Necmettin BATIREL
Bulutlar kararıyor
Küresel borsalar haftayı ekside tamamladı. Wall Street açıklanan verilerdeki kötüleşmeyle ülke genelinde alınan olağanüstü askeri önlemler ve aşı stoklarının tükenmesiyle düştü.
Bankaların açıkladığı bilançolar beklentileri karşılamadı. Avrupa borsaları karantina önlemlerinin artırılmasından olumsuz etkilendi.
Risk iştahı azaldı, dolar değer kazandı, altın düşüşe geçti. Bu havaya BİST’te uydu.
Yeni haftada bizi hangi gelişmeler bekliyor, Merkez Bankası faiz artırım sürecine devam edecek mi?
Hisse senetlerinde yükseliş sona erdi mi? Dolar/TL’de yön nereyi gösteriyor? Ve altın neden düştü?
ABD’DE CORONA AŞISI KALMADI
ABD siyaset, ekonomi ve salgın sarmalında. Washington’da Joe Biden’ın yemin töreni için alınan olağanüstü önlemler 20 Ocak’tan sonra da devam edecek.
Sokaklar askeri yığınaklarla kapatıldı. 25 bin muhafız görev yapıyor.
Sanki düşman kapıda, saldırıya hazırlanıyor. Oysa Amerika kendini Amerikalı vatandaşların saldırısından koruyor.
Tüm dünya bu bozuk düzeni seyrediyor.
40 binden fazla kişinin Corona virüsü salgını nedeniyle yaşamını yitirdiği New York eyaletinde aşı kalmadı. Hastaneler ve aşı merkezleri randevuları iptal ediyor.
Sağlık Bakanı Alex Azar, ABD’nin gelecekte kullanmak için ayırdığı bir Corona virüsü aşısı rezervinin olmadığını, söyledi.
Biden ilk 100 günde 100 milyon Amerikalının aşılanacağını açıkladı, ancak elde aşı kalmadı. Bu arada Pfizer ile BioNTech, geliştirdikleri Kovid-19 aşı üretimini artırmak için imalat operasyonlarını yeniden ölçeklendireceklerini belirterek bu durumun Avrupa'ya yapılan tedariki geçici olarak azaltacağını bildirdi. Yani aşı sıkıntısı Avrupa’da da kendini gösterecek.
İngiltere Pazartesi sabahtan itibaren ülkeye tüm giriş ve çıkışları kapatıyor.
Fransa’da akşam 8 ile sabah 6 arasında sokağa çıkma yasağı var.
2020’DE BÜTÇE 172 MİLYAR LİRA AÇIK VERDİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2020 bütçe sonuçlarını da açıkladı. 2020 yılı Aralık ayında merkezi yönetim bütçe giderleri 138,2 milyar TL, bütçe gelirleri 97,6 milyar TL ve bütçe açığı 40,7 milyar TL oldu.
2020 yılı Ocak-Aralık döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri ise 1.202,2 milyar TL, bütçe gelirleri 1.029,5 milyar TL ve bütçe açığı 172,7 milyar TL oldu. Faiz dışı açık ise 38,8 milyar TL oldu.
Erdoğan önce 139 milyar olarak öngörülen daha sonra 239 milyar liraya revize edilen bütçe açığının program hedefinin altında kaldığını ve 2021’de de mali disiplinden taviz verilmeyeceğini söyledi. “Asıl iş, faizi düşürerek enflasyonu aşağı çekmektir” dedi.
BİST’TE DÜZELTME GERÇEKLEŞTİ Mİ?
Borsa İstanbul Avrupa’daki geri çekilmeye ayak uydurdu, beklenen düzeltmeyi gerçekleştirdi. Endeks 1.43 geriledi, 1524 puana indi.
Bankalar 2.66’lık kayıpla ilk sırada yeraldı. Onu 2.24 ile toptan eşya, 1.70 ile yiyecek, 1.68 ile Telekom, 1.55 ile mobilya izledi.
En yüksek artış 3.95’lik primle Turizm sektöründe yaşandı.
Son 3 günden beri turizmdeki yoğunlaşmanın temelinde Türkiye’ye yapılan tatil rezervasyonlarındaki büyük artış yolaçtı.
İşlem hacmi 31.6 milyar lira oldu.
Avrupa ve ABD’de karantina önlemlerinin arttırılmasına son olarak aşı sıkıntısı da eklendi.
BİST yabancı fon girişiyle pozitif ayrışabilir. Beklenen kar satışlarıyla düzeltme yaşanmış oldu. 1450 puan destek 1600 puan direnç konumunda.
Yeni haftanın ilk günü ABD piyasaları Martin Luther King anma günü dolayısıyla tatil.
Çin’de 4 ncü çeyrek GSYHİ (3.2 / 6.1); Aralık sanayi üretimi (6.9); ve Çin merkez bankasının faiz kararı var.
Euro bölgesinde ZEW ekonomik güven endeksi, Aralık TÜFE (0.3 / -0.3); öncü Aralık imalat endeksi ile Avrupa Merkez Bankası toplantısı izlenecek.
ABD’de öncü Aralık üretim endeksi belli olacak.
Yurtiçindeki en önemli gelişme 21 Ocak Perşembe günü açıklanacak faiz kararı.
ABD VERİLERİ KÖTÜLEŞTİ DOLAR GÜÇLENDİ
Amerika’da açıklanan rakamlar büyük bir hayal kırıklığı meydana getirdi.
Pandemi döneminin ağırlaştığı Aralık ayında perakende satışlar 0.7 azaldı.
