Necmettin BATIREL
Faiz haftası
ABD Başkanı Joe Biden’ın Pazartesi günü Çin lideri Xi Jinping ile sanal bir toplantı yapacak olması Wall Street’i olumlu etkiledi. Beyaz Saray, görüşmelerin Washington'un dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki artan gerilimi düşürerek istikrar sağlayacağını açıkladı. Johnson & Johnson ile büyük teknoloji ve iletişim hisselerinin prim yapması yükselişte etkili oldu.
Avrupa’da da endeksler haftayı artıda tamamladı. ECB yetkilileri Euro bölgesinde enflasyonun öngörülenden daha yavaş düşeceğini kabul etti. Bu arada Almanya, Fransa ve Hollanda'nın enfeksiyonlarda bir artış yaşaması ve bazı hükümetleri yeniden karantina uygulamalarını düşünmeye yönlendirmesiyle birlikte Avrupa yeniden COVID-19'un merkez üssü haline geldi.
Almanya’da dün 48 bin 640 vaka meydana geldi. Seyahat ve eğlence hisseleri, yatırımcıların yeni kısıtlamalardan korkmasıyla %3,7 düşüşle haftalık en kötü performans gösterenler oldu. Dolar güçlendi, altın yükseldi. Yeni haftada piyasaları hangi gelişmeler bekliyor?
KRİPTO PARALARDAN KAÇIŞ VAR
Kripto para piyasalarında işlemler düşük hacimle devam etti. Piyasa değeri, 2,78 trilyon dolara gerilemiş durumda. Bitcoin, son 24 saatte yüzde 2,34 oranında değer kaybıyla 64.000 dolar seviyesinde işlem gördü. En büyük altcoin Ethereum da 24 saatlik zaman diliminde yüzde 2,5’e yakın değer kaybıyla 4.600 doların hemen altında el değiştirdi.. Sermaye değerine göre sıralanan listede en büyük 20 kripto paranın son görünümünde de kırmızı renk hakim.
Buna göre haftanın son iş gününde ilk 20 arasında en çok değer kaybı gören altcoinler sırasıyla, Polkadot (DOT), Chainlink (LINK) ve Avalanche (AVAX) oluyor. Bu altcoinler, an itibarıyla yüzde 8 bandında bir günlük kayıp oranına sahipken ilk 20 kripto paranın ortalama değer kaybı şu an %3,14 seviyesinde bulunuyor. Hafta sonu işlemleri bu düşüş ivmesinin kısıtlı bir düzeltme mi yoksa daha fazla kayıp mı konusunda belirleyecek.
MÜLTECİLERE BELARUS’A UÇUŞ YASAĞI
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, Türkiye’den Belarus’a gitmek isteyen Irak, Suriye ve Yemen vatandaşlarına bilet satışı yapılmaması ve uçağa binmelerine izin verilmemesi kararı aldı. Türkiye’nin aldığı karardan sonra Belarus havayolu şirketi Belavia da Irak, Suriye ve Yemen vatandaşı yolcuları İstanbul-Minsk seferini yapan uçaklarına Cuma gününden itibaren almayacağını açıkladı.
Biliyorsunuz Avrupa Birliği THY’ye göçmen taşıdığı gerekçesiyle uçuş yasağı getirmeye çalışıyordu. Bu ihtimal önlenmiş oldu. Türkiye'nin bu kararı Avrupa tarafından da memnuniyetler karşılandı. Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, resmi Twitter hesabından yaptığı açıklamada Türkiye'ye bu kararından dolayı teşekkür etti
ENDEKS DOLAR BAZINDA HALA TABANDA
Borsa İstanbul haftayı %3.47 primle tamamladı. Endeks 1638 puanla tüm zamanların zirvesine ulaştı. Altın %5.8 artışla 599 liraya, dolar %2.8 primle 9.99 TL’ye, Euro %1.8 yükselişle 11.43 TL’ye çıktı. Tüm yatırım araçlarının kazançları arttı. Ancak borsadaki işlem hacminin 34 milyardan 21.8 milyar liraya düşmesi dikkat çekti.
Bankalar 0.63 prim yaptı. En yüksek artış 2.86 ile sporda görüldü. Onu 2.16 ile makine, 1.76 ile toptan eşya izledi. Bilgi teknolojileri 1.27 lik kayıpla ilk sırada yeraldı.
Endeks dolar bazında 1.63 sent ile çok düşük seviyede bulunuyor. Negatif reel faiz ortamı yatırımcıların borsaya yönelmesini sağlıyor.
Yabancı yatırımcıların geçen hafta 247 milyon dolarlık alım yapmaları dikkat çekiyor. Yeni haftada yurtiçindeki en önemli gelişme 18 Kasım’daki Merkez Bankasının faiz kararı olacak. Euro bölgesinde Ekim TÜFE, 3. Çeyrek GSYHİ (2.2 / 3.7) izlenecek. ABD’de ekim perakende satışlar (1.4); sanayi üretimi (0.7 / 4.6); var. Çin’de sanayi üretimi ekim (3.0) ile Japonya 3. Çeyrek GSYHİ (-0.2 / -0.8) izlenecek.
Hafta boyunca FED bölge başkanları Barkin, Bostic, Daly, Bowman, Waller ve Clarida’nın konuşmaları ABD merkez bankasının yükselen enflasyona karşı para politikasında değişikliğe gidip gitmeyeceğini gösterecek. Teknik açıdan 1590 puan destek 1650 puan direnç oldu.
