Necmettin BATIREL
Güneş ufuktan doğuyor!
03 Aralık 2016, Cumartesi
Küresel borsalarda en kritik hafta başlıyor. İtalya referandumu, Avrupa merkez bankası kararı piyasalara damgasını vuracak. Bomba haber ise ABD’den geldi. Obama giderayak İran’a yaptırımları 10 yıl daha uzatan yasa tasarısını onaylayacağını açıkladı. Wall Street haftayı yatay, Avrupa %1 ekside tamamladı. Dolar değer kaybetti, altın toparlanmaya çalışıyor. OPEC’in günlük üretim kesintisinde uzlaşmasının ardından Brent petrol 54.5 dolar seviyesinde kapandı.
ABD’DE ÜCRETLER AZALIYOR - Evet Amerika’da kasım ayında tarım dışı istihdam 178 bin artarak beklentilere uygun geldi, işsizlik oranı %4.6’ya düştü. Ama ortalama saatlik ücretler 0.2 artış beklenirken, 0.1 azaldı. Yıllık artış %2.5 oldu, ki buradaki beklenti %2.8’di.. işgücüne katılım oranı 62.8’den 62.7’ye indi. Ekim ayı tarım dışı istihdam verisi 161 binden 142 bine çekildi. İşgücüne katılım oranındaki düşüş ve maaşlardaki beklenmedik azalma, işgücü piyasasında görünümün karışık olduğu işaretlerini verdi. Ortalama Saatlik Kazançlardaki azalma istihdamın kalitesinin sorgulanmasına neden oldu. FED büyük ihtimalle 14 Aralık’taki toplantısında faizleri 0.25 baz puan arttıracak, ama 2017 faiz politikası hakkında net açıklama yapmayacak.
OPEC HİLE YAPACAK MI? - Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün sekiz yıl sonra ilk kez petrol üretimini kısması sonrası fiyat toparladı. Ancak Suudi Arabistan’ın 21 yıl petrol bakanlığı yapan El Naimi kararı endişeyle karşıladığını açıkladı. Naimi “İşin talihsiz yanı hile yapmaya meyilli olmamız” diyor. Rusya’yla ilgili endişelerini de aktaran El Naimi, “Rusya günde 300 bin varil kısar mı? Bilmiyorum. Geçmişte yapmadılar.” dedi. Ülkesinin de hâlen üretim potansiyeli olduğunu söyleyen eski Bakan, Suudi Arabistan’da hiç kullanılmamış kaya petrolü ve gaz rezervlerinin olduğunu, gelişmiş teknolojilerin üretim maliyetlerini düşüreceğini ifade ediyor.
İTALYA SANDIK BAŞINDA - İtalya yarın kritik öneme sahip anayasa referandumu için sandık başına gidiyor. Başbakan Renzi önderliğinde hükümeti daha istikrarlı hale getirmek amacı ile parlamentonun işleyişinde köklü değişikliklere yol açacak anayasal reform paketinin temel maddesi Temsilciler Meclisi ile eşit yetkilere sahip olan Senato'nun yapısının ve yetkilerinin azaltılması. Senatör sayısının 315 ten 100 e indirilmesi; bu 100 senatörün 74 ünün meclis üyesi olması, 21 tanesinin belediye başkanları arasından hükümet tarafından seçilmesi, 5 senatörü ise cumhurbaşkanının ataması öngörülüyor. Ayrıca halkın seçtiği üyelere maaş bağlanmayacak.
BÜROKRASİ SADELEŞECEK - Halihazırda yasalar her iki meclis tarafından onaylanmakta. Bu da yasa tasarılarının her iki meclisin onayını alana dek hayata geçirilememesi demek oluyor. Reform paketinde yasa ve bütçe onayı ile hükümete yönelik güvenoyu kullanma yetkisi temsilciler Meclisine bırakılıyor. Senatörler ise cumhurbaşkanı, anayasa mahkemesi yargıçlarının seçilmesi , anayasa reformları ve AB anlaşmalarının onaylanmasındaki haklarını koruyacaklar. Reforma destek verenler İtalya’da yasal düzenlemelerin tek mecliste oylanacağı için bürokrasinin sadeleşeceğini, ihtiyaç duyulan istikrara kavuşacağını ve işe yaramadığı savunulan bazı organların kaldırılması ile masrafların azalacağı böylece tasarruf yapılacağını savunuyor.
