Necmettin BATIREL
Dövize hançer!
Küresel borsalar haftayı iki gelişmeyle ralli yaparak tamamladı. Wall Street'te kötü haber, iyi haber %3’ün üzerinde prim yaptı. Michigan Üniversitesi Tüketici Güven endeksinin Haziran’da 50 ile tüm zamanların en düşük seviyesine gerilemesi piyasada çok olumlu algılandı
Niye? Zira durgunluk korkuları enflasyonla mücadele için faiz oranlarını agresif bir şekilde arttıran FED’in yavaşlayan ekonomiyle başa çıkmak için rotasını tersine çevirecek beklentisi hakim oldu.
İkinci gelişme ABD'nin en büyük bankaları Fed'in yıllık stres testinde kolaylıkla geçtiler. Avrupa’da endeksler merkez bankalarının faiz artırımı sonrası emtia fiyatlarındaki sert düşüşten olumlu etkilendi. Dolar ve altın zayıfladı.
10 yıllık tahvillere satış geldi, getiriler 305’ten 3.12’ye yükseldi. Bitcoin ay sonu alımları dolayısıyla 21 bin 400 puana çıktı. Yeni haftaya piyasaları hangi gelişmeler bekliyor?
BANKALAR STRESS TESTİNİ GEÇTİ
ABD’de bankacılık sektörünün ağır bir ekonomik daralmaya dayanmak için yeterli sermaye olup olmadığını gösteren ve bankaların temettü ödemelerinin, hisse geri alım programı uygulamalarının yolu açan stres testi 100 milyar doların üzerinde varlığı olan 34 bankaya uygulandı.
Stres testi, ağır bir ekonomik daralma karşısında bu 34 bankanın toplam kayıplarının 612 milyar dolar olacağını, bu zarara rağmen bankaların sermaye yeterlilik oranlarının gerekli miktarın yaklaşık iki katı seviyesinde kalacağını gösterdi.
Fed'in stres testinin sonuçları JPMoran Chase, BofA, Wells Fargo, Citigroup, Morgan Stanley ve Goldman Sachs'ın temettü ödemelerinin ve hisse geri alım programı uygulamalarının yolunu açtı.
İTHAL GIDADA GÜMRÜK VERGİSİ YOK
Ticaret bakanlığı ithal gıda ürünlerindeki pahalılığı önlemek için gümrük vergilerini sıfırladı. 1 Temmuz gününden geçerli olmak üzere, (Yağlı tohum ve meyveler, muhtelif tane, tohum ve meyveler; sanayide ve tıpta kullanılan bitkiler, saman ve kaba yem) ürünlerinde gümrük vergisi 31 Aralığa kadar sıfırlandı.
Gümrük vergisi sıfırlanan ürünler arasında çiçeklerin yetiştirilmesi amaçlı tohumlar, orman ağaçlarının tohumları, çiçek tohumları, meyve ağaç tohumları da bulunuyor.
STOKÇULAR BÜYÜK ZARARA UĞRADI
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gıda krizinin çözümüne yönelik gerçekleştirdiği diplomatik çalışmalar ve Türkiye, Ukrayna ve Rusya arasında kurulan ‘kırmızı hat’ diplomasisi olumlu sonuçlar vermeye başladı.
Buğday yüklü ‘Azov Concord’ isimli Türk gemisi, Rus ordusu kontrolündeki Ukrayna’nın Mariupol Limanı’ndan ayrılarak Türkiye’ye doğru yola çıktı. Yakında buğday ithalatı önündeki engellerin tamamen kaldırılması beklenirken, stoklar vatandaşın ekmeğiyle oynayan tüccarların elinde patladı.
UN FİYATLARI DÜŞÜŞE GEÇTİ
İstanbul Hububat Bakliyat ve Yağlı Tohumlar İhracatçıları Birliği Başkanı Kazım Taycı ayçiçeği yağında yaşanan durumun benzerinin buğdayda da yaşandığını belirterek “Stokçular artık daha ürün gelmeyecek, fiyatlar daha da artacak diye ayçiçeği yağı stoklamıştı.
