Necmettin BATIREL
En güzel hafta!
Tarihin kayda geçen en büyük Atlas Okyanusu kasırgası Irma korku içinde izleniyor. Küresel borsalar bu gelişmeye henüz çok olumsuz tepki vermedi. Ama endişeli bir bekleyiş hakim. Zira ABD ekonomisindeki bozulma tüm dünya ülkelerini olumsuz etkileyecek. Avrupa ve Wall Street haftayı yatay tamamladı. Nasdaq endeksinde 0.59’luk kayıp var. Dolardaki kayıpların arttığını görüyoruz. Kuzey Kore gerginliğinin azalması altını aşağı çekti.
FAİZ İHTİMALİ %20’YE DÜŞTÜ - Kuzey Kore Cumartesi günkü "kuruluş günü" öncesi füze fırlatabileceği haberleri gerçekleşmedi, füze atılmadı. New York Fed Başkanı William Dudley ve Kansas City Fed Başkanı Esther George, düşük enflasyonun endişe kaynağı olmaya devam ettiğini belirtti. Bu değerlendirmeden sonra, vadeli işlemlerde Fed'in Aralık ayında faiz artırımına gitme olasılığı yüzde 20'ye düştü.. Dudley kasırgaların uzun vadede ekonomiyi canlandıracağını söyledi. Euro Bölgesi'nde inatçı bir biçimde düşük seyreden enflasyon ortamında, güçlü ekonomik toparlanma, euronun bu yıl dolar karşısında yüzde 14'ten fazla değer kazanmasına neden oldu.
KASIRGALAR PLANI BOZDU - Amerikan doları ile ilgili öngörüler ise Harvey Kasırgası ile birlikte baskı altına giriyor. Şimdi de Irma kasırgası Aralık ayı faiz artış ihtimalini azalttı. ABD’de tahvil verimleri, Irma kasırgasının Florida sahillerine doğru ilerliyor olmasıyla sert bir şekilde geriledi. İşsizlik haklarından yararlanma başvuruları sert bir şekilde yükseldi. Harvey’in ABD ekonomisine olan maliyeti 150 milyar doları aştı.. Aralık ayı faiz artış ihtimalini saf dışı bırakmak için daha çok erken, ancak ABD Fed Başkanları uyarıda bulundu, önümüzdeki birkaç hafta yayınlanacak veriler fırtınalardan etkili olacaktır ve Fed faiz artışı için çok hızlı bir toparlanmaya ihtiyaç var. Fed Başkan Yardımcısı Fischer Ekim ayında işten ayrılıyor ve Başkan Yellen’ın önümüzdeki yılın erken döneminde işini kaybetme ihtimali var. Merkez bankası, ABD’den gelecek olumlu verileri görene kadar şahin tonda yorum yapmaktan kaçınabilir.
VARLIK FONU SİLBAŞTAN – Türkiye’de darbe girişiminin ardından kurulan ve yapacağı yatırımlarla hem büyümeye katkı sağlaması hem de stratejik alanların gelişimini desteklemesi beklenen Türkiye Varlık Fonu aradan geçen bir yılın ardından beklenileni veremedi. Bugün ise TVF Başkanı Mehmet Bostan’ın görevden alındığı bildirildi. Kararın gerekçesi açıklanmadı ama, iktidara yakın kaynaklar Cumhurbaşkanı ve Başbakan arasındaki fikir ayrılığı sebebiyle görevden alındığını belirtiyor. Zira Mehmet Bostan’ın Cumhurbaşkanı tarafından desteklendiği ve Berat Albayrak’ın ekibinden olduğu biliniyor. İktidara yakın medya, Başbakan’ın Singapur gezisinde ülkenin ilgili birimleri ile TVF’nin ortak fon kurması ve geliştirmesi amacıyla anlaşmaya vardığı fakat TVF yönetiminin hazırlıkları geciktirmesi sebebiyle ortaklığın yapılamadığı söyleniyor. Ayrıca TVF yönetiminin 200 milyar dolarlık fonun nasıl kullanılacağı yönünde anlaşmazlığa düştüğü ve anlaşmazlık sebebiyle beklenilen adımların bir türlü atılamadığı belirtiliyor.
