Necmettin BATIREL
Elbise küçüldü
Küresel borsalar haftaya sınırlı artışla tamamladı. Avrupa’da TÜFE yeni rekor tazeledi. ABD’de imalat zayıfladı, ancak yine de 53 seviesinde kaldı.. Üreticilerin anketlerinden elde edilen sonuçlar, Haziran ayındaki faaliyet seviyeleri iki yılın en düşük seviyesinde. İlk çeyrekte %1.6’lık daralma bunun en net göstergesi. Wall Street’te bankacılık endeksi S&P 500 yılın ilk yarısında %20.6 düşüşle son 52 yılın en büyük kaybını yaşadı. Rusya'nın Ukrayna'daki savaş enflasyonu yükselterek, Federal Rezerv gibi merkez bankalarının onu dizginlemek için ne kadar agresif olmaları gerektiğine dair endişeleri artırdı. Önümüzdeki altı ay içinde piyasalarda neler olacağını tahmin etmek alışılmadık derecede zor. Fed'in her seferinde bir ay hareket etme sözü vermesiyle ileriye giden yol tehlikeli olmaya devam ediyor. Şu anda her şey enflasyonla ilgili. Önemli olan Fed'in buna nasıl tepki vereceği. Evet dolar haftayı güçlü, altın zayıf bitirdi. 10 yıllık tahvillerde faizler 2.90’da, Brent petrol 111, Bitcoin 19 bin dolarda.
MİLYONLARA BÜYÜK BAYRAM MÜJDESİ
2016 yılından bu yana yıllık olarak belirlenen asgari ücret, yıllık enflasyonun yüzde 70’i aştığı dönemde 6 yıl aradan sonra ilk kez aynı yıl ikinci kez belirlendi. 2022 ikinci yarısı için %30 artışla 4253 liradan 5 bin 500 liraya çıkarıldı. Kamu çalışanları ve emeklilerin maaşına da yüzde 40 üzerinde enflasyon farkı artışı yapılacak.Devlet işverenlere de 100 lira destek verecek. En düşük emekli maaşı 3500 liraya yükseltildi. Hükümet vatandaşını enflasyona karşı ezdirmemek için bütün imkanları seferber ediyor, ama gelin görün ki, bazı medya kuruluşları utanmadan sıkılmadan bu yapılanları “sadaka dağıtılıyor” şeklinde görüyor. Asgari ücret en vasıfsız çalışanlara verilen ücrettir. İş dünyasında emek sarfeden büyük bir kesim bunun çok üzerinde ücret alıyor. Ve onlar da otomatik olarak bu %30’luk zamdan istifade edecekler. Patronlar mutlaka maaşları arttırmak zorunda aksi halde mahkeme yolu açılır.
ŞİRKETLER NEDEN DÖVİZ TOPLUYOR?
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, BDDK’nin ticari kredilere getirdiği sınırlama kararını destekleyerek kredilerin selektif kullanımı için çabaladıklarını ve kredilerin dövize gitmesine izin vermeyeceklerini söyledi. İsteyen kendi kaynağını istediği yerde kullanabilir. Krediyi uygun alanda kullanmak zorundasınız. Krediyi alıyorsanız üretim yapacaksınız. Proforma fatura karşılığı kredi alıp, sonra iptal edenler var, buna karşı adım atacağız dedi. BDDK Başkanı Mehmet Ali Akben, BDDK’nın döviz varlıkları 15 milyon lirayı aşan şirketlere kredi kullandırım sınırlaması getiren kararının sermaye kontrolü ile alakası olmadığını, bu kısıtlamanın 300’ün üzerinde şirketi kapsadığını uygulamayı piyasayı daha rahatlatıcı bir hale getireceğiz” dedi. Akben, ihtiyacı olmayan şirketler döviz alıyor, krediler verimli alanlarda kullanılmıyor, finansal istikrarı sağlayacaklarını söyledi. Bu iki açıklama sonrası dolar/TL 16.79’dan 16.68 TL’ye geriledi.
