Rusya ve Suudi Arabistan günlük üretim kesintisini 1 milyon varil azaltma kararı petrol fiyatlarını %5 aşağı çekti, enerji sektörüne satış geldi. Wall Street haftayı ekside tamamladı. ABD'li dev enerji şirketlerinden Exxon Mobile ve Chevron'un hisseleri %3.5 a varan kayba uğradı. Michigan Üniversitesi Güven endeksi 4 ayın en düşük seviyesi olan 98'e indi. Dayanıklı tüketim malı siparişleri nisan'da %1.7 düştü. İran'la nükleer anlaşmanın iptal edilmesinden Boeing firmasının büyük zarar görmesi bu düşüşte etkili oldu. Nitekim Nitekim Ulaşım hariç siparişler Nisan'da %0.9 ile 3. ayda da arttı. Beklenti % 0.5 artıştı. Amerika'nın oto ithalatı hakkında soruşturma başlatması Avrupa otomobil şirket hisselerini olumsuz etkiledi. Endeksler ekside kapandı.
TRUMP'TAN İKİ GERİ ADIM - ABD Başkanı Donald Trump, daha önce Kuzey Kore lideri Kim Jong-un ile 12 Haziran'da yapılması planlanan görüşmeyi iptal etmesine karşın, zirvenin hala gerçekleşebileceğini söyledi. Ardından, Çinli telekomünikasyon ekipmanı üreticisi ZTE ile iş birliğine devam edilmesine ilişkin anlaşmaya varıldığını açıkladı. ZTE, Amerikan teknolojisinin İran'a satılmasını engelleyen ABD hukukunu 2016'da ihlal etmişti. 2017'deki anlaşma şirketin 1.2 milyar dolar kadar ceza ödemesine ve olaya karışan şirket çalışanlarının cezalandırılmasına karar vermişti. Ancak Nisan ayında, ZTE'nin yaptırımlara uymadığı ve ABD'li yetkililere yalan söylediği gerekçeleriyle şirkete 7 yıl yaptırım uygulanmasına karar verilmişti. Bu iki gelişme dolara değer kazandırdı. Altındaki yükselişe fren yaptırdı.
KRİTİK GELİŞMELER YAŞANACAK - Bu hafta yurtiçi ve yurtdışında ekonomide çok önemli gelişmeler var. Özellikle ABD'den kritik veriler açıklanacak. Pazartesi günü İngiltere'de bahar tatili, Amerika'da anma günü dolayısıyla piyasalar kapalı. Euro bölgesinde mayıs tüketici güveni (0.2); sanayi güveni (6.7); mayıs TÜFE (yıllık %1.6); nisan işsizlik oranı (%8.4); mayıs imalat endeksi (55.5) izlenecek. ABD'de mayıs conferance board tüketici güven endeksi (128); mayıs özel sektör istihdamı (188 bin); birinci çeyrek büyüme (%2.3), nisan kişisel gelir (0.3) ve harcamalar (0.4); mayıs ortalama saatik ücretleri (0.2); mayıs tarım dışı istihdam (185 bin); mayıs imalat endeksi (58,4) izlenecek. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ile Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya'nın Londra ziyareti çok büyük önem taşıyor. Nisan ayı dış ticaret açığı, Perşembe günü açıklanacak.
BİST'TE ATAKLAR GÜÇLENECEK - Borsa istanbul haftayı yüzde 2'lik yükselişle 103 bin 200 puanla tamamladı. Merkez Bankası reel kesim güven endeksi mayıs'ta 109.9 seviyesinde gerçekleşti. Son 3 aydaki toplam sipariş miktarı ve mamul mal stokunda artış var. İmalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranı, 2018 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre 0,6 puan artarak yüzde 77,9 seviyesinde gerçekleşti. Bu hafta yurt içinde Merkez Bankası'nın açıklayacağı Finansal İstikrar Raporu, ekonomik güven endeksi, dış ticaret istatistikleri ve mayıs ayı ihracat rakamlarının takip edilecek.. Teknik açıdan 103 binin üzerine kalındığı sürece 105 bin 500 direnci aşılacak. Kurlardaki yukarı baskının kırılması talebin sıcak kalmasına yol açacak. Pozisyonlarınızı bozmayın.