RENZİ İSTİFA EDECEK Mİ? - Referandumdan “EVET” çıkması halinde Demokrat parti başkanı olan Renzi’nin istediği reformları yaptırma gücü olacak. Böylece kısa vade için İtalya’nın AB’den ayrılma olasılığını ortadan kaldıracağı için Euro bazlı varlıklara pozitif yansıyacak. Referandumda hayır çıkması halinde iddia edildiği gibi Başbakan Renzi istifa etmeyecek. Euro’ ciddi değer kaybına uğramayacak. Nedeni çok basit.. Renzi giderse yerine AB karşıtı partinin geleceğini biliyor. Buna izin vermez İtalya İngiltere gibi AB’den ayrılamaz. Zira para birliği var. İngiltere’nin para birliği yoktu. Siz bu satırları okurken, büyük ihtimalle bu söylediğim senaryo gerçekleşmiş olacak. Yani İtalya AB’de kalacak. Euro’daki artış TL’ye değer kazandıracak.
İHRACATTA TL PAYI ARTIYOR - Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Türkiye, bu yılın 10 ayında 117 milyar 21 milyon dolar tutarında ihracat gerçekleştirdi. Söz konusu ihracatın 5 milyar 966 milyon dolarlık kısmı TL karşılığında yapıldı. TL karşılığında yapılan ihracat Ocak-Ekim 2016 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 20,39'luk artış kaydetti. 2015 yılının ocak-ekim döneminde TL karşılığı yapılan ihracat tutarı 4 milyar 955 milyon 644 bin dolar olmuştu. İthalatın yüzde 56,11'i dolar, yüzde 35,50'si euro, yüzde 7,06'sı TL, geri kalan bölümü de diğer para birimleriyle gerçekleştirildi. Bu sayede TL'nin uluslararası ticarette yoğun olarak kullanımının verdiği bir itibar artışı yakalanacak. bundan da önemlisi TL ile ticaret, dış ticaret açığının finansmanında ülkemize çok ciddi avantajlar sağlayacak
BİST’E NAKDİ VARLIK DESTEĞİ - Döviz piyasasının haftanın son işlem günündeki sert dalgalanma göstermesine rağmen, Borsa İstanbul %1.2 prim yapmayı başardı. 73 bin 400 seviyesinde kapandı. Fakat işlem gününün sonuna doğru Bist100’ün yaptığı açıklama piyasalara damga vurdu. Yapılan açıklamayla birlikte Bist100, tüm nakdi varlıklarını TL’ye çevirdiğini duyurdu ve kur bu gelişmeyi fiyatladı. Endeksin artıda kapanışında bu gelişmenin önemli payı oldu. gelecek hafta yurt içinde kasım ayı enflasyon verisi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası "2017 Yılında Para ve Kur Politikası" toplantısı ve ekim ayı sanayi üretim verisi takip edilecek.. ABD ve Euro bölgesinden de yoğun veri akışı izlenecek. Teknik açıdan BIST 100 endeksinde 72.600 seviyesi destek konumunda 74.400 ve 75.500 seviyelerinin ise direnç olarak izlenecek.
GÜNDEM NEFES KESECEK - Bu hafta Türkiye’de pazartesi günü kasım enflasyon rakamları izlenecek. TÜFE’de 0.80 artış bekleniyor. Yıllık artış 7.16’ydı. Ekim ayı sanayi üretim rakamı ise Perşembe günü açıklanacak. Eylül’de %3.1 daralma yaşanmıştı. Euro bölgesinde önemli gelişmeler var. Haftanın ilk günü hizmet endeksi (55.0), ekim perakende satışlar (0.8), Salı günü üçüncü çeyrek büyüme (çeyrek bazda %0.3 yıllık bazda %1.6) ve Avrupa merkez bankasının Perşembe günkü kritik parasal genişleme kararı izlenecek. ABD’de kasım hizmet endeksi (54.7); imalat dışı endeks (55.4); fabrika siparişleri (%2.5); dikkatle takip edilecek. Japonya’da 3. Çeyrek büyüme, çin’de enflasyon ve ihracat/ithalat rakamları merakla bekleniyor.
EURO DEĞER KAZANACAK MI? - Avrupa’dan açıklanan enflasyon rakamları beklentileri karşıladı. Yıllık bazda % 0,6 artış gösteren enflasyon rakamları sonrası gözler Avrupa Merkez Bankasına çevrildi. Avrupa PMI ve işsizlik rakamları da beklentileri karşıladı. ABD tarafında ise gözler verilerdeydi. Büyüme rakamları beklentilerin üzerinde artış gösterirken tarım dışı istihdam 178.000 artış gösterdi. Ücretler ise azalış göstermesi sonrası dolar bir miktar değer kaybı yaşadı. Önümüzdeki hafta ise İtalya referandumu dolar üzerinde etkili olacak. büyüme rakamları ve Avrupa Merkez Bankasının toplantısı ön plana çıkıyor. Avrupa merkez bankasının varlık alım programıyla ilgili mesajları yakından takip edilecek. ABD tarafında ISM ve PMI hizmet rakamlarını takip edeceğiz. Teknik görüntüye baktığımızda Euro dolar paritesinin 1.0676 sentle kritik direncin üzerine çıktığı görülüyor. 1.0750 direnci aşılırsa yükseliş trendi başlayacak. 1.05 desteği kırılmadığı sürece yön yukarda kalacak.