ABD’DE EKONOMİYE GÜVEN 10 YILIN DİBİNDE
Michigan Üniversitesi'nin hazırladığı tüketici güveni kasımda bir önceki aya kıyasla 4,9 puan azalarak 66,8 değerine geriledi.. Piyasa beklentilerinin aksine düşen ve Kasım 2011'den bu yana en düşük seviyeye gerileyen tüketici güven endeksinin, bu dönemde 72,4 değerini alması öngörülüyordu. Tüketici güven endeksi ekimde ise 71,7 seviyesinde gerçekleşmişti. tüketici güveni artan enflasyon nedeniyle kasım ayı başlarında 10 yılın en düşük seviyesine geriledi,
ABD'de açıklanan Ekim enflasyon verisinin 31 yılın en yükseğine çıkmasının ardından faiz artışının beklenenden daha önce yapılacağı endişesinin küresel dolar talebini artırdı Euro dolar paritesi 1.1441 sente geriledi. Yeni haftada FED başkanlarının faiz takvimi konusundaki görüşleri belirleyici olacak.
Avrupa’da artan korona vakalarının ekonomiyi olumsuz etkileyeceği beklentisi euro’nun zayıflamasına yolaçıyor. Avrupa Merkez Bankası yüksek enflasyona karşı faiz arttırmayacağını açıkladı. Parite 1.14 desteğini kırarsa 1.1340 sente çekilebilir.
TÜRK LİRASI NEDEN DEĞER KAYBETTİ?
Son 1 ayda dövizin ateşi yükseldi. Türk Lirasının değeri %11 düştü. 11 Ekim’de 8.93 TL olan dolar, 9.97’ye tırmandı. ABD Merkez Bankasının varlık alımlarını azaltma kararıyla birlikte Dünya para birimlerinin dolar karşısında değer kaybettiği dönem başladı. Ama TL’de dikkat çeken negatif ayrışma var. Kurlar neden hızlı yükseldi?
Alman Deutcshe Bank Para Politikası Kurulunun yılsonuna kadar 200 baz puanlık faiz indirimine gideceğini yılsonunda politika faizinin %14’e düşeceğini açıklayınca piyasa alevlendi, dolar 10 TL’ye dayandı. Oysa Merkez Bankası ekim ayında önden yüklemeli olarak faizi 200 baz puan aşağı çektiğini ve indirim için dar bir alan kaldığını açıklamıştı. Bu ifadeden Kasım’daki indirimin ekim’de yapıldığını anlıyoruz.. Büyük ihtimalle 18 Kasım toplantısında faiz sabit tutulacak. Aralık’ta 50 baz puanlık bir indirimle yıl tamamlanacak. Düşük faizi beğenmeyen yabancı yatırımcılar swap piyasalarında TL varlıklarını elden çıkarıp döviz alıyor.
Geçen hafta 821 milyon dolar sattılar. 9 haftalık satış toplamları 8.2 milyar dolara ulaştı. Swap pozisyonları (döviz-TL takas) 5.4 milyar dolara geriledi. Kurları artıran asıl gelişme bu. Yani kendinden başkasına hayrı olmayan sıcak para ülkeyi terkediyor..
Yeni haftada kurların geleceği Perşembe günü belli olacak. Merkez Bankası faizi sabit tutarsa dolar 9.50’ye döner. 50 veya 100 baz puan arttırırsa 10.20 TLye tırmanır. Başkan Kavcıoğlu son açıklamasında sınırlı bir alan kaldığını söylemişti. Hazine ve Maliye Bakanı Elvan’ın enflasyonun seyri temkinli olmayı gerektiriyor, ifadesi faizlerin değişmeyeceğini gösteriyor.
GRAM ALTIN TARİHİ ZİRVEDE
FED'in enflasyona rağmen faiz artışında hızlı davranmayacağı düşüncesiyle bu hafta altın 5 ayın en yüksek seviyesine çıktı. ABD'de 31 yılın zirvesine çıkan enflasyon piyasalarda planlanandan erken bir faiz artırımı olabilir mi diye endişeye neden olsa da çok kısa süre önce hem Yellen hem de Powell'ın yaptığı açıklamalar akla geldi ve piyasalar bu riski kısa sürede atlattı. Fed Başkanı Powell, enflasyonun orta vadeli hedef oran olan %2'nin çok üzerinde olduğunu ancak bu yükselişin geçici olacağını düşündüklerini söyledi. ons altın enflasyon verisinin ardından 1869 dolara çıkarak Haziran sonrası en yüksek seviyeyi gördü. Fiyat haftayı 1864 dolarla tamamladı.
Michigan Üniversitesi Tüketici güven endeksinin 66.8 seviyesine düşmesi altını destekledi. Altın, geleneksel olarak enflasyon riskinden korunma aracı olarak kullanılıyor. Değerli metal, enflasyona karşı kanıtlanmış uzun vadeli bir koruma sağlıyor, ancak kısa vadedeki performansı nedeniyle yatırımcılara daha az cazip gelen bir yatırım aracı. Fed, nihayetinde enflasyonun beklenenden daha kalıcı olduğunu kabul etti. Ancak durumun bir veya iki yıl içinde normale dönmesi bekleniyor.
Artan enflasyon, yakın gelecekte faiz artırımlarının hala gündemde olmadığı açıklayan Fed’i beklenenden hızlı şekilde sıkı para politikasına zorlayabilir. Böyle bir gelişme altın için olumsuz etki meydana getirir. Bunu FED bölge başkanlarının hafta içinde yapacakları açıklamalarla göreceğiz. Kapalıçarşı’da 24 ayar külçenin gramı 600 lira ile tüm zamanların zirvesine çıktı, haftayı 598 lirayla tamamladı. Ons 1880 doları aşarsa 1900 dolar hedef olacak. Bu durumda gram altın 610 lirayı aşar..
Herkese iyi haftasonları diliyorum.