiz kararı var. Cuma günü OPEC toplanıyor. Üretimde artış kararı alması bekleniyor. Teknik açıdan endeks 93 bin 400 desteğini kırmazsa 95 bin 500 direncini aşmayı deneyecek. Bunu başarırsa 97 bin hedef olacak. Yatırımcılar seçim sonrası pozisyonlarını alacak.
DOLAR KAZANCINI ARTIRDI AMA - ABD Merkez Bankası'nın toplantıları sonrası açıklanan bildiri cari yıl için faiz artırım sayıları ve enflasyon projeksiyonlarında daha "şahin" bir tutuma işaret etti. Avrupa Merkez Bankası kararlarında tüm faiz oranları sabit bırakılırken, varlık alım programı ise Eylül sonuna kadar 30 Milyar Euro, Ekim-Aralık arasında ise 15 Milyar Euro olarak açıklandı. ABD'de açıklanan İthalat-İhracat fiyat endeksleri, Perakende Satışlar ve İşsizlik Maaşı Başvuruları verileri de iyi gelirken, ECB'nin tahvil alımlarının kademeli olarak devam edebileceği vurgusu ile satış yönlü işlemler oluştu. 1.1580 sente inen parite haftayı 1.1605 sentle tamamladı. 1.1570 desteğinin üzerinde kaldığı sürece 1.17 – 1.18 sent aralığı gündemde kalacak.
RİSK PRİMİ 311'E YÜKSELDİ - Türkiye'nin 10 yıllık tahvil faizlerinde yaşanan rekor tazeleme ve 5 yıllık CDS 'inde Ocak 2017'den bu yana en yüksek rakama ulaşılması ile kur tarafında 3.70 seviyesine kadar çıkmıştık. FED kararları sonrası piyasadaki beklentinin sona ermesi ve bankanın uzun vadeli projeksiyonların değişmemesinden kaynaklı olarak ABD tahvil faizlerine paralel Dolar Endeksi'nde geri çekilmeler görülürken, kur tarafında da bunun etkisini gözlemledik. Avrupa Merkez Bankası kararları takip edilirken, "güvercin" tona yakın mesajlar ile Dolar Endeksi toparlandı ve kur tarafında da Dolar lehine fiyatlamalar ön plana çıktı. Gelişen ülke para birimleri dolar karşısına güç kaybetti. 13.41 güney Afrika randına yükselen dolar 4.72 TL'ye ulaştı. kur için yukarı yönlü ataklarda ilk olarak 4.7640 seviyesinin kritik olduğunu belirtelim. Buranın kalıcılıkla geçilmesiyle birlikte 4.7750, 4.7870 ve 4.8035 dirençleri önemli olabilir. 4.7450 altında kalıcılıklarda yaşanacak geri çekilmelerde ise izlenecek ilk destek noktalarımız 4.7270, 4.7010 ve 4.6960 seviyelerinde bulunmakta. Seçim belirsizliği yatırımcıların dolarda kalmalarını sağlıyor. Döviz sepetinin 5.11 TL, 5 yıllık risk priminin 311 düzeyine yükselmesi piyasadaki gergin havanın etkisini sürdüreceğini gösteriyor.
ALTINDAN KAÇIŞ NİYE HIZLANDI? - Amerika Merkez Bankası, faiz koridorunu, 25 baz puan artırarak yüzde 1.75-2.00 aralığına yükseltirken 2018 için 4, 2019 için 3 ve 2020 için ise 1 faiz artışı öngörüldüğü bildirildi. Projeksiyonlara bakıldığında ise 2018 yılı için enflasyon hedefi olan yüzde 2'lik oranın da üzerinde bir enflasyon göstergesi beklentilerinin oluştuğunu belirten FED Başkanı Jerome Powell, bu duruma sebep olarak ekonomik göstergelerin yolunda gitmesi ve artan petrol fiyatlarını gösterdi. Dolar endeksi 94.80 düzeyine çıktı. 10 yıllık ABD hazine bonolarında faizler 2.95'te.. Ancak euro dolar paritesinin 1.16 sente inmesi emtia fiyatlarında sert geri çekilmeyi beraberinde getirdi. Platinin onsu 885 dolara indi. Brent petrol 72.85 dolara geriledi. Altının onsu da haftayı 1279 dolara düşerek tamamladı. ABD ve Avrupa merkez bankası başkanlarının bu hafta yapacakları konuşmalarda önümüzdeki dönem uygulayacakları para politikasına yönelik mesajlar altını hareketlendirecek. Teknik olarak düşüş trendine giren ons 1274 dolar desteğini kırarsa 1260 dolara dönebilir. 1288 dolar direnci aşılamadığı sürece yön aşağıda kalacak. Altın dışarıda sert düşüş gösterdi. Ama serbest piyasada dolardaki yükseliş fiyatın çökmesini önlüyor. Kapalıçarşı'da 24 ayar külçenin gramı, bu hafta 193 – 195 TL aralığında hareket edecek görünüyor.