BİST’TE BÜYÜME DOPİNGİ - Borsa İstanbul haftanın son işlem gününde kar satışlarına dayanamadı, %1 fire verdi. 108 bin 500 desteğini kırdı. İşlem hacmi 6 milyar lirayı aştı. Bankalardaki %1.9’luk artış dikkat çekti. Madencilik sektörü ise %2.9 geriledi. 110 bin puan denemelerinde talebin zayıf olması dolayısıyla başarılı olunamadı. Türkiye’de pazartesi günü açıklanacak ikinci çeyrek büyüme rakamları haftaya damgasını vuracak. Piyasa %5’in üzerinde bir artış bekliyor. Ama %7’nin üzerinde bir sonuç ortaya çıkarsa –ki Cumhurbaşkanı bunu net bir şekilde dile getirdi- hisse senetlerinde yükseliş döviz kurlarında sert düşüş başlayacak. Euro bölgesinde temmuz sanayi üretimi var. İngiltere merkez bankasının faiz kararı Perşembe günü belli olacak. ABD’de ağustos ayı enflasyon rakamları ile perakende satışlar ve kapasite kullanım oranı dikkatle izlenecek. Çin’de ağustos sanayi üretimi ile perakende satışlar gelişen ülke piyasalarını hareketlendirecek. 110 bin 500’ aşılırsa yükseliş ivme kazanacak. Genel beklenti atakların sertleşeceği yönünde.
DOLARDAKİ KAYIPLAR ARTIYOR - Avrupa Merkez Bankasına yakın iki kaynağa göre, aylık tahvil alım miktarı 60’tan 40 veya 20 milyar Euro’ya çekilebilir. Euro Bölgesi’nde uygulanacak stratejiler ve alınacak kararlar için gözler artık Ekim ayında yapılacak toplantıya çevrildi. New York FED Başkanı William Dudley faiz artışından yana olduğunu belirtirken ücret büyümesinin sağlam olacağını ve parasal teşviklerin kademeli olarak azaltılacağını kaydetti. Kansas City Başkanı Esther George ise ABD’de finansal koşulların gevşediğini belirterek büyümeyi korumak için yapılması gereken çok işin olduğunu ve faiz oranlarının yükseltmeye devam etme zamanının geldiğini açıkladı. Bu hafta ABD’de açıklanacak enflasyon rakamları paritenin yönünü belirleyecek. Teknik olarak 1.20 sent üzerinde tutunan paritede 1.2100 seviyesinin aşılması durumunda 1.2200-1.2250 dirençleri gündeme gelebilir. 1.1980-1.1950 sent ana destek konumunda. Şu anda yön yukarıyı gösteriyor.
TÜRK LİRASININ ZAFER YILI - Türk lirası tarihinde ilk defa 7 ay üst üste dolar karşısında değer kazandı. şubat-ağustos döneminde yüzde 8,49 yükseldi. ABD ile Kuzey Kore arasında yaşanan gerilim ve ABD'de açıklanan verilerin beklentileri karşılamamasından negatif etkilenen dolar, yurt içinde de Merkez Bankasının sıkı para politikası sonucu TL karşısında güç kaybetmeye devam ediyor. Türkiye’de sanayi üretiminin rekor düzeye ulaşmasının ardından 3.40 TL’ye inen doların pazartesi günü açıklanacak büyüme rakamlarından sonra 3.35 – 3.38 TL aralığına döneceği belirtiliyor. ABD’de kasırgalar dolayısıyla bozulan ekonomi faiz artış ihtimalini 2018 eylül’üne kadar öteledi. Dolar endeksinin 91.33 düzeyine inmesi gelişmekte olan ülke para birimlerinin değer kazanmasını sağlıyor. Teknik olarak dolar 3.42 TL direncini aşamazsa yön aşağıda kalacak. Bu hafta Euro’nun 3.99 – 4.10 TL aralığında hareket etmesini bekliyorum. Döviz sepeti 3.75 TL’de.. 5 yıllık risk primi 163 düzeyinde..
TANSİYONLA BİRLİKTE ALTIN DÜŞTÜ - Dolar endeksi kasırgalardan dolayı düştü. Risk iştahının artmasından dolayı değil. Bu önemli bir ayrıntı.. Diğer taraftan Kuzey Kore füze fırlatmaktan vazgeçti, yapılan açıklamalarla sağduyu ortamı güçlendi. 1358 dolarla tavan yapan altın, haftayı 1346 dolarla tamamladı. 10 yıllık ABD hazine bonolarında faizler yoğun alımlarla 2.06 düzeyine indi. Bu talebin artmasında fırtına şokunun önemli payı var. Altın 1350 dolar direncinin üzerinde tutunamazsa 1330 – 1335 dolar aralığına dönebilir. Perşembe günü açıklanacak TÜFE rakamları altın için belirleyici olacak. Kapalıçarşı’da 24 ayar külçenin gramının bu hafta içinde 146 – 148 TL aralığında seyredeceğini tahmin ediyorum.