Küresel borsalar deniz feneri gibi. Bir yanıyor, bir sönüyor. Piyasaların gündemindeki ana konu ABD-Çin ticaret görüşmeleri.. Son gelişmeler negatif. Gelecek hafta Pekin'de yapılması planlanan müzakerelerin ilk etabı, ABD Ticaret Bakanlığı'nın Çin'li telekomünikasyon devi Huawei'yi kara listeye almasıyle tehlikeye girdi. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, Çin'in anlaşmazlıkları diyalog yoluyla çözmeyi tercih ettiğini ancak ABD'nin "samimiyetsiz" konumda olduğunu ifade etti. ABD Başkanı Donald Çin'in anlaşma zemininden geri çekildiğini söyledi.  "Gerçekten bir anlaşmamız vardı ve bu zemini yıktılar" dedi. Bu gelişmeler Wall Street'in haftayı ekside kapatmasına yol açtı. Avrupa'daki geri çekilme sınırlı kaldı. Risk iştahı azaldı, dolar değer kazandı, altın zayıfladı.. Evet şimdi ayrıntılarda neler var, onlara bakalım

İTHAL OTO VERGİSİ 6 AY ERTELENDİ - Yeni haftada ABD ve Avrupa Merkez Bankaları başkanlarının (Powell / Draghi'nin) konuşmaları öne çıkıyor. Almanya'da birinci çeyrek GSYHİ (0.4 / 0.6) ile Euro bölgesi ve ABD'de Mayıs ayı önce imalat endeksleri dikkatle izlenecek veriler arasında. ABD Başkanı Trump, 3 ay önce ithal otomobillerin ulusal güvenlik tehdidi oluşturduğu ve AB'ye adil olmayan kazanç sağladığı gerekçesi ile %25 ek vergi uygulanacağını açıklamıştı. Şubat ayında ABD Ticaret Bakanlığı, otomobil ithalatının ulusal güvenliği tehdit etmesini konu olan değerlendirme raporunu ABD Başkanı Trump'a sunmuştu. Ancak ABD ve Çin arasında yeniden devreye giren ek vergi konusundaki görüşmelerin devam etmesi üzerine, AB'ye uygulanması planlanan otomobil vergisinin erteleneceği duyurulmuştu. Cuma günü bu gelişme netleşti, Trump, AB, Japonya veya Ticaret Temsilcisi'nin uygun gördüğü başka ülkelerden ithal edilen otomobiller ve bazı otomobil parçalarıyla ilgili müzakere hedeflenmesi konusunda ABD Ticaret Temsilciliği'ne yönelik talimatını 180 gün erteledi. Avrupa ve Japonya derin bir nefes aldı.

ABD'DEN TÜRK ÇELİĞİNE DESTEK - ABD, Türkiye'yi bazı ürünlerin ABD'ye gümrüksüz girişine imkan veren Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi'nden (GTS) çıkardı ve uygulama 17 Mayıs  itibariyle başladı. Beyaz Saray ayrıca, Türkiye'den çelik ithalatı için uygulanan tarife oranını yüzde 50'den yüzde 25'e indirdi. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, küresel ticarette adil, sürdürülebilir ve kural bazlı bir sistemden yana olduklarını vurgulayarak ABD'nin çelik ithalatı için vergilerin indirilmesinin olumlu ancak beklentilerinin tüm engellerin kaldırılmasından yana olduğunu belirtti. GTS'den çıkarılma kararının İki ülke arasında ilan edilen 75 milyar dolar ticaret hacmi hedefi ile çeliştiğini kaydeden Pekcan, bu hacmi artırmaya yönelik çalışmalarımızı kararlılıkla sürdürmeye devam edeceklerini söyledi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, S-400 füze sisteminin ilk teslimatının Temmuz ayında yapılıp yapılmayacağı konusunda "Rusya bize teslim etmeye hazır olur olmaz, biz teslim almaya hazırız" diyerek S-400'leri erteleyeceğine yönelik spekülasyonları yeniden yalanladı.