BİST’TE ULAŞTIRMA RALLİSİ
Borsa İstanbul haftayı 2443 puanla tamamladı, ama işlem hacmi 28.3 milyar liraya geriledi. Bankacılık endeksi 1.74 prim yaptı. En yüksek kazanım, akaryakıt fiyatlarındaki büyük gerileme, tatil sezonunun başlamasıyla birlikte %5.40 artan ulaştırma sektöründe yaşandı. Onu 4.31 ile spor izledi. Demir çelikteki sınırlı kayıp dışında tüm sektörler yeşildi. THY, ŞİŞE, EREGLİ, SAHOL, KOZAA en yüksek işlem hacmine sahip hisseler oldu. En çok değer kazananlar ise ISSEN, ULUUN, KOZAL, PEKGY, ÖZKGY, KRGYOHükümetin enflasyona karşı memur, emekli, asgari ücretlilere yaptığı büyük maaş artışları olumlu algılandı Tahvil piyasalarında resesyon korkusuyla alış ağırlıklı seyir güç kazanmaya devam ederken, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 2,90'ın altına inerek yaklaşık bir ayın en düşük seviyesini gördü. Yeni haftada Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde'ın açıklamaları, ABD Merkez Bankası toplantı tutanakları ve uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings'in beklenen Türkiye değerlendirmesi piyasaların odağında olacak. Yurtiçinde Haziran enflasyonu, ABD’de özel sektör ve tarım dışı istihdam rakamları piyasaları hareketlendirecek. Haziran’da TÜFE’nin %4.44, yıllık bazda %77.5 olması bekleniyor. Endekste 2380 puan destek 2470 puan direnç oldu. Bayram öncesi takas avantajı sebebiyle talebin sıcak olacağını, 2500 puanın aşılacağını tahmin ediyorum. Enerji, iletişim, turizm sektörlerinde büyük yoğunlaşma olacak.
BÜYÜME SANCISI DOLAR GÜÇLENDİRDİ
ABD’de büyümenin öncü göstergelerinden olan ISM imalat endeksi Haziran’da 56,1’den 53,0 seviyesine gerileyerek son iki yılın en kötü dönemini geçirdi. Ancak yine de eşik değer olan 50’nin üzerinde kaldı. 2022’de kademeli olarak düşüşe geçen sektör göstergesi Haziran’da kaybını genişletti yaşanan düşüşte küresel belirsizlik ve artan maliyetlerle beraber faizlerin yükselmesinin de etkisi var. FED 41 yılın zirvesine çıkan enflasyonla mücadele için 25 baz puanla başlattığı sıkı para politikasını Mayıs’ta 50, Haziran’da 75 baz puana çıkarmak zorunda kaldı. Euro bölgesinde de aynı tablonun hakim olduğunu görüyoruz. Mayıs’ta 54.6 olan imalat Haziran’da 52.1 seviyesine düştü. TÜFE ise aylık 0.8, yıllık 8.6 artarak rekor düzeye ulaştı. ECB Başkanı Lagarde, birden fazla ECB politika yapıcısının daha yüksek faiz artış çağrısında bulunmasının ardından Temmuz ayında 25 baz puanlık bir faiz artışını teyit ederken, Euro Bölgesi'nin düşük enflasyonlu bir ortama dönmesinin artık imkansız olarak görülüyor. 1.0426 sentle kapanan parite yeni haftada ABD’deki istihdam rakamlarından sonra 1.0370 desteğine dönebilir.
