Necmettin BATIREL
Döviz ölüyor
Küresel piyasaların kutsal Cuma dolayısıyla kapalı olduğu Cuma günü Asya borsaları ekside kapandı. Çin Merkez Bankası vakaların yeniden artışa geçtiği bir dönemde ekonomiyi desteklemek için bankaların zorunlu karşılık oranlarını 50 baz puan düşürdü. Böylece piyasaya 83 milyar dolarlık likidite verilecek. Faiz oranları ise 2.85’de sabit tutuldu. ABD’de sanayi üretimi ve imalat endeksi yükseldi. Dolardaki kazançlar arttı. Altın yüksek kaldı. Avrupa’ Birliğinin Rusya’ya aralarında petrol ithalatını kısıtlama olmak üzere tarihin en büyük yaptırımlarına hazırlanması brent petrolü 111 dolara çıkardı. Bitcoin 40 bin doların üzerinde. Yeni haftada piyasaları hangi gelişmeler bekliyor.
BÜTÇE NEDEN AÇIK VERDİ?
Bütçe Mart ayında enerji ve ulaştırma sübvansiyonu nedeniyle 69 milyar lira açık verdi. Şubat ayında bütçe fazlası 69 milyar 737 milyon TL olarak gerçekleşmişti. Ocak ayında da fazla oluşması nedeniyle Ocak-Mart dönemini kapsayan 2022 ilk çeyreği, 30 milyar 809 milyon TL fazlayla kapatılmış oldu. Bütçenin ilk çeyrekteki performansındaki iyileşme, Merkez Bankası karı ve yedek akçesinin aktarılmasından kaynaklandı. Mart ayında bütçe gelirleri 156 milyar TL oldu. gelirler içinde vergi gelirleri 127.4 milyar TL olarak gerçekleşti. Mart ayında bütçe giderleri 225 milyar TL oldu. Bütçenin ana harcama kalemleri olan, personel, SGK primleri, mal-hizmet alımları gibi kalemlerdeki artışlar yüzde 40-50 dolaylarında, fiyat ve bütçe gider artışlarıyla uyumlu
BİST 7 HAFTADIR YÜKSELİYOR
Borsa İstanbul haftayı tüm zamanların en yüksek seviyesinde 2494 puanla tamamladı. Ancak işlem hacmi 33.1 milyar liraya geriledi. Bankacılık endeksi yüzde 1,30 prim yaptı. Sigorta 2.00, gayrimenkul 1.78, yiyecek 1.49, makine 1.25 prim yaptı. Teknoloji, kimya sektörlerinde sınırlı kayıplar yaşandı. 7 hafta üst üste yükseliş eğilimini sürdüren Borsa İstanbul şu anda en sağlam ve en güvenilir yatırım aracı hüviyetini kazandı. Yükseliş eğilimindeki petrol fiyatları iyimserliği törpülüyor. Ancak alınan önlemlerle kurların gevşek seyir izlemesi olumlu algılanıyor. Yeni haftada ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell ile Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde'ın açıklamaları ve Fed'in yayımlayacağı Bej Kitap Raporu, Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantı özeti piyasaların odağında olacak.
2023 SEÇİMLERİ SATIN ALINIYOR
Borsada hafta kapanışa doğru tekstil ve deri, sigorta ve gayrimenkul yatırımları en çok yükselen sektörler oldu. Lokomotif sektörler arasında yer alan bankalar yüzde 1,5 oranında artışa sahipken holding yüzde 0,6 oranında yükselişe sahipti. Günlük işlem hacmiyle en aktif hisse senetlerinin başında ise bugün 510 milyon lot işlemle Emlak Konut Yapı ve Kredi Bankası hisseleri, 229 milyon lot Garanti Bankası hisseler 156 milyon lot ile en aktif hisseler oldu. Borsadaki bu harekette, negatif reel faiz nedeniyle tasarruflarını enflasyon karşısında ezdirmek istemeyen yerli yatırımcıların yaptığı alımlar etkili. Ayrıca 2023 yılında yapılacak seçimlere yönelik pozisyon almak isteyen yerli-yabancı yatırımcıların da alım yaptıkları görülüyor. Haftaya, yurt içinde veri gündeminde tüketici güven endeksi, konut fiyat endeksi, yurt dışında ise Avrupa ve ABD'de açıklanacak imalat sanayi ve hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi, Çin'de büyüme, ABD'de konut başlangıçları ve inşaat izinleri, Avro Bölgesinde enflasyon, Japonya'da sanayi üretimi başta olmak üzere yoğun veri gündeminin takip edilecek. 2550 puan direnç, 2400 puan destek oldu.
DOLARDAKİ KAZANÇLAR NİYE ARTTI?