BANKALARA TL'YE DESTEK ÇAĞRISI - Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu Başkanı  Mehmet Ali Akben, bankalardan Türk Lirası'nı destekleyici çalışmalar beklediklerini söyledi. Akben "Ülkemizde son dönemde döviz kurları üzerinde spekülasyon var. Döviz konusunda saldırıya uğradık. TL'nin ülkemizin parası olduğu bilincini, hep birlikte, sektörümüzün, bütün bankalarımızın, TL'ye sahip çıkarak göstermesi gerek. Sizlerden bilhassa mevduat alanında, dolarizasyondan TL'ye geçiş konusunda gayretli çalışma bir bekliyoruz" dedi. BDDK Başkanı bankaların şubelere hedefler  koyarak TL mevduatı özendirmelerini istedi. Diğer taraftan AK partinin ekonomik düzenlemeleri içeren torba yasada Merkez Bankasının ihtiyat akçesinin bütçeye aktarılması düzenlemesi yeralmadı. Daha önce 40 milyar liralık ihtiyat akçesinin bütçeye aktarılacağı şeklinde haberler yayınlanmış, bu gelişme TL üzerindeki baskıyı arttırmıştı. Bu uygulamadan vazgeçilmesi piyasada olumlu algılandı.

BİST' YSK KARARINI BEKLİYOR - Borsa İstanbul haftayı 87 bin direncinin altında tamamladı. İşlem hacmi 5.5 milyar lira düşük gerçekleşti. Bankacılık endeksi 0.20 geriledi. BİST'in haftalık kaybı %1.96 oldu. Tepki alımıyla 87 bin 500 puana yükselen endeks talepteki zayıflama yüzünden yukarda tutunamadı. Piyasada Yüksek Seçim Kurulu'nun pazartesi günü açıklayacağı İstanbul seçiminin iptalini sağlayan gerekçeli kararı bekleniyor. Yeni haftada yurtiçinde tüketici ve imalat güven endeksleri, yurtdışında Euro bölgesi ve ABD'de öncü imalat endeksleri izlenecek. FED bölge başkanlarının yapacakları konuşmalar piyasalardaki hareketliliği arttıracak. BDDK başkanının bankalara TL'ye sahip çıkmaları için faiz silahını kullanmaları tavsiyesi değerlendirilecek. Ancak ABD ile yaşanan S400 olayı netlik kazanmadan Türkiye'nin risk primi düşmediği sürece piyasalarda kalıcı iyimserlikten bahsetmek zor. Teknik açıdan 85 bin 500 ana destek, 89 bin 500 direnç konumunda bulunuyor. 

ABD'DE GÜVEN 15 YILIN ZİRVESİNDE - Brexit konusunda muhafazakar ve işçi partisi arasındaki Brexit görüşmelerinde anlaşma sağlanamadı. Sterlin son 20 yılın en düşük seviyesine indi. Euro Bölgesinde Nisan enflasyonu yüzde 0.7, yıllık yüzde 1.7 ile beklentiler dahilinde gerçekleşti çekirdek TÜFE yıllık yüzde 1.3 ile Mart 2013'ten bu yana en yüksek seviyeye çıktı. ABD'nin Huawei ve diğer Çinli telekomünikasyon şirketlerine yönelik yaptırımlarına karşı Almanya, Fransa ve Hollanda, veri aktarım sistemi 5G altyapı çalışmalarını Huawei ile sürdürme kararı alarak karara tepki verdiler. IMF'nin Almanya konusunda mali kurallar içinde alanı kullanmaya devam ederek uzun vadede büyümesini arttırmalı ve ekonomiyi yeniden dengelenmesini belirten uyarısı euro üzerindeki baskıyı arttırdı. ABD'de Michigan Üniversitesi Tüketici Güven Endeksinin 97.2'den 102.4'e yükselerek 15 yılın en yüksek seviyesine çıkması euro dolar paritesini 1.1156 sente indirdi. Gelişen ülke para birimleri de değer kaybetti. Yeni haftada pariteyi etkileyecek en önemli gelişme FED Başkanı Powel ile ECB Başkanı Draghi'nin yapacakları konuşmalar olacak. 1.1150 sent kırılırsa 1.1130 – 1.1115 aralığına inilecek. 1.1170 direnç aşılamazsa yön aşağıda kalacak.