Yıllık artış 2.90 olarak gerçekleşti. rakamlar, ABD ekonomisinin en büyük kısmını oluşturan tüketici harcamalarının, yani büyük mağazalar, çevrim içi mağazalar ve restoranlardaki zayıf satışların bir yansıması..
Sanayi üretimi aylık bazda 1.6 arttı, ancak yıllık bazda %3.60 daraldı. New York FED imalat endeksi Ocak’ta 3.5 ile son 7 ayın en düşük seviyesine indi.
Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi 79.2’ye geriledi. Beklenti 80’di.
Biden’ın açıkladığı 1.9 trilyon dolarlık ek mali teşvik paketinin piyasalar üzerindeki etkileri çok uzun zamanda kendi gösterecek.
FED Başkanı Powell’ın güvercin söylemleri ek katkı sağlamadı.
ABD genelinde 16 – 20 ocak arasında büyük protesto eylemi hazırlığı ve buna karşı eyaletlerde alınan önlemler sonucu gergin hava doların değer kazanmasına yolaçtı.
Parite 1.2150’den 1.2075 sente geriledi. 1.2050 kırılacak olursa 1.1970 seviyesi gündeme gelecek.
Biliyorsunuz olağanüstü hallerde insanlar en güvenli para birimi olarak gördükleri dolara koşarlar.
Amerika’da yaşanacak kanlı olaylar ülkedeki isyan hareketini büyütecek.
Trump’ın azledilme girişimi toplumu iki büyük parçaya ayırdı..
TL KAYIPLARINI GERİ KAZANACAK MI?
Merkez Bankası’nın açıkladığı Finansal Hesaplar Raporu’nun 3. Çeyrek sonuçlarına göre Türkiye, hem hanehalkı (GSYHİ’nin 3.7’si ile) hem de şirketler (GSYHİ’nin %2.7’si ile) kategorisinde borçluluk düzeyi düşük ülkeler arasında yer alıyor"
Dolar haftayı 7.46, Euro 8.99 TL ile tamamladı. Kurlardaki yükselişte doların uluslar arası borsalarda gelişen ülke para birimlerine karşı değer kazanması etkili oldu.
Piyasada tüm gözler Merkez Bankasının faiz kararında. Merkez Bankası Ocak ayı Beklentiler Anketi’ne göre 2021’in ekonomik manzarası olumlu.
Enflasyon beklentileri tüm vadelerde durulurken, 12 ay sonrası için dolar/TL kurunda hedef 8.16, yani TL 12 ayda %10 civarında değer kaybedecek ki Merkez Bankası da yıllık TÜFE’nin 9.4 artacağını öngörmüştü.
Büyüme beklentileri oldukça iddialı ve özel sektörün stok tutma ve sipariş davranışlarını açıklayabilir. Türkiye’nin 2020’yi %3.91 reel GSYH büyümesi ile kapatması bekleniyor. 2021’de ise %4.27 büyüyeceğiz.
Son olarak, katılımcılar 10 yıllık yeni gösterge tahvil getirisinde 100 puan kadar bir gerileme bekliyor. Genel beklenti Para Politikası Kurulunun 21 Ocak toplantısında faizleri sabit tutacağı yönünde.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da faize karşıyım diyerek bu sonuyu teyid etti. Ancak böyle bir durumda dolar 7.55 TL’ye ulaşabilir. Ocak enflasyonu da yapılan zamlar ve yüksek gıda fiyatları dolayısıyla %15 seviyesini aşabilir.
Buna izin vermemek için 50 baz puanlık artırım kararı alınabilir. TL’nin güçleneceğine yönelik raporlara Societe General’e de eklendi. Dolarda 7.25 ana destek 7.55 direnç oldu.
ALTINA PERAKENDE DARBESİ
Uluslar arası borsalarda ons cinsinden geçen yıl gümüş yüzde 47, altın yüzde 25 ve paladyum yüzde 26 değer kazanırken, yılın son haftalarında atağa kalkan platinin kazancı yüzde 10’da kaldı..
ABD’de Joe Biden yönetiminin çıkarmaya hazırlandığı mali teşviklerin altın fiyatlarına destek olması bekleniyor.
son günlerde altın üzerinde baskı oluşturan tahvil faizlerinin bu seviyelerden gerileyeceği, doların zayıflayacağı ve altının yeniden yukarı doğru hareketleneceği tahmini yapılıyor.
gümüş, platin ve paladyumun endüstriyel metal olmaları dolayısıyla da fiyatlarında artış öngörülüyor. Ancak bu beyaz metallerin altından daha iyi performans göstermelerini sağlayacak bir avantajı var; endüstriyel maden olmaları.
Geçen haftayı Altın fiyatları Aralık ayına ait beklenenden daha kötü perakende satış verilerinin ardından hızlı gerileme gösterdi.
ABD perakende satışları Kasım ayında aşağı yönlü revize edilmiş% 1,4 düşüşün ardından geçen ay% 0,7 düştü.
Ekonomistler, geçen ayın manşet sayısında% 0,2 düşüş görmeyi bekliyorlardı.
Tüketimdeki azalış karşısında dolar endeksinin 90.77 düzeyine yükselmesi altını 1828 dolara indirdi.
ABD’de yeni haftada büyük olayların yaşanması ile gerginliğin artacak olması sonrası hisse senetlerindeki çöküş altını yükseltebilir.
24 ayar külçenin gramı 439 lira ile kapandı. Yeni haftada fiyatın 445 lirayı aşma potansiyeli bulunuyor.