Necmettin BATIREL
Delta endişesi
Küresel borsalar haftayı karışık tamamladı. İstihdam verisindeki artış Wall Street’i olumlu etkiledi, Avrupa’da endeksler çip üreticilerinin desteğiyle biraz yükseldi, ancak kazançlar zayıf banka hisseleri ve koronavirüsün Delta varyantına ilişkin artan endişeler nedeniyle sınırlı kaldı.
Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde, bugünün ekonomik risklerinin aşağı yukarı dengeli olduğunu belirterek, "Kovid-19'un delta varyantı, risk dengesi konusunu sürüncemede bırakıyor” diyerek korkularını dile getirdi. Dolar kazançlarını korudu, altın toparladı. Yurtiçinde geçen hafta tüm yatırım araçları kaybettirdi.
BİST %1.09, altın 0.66, dolar 0.38, Euro 1.51 düştü. En yüksek prim 0.34 ile para piyasası fonlarında yaşandı. Yeni haftada piyasaları hangi gelişmeler bekliyor? Şimdi ona bakalım.
BİTCOİN SAĞLAM ZEMİNE OTURACAK MI?
Bitcoin 2021 yılına güçlü bir başlangıç yaptı. Dünyanın en büyük para birimi Nisan ayında tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşarak 65 bin dolara yaklaştı. Ancak Bitcoin’ın ralli kısa sürdü özellikle Çin’den gelen yasaklama kararları sonrasında fiyat 2 ay sonra 30 bin doları altına düştü.
Bitcoin üzerindeki en ciddi risk şüphesiz piyasa düzenleyicisi kurumlardan kaynaklanıyor. Çin’in ülkedeki kripto para endüstrisinin elini kolunu bağlaması, enerji hassasiyeti olan kripto madenlerini kapatması ve büyük bankalara ve Alipay gibi ödeme şirketlerine kripto şirketleriyle iş yapmaması talimatını vermesi Bitcoin için büyük bir darbe oldu.
Ardından İngiltere dünyanın önde gelen kripto para borsası Binance’ın faaliyetlerini yasakladı. ABD yetkilileri piyasayı düzgün bir şekilde nasıl düzenleyeceğini çözemedi, bu da çoğu zaman kriptonun çalışmasını zorlaştıran kararlara yol açıyor. Fiyatlardaki sert dalgalanma yatırımcıları her yükselişte satışa yöneltiyor. Bitcoin’in 3 ay içinde 10 bin dolara düşeceği belirtiliyor
BİST’ DÜŞÜK HACİM KANALINDA
Borsa günü artıda tamamladı ama hafta boyunca endeks %1 kaybetti. İşlem hacmi 12.8 milyar lira oldu. Bankalar 0.65 sanayi sektörü 2.14 geriledi, en büyük kayıp 3.37 ile beklentisi sona eren turizm sektöründe görüldü.
Bilgi teknolojileri ve demir çelikte 1.50’luk artış yaşandı. yeni tip koronavirüsün delta varyantı ve para politikalarının seyri açısından ipucu verecek her türlü veri ve sözle yönlendirmenin pay piyasalarının odağında. ABD’de Haziran ayında tarım dışı istihdamın tahminleri aşmasına rağmen işsizlik oranlarındaki artış dengeleri değiştirmedi.
Bu arada Sermaye Piyasası Kurulu Kartal Yenilenebilir Enerji Üretim A.Ş., Manas Enerji Yönetimi Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Escar Turizm Taşımacılık Ticaret A.Ş. halka arzını onayladı.
Yeni halka arzlara katılım dolayısıyla BİST’te işlem hacmi ile birlikte endeks de düşüyor. Yeni haftada yurt içinde Haziran enflasyonu, ödemeler dengesi, Hazine nakit dengesi, yurt dışında ise ABD Merkez Bankası (Fed) toplantı tutanakları, Avrupa’da Haziran ayı hizmet/imalat bileşik endeksleri izlenecek.
1350 puan destek, 1400 puan direnç konumunda. mayısta 2,72 milyar dolar açık vermesi beklenen cari işlemler hesabının 2021 yılını 25.8 milyar dolar açıkla tamamlaması bekleniyor. Çimento, otomotiv, iletişim ve savunma sektörlerinde yoğunlaşmanın devam etmesi bekleniyor.
ASELSAN’ın, uluslararası bir müşterisiyle yazılım tabanlı telsizlerin ihracatı ile ilgili olarak, toplam bedeli 13 milyon 319 bin 359 dolar tutarında bir yurt dışı satış sözleşmesi imzalaması bu hissede yoğunlaşmayı arttıracak. Piyasaları rahatlatan ise tahvil tarafı. 10 yıllıklar 1.42’ye geriledi.
DOLAR KAZANIMLARINI KORUYACAK MI?
Amerika’da Haziran ayı tarım dışı istihdam 700 binlik beklentiyi aşarak 850 bin olarak gerçekleşti. Mayıs rakamı ise 559 binden 583 bine yukarı yönlü revize edildi. Ancak çok enteresan istihdamla birlikte işsizlik oranı da arttı. %5,7’ye düşmesi beklenen %5,9 ile beklentiden kötü geldi ortalama saatlık kazançlar %0,3 artarak aylık %0,4 artış beklentisinin altında kaldı.
