Necmettin BATIREL
Ayı Cehennemi!
Amerika'da şirketlerin üçüncü çeyrek bilançolarında gelirlerin azalması Wall Street'e bu yıl elde ettiği tüm kazançların silinmesine yol açtı. Küresel borsalarda eylül'den bu yana hisse senetlerindeki kayıp 6.7 trilyon doları buldu. Nasdaq teknoloji endeksi Amazon ve Alfabet gibi dev şirketlerin düşük karları sebebiyle %2.1 ekside kapandı. ABD'de faiz oranlarının artmasıyla Çin'e uygulanan gümrük vergileri dolayısıyla stokların artması hisse senetlerinden kaçışı hızlandırdı. Avrupa'da İtalya bütçesi ile ortaya çıkan problem büyüdü. Moody's'ten sonra uluslar arası kredi kuruluşu Standard and Poor's italya'nın notunu düşürmedi ancak görünümü negatife indirdi. Bu gelişme üzerine euro kayıplarının bir kısmını geri aldı. OPEC'in ABD'nin yaptırımlar yoluyla İran'ın petrol ihracatını durdurmaya hazırlanması ile birlikte buradan doğacak arz açığını karşılayamayacağı beklentisi brent petrolü 77 doların üzerine çıkardı. Oysa Baker Hughes sondaj kuyu sayısı geçen hafta 873'ten 875'e yükseldi. Altın yüksek seviyesini korudu. Yeni haftada piyasaları neler bekliyor, şimdi özetle bunları anlatalım.
AMERİKA TÜKETİMLE BÜYÜDÜ - ABD'de Yüzde 3.3 olarak beklenen 3.çeyrek GSYİH verisi yüzde 3.5 ile beklentilerin üzerinde bir büyüme gerçekleştirdi. Ama ikinci çeyrek büyüme rakamının altında kalması olumsuz algılandı ABD ekonomisi 2. çeyrekte %4.2 büyümüştü. Ekonominin yaklaşık %70'ini oluşturan tüketici harcamaları ise %4 ile 4 yılın en iyi performansını kaydetti. GSYH Fiyat Endeksi söz konusu dönemde 1.7 arttı, beklenti %2.1 artıştı, çekirdek PCE fiyat endeksi ise %1.6 artarak %1.8'lik tahminlerin ve Fed'in %2'lik hedefinin altında kaldı. Florence Kasırgası'nın tüketim ve şirket aktivitelerine zarar verdiği ifade edildi. Beklentilerin üzerinde gerçekleşen büyüme verisi, güçlü iş gücü piyasası ve vergi indirimlerinin tüketici ve şirketlerin talebini desteklediğini gösteriyor. Ancak Çin ile ticaret savaşları ve uygulanan ek gümrük vergilerinin ekonomide türbülansa neden olabileceği belirtiliyor. 2019'da gümrük vergileri ve güçlenen dolarla büyümenin ılımlılaşması bekleniyor. Bu yüzden büyüme verisi Wall Street'te olumsuz algılandı
İTALYA BÜTÇEDE DİRENİYOR - İtalya ve Brexit konusu artık sadece Avrupa'nın değil dünya gündemini meşgul ediyor.. Özellikle İtalya'nın yüzde 2.4'lük bütçe açığı konusunda taviz vermeyeceğine yönelik gün gün gelen açıklamalar piyasada dikkat çekiyor. Bu durum bir müddet daha gündemde kalacak gibi duruyor. Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşları S&P ve Fitch'in, ülke için yayınlayacakları kredi notlarına çevrildi. S&P Cuma akşamı kararını açıkladı. İtalya'nın ülke borç notunu değiştirmedi BBB'de bıraktı. Ancak yeni hükümetin uygulayacağı aşırı bütçe açığının büyümeyi aşağı çekerek borçları arttıracağına vurgu yaparak görünümü negatife indirdi. S & P, önümüzdeki yılki mali açığın Roma'nın hedefini aşacağını ve kamu borcunun planlandığı gibi düşmeyeceğini söyleyerek sert eleştiriler yöneltti. Avrupa Komisyonu, İtalya'nın taslak 2019 bütçesini reddederek Roma'dan üç hafta içinde yeni bir teklif sunmasını istemişti. Bütçe, önümüzdeki yıl bütçe hedefinin yüzde 1,8'ine denk gelen gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 2,4'ünü oluşturarak, bütçe açığının dengeli bir bütçeye doğru istikrarlı bir şekilde düşmesi gerekliliğini ortadan kaldıran bir bütçe açığını hedefliyor. Bu hafta açıklanacak büyüme verisi İtalya ile olan kaygıların ne boyuta ulaşacağını gösterecek
BİST'TE "YURTDIŞI" SATIŞI - Borsa İstanbul haftayı %6.1'lik kayıpla 90 bin 541 puana inerek tamamladı. Bankacılık endeksi %4.4 geriledi. İşlem hacmi Cuma günü 5.7 milyar dolara inerek yatırımcıların büyük kısmının satışa katılmadığını gösterdi. Kurlardaki gevşemeye rağmen Dünya borsalarındaki sert düşüş bizi de etkiledi. 90 bin ana destek oldu. 93 bin 700 ara direnç haline geldi. Yüksek kar açıklayan şirket hisselerinde pozisyon alabilirsiniz. Bu hafta kritik veriler açıklanacak. Türkiye'den başlayalım. Pazartesi günü 29 Ekim dolayısıyla piyasalar kapalı. Çarşamba günü eylül dış ticaret açığı, Perşembe ekim imalat endeksi ile merkez bankasının enflasyon raporu izlenecek. Ekim enflasyon rakamları 5 kasım'da açıklanacak. Euro bölgesinde üçüncü çeyrek büyüme, ekim TÜFE, eylül işsizlik oranı, Ekim satın alma yöneticileri endeksi var. İngiltere merkez bankası Perşembe günü faiz kararını duyuracak. Ayrıca İtalya ve İspanya'nın üçüncü çeyrek büyüme rakamları açıklanacak. Çin'de ekim imalat endeksi belli olacak. ABD'de eylül kişisel gelir ve harcamalar (0.4), Conferance board tüketici güven endeksi (136), özel sektör ekim istihdamı (187 bin); tarım dışı istihdam (190 bin), eylül fabrika siparişleri (0.4) piyasaları hareketlendirecek.
EURO KAZANÇLARINI KORUYACAK MI? - İtalya'nın bütçe sorununun yanı sıra Anlaşmasız Brexit meselesine dair beklentilerin her geçen gün yükseliyor olması paritede "Euro" aleyhine fiyatlamaları devam ettiriyor. Öte taraftan; İtalya'nın yüksek borçluluğu nedeniyle daha da riskli hale gelen İtalyan tahvillerinde görülen yükselişler de İtalya Merkez Bankası(Banca d'Italia) ve Avrupa Merkez Bankası'nın radarına takılmış durumda. Zira, hafta içerisinde 335 seviyelerini test eden 10 yıllık İtalyan-Alman tahvil spreadi (farkı) 315 baz puan düzeyinde oluşurken, 400 seviyesine yaklaşması halinde; Euro ve küresel borsalar üzerinde daha büyük bir yıkıma neden olabilir. S&P'nin italya'nın notunu değiştirmemesi ve ABD'de üçüncü çeyrek büyüme verisinin tüketimle gerçekleştiğinin anlaşılması pariteyi yükseltti. 1.1350 sentten 1.1401 sente çıkıldı. Bu hafta euro bölgesi üçüncü çeyrek büyüme verisi ile ABD'de istihdam rakamları yönü belirleyecek. 1.1350 sent kırılırsa düşüş hızlanacak, 1.1430 üzerinde tutunduğu sürece yukarı hareket gücünü koruyacak.
