Necmettin BATIREL
En baba TÜFE
Amerika’da Mayıs ayında düşüşe geçmesi beklenen enflasyon tam tersi 41 yılın zirvesine çıktı, Avrupa’dan sonra Wall Street de çöktü. Zira bu gelişme karşısında FED’in faiz artış oranını 50 değil 75 baz puana çıkaracağı beklentisi oluştu. ABD’de TÜFE enerji ve gıda fiyatlarındaki aşırı yükseliş karşısında yıllık %8.6 ile rekor artış gösterdi. Benzin fiyatlarının galon başına 5 dolar civarında olduğunun görülmesi, aylık enflasyonun Haziran'da da yüksek kalacağının işareti olarak algılandı.Michigan tüketici güveni Haziran ayında 50,2 ile rekor düşük seviyeye geriledi resesyon (iki defa üstüste ekonominin daralması) endişeleri alevlendi. Dolardaki kazanımlar arttı, 10 yıllık ABD tahvillerinde getiriler 3.16’ya tırmandı. Brent petrol 122 dolarda kaldı. Yatırımcı korktu güvenl limana sığındı altının onsu 1870 dolara fırladı. Rusya Merkez Bankası faiz oranını beklentilerin üzerinde 150 baz puan indirdi ve yüzde 9,50 seviyesine çekti. Böylece, faiz savaş öncesi seviyelere indirilmiş oldu.Yeni haftada piyasalarda hangi gelişmeler yaşanacak?
BİST’TE BANKALAR NİYE RAHATLADI?
Borsa İstanbul yurtdışındaki satış fırtınasından etkilendi. Haftaya 2543 puana inerek tamamladı. İşlem hacmi 41.6 milyar lira oldu. GES’in bankaların mevduatlarına etki yapmayacağının anlaşılması bankacılık endeksini 1.89 yukarı taşıdı. İnşaat sektörü 5.83 primle ilk sırada yer aldı. En büyük kayıp 2.96 ile ulaştırmada yaşandı. Onu 2.30 ile turizm izledi. ABD'de enflasyonun 41 yılın zirvesinde çıkmasıyla ABD Merkez Bankası'nın sıkılaşma sürecini daha agresif yürüteceğine dair beklentiler güçlendiği için hisse senetlerinden kaçış hızlandı. Yatırımcıların beklediği ya enflasyona endeksli ya da süper bonoydu. Bunlar bankacılık sektöründen mevduatın yön değiştirmesi ve kredi mevduat makasının daralmasına neden olacağından baskı oluşturacaktı. Ama bu yönde bir açıklama gelmedi. Diğer taraftan İş Bankası’nın bedelsiz sermaye artırımın onaylanmasının etkisiyle bankalardaki yükseliş ivme kazandı. Önümüzdeki hafta Türkiye, Çin, Euro bölgesi ve ABD’de büyümenin öncü göstergesi sanayi üretim rakamları var. Avrupa ve Amerika’da Mayıs TÜFE/ÜFE izlenecek FED’in 15 Haziran’da kararı piyasaların odak noktasındaki gelişme. İngiltere merkez bankası toplantısında faizlerin %1.25 çıkarılması bekleniyor. cari işlemler hesabının nisanda 3 milyar 390 milyon dolar açık vermesi bekleniyor. 2022 sonunda ise 40 milyar doların aşılacağı tahmin ediliyor Sanayi üretiminin ise Nisan’da yıllık bazda 8.3 ile tahminleri aşması bekleniyor. BIST 100 endeksinde 2600 puan direnç, 2500 ve 2440 puan destek konumunda
DOLARI TUTABİLENE AŞK OLSUN
ABD enflasyonu rekor kırdı, Dolardaki kazanımlar sertleşti. Avrupa Merkez Bankası bu ay tahvil alım programını durduracağını ve Temmuz ayında 11 yıl aradan sonra ilk kez faiz oranlarını artıracağını doğruladı. ABD’de Yıllık TÜFE nisandaki yüzde 8.3 seviyesinden yüzde 8,6’ya yükseldi. Enflasyondaki en güçlü artışlar son aylarda olduğu gibi gıda, akaryakıtta gerçekleşti. Çekirdek enflasyon aylık yüzde 0.6 ile 0.5’lik beklentiyi aşarken yıllık bazda artış yüzde 6,2’den 6’ya geriledi. Beklenti yüzde 5.9’du. Enerji fiyatları aylık bazda yüzde 3,9 arttı, yıllık artış yüzde 34.6’ya ulaştı.Tahminlerin üzerinde gerçekleşen manşet ve çekirdek enflasyon verileri Fed’in faiz artışlarında daha agresif olacağı beklentisini de güçlendirdi. Fed gelecek 2 toplantıda 50’şer baz puanlık faiz artışı yapabileceği sinyali vermişti. Ama TÜFE’nin zirve yapmasıyla beklenti 75 baz puana çıktığı için Euro dolar paritesi 1.0512 sente indi. Yeni haftada ABD’de sanayi üretimi tahminlerin gerisinde kalır FED’ toplantısında şahin görüş ortaya çıkarsa parite 1.04 sent desteğini kırabilir.
