Necmettin BATIREL
Gelecek oylanıyor!
ABD İran arasındaki gerilim, küresel borsaları olumsuz etkiledi endeksler haftayı ekside tamamladı. Başkan Trump İran'a yönelik hava saldırısına önce onay verdi, 10 dakika kala verdiği emri durdurdu herkes nefes aldı ama aynı Trump son dakikada yine karar değiştirdi: Saldırıya nihai onay vermedim" dedi.28-29 Haziran'da Japonya'da düzenlenecek olan G20 zirvesi öncesi ABD ve Çin müzakere heyetleri, bir araya gelecek olan ABD Başkanı Trump ile Çin Devlet Başkanı Xi'ye sunulacak bir plan hazırlamak için çabalıyorlar. Uzlaşma zemini ihtimali dolardaki kayıpları arttırıyor, altın zirvede tutunuyor. Şimdi ayrıntılara bakalım.
ÇİN – AB YAKINLAŞMASI - Yurtdışı gelişmelerine baktığımızda Çin'in, ticaret savaşında safların sıklaşmasıyla ABD dışındaki birçok ülke ile görüşmelere devam etmesi dikkat çekiyor. Son olarak Almanya ile üst düzey temasın sıkılaşarak karşılıklı güvenin arttığı ifade edilirken ABD'nin bu konudaki tavrı merak ediliyor. Buna destekleyici bilgi olarak Rusya İletişim Bakanı'nın Huawei ile Rusya operasyon sistemi hakkında görüştüklerini bildirmesini de ekleyebiliriz. AB Liderler zirvesinde konuşan ECB Başkanı Mario Draghi, zayıflık işaretlerinin devam ettiğini ve mali genişlemenin gerekli olabileceğini yeniledi. Avrupa'nın diğer bir sorunlu bölgesi olan İtalya da AB'nin disiplin sürecine takılmamanın niyetinde. Başbakan Guiseppe Conte, AB ile görüşmeyi dışlamanın hükümeti riske sokacağını ve AB'nin İtalya'ya disiplin sürecinin işletmeyeceğini savunurken alınacak önlemler adına görüş bildiren Başbakan Yardımcısı Matteo Salvini ise hükümetin vergilerde 10 Milyar Euro düşürmemesi durumunda istifaya hazır olduğunu iletti.
23 HAZİRAN GERGİNLİĞİ - Yurtiçinde sakin bir veri akışı hâkimken daha çok sistematik ve siyasi risk unsurlarının etkisi olduğu görüldü. ikincisi yola çıkan sondaj kuyu gemilerinin faaliyetine ilişkin AB devlet ve hükümet başkanları, Türkiye'nin Doğu Akdeniz ve Ege Denizi'ndeki illegal olarak niteledikleri sondaj faaliyetlerini tekrar kınadı. Ancak S-400 konusunda Erdoğan-Trump ikilisinin görüşecek olması iyimserlik katarken 5 yıllık kredi risk primlerinin (CDS) de 428 baz puana kadar düştüğü görüldü. 23 Haziran'da gerçekleşecek İstanbul seçimleri yeni haftada piyasaların seyri açısından belirleyici olacak. Binali Yıldırım kazanırsa, mevcut siyasi yönetim yara almayacağı için reform odaklı politikalarını sürdürecek, piyasalar çok olumlu tepki verecek. İmamoğlu kazanırsa Cumhur ittifakı büyük darbe yiyecek, erken seçim ihtimali gündeme gelecek, piyasalar bu gelişmeye çok olumsuz tepki verecek. TL'nin haftanın son işlem gününde negatif ayrışmasının temelinde bu ihtimali gerçekleşeceği endişesi var.