TÜRK LİRASI 'NDA GÜÇLENME DÖNEMİ - Türkiye'ye ziyarette bulunan Alman Ekonomi Bakanı Peter Altmaier, Türkiye'nin istikrarsız hale gelmemesinin çıkarlarına olacağını vurgularken Türkiye'nin durumunun Almanya'daki istihdam için de önemli olduğunu ve Türkiye ile iş anlaşmalarının mümkün olabileceğini savundu. Bunun dışında Japon Kredi Derecelendirme Kuruluşu JCR Başkanı Orhan Ökmen, merkez bankasının faiz artırımına gitmemiş olmasıyla kobilerin iflas olasılıklarının azaldığını söyledi. Citibank ise enflasyonun daha da artma olasılığına ilişkin merkez bankasının 2019 ilk çeyrek veya daha erken zamanda faiz artırımına gidebileceğini raporladı. ABD tarafında ise belenen 3. çeyrek büyüme yüzde 3.5 ile yüzde 3.3 olan beklentilerin üzerinde gerçekleşmesine rağmen geçtiğimiz çeyreğe göre daralma kaydetti. Bunda ticaret savaşının da kısmi etkilerinin olduğunu söylemek mümkün. Cleveland FED Başkanı Loretta Mester, ABD ekonomisinin oldukça iyi iş çıkarmakta olduğunu ve beklendiği gibi gelmeye devam ederse bir faiz artışının daha uygun olacağını söyledi. Cumartesi günü Türkiye, Rusya, Almanya ve Fransa liderlerinin istanbul'daki dev zirvede buluşarak çok önemli kararlara imza atmaları Türk Lirasının güçlenmesinde önemli rol oynadı. Döviz sepeti 5.97 TL'ye, 5 yıllık risk primi 379 düzeyine geriledi. Dolar haftayı 5.58, Euro 6.37 TL'lik alış değeri ile tamamladı. Yeni haftada merkez bankasının 31 ekim'de açıklayacağı enflasyon raporu kurların geleceğini belirleyecek. Alınan önlemlerin ne ölçüde sonuç vermesinin beklendiği anlaşılacak. Pazartesi günü (29 Ekim'de) üçüncü havalimanının ilk bölümü hizmete açılacak. Dolar 5.65 TL üzerinde kapanış yapamadığı sürece 5.50 – 5.57 TL aralığında hareket edecek görünüyor. 5.50 desteği kırılırsa 5.35 – 5.40 TL gündeme gelecek. Euro'nun bu hafta 6.32 – 6.35 TL bandında dalgalanacağını tahmin ediyorum
YATIRIMCI GÜVENLİ LİMANDA - ABD hisselerindeki büyük çöküşe bağlı olarak küresel borsalar Asya'dan başlayarak yeniden satış baskısına maruz kalırken, buralardan çıkan fonların Ons Altında alım yönünde pozisyon aldıkları görülmekte. Bank Of America Merrill Lynch'den gelen açıklamada: "Küresel borsaların yüzde 63'ünün ayı piyasasına girdiği" belirtilirken, küresel resesyon beklentilerinin yükselmesi ile borsalarda görülen bu hareketlerin devam etme olasılığı altındaki alım ağırlıklı işlemlerin devamına yol açıyor. Öte taraftan bugün ABD'de açıklanan 3.çeyrek büyüme oranı yüzde 3.5 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşme göstermesine rağmen ikinci çeyreğe göre azaldığı için olumsuz algılandı. Yeni haftada gündem çok yoğun. Kritik veriler özellikle euro bölgesindeki büyüme ve ABD'deki istihdam rakamları altını etkileyecek. 1232 dolarla kapanan ons 1225 dolar desteğinin üzerinde kaldığı sürece 1243 ve 1255 dolar dirençlerini test etme potansiyelini koruyacak. Kapalıçarşı'da 24 ayar külçenin gramı, bu hafta 220 liralık desteği kırmazsa 233 lirayı aşacak görüntü taşıyor.