Necmettin BATIREL
Balon mu, gerçek mi?
Küresel borsalar haftayı ticaret savaşlarının sona ereceği beklentisiyle artıda tamamladı. Almanya'da Dax endeksi %2.6 primli kapandı. Doların dünya para birimleri karşısında güçlenmesi yani risk iştahının azalmasına rağmen, hisse senetlerinin primli kapanması dikkat çekti. Evet bomba haber önce Çin'den geldi. Çin Amerika'dan yapılan ithalatı arttırmak için 6 yıllık satın alma teklifinde bulundu. 2024 yılına kadar Çin ABD ile arasında oluşan ticaret fazlasını böylece sıfırlayacak. Beyaz Saray da finansal piyasaları desteklemek ve Pekin'le yürütülen müzakere sürecini rahatlatmak amacıyla Çin'e uygulanan gümrük vergilerini düşürüyor. İşte bu güzel gelişmeler, ABD'de aralık ayında 0.2 artış beklenen sanayi üretiminin 0.3 yükselmesiyle desteklenince borsalardaki coşku arttı. ABD'de Baker Hughes sondaj kuyu sayısının geçen hafta 873'ten 852'ye gerilemesi Brent petrolü 62.5 dolara çıkardı.
ABD EKONOMİSİ DÜZELİYOR MU? - ABD'de aralıkta imalat üretimi %1.1 artarak 0.3'lük öngörüyü 4 kat aştı. Haftalık bazda Dow yüzde 2.96, S&P 500 yüzde 2.87 ve Nasdaq ise yüzde 2.66 değer kazandı. Her üç endeks de Ekim 2011'den bu yana en büyük dört haftalık yüzde kazançlarını elde etmiş oldu. ABD piyasaları Pazartesi günü Martin Luther King Jr. Günü dolayısıyla kapalı olacak. "Brexit" konusunda ise; dün Britanya Başbakanı Theresa May'in yapmış olduğu görüşmelerden bir uzlaşı çıkmadı, sterlindeki kayıplar artmaya başladtı. Theresa May'in İkinci Brexit referandumu ve 50.maddenin ötelenmesi seçeneklerine uzak durması işleri zora sokmakta. Euro Bölgesi'nin cari işlemler dengesi beklentilerin altında artış gösterirken, İngiltere'nin perakende satış rakamları da öngörülerin altında kalarak ülkedeki siyasi karmaşanın yanı sıra; ekonomideki bozulmaya da işaret eder nitelikteydi
ÇİN'DE BÜYÜME HIZI AÇIKLANIYOR - Yeni haftada iki önemli gelişme piyasalara damgasını vuracak. Birincisi Çin'de pazartesi günü açıklanacak dördüncü çeyrek büyüme verisi, ikincisi Avrupa Merkez Bankasının faiz kararı. Çin'de %6.4 beklenen yıllık Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın %6.1'e gerilemesi, Avrupa'da parasal genişlemenin devam etmesi bekleniyor. ABD'li Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı görüşmeden sonra itiraf dolu açıklama yaptı. Trump'a yakınlığı ile bilinen ve "şahin" söylemeleri ile dikkat çeken Graham'ın PKK, ABD nazarında bir terör örgütüdür. YPG, PKK'nın politik koludur. PKK ile bağlantısı var. YPG'nin siyasi kolu PKK ile bağlantılıdır. Kanıtlar gayet açıktır" demesi, ABD'nin Türkiye'nin isteklerine boyun eğdiği şeklinde algılandı.
TÜRKİYE'NİN SURİYE ZAFERİ - Graham, özetle şöyle konuştu: "Müttefik Türkiye'yi korumalı ve Suriye'de Türkiye için ortaya çıkardığımız (YPG/PKK) sorunu çözmeliyiz. Bizimle DEAŞ'a karşı savaşanlara da bir şeyler borçluyuz. İlerlemek için şansımız var, hatalarımızı düzeltmek için fırsatımız ve ve zamanımız tükeniyor, bu yüzden buradayım. YPG'nin Türkiye'den uzaklaştırılması için Dunford'un bir çalışması var. ABD askeri hemen çekilirse Suriye'de daha büyük bir savaş çıkar. Trump'ın çekilme sürecini yavaşlatarak Münbiç yol haritasına odaklanmasını umuyorum. Türkiye bizim silahlandırdığımız kişilerle muhatap olmak zorunda kalacak. Türkiye için felaket olacağını Başkan Trump'a söyledim. DEAŞ'lılar hala dağlarda. Trump'ı Obama gibi hata yapmaması için uyardım. Güvenli bölge Türkiye'nin güvenliği için kurulacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Trump arasında eşsiz ve özel bir ilişki var. Trump bunu takdir ettiğini defalarca bana söyledi" Evet bu gelişme piyasalarda çok olumlu etki meydana getirdi
BİST 100 BİN PUANA ÇOK YAKIN - Türkiye-ABD gerginliğinin yatışması, tahvil faizlerinde gerileme ve Merkez Bankasının cesaretle sıkı parasal duruşunu koruması, çok uzun süredir gerçek değerinin altında seyreden hisse senetlerine alım getirdi. yabancı yatırımcılar bir haftada 150 milyon dolardan fazla alım yaptı. Endeks haftayı 98 bin 455 puana çıkarak tamamladı. işlem hacmi 7.8 milyar lira oldu. Bankacılık endeksi yatay kapandı. Bir gün önce %1 gerileyen holdingler %1.6 prim yaptı. BİST böylece yükseliş serisini 11 nci güne taşıdı. Yeni haftada yurt içinde tüketici güven endeksi, imalat sanayi kapasite kullanım oranı ve Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantı özeti, yurt dışında Avrupa Merkez Bankası faiz kararı başta olmak üzere yoğun veri gündemi takip edilecek. 97 bin desteğinin üzerinde kalındığı sürece 100 bin direnci hedef olacak.
