Necmettin BATIREL
Gündem değişti
Küresel piyasalarda gündem değişti. Banka krizi ilk sıraya yerleşti.. 2008’den bu yana yaşanan en büyük banka iflas etmesi büyük endişeye yolaçtı. Silikon Vadisi Valley Bankasının çöküşü finans sektörünü temelinden sarstı. ABD Federal Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC), piyasalarda düşüşe neden olan Silikon Vadisi Bankasına (SVB) mevduatları korumak amacıyla kayyum atadı. Bu, 2008 küresel finansal krizinden bu yana en büyük banka iflaslarından biri FDIC’e göre, 31 Aralık 2022 itibarıyla SVB'nin toplam varlıkları 209 toplam mevduatı 175 milyar dolar. Bu olumsuz gelişmeyle birlikte ABD’de Şubat ayında tarım dışı istihdam verisinin tahminleri aşması ile faiz artışlarının devam edeceği beklentisi güçlendi. Ancak işsizlik oranının yükselmesi bu ihtimali zayıflattı Wall Street haftayı ekside tamamladı. Avrupa’da endeksler, ABD bankacılık sistemindeki bozulmadan olumsuz etkilendi. Dolar değer kaybetti. Yatırımcı güvenli limana koştu, 10 yıllık ABD hazine tahvillerinde getiriler 3.96’dan 3.70’e düştü. Altın sert yükseldi. Bitcoin 20 bin doların üzerinde, Brent petrol 82 dolarda.
DEMİR ÇELİK-ÇİMENTO SATIŞTA
Açılış sonrası 5450 puana yükselen Borsa İstanbul yurtdışı borsalardaki sert satışlardan etkilendi haftayı 5384 puanla tamamladı. Günlük işlem hacmi 86.3 milyar dolar oldu. Bankalar 0.39 prim yaptı. En yüksek kazanç 4.04 ile iletişim sektöründe yaşandı. Demir çelik 3.12, çimentolar 3.14 kayıpla ilk iki sırayı paylaştı. Kimya sektörü 2.50, enerji 1.83 geriledi. ABD'de tarım dışı istihdam şubatta 311 bin kişi artarak beklentileri aşarken, işsizlik oranı yüzde 3,4'ten 3,6'ya yükseldi.ABD Merkez Bankası'nın (Fed) dikkatle izlediği ortalama saatlik kazanç yüzde 0,2 ile beklenti altında kaldı ücretlerde beklentilerin altında kaydedilen artışın, Fed'in faiz artırımları konusundaki agresif tutumunu yeniden gözden geçirmesine neden olacağı belirtiliyor. İstihdam verisi sonrası FED’in Mart toplantısında 50 baz puanlık faiz artışına gideceği ihtimali %40’a geriledi. ABD'de bankacılık sektörüne ilişkin artan endişeler küresel borsalarda negatif havayı ağırlaştırdı. Yeni haftada Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde'ın açıklamaları, Japonya Merkez Bankası toplantı tutanakları ve Fitch Ratings'in beklenen Türkiye değerlendirmesi piyasaların odağında olacak. veri gündeminde yurt içinde ödemeler dengesi, piyasa katılımcıları anketi, bütçe dengesi, ABD'de enflasyon, perakende satışlar, sanayi üretimi, Euro Bölgesinde enflasyon ve sanayi üretimi takip edilecek. 5200 puan destek 5500 puan direnç konumunda .
İHTİYAÇ KREDİ FAİZLERİ DÜŞÜRÜLDÜ
Merkez Bankası’ndan bankalara gönderilen yazıda, ihtiyaç kredilerinde, faiz sınırı konulurken, bunun üzerine çıkılması halinde menkul kıymet tutma yükümlülüğü getirildi. tüketicilere kullandırılacak ihtiyaç kredilerinde “faiz/kâr payı oranı Merkez Bankası tarafından ilan edilen bileşik referans oranının 1.8 ile 2.0 katı arasında olanlara birinci kademede, 2.0 katından yüksek olanlara ikinci kademede” menkul kıymet tutma zorunluluğu getirildi. Böylelikle, en yüksek aylık faiz 1.37 seviyesinde olacak. Bu seviyenin (yıllık basit %16.56) üzerinde oluşacak kredi faizlerinde bankaların menkul kıymet tutma yükümlülüğü olacak. Mevcut durumda bankalar ihtiyaç kredilerine aylık 1.55 ile %2.00 arasında faiz uyguluyor.Bankalar referans faizin 1.8 ile 2.0 katı arasında faiz uygulaması halinde %20, 2.0 katının üzerinde faiz uygulanması halinde ise %90 menkul kıymet tutmak zorunda kalacak. Döviz cephesinde merkez bankasının rezervlerinin erimesine rağmen oynaklık yok. Dolar haftayı 18.94, Euro 20.02 TL ile tamamladı
ABD-AVRUPA FAİZ YARIŞINDA
ABD ekonomisi Şubat ayında 311 bin net tarım dışı istihdamla 225 bin olan beklentinin üzerinde bir gelişme gösterdi.. Ancak buna karşı işsizlik oranı yüzde 3,6 ile yüzde 3,4’lük beklentilerin üstünde gerçekleşti. İstihdamdaki artışa rağmen ücretler azaldı. Verilerin açıklanmasının ardından Fed swaplarında Mart'ta 50 baz puanlık faiz artışı olasılığı yüzde 40’a düştü.Avrupa Merkez Bankası enflasyonla mücadelesini hızlandırarak faiz oranını Temmuz ayına kadar dört kez artırarak yüzde 3,75 seviyesine çıkaracak. Şu anda yüzde 2,5’ta tuttuğu gecelik mevduat faiz oranını, gelecek hafta gerçekleşecek olan toplantıda 50 baz puan arttıracak. Credit Suisse Euro Bölgesi Ekonomi Başkanı Veronika Roharova, bir tarafta keskin bir şekilde düşen enerji fiyatları ve yükselen çekirdek enflasyonun olduğu bir ortamda, önümüzdeki aylarda en büyük zorluğun uygun oranlarda politika sıkılaştırmasının ayarlamak olacağını söylüyor. Bu hafta Avrupa’da açıklanacak Şubat TÜFE’nin yönü belirleyici olacak. Euro bölgesinde faiz artışlarının devam edecek olması pariteyi 1.0643 sente çıkardı. ABD’de banka krizinin ortaya çıkmasının euro’nun güçlenmesinde önemli payı var.
ALTIN NEDEN YÜKSELİŞE GEÇTİ?
Altın fiyatları, haftayı yükselişle tamamladı. ABD’De tarım dışı istihdam arttı, ancak işsizlik de yükseldi. Buna karşılık ücretler azaldı. 15 yıl aradan sonra yaşanan banka krizi yatırımcıların güvenli limana koşmalarını sağladı. Yatırımcılar şimdi Fed'in 22 Mart'ta 25 baz puan faiz arttırmasını%60 ihtimalle satın almaya başladı.. Bu arada, ECB politika yapıcılarından gelen şahin açıklamalar, borçlanma maliyetlerinde daha fazla artışa işaret etmeye devam ediyor. Kanada'da merkez bankası sıkılaştırma döngüsünü zaten durdurdu ve Japonya Merkez Bankası aşırı gevşetici para politikasını beklendiği gibi sürdürüyor. 1867 dolara yükselen ons 1845 dolar desteğinin üzerinde tutunduğu sürece 1880 dolar direncini aşmayı deneyebilir. Gram altın 1137 liraya yükseldi. Fiyatın yukarı gideceğini söylemiştim. Yeni hedef 1150 lira..