Necmettin BATIREL
Bulutlar dağıldı
Euro bölgesi resmen resesyona girdi şimdi sıranın ABD’ye gelmesinden endişe ediliyor. Yüksek faiz artışları, sonrası yaşanan düşük harcamalar, ekonomiyi daralttı, işten çıkarmalara başladı. Avrupa’da endeksler artıda kapandı. Zira ECB’nin bu durum karşısında sıkı 25 puanlık son artıştan sonra para politikası son vereceği beklentisi oluştu. Wall Street haftayı sınırlı artışla tamamladı. Yatırımcılar FED’in faiz kararı ve Mayıs TÜFE rakamlarını bekliyor. Bank of America'nın raporuna göre, Fed, ECB ve BOJ'un gelecek hafta yapacakları faiz toplantıları öncesinde yatırımcılar nakite yöneldi, tahvil satışları yoğunlaştı. Dolar endeksi 103.55 düzeyine indi, Bitcoin 25 bin 500, Brent petrol 74, altın 1961 dolara geriledi. 10 yıllık ABD tahvil getirileri 3.74’e çıktı.
BIST’ DÜNYANIN EN KAZANÇLI BORSASI
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği Borsa İstanbul'un, dünyadaki organize borsalar arasında 2022 yılında, dolar bazında yüzde 105 ile en fazla getiriyi sağlayan yatırım alanı olduğunu açıkladı. Seçimden sonra rasyonel politikalara geçilmesiyle rahatlayan BİST haftayı 5600 puanın üzerinde tamamlamayı başardı. Günlük işlem hacmi 89 milyar lira oldu. Bankalar 0.68 geriledi. En büyük kazanç 3.73 ile spor sektöründe yaşandı. Onu 3.63 ile ulaştırma, 2.92 ile demir çelik izledi. Haftanın son işlem gününde en çok kazandıranlar INGRM, YAPRK, OSMEN, ADEL, EGPRO, EGEPO, ERBOS, PSGYO, TTKOM, SELEC, MAVİ olarak sıralandı. En çok kaybettirenler, CWENE, DOGUB İMASM, ETILR, ENSRI, ALFAS, KLRHO, TTRAK, GESAN oldu. küresel piyasalarda, merkez bankalarının "şahin" politikaları yakında terk edebileceği beklentisinin güçlenmesiyle risk iştahında artış var. Yeni haftada ABD, Avrupa ve Japonya merkez bankaları faiz kararlarını açıklayacak. Kredi kuruluşu Moody’s Türkiye değerlendirmesini yapacak. Veri gündeminde yurtiçinde Nisan cari hesap, işsizlik oranı, perakende satışlar, yılsonu enflasyon beklenti anketi var. Euro bölgesinde Haziran ZEW endeksi, Nisan sanayi üretimi, Mayıs TÜFE izlenecek. ABD’de Mayıs TÜFE-ÜFE, perakende satışlar, kapasite kullanımı, sanayi üretimi gibi büyümenin öncü göstergeleri piyasaları hareketlendirecek. 5700 – 5850 puan dirençler, 5500 puan destek oldu. Yabancı katılımı ile enerji, kimya, iletişim, turizm ve ulaştırma sektörlerinde yoğunlaşma bekleniyor.
YENİ EKONOMİ PROGRAMI NE ZAMAN?