Yurtdışı piyasaların kapalı olduğu Cuma günü ABD’de önemli veriler açıklandı. Mart ayı kapasite kullanım oranı 78.3’e yükseldi. Ancak Şubat’ta 7.51 olan yıllık sanayi üretimi Mart’ta 5.47’ye düştü. İmalat üretimi de şubattaki 1.2’lik artıştan 0.9 artışa geriledi. New York Empire State İmalat Endeksi, Mart ayında 22 ayın en düşük seviyesi olan -11.8'den toparlanarak Nisan 2022'de 24,6'ya yükseldi ve 0,5'lik piyasa tahminlerini kolayca aştı. Merkez bankaları arasındaki ayrışma bu ayki toplantılarla beraber giderek belirginleşti. Enflasyon her ülkede uzun zamandır görülmemiş yüksek seviyede. Fiyat artışlarını frenlemek için İngiltere ve ABD merkez bankaları faiz artışına başladı. Avrupa Ekim’de düğmeye basacak. Parite haftayı 1.0808 sentle tamamladı. 1.0750 destek kırılırsa 1.0670 e inilecek.
İHRACAT GELİRİNİN %40’I TL’YE ÇEVRİLECEK
Merkez Bankası döviz ve TL gelirlerini arttırmak için aktif para politikası uyguluyor. Son olarak Türk Lirası cinsinden tesis edilen zorunlu karşılıklara uygulanacak faiz/nema oranı yüzde 0 olarak belirlendi, bireysel hesapların dönüşümüne bağlı olarak TL zorunlu karşılıklara ilave faiz/nema ödenmesi uygulamasına son verildi. İhracatçılarla turizmcilerin kazandıkları dövizlerin %40’ını Buna göre, turizm başta olmak üzere hizmet ihracatından sağlanan gelirin bankalara döviz olarak satılması durumunda dövizin yüzde 40’ı Merkez Bankası’na gidecek. Daha önce bu rakam %25 olarak belirlenmişti. Böylece Rezervlerin arttırılması hedefleniyor. Genelgeye göre, dövizin yurt dışından geldiğinin tespiti kaydıyla, dışarıda yerleşik gerçek veya tüzel kişiler adına açılan döviz tevdiat hesaplarından ihracatçının hesabına transfer edilen bedeller bankalarca ihracat bedeli olarak kabul edilebilecek.
KUR KORUMALI HESAP 750 MİLYAR TL
Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Cengiz Yavilioğlu 8 Nisan 2022 itibariyle Kur Korumalı Mevduatta 363.4 milyar TL’si Hazine destekli, 387 milyar TL Merkez Bankası destekli olmak üzere 750.5 milyar TL (51.5 milyar dolar) büyüklüğe ulaşıldığını açıkladı. Yavilioğlu, 8 Nisana kadar vadesi dolan hesaplara Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 13,2 milyar TL, Merkez Bankası tarafından 1,6 milyar TL’lik bir destek ödemesi gerçekleştirildiği belirtti. Yavilioğlu, “Bu rakamlar hâlihazırdaki gerçekleşmeler. Bunun üzerine vergi etkisi de ilave edildiğinde 10 bin 765 mükellef için kambiyo kârından kaynaklı 10 milyar 164 milyon TL’lik bir vergiden vazgeçmiş durumdayız” dedi. Alınan kararlar TL üzerinde hemen etkisini gösterdi. Dolar haftayı 14.56, Euro 15.73 TL ile tamamladı. Kurlardaki gevşemenin hızlanması doların 14.50 desteğini kırarak önce 14.36 ardından 13.72 TL’ye gerilemesi bekleniyor.
ALTIN 2000 DOLARI NE ZAMAN AŞACAK?
Altının onsu 1981 dolar seviyesine kadar yükseldikten sonra 10 yıllık tahvil faizlerinin 2.82’ye çıkmasıyla 1973 dolara geriledi. Ons altın en yüksek 1980 doları, en düşük ise 1967 dolar seviyesini gördü. Jeopolitik riskler yüksek seyretmeye devam ediyor. Ukrayna, Moskova kruvazörünü vurduğunu duyurduktan sonra Rusya’da çok sert misilleme geldi. Savaş giderek daha kızışacak. Diğer taraftan FED’in Mayıs toplantısına faizlerin sert biçimde arttırılarak tahvil azaltımına gidilecek olması altın üzerinde baskı oluşturuyor. New York Fed Başkanı Williams, faiz artışlarının ekonominin gidişatına bağlı olduğunu ancak mayıs ayında 50 baz puanın makul bir seçenek olduğunu söyledi. Altın eğer 1975 dolar direnci üzerinde kapanış gerçekleştirirse yoğun taleple yükseliş 2005 dolara kadar devam edecek. Yılsonunda onsun 2500 doları göreceği tahmin ediliyor. Gram altın haftayı 926 lirayla tamamladı. Önemli bir hatırlatma: ons yüksek kalsa dahi yeni haftada Türk lirasındaki kazanımlar altını aşağı çekebilir. Mevcut seviye alış değil satış fırsatı oluşturuyor.