Ekonomiyi rahatlatmaya yönelik çabalardan dolayı zor durumda olan hükümetler, tarihin en yüksek bütçe açıklarına doğru koşarak ilerliyor. Faturaların en azından bir kısmını kendi merkez bankalarının fonlamalarıyla ödüyorlar. Merkez bankaları pandeminin ekonomik etkilerini hafifletmek için eşi benzeri görülmemiş miktarda genişlemeye gidiyor. İhtiyaç duyulan borçlanma için sınırsız para basılıyor. 85 trilyon dolarlık dünya ekonomisinde 265 trilyon dolarlık borç var. Asya Kalkınma Bankası pandemi dolayısıyla 242 milyon insanın işsiz kalacağını açıkladı. Dünyada çalışan 2 milyar insanın 8'de biri çalışamaz hale gelecek. En büyük problem bu

ABD – ÇİN GERİLİMİ ARTACAK MI?

Dünyanın en büyük iki ekonomisi ABD ve Çin arasında artan gerilim, daha derin bir resesyonun gerçekleşebileceği yolundaki yatırımcı endişesini artırıyor. ABD yönetimi Çin’li teknoloji devi Huawei’ye yeni kısıtlamalar getirdi. Nisan ayında Amerika’da sanayi üretimi 11.2 ile rekor daralma gösterdi, kapasite kullanım oranı 64.9’a geriledi. Birçok işletmenin koronavirüs salgını nedeniyle faaliyetlerine ara vermesi tarihi düşüşe yol açtı. ABD Başkanı Trump’ın, ticaret anlaşmasına gölge düştüğünü dile getirerek ‘tüm ilişkileri kesme’ tehdidinde bulunduğu Çin ‘diplomatik’ çözüm önerdi. "Şu anda, Çin ve ABD salgına karşı işbirliğini güçlendirmeye devam etmeli, ekonomiyi yeniden canlandırmalı. Ancak bu ABD’nin Çin ile orta noktada buluşmasını gerektiriyor" açıklaması yapıldı. Wall Street eksiden artıya döndü.  Çin bundan sonraki süreçte büyük yıkıma uğramamak için öncelikle ABD’ ile ilişkilerini düzgün tutmak mecburiyetinde olduğunu çok iyi biliyor.

BİST 100 BİNDE TUTUNAMADI

Borsa İstanbul'da ulusal 100 endeksi, Cuma günü 100 bin 813 puanla tavan yapmasına rağmen, kar satışlarıyla 99 bin 768 puanla kapandı. toplam işlem hacmi 11,1 milyar lira olarak gerçekleşti.Bankacılık endeksi yüzde 0,50 primli kapandı. Perakende sektörü 3.47 ile ilk sırada yer aldı. Onu 1.83 ile enerji 1.67 ile hizmet 1.61 ile tekstil izledi. Endeks 7 – 14 Mayıs haftasında 8246 puanlık yükselişle endeks bazında %9 prim yaparak en iyi yatırım aracı oldu. Haftaya yurt içinde Merkez Bankası'nın Para Politikası Kurulu Toplantısında açıklayacağı faiz kararı, reel kesim güven endeksi ve imalat sanayi kapasite kullanım oranını, yurt dışında FED  toplantı tutanakları, Euro Bölgesinde enflasyon, ZEW endeksleri, dünya genelinde açıklanacak öncü imalat endeksleri takip edilecek.102 bin 500 direnç, 99 bin destek oldu. Çin, Katar veya İngiltere ile imzalanacak Swap anlaşması, endeksi  önce 105 ardından 110 bin puana taşıyabilir. Bugün çıkan yabancı yatırımcı geri döner. 21 Mayıs’ta Japonya Başbakanı Abe’nin Başakşehir şehir hastanesinin açılışı törenine katılmak için İstanbul’a gelecek olmasıyla iki ülke arasında yeni ticaret anlaşmaları imzalanabilir.  18 Mayıs pazartesi günü bankalarla birlikte BİST’te de işlem yapılmayacak. 3 günlük kısa bir hafta olacak. 

TÜRK LİRASI NEDEN GÜÇLENDİ?

Merkez Bankası Mayıs ayı beklenti anketinde yılsonu TÜFE beklentisi yüzde 9,76'dan yüzde 9,38'e geriledi. 12 ay sonrası TÜFE beklentisi yüzde 9,70'ten yüzde 9,20'ye indi. Bir önceki anket döneminde 6 milyar 50 milyon dolar olan yıl sonu cari işlemler açığı beklentisi, bu dönemde 7 milyar 225,5 milyon dolara yükseldi. Katılımcıların yıl sonu dolar kuru beklentisi 6.92’den 7.01’e çıktı. Yabancı yatırımcıların geçen hafta 228 milyon dolarlık hisse senedi, 822 milyon dolarlık tahvil satarak büyük çıkışa devam ettikleri görüldü. Yılbaşından bu yana tahvil ve hisse senetlerinde 9.5 milyar dolarlık  satış gerçekleştirdiler Ancak döviz cephesinde swap beklentisiyle kurlar gevşedi. Geçen hafta 7.27 TL ile tavan yapan dolar 6.89 TL ile kapandı. Euro’ya 7.46 TL ödendi. 5 yıllık risk primi 620 düzeyinde. 10 milyar dolarlık bir swap anlaşması 30 – 40 milyar dolarlık etki meydana getirir. Piyasa heyecanlanır, bu durumda dolar 6.70 – 6.80 TL aralığına döner. 

ALTINDAKİ ATAKLAR KALICI MI?

Altın fiyatları, kötü çıkan ABD işsizlik maaşı başvuruları verisi ve ABD ile Çin arasında artan gerilimin güvenli liman niteliğindeki varlıklara talebi artırmasının etkisi 1750 dolara tırmandı. ABD Başkanı Donald Trump, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile şimdi görüşmek istemediğini söyleyerek Çin'in ABD'den ek ithalat taahhütlerini yerini getirmemesine karşın iki ülke arasındaki birinci faz ticaret anlaşmasını yeniden müzakere etmeyeceğini ifade etmesi gerilimi arttırdı. Riskten kaçmak isteyen yatırımcılar güvenli limana döndü. Ancak Çin’in ABD’nin sert tavrına karşı gerginliği azaltan yaklaşımı gerilimi azalttı. Altının onsu 1742 dolara geriledi. Yeni haftada FED tutanaklarında üyelerin negatif faiz konusundaki görüşleri altını etkileyecek. Aslında Vıx yani korku endeksi 31.89’a düştü. Dolar endeksi 100.39 düzeyine çıktı. 10 yıllık ABD hazine tahvillerinde getiri 0.64’te kaldı. Risk iştahı arttı, euro dolar paritesi 1.0816 sentte tutundu. Yani rakamlar altının yükselmesini değil tam tersi düşeceğini gösteriyor. Trump yönetiminin son ataklarının Çin’den daha büyük taviz koparmaya yönelik adımlar olarak değerlendiriliyor. Teknik analize göre altın 1750 dolar üzerinde tutunursa 1788 dolara tırmanacak. 1700 doları kırarsa 1666 dolarla dip yapacak. Orta ve uzun vadede altında yükseliş beklentisi hakim. 386 lirayla kapanan gram altın, swap anlaşması gerçekleşirse kurlardaki gevşemeden olumsuz etkilenecektir. Mevcut seviyeden alım tavsiye edilmiyor.