Necmettin BATIREL
Dengeler değişti
Küresel borsalar enerji kriziyle haftayı düşüşle kapattı. Avrupa’daki geri çekilme %5’e ulaştı. Ukrayna gerilimi yatırımcıları güvenli limana tahvile yöneltti. ABD 10 yıllıkları 1.73’e düştü. Dolar 2 yılın zirvesine çıktı. Altının onsu 1970 dolar zirvesine ulaştı. Brent petrol 118 doları aştı. Rus kuvvetleri Avrupa'nın en büyüğü Zaporjiya Nükleer Santralini ele geçirdi. Avrupa Birliğinde doğalgaz fiyatı 214 euro ile rekor düzeye ulaştı. Rusya, Avrupa'nın doğal gaz ithalatının %30'undan fazlasını gerçekleştiriyor.ABD Merkezli yayın kuruluşları CNN ve Bloomberg, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna’daki savaşa ilişkin "sahte bilgi yayanlara" 15 yıla kadar hapis cezası öngören düzenlemeyi onaylamasının ardından Rusya'daki faaliyetlerini askıya aldı. Evet savaş dünya ekonomilerinin tabir caiz e altını üstüne getirdi. Rusya ağır yaptırımlara rağmen Ukrayna’yı işgal planını yürütüyor.
RUSYA - ÇİN DOĞALGAZ ANLAŞMASI
Rusya ile ekonomik ilişkilerini devam ettireceğini açıklayan Çin, Rusya ile yeni bir enerji anlaşması imzaladı. Rusya’dan Moğolistan yoluyla Çin’e yönelen ve yılda 50 milyar metreküp doğal gaz taşıma olanağı sağlayan bir boru hattı inşa edilecek. Sibirya’yı, Moğolistan’ı kat ederek Çin’e bağlayacak olan bu hat, yıllık 50 milyar metreküple Rusya’yı Almanya’ya bağlayan ama yaptırımlar sonrası askıya alınan “Kuzey Akımı 2” boru hattı ile aynı kapasiteye sahip. Yani Rusya Almanya’nın almadığı doğalgazı Çin’e gönderecek Yeni inşa edilecek boru hattı, enerji ihtiyacı sürekli büyüyen Çin için iyi bir anlaşma. Gerçekten de bu kış boyunca elektrik sıkıntısı yüzünden Çin’de binlerce fabrika durma noktasına gelmişti. Dolayısıyla söz konusu stratejik anlaşma, dünyanın ikinci büyük ekonomisi açısından çok önemli bir fırsat oluşturuyor. Rusya günde 650 milyon metreküp doğal gaz ihraç ediyor. Dünya ticaretinin toplam dörtte birini oluşturan bu miktarın yüzde 85 kadarı Avrupa’ya satılıyor.
TÜRKİYE’YE YATIRIM YAĞACAK
ünlü yatırımcı Mark Mobius, “Rusya imkansız hale geldi. Türkiye’nin cazibesini koruyup daha da artırıcağına inanıyorum” diyor. Türkiye ve diğer büyüyen piyasalar tüm yatırımları çekecektir. Ayrıca, unutmamalı ki pandemi önlemlerinin gevşetilmesiyle dünya’daki birçok turistin ülke dışı seyahat imkanı oluşuyor. Bence bu yıl Türkiye, dünyadan gelen turizm akışından daha büyük ölçüde faydalanacaktır. Özellikle buradan, Ortadoğu’dan. Şahsen ben 2 ay önce Dubai’den Türkiye’ye geldim ve bunu daha sık yapmayı planlıyorum.