FİTCH'TEN ATIŞ SERBEST - Türk Lirası'nın rekor seviyedeki değer kayıplarının ardından kredi derecelendirme kuruluşu Fitch'in açıklamaları devam ediyor. Cuma sabahı liradaki zayıflamanın Türkiye'nin notunu etkileyebileceğini açıklayan kurumdan "TL'deki düşüş, döviz borçlu şirketlerde baskıyı artırıyor" yorumu yapıldı. Bu hafta yapılan ilk uyarıda Fitch, Türkiye'de söylemin politika çerçevesi için riski artırdığını belirtmişti. Fitch, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yaptığı yorumların keyfi politika yapımı olasılığını artırdığını, Haziran seçimleri sonrasında politika öngörülebilirliğinin baskı altına gireceğini belirtti.
IMF BAŞKANI HEYECANLANDI - Türkiye krize sürükleniyor, IMF ile anlaşma yapacak haberi Uluslar arası Para Fonunu bayağı heyecanlandırdı. IMF Başkanı Christine Lagarde Merkez Bankası'nın bağımsızlığının önemli olduğunu söyledi. Lagarde, "Yatırımcılar bankanın etki altında olduğunu gördü" dedi ve Merkez Bankası yetkililerinin işlerini yapmalarına izin verilmesi gerektiğini söyledi. Lagarde, piyasaların Türkiye'deki politikalarda tutarsızlıklar gördüğünü ve Türkiye'nin piyasaların baskısı altında olduğunu belirtti. Bu açıklamayı yaparken Merkez Bankası kurdaki artış baskısını ortadan kaldırmak için önlem alıyordu. Peki bu hafta hangi adımlar atıldı?
FAİZİ 3 PUAN ARTIRDI - Merkez Bankası 23 mayıs Çarşamba günü olağanüstü toplanarak geç likidite penceresi borç verme faiz oranını yüzde 13.5'ten 16.5'e yükseltti. DAHA FAZLA DOLAR SATACAK – Merkez Bankası bir gün sonra dolardaki yükselişe önlem olarak daha fazla döviz satmaya karar verdi. Türk Lirası uzlaşmalı vadeli döviz satım ihalelerine ilişkin takvimi güncelledi. Yılın ikinci çeyreğinde Döviz satım tutarı 6.15 milyar dolardan 8 milyar dolara ulaşabilecek. 2018 boyunca döviz satım pozisyon tutarının ulaşabileceği üst sınır 10 milyar dolar olarak belirlendi İHRACATÇIYA BÜYÜK DESTEK – Merkez Bankası ihracat reeskont kredi ödemelerinde kuru sabitledi. 25 Mayıs 2018 tarihinden önce kullanılan ve 31 Temmuz 2018'de vadesi dolacak ihracat kredilerinin vadesinde ödenmesi halinde dolar kuru 4.20, Euro 4.90, Sterlin 5.60 TL üzerinden ödenecek. IMF hayal görüyor. Önlemler piyasadaki tansiyonu bir anda düşürdü.
YATIRIMCILARLA DİYALOG - Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, geç de olsa çok güçlü bir adım atıldığını, gerekirse ilave tepki verileceğini söyleyerek, "Merkez Bankası'nın spekülatif saldırılara karşı eli kolu bağlı değil, hükümetimizin tam desteğine sahiptir" dedi. Maliye politikasındaki endişeleri gidermek için yatırımcılarla diyaloğa gireceklerini ve önümüzdeki 1-2 hafta içinde bunun da güçlü yansımasının görüleceğini söyleyen Şimşek, "Türkiye piyasalarla inatlaşmayacak, kaygıları anlıyoruz, yatırımcıların endişelerini anlıyoruz. Bu kaygıları gidermeye yönelik adımları atmaya devam edeceğiz" dedi.