DAVOS SÖNÜK GEÇECEK - Avrupa yönünü Brexit'e çevirirken henüz hangi opsiyonun değerlendirileceği hakkında belirsizlik ortamı devam ediyor. Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Mass, Britanya'nın Avrupa Birliği'nden çıkışı için üzerinde uzlaşılan anlaşma taslağının yeniden müzakere açılmasını tartışmanın gerekli olabileceğini söylerken hafta başında alınacak karar Euro varlıkları açısından da kritik olacak. İsviçre'nin Davos kasabasında yeni haftada başlayacak Dünya Ekonomik Forumu bu sene oldukça sönük geçecek. Trump, federal hükümetin kapalılık durumunu öne sürerek toplantıya katılmıyor. Bu arada ABD Başkanı'nın Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi için duyurduğu seyahat engeli, Beyaz Saray'dan yapılan açıklamayla tüm Kongre üyeleri için geçerli hale geldi. ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşlarını bitirecek adımların atılması ve sanayi üretiminin tahminleri aşması euro dolar paritesini 1.1362 sente indirdi. Yeni haftada Çin'deki büyüme hızı tahminlerin gerisinde kalırsa ki Merkez Bankasının piyasaya dolar yağdırmasından kötü verilerin ortaya çıkacağı anlaşılıyor, 1.1350 sent desteği kırılabilir. Avrupa Merkez Bankası yılsonuna kadar genişlemeci para politikasına devam edeceğini açıklarsa 1.14 sent yeniden test edilir.
HAZİNE'YE KÂR TRANSFERİ - Döviz cephesine baktığımızda Türk Lirasının alternatif para birimleriyle arasındaki negatif farkı kapattığı görülüyor. Merkez Bankası'nın olağanüstü genel kurulunda, bankanın 2018 kârının yüzde 90'ının avans olarak Hazine'ye aktarılmasına ilişkin önerge kabul edildi. Geçen sene beklentilerin üzerinde bir kârlılık oranı yakalayan Merkez Bankası, piyasaya hızlı likidite sağlamak için yaklaşık 37 milyar TL'lik kârın yüzde 90'ını, yaklaşık 33 milyar TL`si Hazine'ye aktarıldı. Merkez Bankası Genel Kurulu 3 ayda bir toplanacak. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, geçen hafta yaptığı açıklamada, Hazine'ye kar transferinin temel amacını, etkin nakit yönetimi kapsamında kamu yatırımları, kamu ödemeleri, piyasa ödemeleri, KDV iade ödemelerinin bu ekonomik koşullarda çok daha hızlandırılarak piyasaya likiditenin çok daha hızlı bir şekilde sunulması olarak özetlemişti. Döviz sepeti 5.70 TL'ye geriledi. 5 yıllık risk primi CDS'lerin 338'den 322'ye gerilemesi tansiyonun düştüğünü gösteriyor. 13.83 Güney Afrika Randına yükselmesine rağmen dolar haftayı 5.32, Euro 6.04 TL'lik alış değeri ile tamamladı. Yeni haftada BİST'te coşku devam ederse dolar 5.30 TL'yi kırabilir. Bu durumda 5.25 – 5.28 TL aralığı gündeme gelecek.
ALTIN, ÇİN BÜYÜMESİNİ BEKLİYOR - ABD ile Çin'in 30-31 Ocak'ta yapacakları yeni tur ticaret müzakereleri öncesinde iki ülkenin gümrük vergilerini ortadan kaldıracak adımları atacaklarının belli olması gerilimi ortadan kaldırdı, altından kaçış hızlandı. Ons 1291'den 1281 dolara geriledi. Amerika'da hükümetin kapalılık durumu devam ediyor. Ancak ticaret savaşlarının etkisinin azalması ile Amerika'da sanayi üretimindeki artışın faiz artış ihtimalini yeniden gündeme getirmesi altını olumsuz etkiliyor. Philadelphia Fed Başkanı Patrick Harker, "Ekonomik veriler (düşük işsizlik, yüksek işgücü yaratma) gerçekten iyi görünüyor" ifadesini kullandı. New York Fed Başkanı John Williams Fed'in yavaşlayan büyüme görünümüne ve küresel ekonomideki türbülansa bağlı olarak faiz konusunda dikkatli tepki vermesi gerektiğini bildirdi. Diğer taraftan haftaboyunca 6.75 seviyesinde kalan Yuan'ın kapanışı 6.77 ile yapmas yani dolar karşısında değer kaybetmesi emtia fiyatlarını negatif etkiledi. Platinin onsu 797 dolara, gümüşün 15.31 dolara geriledi. Yeni haftada Çin'de büyüme rakamları hayal kırıklığı meydana getirirse, altın yeniden 1290 dolar düzeyine çıkabilir. Kapalıçarşı'da haftayı 219 lirayla tamamlayan gram altın yeniden 223 liraya yükselebilir.