HERZOG ANKARA’YA GELİYOR
Borsa İstanbul haftayı Avrupa’daki sert satışlara rağmen haftayı 1.6 kayıpla 1990 puanla ekside tamamladı. işlem hacmi 29,2 milyar lira seviyesinde gerçekleşti. Bankacılık endeksi yüzde 0,62 geriledi. En büyük düşüş 4.56 ile telekom sektöründe yaşandı. Onu 2.64 ile demir çelik, 2.43 ile ulaştırma, 2.28 ile makine izledi. Enerji, gayrimenkul, çimento, mobilya ve teknoloji artıda kaldı. ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell'ın açıklamaları risk iştahını azalttı. Yeni haftada yurtiçinde hazine nakit dengesi, ocak işsizlik, ocak cari açık ile sanayi üretimi belli olacak. İsrail Cumhurbaşkanı Herzog 9 Mart’ta Ankara’ya geliyor. Euro bölgesi ve Japonya’da 4 ncü çeyrek GSYHİ, Avrupa Merkez Bankasının faiz kararı ve ABD’de Şubat TÜFE (0.8 / 7.9) izlenecek. Geçtiğimiz hafta en çok kazandıran hisseler yüzde 33.01 ile İş GMYO ve yüzde 29.00 ile Kardemir (D) olurken, en çok kaybettirenler ise sırasıyla yüzde 14.39 ve yüzde 9.20 ile Anadolu Efes ve Tekfen Holding hisseleri oldu. Endeks içerisinde geçtiğimiz hafta en yüksek işlem hacmi 24.55 milyar TL ile Türk Hava Yolları hissesinde olurken, bu şirketi 18.26 milyar TL ile Kardemir (D) takip etti teknik açıdan BIST 100 endeksinde 1950 puan destek, 2040 seviyesi direnç konumunda
DOLAR ENDEKSİ 2 YILIN ZİRVESİNDE
ABD’de şubat ayında tarım dışı istihdam 678 bin artarak 440 binlik beklentinin çok üzerinde geldi. işsizlik oranı %3,8’e geriledi. Geniş tanımlı işsizlik oranı ise %7,1’den %7,2’ye çıktı..Özel sektörün istihdamı 654 bin ile piyasa beklentisi olan 378 binin üzerine çıktı. İmalat sektöründe istihdam 36 bin artarken, kamuda istihdam 24 bin artış gösterdi. Saatlik kazançlar aylık %0,03, yıllık %5,13 artış gösterdi. Ülkede iş gücüne katılım oranı %62,2’den %62,3’e yükseldi. İstihdamdaki iyileşme FeD’in faiz artırım takvimin devam edeceğini gösterdi. Euro Bölgesi'nde ise Ocak ayı perakende satışları 0.2 artışla hayal kırıklığı meydana getirdi., Dolar endeksi 98.58 ile 2 yılın zirvesine çıktı Euro dolar paritesi 1.0929 sente geriledi. 1.1030 direnç, 1.0950 destek oldu.
TL’DEKİ KAYIPLAR SINIRLI KALDI
Döviz cephesine baktığımızda Türkiye’nin beş yıllık kredi risk primi (CDS) Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye başlaması sonrasında 30 baz puan daha artışla 650 baz puana ulaştığını görüyoruz. Ancak kur korumalı sistem sayesinde dövize ciddi talep yok. Doların dünya para birimleri karşısında aşırı değer kazanmasına rağmen kur 14.00 – 14.20 TL aralığında hareket etti. ABD’nin belirli Rus bankalarını uluslararası ödeme ağı SWİFT sisteminden çıkarılmasına karar verdiğini açıklaması küresel piyasalara sert satışlar getirdi. Hafta içinde Rusya ilişkin yeni yaptırımlar açıklanmaya devam etti. İngiltere, limanlarına Rus gemilerinin erişimini yasakladı. İsviçre, Rusya’ya karşı AB ile aynı yaptırımları uygulama kararı aldı. Norveç Varlık Fonu, Rus varlıklarını elden çıkaracağını açıkladı. ABD’li şirketlerin ve vatandaşların Rusya Merkez Bankası, Rusya Varlık Fonu ve Rusya Maliye Bakanlığı ile işlem yapması yasaklandı. Japonya, Rusya Merkez Bankası ile 2 Rus finans kuruluşunun varlıklarını donduracağını duyurdu. Şirketler de Rusya’ya yönelik yaptırımlara katılırken birçok şirket Rusya’daki faaliyetlerini durdurduklarını açıkladı. İsrail Cumhurbaşkanı Herzog’un Ankara’da tarihi anlaşmalara imza atması olumlu algılanacak. Rusya’nın dışlanmasından sonra Türkiye yatırım merkezi haline geldi. Altın korumalı hesaplara katılım hızla büyüyor. Dolarda 13.80 TL destek 14.25 TL direnç oldu. Euro’nun yeni haftada 15.30 – 15.50 TL aralığında hareket etmesi bekleniyor
ALTINDA İSTİHDAM COŞKUSU
Altın, ABD'nin Şubat ayı istihdam verilerinin yukarı yönlü sürpriz yapmasının ardından yükselişini hızlandırdı. Haftaboyunca 1925 – 1940 dolar aralığında hareket eden ons 1970 dolarla son zirvesini test etti. Amerika’da istihdamın şubat ayında 678 bine yükselmesi, FED’in yaklaşmakta olan faiz artırımlarına yeşil ışık yaktı. Rusya’nın Ukrayna’yı işgalini sürdürmesi yatırımcıları güvenli limana koşturdu. 10 yıllık ABD hazine tahvillerinin 1.73 e gerilemesi altını destekledi. Fed'e planlanan politika sıkılaştırmasını ilerletmek için daha fazla güven verecek, ancak ücret artışının dengelenmesiyle, yetkililerin önümüzdeki aylarda agresif bir dizi faiz artırımına önden yükleme yapması için muhtemelen daha az baskı oluşacak . Teknik açıdan bakıldığında 1950 dolar üzerinde tutunduğu sürece altın 1974 – 1990 ve 2005 dolar dirençlerine ulaşma potansiyelini koruyacak. 1925 ve 1903 dolar destek konumunda. Yeni haftada ABD’de açıklanacak Şubat TÜFE’nin tahminleri aşması altını frenleyebilir. Haftayı 900 lirayla tamamlayan gram altın zirvede bulunuyor.