HALKBANK VE İRAN YAPTIRIMI - Son dönemde piyasalarda yaşanan hareketlerin sadece Türkiye'ye özgü olmadığına da dikkat çeken Şimşek, doların tüm gelişmekte olan ülke para birimleri karşısında değer kazandığını, ABD faizlerinin "kritik bir eşik olan" yüzde 3'ü aştığına dikkat çekti. Şimşek, buna karşın Türkiye'ye özgü endişelerin de farkında olduklarını belirtti. Bir aydan az sürede seçim aradan çıkacak ve Türkiye çok güçlü şekilde pozitif ayrışacak. İlave yeni dış kaynaklı birtakım hususlar ortaya çıkmaz ise 10 gün içinde atılan (faiz) adımı etkili oluyor. Geçmiş deneyim bunu gösteriyor" dedi. Şimşek Merkez Bankasının attığı adımın etkisinin sınırlı kalmasını iki gelişmeye bağladı. Bir tanesi Halk Bankası'na ilişkin yalanlar... Halkbank bunu yalanladı...(Ceza olarak) 49 milyar dolardan bahsediliyor ki tamamen uydurma bir haber; ancak ister istemez etkili oluyor" dedi. Şimşek, etkiyi sınırlayan bir diğer gelişmenin ise ABD'nin dün bazı İran şirket ve vatandaşlarına yönelik yaptırımlara Türk şirketlerinin ismini de eklemesi olduğunu belirtti.
LONDRA'YA KRİTİK ZİYARET - Önümüzdeki hafta yapılacak Londra ziyaretinde "Mesajımız çok net olacak. 'Endişeleri anlıyoruz, gidermek için para politikasında normalleşme, sadeleşme dahil olmak üzere süreç devam edecek.' Maliye politikasında Türkiye'nin güçlü duruşu var, bu devam edecek. Burada en ufak bir ödün vermeyeceğiz. Cari açığımız var; bütçe açığına ikiz açığa tolerans göstermeyeceğiz... Gündemimizde vergi artışı ve yeni vergi yok." OHAL uygulamasının yatırım girişini kısmen etkilediğini belirten Şimşek, bunun terörle mücadele için bir gereklilik olduğunu ve bu sayede turizm sektöründeki toparlanma yaşandığını söyledi.
TÜRK BANKALARI KAYA GİBİ - Firmalardan geri ödeme kapasitesi olanların döviz ile borçlanacağını belirten Şimşek, "KOBİ'lere ilişkin kısım devreye girdi, aynı şeyi büyük firmalara da yapacağız. Bu reform ortalık yatışınca başlı başına Türkiye'nin notunu iyileştirmeye ve kırılganlığı azaltmaya yeterlidir" dedi. Bankacılık sektörünün bir şok etkisinde bile küresel benzerlilerinin iki katı olan yüzde 15 sermaye yeterlilik seviyesine sahip olabildiğine dikkat çeken Şimşek, "Şu anda problemli kredilerin oranı yüzde 2.9; bunun da yüzde 75'ine ilişkin genel karşılık var" dedi ve ekledi: "Bankacılık sektörü sağlam, kamu maliyesi güçlü; gelişmelere bakınca realiteden kopuk bir durumla karşı karşıya kalıyorsunuz. TL'nin reel efektif bazda geride kalması gerçeklikten kopuşu ifade ediyor."
