Küresel borsalar haftayı karışık tamamladı. Çinli Evergrande’nin temerrüde düşmeden borç ödemesini gerçekleştirmesi Avrupa’yı olumlu etkiledi.  

FED Başkanı Powell’ın varlık alımlarının azaltmanın zamanının geldiğini söyleyerek enflasyonun beklenenden daha uzun zaman kalıcı olacağını vurgulaması Wall Street’i olumsuz etkiledi. Dolar kayıplarının bir kısmını geri aldı altın zirveden döndü.

 Avrupa Birliği  Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa'nın yenilenebilir enerjinin yanı sıra nükleer gibi istikrarlı bir kaynağa ve geçiş sürecinde doğal gaza ihtiyaç duyduğunu söyledi.Yeni haftada piyasalar makroekonomik verilerle hareket edecek.

Peki bunlar neler?  

BİTCOİN’DE BÜYÜK OYNAKLIK YAŞANDI  

Kripto para borsalarının amirali Bitcoin 20 Ekim'de tarihi bir rekora imza atıp Nisan ayından bugüne 67 bin seviyelerini gördükten sonra hızla geriledi, 60 bin 700 dolara düştü. Milyonlarca yatırımcı bu kadar büyük oynaklık karşısında şaşkınlık içinde..

Kripto para neden sert değer kaybetti. Ana sebep, Bitcoin'in aşırı ısınan piyasanın soğuma aşamasına girmesiyle, piyasadaki heyecanın bir miktar normale dönmesi. Ethereum da Bitcoin'in gölgesinde 4.380 dolar seviyerine kadar çıktı.ancak yükselişini devam ettiremedi 3.980 dolar seviyelerine gerileyen Ethereum, 4 bin dolar üzerinde kalmaya çalışıyor. 

POWELL: VARLIK ALIMI AZALTILACAK 

Fed Başkanı Jerome Powell, Kovid-19 sonrasında merkez bankalarının karşı karşıya olduğu parasal ve finansal istikrar zorluklarına ilişkin düzenlenen bir paneldeki konuşmasında, ekonomik toparlanmanın “çok dengesiz” olduğunu ve enflasyonun beklenenden daha kalıcı olabileceğini söyledi. Faizleri artırmak için erken erken, sabırlı ve çok dikkatliyiz” dedi.

Powell enflasyonun yükselmesine neden olan küresel tedarik zinciri kırılmalarının tahmin edilenden daha uzun sürebileceğini belirti, bu durumun muhtemelen gelecek yıla kadar devam edeceğini açıkladı. Fed'in politikasının çeşitli sonuçlar için konumlandırıldığından emin olunması gerektiğini vurgulayan Powell, "Ekonomi beklendiği gibi gelişirse gelecek yılın ortasına kadar tamamlanacak varlık alımlarımızı azaltma yolunda ilerliyoruz." ifadesini kullandı. 

HALKBANK’A YARGI YOLU AÇILDI MI? 

Yurtiçinde piyasalar kapandıktan sonra kritik bir gelişme yaşandı. ABD Temyiz Mahkemesinın, Halkbank'ın yaptığı başvuruyu reddederek bankanın, İran'a Amerikan yaptırımlarını delmesine yardımcı olduğu suçlamasıyla yargılanabileceğine hükmettiği açıklandı.

Halkbank, İran'a yönelik yaptırımları delmekle suçlanması sonrası "Halkbank'ın Türkiye ile aynı anlama geldiğini; bu sebeple Bağımsız Yabancı Devlet Dokunulmazlığı Yasası (Foreign Sovereign Immunities Act - FSIA) kapsamında ABD'de yargılanamayacağını savunarak yargılamanın iptali yönünde başvuru yapmıştı. 

ABD 2. Temyiz Mahkemesi FSIA kapsamında Halkbank koruma altında olsa bile "Bankaya karşı suçlamaların ticari faaliyet istisnası kapsamına girdiğine" karar verdi. 