Yeni dönemde acı reçetesiz plan için sert faiz artışları yerine daha yumuşak, kademeli bir geçiş yapılacak. 2 yıl içinde enflasyonun tek haneye indirilmesi hedefleniyor. Devlet kemer sıkmaya başlıyor Yeni ekonomik programın açıklanması ile birlikte, dış politikada atılacak adımların katkısıyla, Türkiye’ye körfez ülkelerinden 50, Avrupa’dan 50 olmak üzere en az 100 milyar dolarlık bir yabancı yatırım bekleniyor. Merkez Bankası Başkanlığına Dr. Hafize Gaye Erkan oturdu. Erkan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a teşekkür etti.Erkan’ın atanması, piyasalar tarafından, enflasyonun yükselmesine neden olan aşırı düşük borçlanma maliyetleri uygulamasının para politikası nezdinde normalleşeceğinin işareti olarak algılanıyor. En önemli mesele politika faizinin hangi seviyeye çıkarılacağı ve bunun tek seferlik agresif bir adımla mı, yoksa birkaç toplantıya yayılan kademeli bir geçişle mi olacağı Merkez Bankası 22 Haziran’da önemli bir toplantı yapacak. Bunun öncesinde de yeni Başkan’ın açıklamaları önemle takip edilecek. Bugüne kadar gelen mesaj ve oluşan beklentiler güçlü bir politika geçişi sinyaline işaret ediyor TCMB 22 Haziran’da bütün faiz artırımını tek seferde yapmazsa, Temmuz ayında yayınlanacak Enflasyon Raporu’ndaki güncellenecek beklentiler TCMB’nin politika faizini de nihai olarak nerede gördüğünü ortaya koyacaktır. Bütün bu varsayımlar altında politika faizinin yüzde 30’lar seviyesine çekilmesi çok olası görünüyor. Politika faizi şu anda yüzde 8,5 olduğundan dolayı, tek seferde böyle bir adım ekstrem olabilir. Her ne kadar, politika faizi artırımı pratikte Merkez Bankası’nın aktarım mekanizmasının merkezine koymak gibi pratik olacak olsa da, döviz pozisyonlanmaları, kredi faizleri ve değişken faizler halen etkilenebilecek bir durumda.. Eğer Merkez Bankası birden fazla faiz artışı yapacaksa, en büyük dilimi ilk toplantıda gerçekleştirecek. Ama hemen bir not düşeyim. 22 Haziran’dan önce de bu toplantı gerçekleşebilir zira piyasa buna hazır hale geldi. Dolar haftaya 23.36, Euro 25.10 TL ile tamamladı. Tahtakale’de dolar 23.30 TL’den alınıyor. Faiz artışı sonrası kurlarda gevşeme yaşanacak. Dolar 20.88 TL’ye dönebilir.
RİSK İŞTAHI NEDEN ARTTI?
14 Haziran toplantısında FED’in faizi sabit tutma ihtimali %70 ihtimalle satın alınıyor. 25 puanlık artış beklentisi %29’da… 26 Temmuz’da faizlerin 25 baz puan arttırılacağı %52 ihtimale yükselmiş durumda. ABD Merkez Bankası’nın enflasyondaki düşüşün kesinlik kazanması üzerine faiz artış serisine 15 ay sonra son verecek. Buna karşı piyasalar Temmuz’da çeyrek puanlık bir faiz artışını fiyatlıyor. Fed Başkanı Jerome Powell, geçen ay sıkılaşma kampanyasının askıya alınacağını ima ederek, geçmiş hamlelerin gecikmeli etkilerini ve yaşanan banka iflaslarının kredi mevcudiyeti üzerindeki yansımalarını değerlendirmek için beklemeyi tercih ettiğini söylemişti. Diğer taraftan Avrupa’da yüksek enflasyon sebebiyle faiz artışlarına devam edilecek. 1.0749 sentle kapanan Euro dolar paritesi yeni haftada Avrupa ve ABD’de belli olacak enflasyon rakamlarıyla hareketlenecek. Yön yukarıyı gösteriyor
ALTIN NEDEN BEKLEME HAVASINDA?
Altın cephesinde kararsız seyir hakim. Zira güvenli liman 10 yıllık ABD tahvilinden kaçış hızlandı. Ons 1961 dolara geriledi. Yeni haftada FED’in faiz kararı sonrası yapacağı açıklamada para politikasının seyrinin verilerle belirleneceğine vurgu yapılacak. Faiz 14 Haziran’da sabi tutulursa, ons yeniden 2 bin dolara ulaşabilir. ABD’de ÜFE düştü, Maliyetlerin azalması TÜFE ‘yi de aşağı çekecek. Herkesin yakından takip ettiği büyük makro olay, Fed'in oran açıklamasından bir gün önce Salı günü yayınlanacak olan ABD Mayıs TÜFE raporu. ABD'de haftalık işsizlik başvurularındaki artışın Federal Rezerv'in faiz artırımlarını durduracağına dair beklentileri güçlendirmesi ve doların zayıflaması destek verdi. Ancak tahvilden kaçışın hızlanması altını olumsuz etkiledi. 1950 dolar desteği kırılırsa 1940 – 1935 dolara inilir. 1980 dolar üzerindeki kapanışlar yukarı hareketi destekler. Gram altın bankalarda 1472 lirayla kapandı. Kapalıçarşı’da 1496 liradan satıldı. 22 Haziran’da faiz artışıyla birlikte kurlardaki gevşeme ons sabit kalsa dahi fiyatı 1350 liraya indirebilir.