Veri setinde istihdam artışı yüksek olsa da ücretler ve işsizlik oranı beklenti altında kaldı.Piyasalarda ilk olarak 850 bin rakamının etkisi ile 92,75 seviyesine çıkan ABD dolar endeksi 92,24’e gerileyerek negatif bölgeye geçti. ABD’de enflasyondaki artışın geçici olacağı düşünülüyor ücretlerdeki artışın zayıf kalması talep enflasyonu sınırlayan faktör. Ayrıca gelir eşitsizliği için ücretlerde artış olmaması negatif. Yeni haftada FED toplantı tutanaklarındaki güvercin mesajlar 1.1866 sente düşen pariteyi 1.19 sentin üzerine çıkarabilir.
YÜKSEK ENFLASYON YÜKSEK FAİZ
Merkez Bankası başkanı Kavcıoğlu, pazartesi günü açıklanacak kritik Haziran ayı enflasyon rakamları öncesinde yatırımcılarla yaptığı toplantıda önemli mesajlar verdi, “enflasyonda belirgin düşüş 3. Çeyrek sonu 4. Çeyrek başı itibarıyla başlayacak” dedi.
Parasal aktarım mekanizmasının etkinliği için zorunlu karşılık kararlarını aldıklarını, Enflasyonda belirgin düşüş olana kadar sıkı para politikasına devam edeceklerini söyledi.
ihracat haziran ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 47 arttı ve 19,8 milyar dolar olarak gerçekleşti.
İthalat yüzde 38,9 artışla 22,7 milyar dolar oldu. Böylece haziranda dış ticaret açığı 2,9 milyar dolar olarak gerçekleşti. İhracatla ithalat arasında %8’lik fark oluştu. yılın ilk yarısında ihracat %40 artışla 105 milyar dolara çıktı. 2021 yılı Haziran ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya (1 milyar 704 milyon dolar) en fazla ithalat yapılan ülke Çin (2 milyar 858 milyon dolar) oldu
Haziran ayında ara mallarının toplam ithalattaki payı %74.8 oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı 83.7 oldu. Evet ihracat artıyor, ama ara malı ithalatı da artıyor. ara malı ithalatını ne zaman %50’nin altına indirirsek o zaman büyük kazanım elde edeceğiz. Düşük teknolojili ucuz mal ihraç ederek yüksek teknolojili pahalı mal ithalatından kurtulmamız gerekiyor.
Yılsonunda büyük ihtimalle 200 milyar dolarlık hedef aşılacak. Ama 28 milyar dolarlık cari açıkla ithalat da 230 milyar dolara dayanacak. Yeni haftada TL’yi etkileyecek en önemli gelişme Pazartesi günü açıklanacak TÜFE ve ÜFE rakamları olacak. ÜFE’nin yıllık %40’a, TÜFE’nin %17’ye yükselmesi bekleniyor.
Elektrik ücretlerine yapılan %15’lik zam, artan kullanım dolayısıyla Temmuz enflasyonunu olumsuz etkileyecek. Merkez Bankasının rezervlerindeki artış dolayısıyla kurlar dar aralıktaki seyrini sürdürecek. Dolar 8.65 – 8.70; Euro 10.20 – 10.30 TL aralığında kalacak..
ALTIN PETROL MÜ YÜKSELTTİ?
ABD’de işsizlik oranının Haziran’da 5.9’a yükselmesi, saatlik ücret artışlarının ise 0.3’e gerilemesi altının 1795 dolara taşıdı. Ancak hızlı yükseliş sonrası gelen satışlarla kapanış 1787 dolarla gerçekleşti.
Önümüzdeki hafta izlenecek en büyük olaylardan biri Federal Rezerv'in para politikası toplantı tutanakları olacak. Haziran ortasında gerçekleşen toplantı, biliyorsunuz altında önemli bir düşüşü tetiklemişti.
Önümüzdeki hafta altını çok daha yukarı taşımak için yeterli momentum olup olmadığı hala net değil, ancak 1800 dolardaki kritik direnç üzerinde tutunursa 1820 dolar hedef olacak.
Böylece onstaki düşüş trendi sona ermiş olacak. Gelecek 6 ay içinde onsun 1900 doları aşacağı yorumları yapılıyor. Petrol etrafındaki belirsizlik enflasyon üzerinde büyük etkileri olabilir ve bu hala altının ana itici güçlerinden biri..yüksek petrol fiyatları daha yüksek enflasyona yolaçıyor altın bu gelişmeden olumlu etkileniyor.
Altın yatırımcısının gözü petrolde olsun. yükselirse, ülke ekstra fon görebilir ve muhtemelen Yeniden altın almaya başlanacak. Kapalıçarşı’da 499 lirayla haftayı tamamlayan altının 505 liraya kadar yükselme potansiyeli var.