Halkbank'ın İran'a yasaklı fonlardan gizlice 20 milyar dolar transfer etmesi için yardımcı olduğu; bu paranın en az 1 milyar dolarının ABD'nin mali sisteminde aklandığı iddia ediliyor. 

Üst mahkemenin temyiz başvurusunu reddetmesinin ardından mahkemenin ilk duruşma için yeni bir tarih belirlemesi bekleniyor. Halkbank, kararının temyiz edilmesi için tüm yasal hakların kullanılacağını duyurdu.  

ZORUNLU KARŞILIK FAİZİ DÜŞÜRÜLDÜ 

Merkez Bankası TL cinsinden zorunlu karşılıklara uygulanan faiz oranını yüzde 12,5’ten yüzde 10,5’e indirdi. Yabancı para mevduat/katılım fonundan, TL mevduat/katılım fonuna dönüşüm uygulaması kapsamında ise yüzde 18 olarak uygulanan oran yüzde 16’ya düşürüldü.

Yabancı para mevduat/katılım fonundan TL mevduat/katılım fonuna dönüşüm uygulaması kapsamında ise yüzde 18 olarak uygulanan oran yüzde 16’ya düşürüldü.

Yüzde 15 olarak uygulanan oranın ise, yüzde 13’e düşürülmesine ve yüzde 17 olarak uygulanan oranın yüzde 15’e düşürülmesine karar verildi. Bu kararla bankalara maliyetleri azaltılarak destek sağlandı.  

BİST YENİ HEDEF 1510 PUAN 

Borsa İstanbul kurlardaki sert yükselişe rağmen haftayı %1.68 primle, 1479 puana çıkarak tamamladı.

Bankacılık endeksi yüzde 1,91 prim yaptı.

Demir çelik 2.65 artışla ilk sırada yeraldı.

Turizm 1.39 geriledi. İşlem hacmi 21.8 milyar lira ile yüksek gerçekleşti.

Uluslararası kredi kuruluşu Fitch Ratings kıdemli direktörlerinden Erich Arispe, Merkez Bankası'nın faiz indiriminde erken davrandığına işaret ederek, "Türkiye'nin erken faiz indirimleri, belirsizliği artıran yanlış politika adımlarıdır" değerlendirmesini yaptı. 

Standard and Poors’s da Ülke ekonomisinde yaşanan son gelişmelere rağmen, para politikasının öngörülemez olduğunu açıkladı, Türkiye'nin ödemeler dengesi pozisyonunu hala zayıf olarak gördüklerini açıkladı, Türk ekonomisinin ihracattaki güçlü toparlanmanın ve yurt içi faaliyetlerin desteğiyle bu yıl yüzde 8,6 oranında büyüyeceği kaydedildi kredi notu BB eksi olarak teyid edildi, görünüm durağanda tutuldu.

1440 puan destek 1490 puan direnç oldu. Aşılırsa 1510 seviyesi test edilecek. Yeni haftada yurtiçinde enlfasyon raporu, reel kesim güven endeksi kapasite kullanımı ve para politikası kurulu toplantı özeti var.

Almanya, Euro bölgesi ve ABD’de üçüncü çeyrek GSYH rakamları piyasaları odağında olacak.  

AVRUPA VE ABD’DE İMALAT ZAYIFLADI 

Euro Bölgesi'nde Ekim ayına ilişkin satın alma yöneticileri endeksi (PMI) toparlanmanın ivme kaybettiğine işaret etti. İmalat PMI 58,5 ile geçen aya göre sınırlı geri çekilme yaşarken, hizmet sektörü PMI ise 56,4'ten 54,7'ye geriledi.

Euro Bölgesi işletmeleri, faaliyetlerinde, aynı zamanda rekor enflasyon da üreten ağırlaşan küresel tedarik sıkışıklığından kaynaklanan keskin bir yavaşlama olduğunu bildirdi.