Ukrayna’dan buğday gelmeyecek, ürün tedarik edilemeyecek, fiyatlar daha da artacak diye stok yapıldı. Ama resim değişti. Gemiler dolusu buğday ve ayçiçeği ülkemize akacak. Buğdayda hasat başladı. Rekolte üst düzeyde. Uluslararası piyasalarda buğdayın fiyatı da 1300 dolarlardan 1000 doların altına geriledi.
Buğdayda bir daha rekor fiyatlar görülmeyecek, tam aksine düşüş başlayacak. Fırıncılar odası da bu gelişme üzerine ekmeğe zam yapılmayacağını açıkladı. Hükümet Rusya ile ilişkileri güçlü tutarak gıda krizinin de önüne geçti.
BİST’TE BANKALAR NİYE SATIŞ YEDİ?
Borsa İstanbul haftayı 2554 puana çıkarak artıda tamamladı. İşlem hacmi 35 milyar lira oldu. Bankacılık endeksi %1 geriledi. Buna karşılık teknoloji sektörü 2.98 primle ilk sırada yeraldı. Spor 2.88, makine 2.03, demir çelik %1 prim yaptı. küresel piyasalarda, makroekonomik verilerdeki yavaşlama işareti ve düşüş eğilimindeki emtia fiyatlarının merkez bankalarının sıkılaştırıcı politikalardaki agresif duruşunu değiştirmek zorunda kalacağı beklentisiyle pozitif bir seyir izlendi.
BİST’te bundan kendine düşen payı aldı. ODAŞ, THY; KRDMD, ASELS en yüksek hacme sahip hisse senetleriydi. Günün en çok kazandıran hisse senetleri, tavan fiyatına kadar yükselen Baştaş, Eczacıbaşı Yatırım, Borusan ve Makim Makina ile birlikte yüzde 9,92 oranında değer artışı gören Senkron güvenlik oldu.
Yeni haftada Avrupa Merkez Bankası'nın düzenleyeceği Merkez Bankacılığı Forumu'nda Başkanı Christine Lagarde, ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell ve İngiltere Merkez Bankası Başkanı Andrew Bailey'in açıklamaları dikkatle izlenecek.
Merkez Bankasının para politikası kurulu özeti, ekonomik güven endeksi, Mayıs dış ticaret açığı, haziran imalat endeksi var. ABD’de birinci çeyrek GSYHİ son rakamı açıklanacak. 2530 puan destek, 2590 puan direnç oldu. Borsa alınan son kararların desteğiyle yükselin hızlanmasını bekliyorum
ABD’DE TÜKETİCİ GÜVENİ TARİHİ DİPTE
ABD'de Michigan Üniversitesi tarafından ölçülen tüketici güven endeksi, Haziran'da aşağı yönlü revize edilerek 50 ile tüm zamanların en düşük seviyesine indi.
Tüketici güven endeksi, Mayıs'ta 58,4 seviyesinde gerçekleşmişti. St. Louis Fed Başkanı James Bullard, “Eğer enflasyonu ekonomiye eklemlenmeden baştan engellemek istiyorsanız ve hedef seviye olan yüzde 2’ye çekmek istiyorsanız önden yüklemeli faiz artışları iyi bir fikir olarak öne çıkıyor” dedi.
Uluslararası Para Fonu (IMF), ABD ekonomisinin bu yıla ilişkin büyüme beklentisini yüzde 3,7'den yüzde 2,9'a ve 2023 için tahminini yüzde 2,3'ten yüzde 1,7'ye indirdi. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, ABD'nin kredi notunu "Aaa" ve not görünümünü "durağan" olarak teyit etti.
Moody’s bir ABD kuruluşu. Yılın ilk çeyreğinde %1.5 daralan ülke ekonomisinin notunu indirmeye cesaret edemedi. Euro dolar paritesi haftayı 1.0552 sentle tamamladı. Yeni haftada Avrupa ve ABD merkez bankası başkanlarının faiz artışlarının ekonomiyi yavaşlatması karşısında alınacak önlemleri açıklayacak. Dolardaki kayıpların artması bekleniyor.