DOLAR RALLİSİ BİTİYOR MU? - Dünyanın en meşhur tahvil kralları doların değer kaybedeceğini savunuyor. Ünlü fon yöneticisi Bill Gross’a göre, asıl önemli olan verimlilik artışı bu da birkaç yıldır yatay seyrediyor işte bu nedenle piyasalar büyümeyi satın alarak yanlış yapıyor. Yeni tahvil kralı! Jeffrey Gundlach dolar rallisi bitmek üzere, diyor. Gundlach, 20 Ocak 2017’de Trump’ın yemin ederek göreve başlaması ile rallinin biteceğini düşünüyor. Ünlü yatırımcı Mark Mobius gelişmekte olan ülkelerin Trump ile fazla dayak yediğini düşünüyor. Trump’ın söz verdiği gibi genişlemeci maliye politikaları izlemesinin bütçe açığını artıracağını, bunun da derecelendirme kuruluşlarını rahatsız edeceğini düşünen Mobius, bu durumda not indirimi endişeleri ile doların değer kaybedebileceğini tahmin ediyor.
TÜRK LİRASI NEDEN ZAYIFLADI? - Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın gün içinde 'Faizi düşürmekten başka çare yok diyorum.' açıklaması ardından TL varlıklardaki kayıplar arttı, deniyor. Doların 3.60 TL’ye dayanmasında bu gelişmenin payı var, ama tam olarak değil. Büyük bir emeklilik fonu Cuma günü öğleden sonra tahvil satarak 250 milyon dolarlık alım yaptı. Bu gelişme dolar/TL’deki kayıpları arttırdı. BİST’in nakdi varlıklarını TL’ye çevireceğini açıklaması döviz piyasasındaki tansiyonu düşürdü. Dolar 3.52 TL ile kapandı. Euro 3.75 TL’den işlem gördü. Teknik olarak bakıldığında ise kur tarafında son düşüşe rağmen yükseliş kanalının korunduğunu görüyoruz. düşüşlerde 3.5050- 3.4700 destek bölgesi olarak izlenebilir. Eğer düşüşler bu seviyeler aşağı yönlü kırılırsa satışlar derinleşebilir ve oluşan yükseliş kanalı bozulabilir. İtalya referandumu belirleyici olacak. Ama TL’yi asıl etkileyecek gelişme 7 Aralık’ta AB’nin Türkiye’yi vize serbestisi sağlayacak olması. Böyle bir gelişme doları bir anda 3.35 TL’ye çekebilir. Yatırımcılara yüksek seviyeleri satış fırsatı olarak kullanmaları öneriliyor.
ALTINDAKİ DÜŞÜŞ DURDU MU? - ABD verilerinin beklentileri karşılaması, küresel risk iştahındaki artış ve Çin tarafında olumlu gelen veriler sonrası ons altında düşüşler ön plandaydı. Dolar endeksinin 102 düzeyine dayanması onsu 1168 dolarla dibe oturttu. Haftanın son işlem gününde ABD tarafında tarım dışı istihdam datası izlendi. Miktar olarak aylık 178 bin ile beklentileri karşılayan bir veri karşımıza çıksa da, hem ortalama saatlik kazançlardaki azalış ve iş gücüne katılım oranın düşmesi dolardaki kazançları sınırlandırdı. Aynı zamanda bir önceki aylık istihdam artışının aşağı yönlü revize ediliğini belirtelim. Önümüzdeki hafta ABD veri trafiği daha sakin olacak. Ama Avrupa merkez bankası parasal genişlemeye devam kararı verirse altın atağa kalkar. Teknik görünümde ise altın tarafında toparlama eğiliminin arttığını görüyoruz. 1180-1185 direnç bölgesi aşılırsa 1200 dolar direnci gündeme gelecek. Altında TL ile satış, dolarla alım öneriliyor. Kapalıçarşı’da 24 ayar külçenin gramı bu hafta 131 – 133 TL aralığında kalacak görünüyor.