Fransa'da imalat sektörü üretimi, sıkı koronavirüs kapatmalarının gerçekleştiği geçen yıldan bu yana en keskin hızında gerilerken, Almanya’da büyüme ivmesi satın alma yöneticileri (PMI) verilerine göre hızlı bir şekilde kötüleşti. Euro Bölgesi'nde özel sektör faaliyeti Nisan ayından bu yana en zayıf seviyesine indi, ancak pandemi öncesi ortalamasının üzerinde kaldı.

Özetle Avrupa ekonomisi pandemi sonrası yakaladığı ivmeyi kaybediyor. ABD’de de aynı talo hakim. Eylül’de 60.7 olan üretim endeksi Ekim öncü verisinde 59.2’ye geriledi. Euro dolar paritesi 1.1639 sentte kaldı. Yeni haftada ABD’de büyüme verisi   çeyreklik bazda %2.5’un altında gelirse 1.17 sente çıkılacak.  

KURLAR ZİRVEDEN NE ZAMAN İNECEK?  

Merkez Bankasının 200 baz puanlık faiz indiriminden sonra 9.48’e çıkan dolar/TL Uluslararası Mali Eylem Görev Gücü, Türkiye'yi 'kara para aklama' ve 'terörizmin finansmanı' ile mücadele konusunda 'yeterince çaba göstermeyen' ülkelerin bulunduğu 'gri liste'ye aldıklarını duyurmasından sonra 9.66 ile tavan yaptı.. 

Piyasada yeni alıcı çıkmayınca 9.61’le kapandı. Euro 11.73 TL ye yükseldi. Uluslararası kuruluşlar kurda yukarı yönlü revizeye gitti. Societe Generale, ikinci bir güncelleme yayımlayarak yıl sonu kur tahminini 10,30'a çıkardı. HSBC yıl sonu dolar/TL tahminini 8,65'ten 9,80'e yükseltti.

Japon MUFG Bank Ekim toplantısından 100 baz puan indirim beklediklerini, 200 baz puanlık indirimin, çekirdek enflasyondaki yükselişe ve Türk lirasındaki değer kaybına rağmen her ne pahasına olursa olsun kredi destekli büyüme stratejisi doğrultusunda atılmış önden yüklemeli gevşeme sinyali verdiğini söyledi.100 baz puanlık bir indirimle Aralık itibariyle faizin yüzde 15'e indirileceğini öngörüyor.  

ALTIN 1800 DOLARDA TUTUNAMADI 

Altın piyasası, ABD imalat ve hizmet sektörlerinin tahminlerin gerisinde kalmasıyla atağa kalktı. Ons 1807 dolara tırmandı. Ancak FED Başkanı Powell’ın tahvil azaltım programına başlayacaklarını ve 2022 ortasına kadar bunu tamamlayacaklarını söylemesi onsu 1788 dolara indirdi, kapanış 1792 dolarla gerçekleşti.

Emtia analistleri, artan enflasyon baskılarının bu yıl cansız bir altın piyasasını kurtardığı görüşünde. 10 yıllık Tahvil getirileri, Federal Rezerv'den daha sıkı para politikası beklentisiyle 1.65’e yükseldi. ABD merkez bankasının yıl sonundan önce aylık tahvil alımlarını azaltması bekleniyor. 

Bununla birlikte, yükselen enflasyon, altın fiyatlarını destekleyerek, son kazanımlarda reel getirileri mütevazi bir şekilde aşağı çekti. Yeni haftada altın büyüme verilerine odaklı seyir izleyecek.

Perşembe ve Cuma günü açıklanacak rakamlara kadar ons teknik olarak 1782 dolar desteğinin üzerinde kalırsa 1790 – 1800 dolar aralığında hareket edecek. 24 ayar külçenin gramı 563 liradan 553 liraya geriledi. Kurlar yüksek seviyesini koruduğu sürece fiyatın 550 lirayı kırma ihtimali zayıf.