VARLIK BARIŞI 9 AY UZATILDI
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun Merkez Bankası'nın rezervlerinde 128 milyar doların kaybolduğuna yönelik iddiasının yalan olduğu belgelendi. İstanbul Anadolu 29. Asliye Hukuk Mahkemesi, eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın CHP'ye açtığı davayı karara bağladı. Karara göre CHP, Berat Albayrak'a 60 bin TL tazminat ödeyecek. Varlık Barışı başvuru süresinin uzatılmasına dair madde, Meclis'te görüşülen torba yasa teklifine önergeyle eklendi. Böylece, 30 Haziran itibariyle sona eren süre, 31 mart 2023'e uzatıldı. Yurt dışındaki varlıklarını Türkiye'deki banka veya aracı kurumlara bildiren gerçek ve tüzel kişiler, bunları serbestçe tasarruf edebilecek, vergi dairelerine herhangi bir bildirimde bulunmayacak. Bildirilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacak. Bu hükümden faydalanılabilmesi için bildirilen varlıkların 3 ay içinde Türkiye'ye getirilmesi veya ülkedeki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi gerekecek. Uygulamadan Türkiye'de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan varlıkları olan mükellefler de yararlanabilecek
TÜRK LİRASI DEĞER KAZANACAK MI?
Dolar/TL paritesinde haftalık bazdaki grafikte yaşanan sert düşüşle birlikte 2 Mayıs 2022 haftasında başlayan yükseliş trendinin atına gelindi. 17.07 TL seviyesinin altında kalınması teknik açıdan olumlu. Düşüş eğiliminin devam etmesi için 15.60-15.73 destek bölgesinin kırılması gerekiyor. Bu gerçekleşirse ilk aşamada 14.85 ve 14.47 TL seviyelerine doğru bir geri çekilme hareketi görülecek. Hazine Bakanı ile BDDK başkanının kredi alan şirketlerin döviz topladıklarının belirlendiğini bunlar hakkında inceleme başlatılacağını söylemeleri piyasadaki kur dengesini olumlu etkileyecek. Bayram haftasında 35 milyar liralık harcama için döviz bozdurulacak olması TL’deki kazanımları arttıracak Dolarda düşüşün netlik kazanması için 15 TL desteğinin kırılması gerekiyor. Bu durumda 14.25 TL’deki gerçek değerine inecek. Dolar haftayı 16.68, Euro 17.36 TL ile tamamladı. Kurlarda gevşeme eğilimi hakim
ALTIN DÜŞTÜ – ÇIKTI AMA…
Altın, güçlü bir doların külçe talebini düşürmeye devam etmesi ve risk varlıklarındaki geniş çaplı bir satışın yatırımcıları diğer varlıklardaki kayıpları dengelemek için altın pozisyonlarını tasfiye etmeye zorlamasıyla 1797 dolara kadar düştükten sonra 1810 dolara çıktı. Fed politika yapıcıları bu hafta, resesyon riskine rağmen enflasyonu düşürme konusunda güçlü bir taahhütte bulunarak, Temmuz ayında 75 baz puanlık bir artışa işaret etti. Altın yaygın olarak enflasyona ve ekonomik belirsizliklere karşı bir önlem olarak görülse de, daha yüksek faiz oranları, getirisi olmayan külçeyi elde tutmanın fırsat maliyetini artırıyor. ABD tarafındaki resesyon endişeleri, yukarı yönlü enflasyon ve buna bağlı olarak devam eden agresif faiz artışları ile sürüyor. Diğer taraftan ise dolara olan talebin artarak devam etmesi ve dolar endeksinin 105 seviyesinin üstüne çıkması ile birlikte ons altın tarafındaki baskı da devam ediyor. Mart ayında jeopolitik gerginlikle birlikte 2000 dolarlı seviyelere yükselen ons bu tarihten sonra riskli varlıklardan çıkışla birlikte büyük gerileme gösterdi. Altın yatırımcıların gözü kulağı Çarşamba günkü özel sektör ve Cuma günkü Tarım Dışı İstihdam verisinde olacak. Verilerin olası beklentilerin altında kalması ons tarafına olan talebi artırabilir. 1794 dolar destek 1825 dolar direnç konumunda bulunuyor. Altında ana yön aşağıda.. Gram altın 970 lirayla haftayı tamamladı. TL’deki kazanımlar artarsa fiyat 960 liraya dönebilir. Uygun alım seviyesi 930 – 950 lira aralığı.. Herkese iyi haftasonları diliyorum.