GES’E PARA YATIRANLAR KAZANACAK
Yurtiçinde TL’yi güçlendirmek için büyük bir seferberlik başlatıldı. Hazine ve Maliye Bakanlığı, yatırımcıların TL cinsi varlıklara yönelimini teşvik etmek amacıyla ihraç edeceği Gelire Endeksli Senet konusunda ayrıntıları açıkladı. Türkiye genelinde 15 Haziran-22 Haziran 2022 tarihleri arasında, GES ihracına ilişkin talep toplama işlemleri gerçekleştirilecek Senet, yalnızca gerçek kişilere ihraç edilecek ve talep toplama işlemleri ile kupon ve anapara ödemeleri Ziraat Bankası, Halk Bankası, Vakıflar Bankası şubeleri aracılığıyla gerçekleştirilecek. Senetlerin getirileri 24 Haziran Cuma günü yatırımcıların hesaplarına aktarılacak. Senetler için asgari talep tutarı 1000 lira olacak ve 1 liranın katları şeklinde ihraç edilecek. Hazinece belirlenen dönemsel getiri oranı yüzde 5.32, yıllık bileşik ise yüzde 23.04 olacak Senetlerin getirilerine ilişkin ödemelerin hesaplanmasında, DHMİ ve KEGM tarafından bütçeye aktarılan 3 aylık hasılat payları toplamı esas alınacak. Stopaj oranı sıfır olacak. Bu gelişme üzerine kurların ateşi söndü. 17.26 TL’deki dolar haftayı 17.02 TL ile tamamladı. Euro 18.40’dan 17.94 TL’ye geriledi. Yeni haftada TL’ye destek kararlarının devam edeceği anlaşılıyor. GES’in garantili enflasyon üzeri getiri sağlayacak olması TL’deki kazanımları arttıracak. Bakın Euro dolar paritesi 1.0740 sentte iken dolar/TL 17.26’yı görmüştü. Parite 1.05’e indiğinde bu rakam 17.55’ TL’yi aşacaktı. Tam tersi oldu. Yabancı yatırımcılar hisse senedi ve tahvilde pozisyon almaya başladı. Turizm gelirlerinde büyük artış var. Dolar kısa vadede 16.50 desteğini kırarsa, 15.70 – 15.30 TL aralığı gündeme gelir.
ALTIN NEDEN ATAĞA KALKTI?
ABD’de Mayıs enflasyonu yıllık bazda yüzde 8.6’ya yükselerek tahminleri aştı. Bu 1981’den beri görülen en yüksek seviye oldu ancak Michigan Üniversitesince ölçülen tüketici güven endeksi, haziranda aylık 8,2 puan azalışla 50,2'ye inerek tüm zamanların en düşük seviyesine gerilemesi altını atağa kaldırdı. 1844 dolardaki ons 1870 dolara yükseldi. Durgunluğun, daha güçlü bir dolar ve daha yüksek Hazine getirilerinden gelen ters rüzgarları dengelemekten daha fazlasını sağlamasıyla, altın fiyatlarını atağa kaldırdı. Altın hem enflasyona karşı koruyucu, hem de hisse senetlerindeki çöküşten sonra yatırımcıların ilk yöneldikleri güvenli liman. Ayrıca, küresel ekonomik görünüm, Ukrayna'daki savaş, artan borçlanma maliyetleri, devam eden arz kesintileri ve yüksek emtia fiyatları nedeniyle gölgelenmeye devam ediyor. Belirsizlik altına yarıyor. Mayıs ayında 41 yılın en yüksek seviyelerine yükseldiğini gördükten sonra, Fed'in Çarşamba akşamı yapacağı açıklamada ana beklentinin aksine şahin tavır sergilemeyecek. Zira yüksek faiz ortamı ekonomiyi kilitleyecek. Onsta 1840 dolar destek 1886 dolar direnç oldu. Aşılırsa 1900 dolar üzerinde seyir başlayacak. Gram altın 1024 lirayla haftayı tamamladı. TL’deki kazanımlar artsa dahi fiyat 1000 liranın üzerinde kalacak.