HDP KİMİ DESTEKLEYECEK? - Piyasa yatırımcıları seçim sonuçlarını etkileyecek iki gelişmeye dikkat çekiyor. Bunlardan birincisi bu yerel seçimde kendi adayı bulunmayan HDP'nin oylarının nasıl dağılacağı, ikincisi ise Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Ordu'da yaşanan VİP tartışmasıyla ilgili yargının vereceği kararın Millet İttifafı İstanbul Büyükşehir Başkan adayı Ekrem İmamoğlu'nun önünü kesebileceği söylemi. Öcalan'ın son mektubunda HDP seçmenine tarafsız kalın çağrısına HDP yönetimi karşı çıktı, 31 Mart'taki görüşlerinin değişmeyeceğini açıkladı. İstanbul yakındalarındaki İmralı adasında yaklaşık 20 yıldır hapiste olmasına karşın Öcalan'ın hala kürt seçmen üzerinde hatırısayılır bir nufuzu olduğu da düşünülüyor İstanbul seçiminin tekrarlanmasının yarattığı baskı ve küresel satışların etkisiyle Mayıs ayında yılın dip seviyesini gören Türk hisse senetleri piyasası, dolar bazında son 10 yılın en düşük seviyelerine indi. TL ve tahvil getirilerinde de benzer bir şekilde sert satış baskıları yaşandı.
POZİSYONLAR DEĞİŞECEK Mİ? - Borsa İstanbul haftayı 94 bin direncinde tamamlamayı başardı. Seçim belirsizliği, S400 gerilimi ve Doğu Akdeniz'deki sondaj çalışmalarına ABD ve AB'den gelen eleştiriler yükseliş hareketini frenledi. İşlem hacmi 6.4 milyar lira oldu. Avrupa borsalarındaki gerileme ve ABD İran arasında insansız hava aracının düşürülmesiyle oluşan savaş çağrıları jeopolitik riskleri arttırdı. Yeni haftada yurt içinde dış ticaret istatistikleri, ekonomik güven endeksi, imalat sanayi kapasite kullanım oranı, yurt dışında ise ABD ve İngiltere'de birinci çeyrek büyüme rakamları ile Avrupa'da enflasyon başta olmak üzere yoğun veri gündemi takip edilecek. Yurtiçindeki en önemli gelişme şüphesiz yarın gerçekleşecek İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimi.. Sonuçlar hisse senedi ve Türk Lirasının değerini birebir etkileyecek. 92 bin 500 destek, 95 bin 400 ara direnç haline geldi.
DOLAR NEDEN ZAYIFLADI? - Almanya'da Haziran ayı hizmet ve imalat PMI verileri 50 barajının altında kalmaya devam etti. Euro Bölgesi PMI rakamları da 47.8 ile 48.0'lik tahminden kötü geldi. ABD'de de farkı bir manzara yok. 50.5 beklenen üretim endeksi haziran'da 50.1 oldu. Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari Çarşamba günkü Fed toplantısında 50 baz puan faiz indirimini savunduğunu söyledi. St. Louis FED başkanı James Bullarda faiz indirimi en uygun karar olacaktı dedi. Avrupa Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi, Avrupa Birliği zirvesinde gerçekleştirdiği konuşmasında ekonomide zayıflık sinyallerinin arttığını belirterek ek teşvik gerekebileceğini söyledi.. ABD Başkanı Donald Trump'ın FED'in elini çabuk tutmasını istemesi dolar üzerinde olumsuz etki meydana getirdi. İmalat endeksindeki bozulmadan sonra parite 1.1368 sente tırmandı. Yeni haftada Çarşamba günü ABD'de açıklanacak 1 nci çeyrek büyüme (0.8 / 3.2) tahminleri aşamazsa 1.14 sent aşılacak.