BDDK’DAN DÖVİZİN KALBİNE HANÇER
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Cuma akşamı piyasalar kapandıktan sonra işletme sermayesi için aldıkları krediyi dövize yatıran şirketlere büyük darbe indirdi. %25’le kredi alıp %50 karla satma düşüncesinde olanların hayalleri suya düştü.
BDDK TL kredi kullanımını için döviz varlığı sınırı getirdi. 15 milyon TL üzerinde döviz varlığı olan kredi kullanamayacak… 15 milyon TL’nin altında olan ise aşmama sözü verecek. Eğer 15 milyon TL’yi aşıyor veya şirketin cirosu ile aktif büyüklüğünün yüzde 10’undan fazla dövizi varsa bu şirketler TL kredi kullanamayacağı için fazla dövizlerini satmaya başladılar.
Bazı şirketlerin panik satışlarına vatandaşlarda katılınca düşüş hızlandı. Karar sonrası dolar 17.37’den 16.50’ye düştü kapanışı 16.76 TL ile gerçekleştirdi. Euro 18.30’dan 17.73’e düştü. BDDK’nın operasyonu 20 Aralık akşamında yaşanan kur korumalı hamlesinin tekrarı olacak.
Döviz fazlası olan şirketler için problem büyük. Bu kararla şirketlerin haksız kazanç elde etmelerinin önüne geçildi. Suni döviz talebi de böylece engellendi. Dövizdeki düşüşün pazartesi gününden itibaren daha da sertleşeceği ortada. döviz fazlası olan şirketler yeni haftada kötü açacak piyasayı...
Doların önce 15 ardından 14 liraya düşme ihtimali güçlendi. Kurlardaki gevşemenin kalıcı olması halinde akaryakıt başta olmak üzere ithal ürünlerin fiyatlarında büyük düşüş yaşanacak. Böylece enflasyondaki artış tersine dönecek
Bu arada Gelire Endeksli Devlet İç Borçlanma Senetlerine 83 bin 816 yatırımcıdan toplam 6,6 milyar lira talep geldiği açıklandı. Yatırımcıların yeni senede büyük ilgi göstermeleri ile talebin tamamı karşılandı.
ONS BEKLEDİ GRAM ALTIN ERİDİ
Altının onsu haftayı 1826 dolarla tamamladı. büyük merkez bankalarının kontrolden çıkan enflasyonu hedeflemek için agresif bir şekilde faiz oranlarını yükseltmeye devam edeceği beklentileri külçe talebi üzerinde baskı oluşturdu., Federal Rezerv Başkanı Jerome Powell Perşembe günü Kongre'ye verdiği ifadede, 40 yıllık yüksek enflasyonu dizginleme taahhüdünün "koşulsuz" olduğunu yineledi, ancak keskin yüksek faiz oranlarının işsizliği artırabileceğini de kabul etti.
Fed yönetim kurulu üyesi Michelle Bowman da Temmuz ayında faiz oranlarının tekrar 75 baz puan artırılmasına ve ardından birkaç yarım puanlık artışa destek verdi. Altın genellikle ekonomik krizler sırasında enflasyona karşı bir korunma ve güvenli liman varlığı olarak görülür, ancak daha yüksek faiz oranları, getirisi olmayan külçeyi elde tutmanın fırsat maliyetini yükseltir.
Altında 1815 dolardaki güçlü destek kırılırsa 1785 dolara kadar geri çekilme devam edebilir. Yükseliş trendinin başlaması için 1840 dolar üzerinde kapanış gerekiyor. Gram altın TL’deki sert kazanımlar dolayısıyla Cuma kapanışında 1018’den 983 liraya inerek sert düşüş gösterdi. Kurlardaki gevşemenin devam etmesi durumunda fiyatı 950 liraya inebilir.
Herkese iyi hafta sonları diliyorum.