DÖVİZDE DENGE BOZULMADI -. Kurlardaki hareketler dar alanda seyrediyor, ancak risk primi 475 ile hala zirvede. ABD'nin Türkiye'yi Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi'nden (GTS) çıkarması ile Türkiye'den çelik ithalatı için uygulanan tarife oranını yüzde 50'den yüzde 25'e indirmesi piyasada olumlu algılandı, ama TL'yi güçlendirmeye yetmedi. Zira Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun, S-400 meselesinde Rusya'dan teslimatı almaya hazır olduklarını vurgulaması ABD ile bu konuda yaşanan gerginliğin devam edeceğini gösterdi. Başkan Donald Trump, Tahran'la yaşanan gerginlikle ilgili "Umarım savaş olmaz" diyerek bölgesel durumun da vahametini gözler önüne serdi. Minneapolis FED Başkanı Neel Kashkari, önümüzde bir ekonomik zayıflık olduğuna işaret eden somut veriler olmadıkça FED'in faiz indirimi yapmaması gerektiğini söyledi. Döviz sepeti 6.39 TL'de.. 14.42 Güney Afrika Randına yükselen dolar haftayı 6.04 TL ile tamamladı. Euro'ya 6.74 TL alış fiyatı ödendi. Yeni haftanın ilk günün YSK'nın açıklayacağı gerekçeli kararı piyasaları ikna ederse dolar yeniden 6.00 TL'nin altını deneyebilir. Ancak yerli yatırımcıların belirsizlik nedeniyle tercihlerini alım yönünde kullandıkları görülüyor. BDDK başkanı bu yüzden bankalara TL Faizleri arttırarak dolarizayona yönelişi kırmalarını istedi. Dolar 5.98 – 6.07 TL aralığından çıkmadığı sürece hareketler dar alandaki seyrini sürdürecek.

ALTINA YUAN DARBESİ - ABD-ÇİN arasında olan karşılıklı yaptırımlara cevap Avrupa tarafından da gecikmedi ve ABD'nin huawei ve diğer Çinli telekomünikasyon şirketlerine yönelik yaptırımlarına destek vermedi. Japonya Maliye Bakanı Taro Aso, Çinli Huawei Technologies'in hayati Amerikan teknolojisi satın almalarını engellemeye yönelik ABD kararını Japon Şirketlerini etkileyebileceğini ve ekonomik büyüme üzerinde baskı yapabileceğine vurgu yaptı. İngiltere tarafında ise Theresa May'in haziran ayının başında brexit anlaşmasının parlamento tarafından onaylanması halinde görevden ayrılma takvimini ortaya koyacağını belirtmesi küresel ekonomideki risk unsurlarını arttırdı. Ancak dünyanın en büyük altın tüketicisi Çin'in para birimi Yuan'ın yaşanan olumsuz gelişmeler üzerine dolar karşısında 6.92 seviyesine düşmesi altını 1276 dolara indirdi. Yeni haftada Powell ve Draghi'nin konuşmaları dolardaki kayıpların artmasına yol açarsa 1282 dolar aşılacak. Bu seviye üzerinde kalıcılık sağlanırsa 1288 – 1294 dolar dirençleri gündeme gelecek. Yatırımcıların tercihlerini 10 yıllık ABD hazine bonosundan yana kullanmaları halinde –ki son tercihler bu yönde- 1273 – 1270 ve 1267 dolar desteklerine dönülecek. Kapalıçarşı'da gram altının yeni haftada 245 – 250 TL aralığında dalgalanması bekleniyor. Herkese iyi haftasonları diliyorum.