DÖVİZ TALEBİ AZALACAK - Şimşek "Dalgalı kur rejiminde merkez bankasının bağımsızlığından, kurala dayalı piyasa ekonomisinden asla ve asla geri adım atılması gündeme gelmedi, tartışılmadı tartışılmayacak." Şimşek mali disiplinden taviz verilmeyeceğini de sözlerine ekledi. Evet reeskont kredilerinde kurun sabitlenmesi yurtiçi döviz talebi azaltacak. Oynaklık devam etse de kurdaki soluksuz artış durdu. Merkez Bankası faiz artışı sonrası atabileceği diğer adımları da atmaya devam ediyor ki bu gayet iyi. Ancak piyasa yine de 7 haziran toplantısında bir faiz artırımı bekliyor. Bana göre, merkez bankası kabiliyet sahasını genişletecek. Politika faizini artırarak yeni bir faiz koridoru oluşturacak Döviz sepetinin 5.12'den 5.10 TL'ye; 5 yıllık risk priminin 273'ten 268'e indiğini görüyoruz. 4.699 TL ile kapanış yapan dolar 4.72 TL üzerine kalıcılık sağlayamazsa önce 4.65, ardından 4.60 TL desteğine çekilebilir. Bu durumda 5.50 TL'deki euro 5.00 TL'ye dönecektir.
DOLAR KAZANÇLARINI KORUYACAK MI? - ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell, "Mali istikrar olmadan makroekonomik istikrar olmaz" dedi. Powell, "Merkez Bankaları için zorlu zamanlar. Şeffaflığı ve hesap verilebilirliği sağlamak son derece önemli" açıklamasını yaptı. Fed Başkanı konuşması süresince para politikasına ve ekonomik görüme dair yorum yapmadı, ancak düzenleyici ve denetleyici politikalara odaklandı. Almanya'da İFO tarafından açıklanan İş İklimi Endeksi 102.2 ile beklentilerin altında kalırken İşletme Beklentileri de piyasada tahmin edilen rakamları karşılayamadı. İtalya'nın tahvil borçlarının sürekli artması ve piyasa tarafında yeni kurulacak olan hükümetin mali politikalarına ilişkin endişelerin devam etmesi Euro varlıklarını baskılıyor. ABD tarafında Başkan Donald Trump, Kuzey Kore Lideri Kim Jong Un ile yapacağı görüşmeyi iptal kararından vazgeçti. 12 haziran'da görüşebiliriz, dedi. Bu gelişmeler dolardaki kazanımları arttırdı. Parite haftayı 1.1647 sente inerek tamamladı. Bu hafta doları yakından ilgilendiren en önemli gelişme birinci çeyrek büyüme rakamı ile mayıs tarım dışı istiham rakamları olacak. Teknik açıdan 1.16 sent desteği kırılırsa 1.1570'e inilecek. 1.17 sent üzerinde tutunursa 1.1770 – 1.1830 sent aralığı test edilecek
ALTINDA SATIŞ ZAMANI GELDİ Mİ? - Altın fiyatlarına baktığımızda jeopolitik gerilimin azalmasıyla güç kaybettiğini görüyoruz. 10 yıllık ABD hazine bonolarında faizler 2.93'e indi. Ancak dolar endeksi 94.21 ile yüksek seviyesini koruyor. Trump'ın iptal ettiği bu görüşme ardından Kuzey Kore 'ABD ile görüşmelere hala açığız' açıklaması yaptı ve bu ılımlı açıklama gerilimi bir nebze azalttı. Diğer taraftan Trump, Çinli telekomünikasyon ekipmanı üreticisi ZTE ile iş birliğine devam edilmesine ilişkin anlaşmaya varıldığını açıkladı. 1304 dolara çıkan altın 1301 dolarla kapandı. Bu hafta ABD'de birinci çeyrek büyüme ve tarım dışı istihdam rakamları tahminleri aşarsa, 1295 – 1287 dolar aralığı gündeme gelir. 1300 dolar üzerinde tutunursa 1305 – 1310 dolar aralığı hedef olur. Kapalıçarşı'da 197 lira 50 kuruşla kapanan külçe altın, serbest piyasada dolardaki kayıplar artarsa önce 195 ardından 190 TL'ye dönebilir. Altında kar satışı yapılabilir.