TL'DEKİ KAYIPLAR ARTACAK MI? - Döviz cephesinde Türk Lirasının alternatif para birimlerinden negatif ayrıştığı görülüyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ABD yaptırımlarına ve Merkez Bankasının faiz indirimine ilişkin yaptığı açıklamalar olumsuz algılandı. AB devlet ve hükümet başkanları, Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki sondaj kuyu faaliyetlerini illegal olarak tanımlayarak kınamada bulunması önümüzdeki süreçte bu bölgedeki risk unsurlarında farklı bir boyuta geçilmesine neden olabilir. ABD tarafında İran ile gerilim artarak sürerken G-20 zirvesinde Çin ile yapılacak görüşmeler hem Dolar varlıklarını hem de küresel ekonomiyi doğrudan etkileyecek. İstanbul seçimlerine yönelik belirsizlik Türk Lirasının haftayı kayıpla kapamasına yol açtı. Döviz sepeti 6.21 TL'de. 5 yıllık risk primi 428 düzeyinde. Dolar haftaya 5.81, Euro 6.61 TL'lik alış değeri ile tamamladı. İmamoğlu seçimi kazanırsa dolar ilk anda 5.90 TL'yi aşacak. BİST'te satışların derinlik kazanması halinde 6.00 TL'ye yönelecek. Binali Yıldırım seçimi kazanırsa önce 5.75 TL'ye inecek, tutunamazsa 5.60 – 5.50 TL bandına dönecek.
PETROLE GERİLİM DESTEĞİ - ABD ve İran arasında yeni kriz bölgesi olan Hürmüz Boğazı'ndaki gerilim, ABD'ye ait drone uçağının İran tarafından vurularak düşürülmesinin ardından artarken petrol fiyatlarında da gözle görülür bir yükseliş kaydedildi. Özellikle ABD Başkanı Donald Trump'ın, bu ülkeye misilleme saldırısını onaylamasıyla sert yükselen petrol daha sonra bundan geri adım atmasıyla birlikte ataklarını durdurdu. Ancak girişte de belirttim, Trump saldırı kararının nihai olmadığını açıklaması fiyatı yüksek tuttu. ABD'de Baker Hughes kuyu sayısının geçen hafta 969'dan 967'ye gerilemesi Brent petrol 65 doların üzerine çıkardı. Gözler ABD ve Çin liderlerinin 28-29 Haziran'da Japonya'daki G-20 zirvesi görüşmesine çevrilirken ayrıca 1-2 Temmuz'da Viyana'da gerçekleşecek olan OPEC toplantısında alınacak karar da fiyatlamalarda son derece belirleyici olacak. siyah altın için 65.35-65.70-66.00-66.55 dirençleri ve 64.25-63.80-63.55-63.25 destek seviyeleri izlenecek
ALTIN YATIRIMCISI KAZANDI - Altın piyasası iki gelişmeden olumlu etkilendi. Birincisi FED'in faiz indirim sürecini başlatması. İkincisi ABD – İran arasında sıcak savaş ihtimalinin güçlenmesi. İran'ın ABD'ye ait dronenun Hürmüz Boğazı'nda düşürülmesine karşı Başkan Donald Trump'ın İran'a yönelik saldırı emrine yönelik gelen haber akışlarıyla tansiyon yükseldi. Ancak Trump'ın saldırıya 10 dakika kala emri durdurması piyasayı sakinleştirdi. 10 yıllık ABD hazine bonolarında faizler 1.99 düzeyine geriledikten sonra 2.07 ye çıktı. Yani yatırımcı önce güvenli limana koştu, ardından buradan çıktı. Fakat Wall Street kapandıktan sonra yaşanan gelişme henüz tahvil piyasasına yansımadı, ama altını etkiledi. Trump'ın, henüz saldırıya yönelik nihai kararı vermedim, sözü Onsu 1399 dolara çıkarttı. Teknik olarak 1390 dolar desteği kırılmadığı sürece 1405 – 1410 dolar aralığı gündemdeki yerini koruyacak. Bu seviye alışırsa 1420 dolar doğru hareketlenme devam edecek. Kapalçarşı'da gram altın yeni haftada 260 lirayı da kırabilir 265 lirayı da aşabilir. Serbest piyasada dolar/TL yönü belirleyecek.