Necmettin BATIREL
Aydınlık dönem
Küresel borsalar haftayı artıda tamamladı.
Avrupa Merkez Bankasının desteklerini devam ettireceğini açıklaması olumlu algılandı.
Wall Street yükselen enflasyona karşı FED’in erken politika değişikliğine gitmeyeceği beklentisiyle pozitif alanda kaldı.
Dolardaki kazanımlar arttı, 10 yıllık ABD hazine bonolarında getiriler 1.45’e geriledi, altın düştü, Bitcoin 35 bin dolara geriledi. Yurtiçinde, borç yapılandırma anlaşmasının yürürlüğe girmesi sanayi üretiminin Nisan’da yıllık %66’ya yüksemesi ve aşılama programının hızlanarak günde 600 bine ulaşılması piyasaları rahatlattı.
Yeni haftada 3 büyük başlık var. Pazartesi günü Biden – Erdoğan görüşmesi, 16 Haziran’da FED toplantısı, 17 Haziran’a Merkez Bankasının faiz kararı..
Şimdi ayrıntılara bakalım.
BİDEN-ERDOĞAN ZİRVESİNDE NE VAR?
Biden yeni gerilimler istemiyor. Trump yönetiminin menfi etkilerini telafi etmekle uğraşıyor. Türkiye ile işbirliğine odaklanarak ilişkileri toparlamak en uygun seçenek. Karadeniz, Afganistan, Libya ve Suriye dosyaları öne "Türkiye karşıtı" Kongre faktörü, Beyaz Saray tarafından dengelenebilir. Tıpkı 1990'larda olduğu gibi.
Türkiye'nin ABD çıkarları için önemini anlatarak Biden, Kongre'yi ikna edebilir..Erdoğan ile Biden'ın görüşmesi çetin bir müzakereye sahne olacak ancak olumsuz bir sonuç beklenmemeli. Sadece sorunlara vurgu yaparak gerginliğin devam ettirilmesi en düşük ihtimalli senaryo.
İki liderin sorunları (S-400, F-35, FETÖ, YPG, Doğu Akdeniz) paranteze almasını, birkaç işbirliği konusunda (Afganistan, Suriye, Ukrayna ve Libya gibi) uzlaşmasını ve diplomasiye hız vermesi bekleniyor.
Halkbank olayı zaten mahkeme tarafından ertelendi..İlişkilerde yeni bir döneme geçmek iki ülke açısından da büyük rahatlama sağlayacak. Erdoğan 2023 seçimlerine ABD ile sorunlu olarak girmek Biden, Türkiye’nin Rusya’ya daha fazla yanaşmasını istemiyor. Piyasalarda bu gelişme pozitif algılanacak.
TÜRKİYE HIZLI BÜYÜME POTASINDA
Yılın ilk çeyreğinde %7 büyüyerek Avrupa’nın lideri olan Türk ekonomisine yönelik olumlu tahminler birbirini izlemeye başladı. Dünya Bankası 2021’de Türkiye’de GSYHİ %5 artacak dedi.
Uluslararası Para Fonu IMF ise çitayı biraz daha yukarı taşıdı %5.75 olacağını tahmin etti . IMF'den yapılan açıklamada, " GSYİH büyümesinin bu yıl güçlü olması bekleniyor, ancak aşağı yönlü riskler arttı. Esas olarak 2020'nin ikinci yarısındaki keskin aktivite toparlanmasından büyük bir pozitif geçişi yansıtan büyümenin, 2022'den itibaren daha düşük bir eğilime dönmeden önce bu yıl yaklaşık yüzde 5.75 'e ulaşması bekleniyor" denildi.
Uluslararası kredi kuruluşu Fitch ise büyüme tahminini daha da yükseltti. Fitch tarafından hazırlanan seminerde Türkiye için 2021 büyüme tahmini yüzde 6,7, 2022 büyüme tahmini yüzde 4,7 olarak belirtiliyor..
Enflasyon için 2021 sonu tahmini yüzde 15,5; 2022 sonu tahmini ise yüzde 12 olacak.
TURİZMDE KAPILAR AÇILIYOR
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Mass, 1 Temmuz'dan itibaren haftalık insidans değeri olarak bilinen 100 bindeki vaka sayısının 200'ün altında olan risk bölgeleri için seyahat uyarısının kaldırılacağını belirtti.
Sağlık Bakanlığı'nın son verilerine göre Türkiye'de illerin insidans değerleri birkaç il dışında 100 seviyesinin altında.
Borsa İstanbul haftayı olumlu gelişmelerle artıda tamamladı Endeks sonunda 1460 puana ulaştı. İşlem hacmi 15.2 milyar lira oldu. Bankalar 0.11, mobilya 0.72 kaybetti. Demir çelik, gayrimenkul, makine (otomotiv) ve turizm sektörleri %1’e yakın prim yaptı.
Endekste 1420 puan destek 1470 puan direnç oldu. Önemli bir not aktarayım: Borsa İstanbul'da işlem gören şirketlerin net karı, ilk çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 124 artarak 34 milyar 438,3 milyon liraya ulaştı.
Geçen yılın ilk çeyreğinde net kar büyüklüğü açısından ilk 10'da olan VakıfBank, ASELSAN, Turkcell ve Halk Bankası listeden çıktı, bu şirketlerin yerine Türk Telekom, Ford Otosan, Şişe ve Cam Fabrikaları ile Ereğli Demir ve Çelik girdi.
Yeni haftada yurtiçinde Nisan dış ticaret açığı (2.2 milyar dolar) Merkez Bankası faiz kararı var. Euro bölgesinde nisan sanayi üretimi (0.4 / 37.4); Mayıs TÜFE (0.3 / 2.0) izlenecek. ABD’de Mayıs ÜFE (0.6 / 6.4); perakende satışlar (-0.4); kapasite kullanımı (75.0); sanayi üretimi (0.5) 20 yıllık tahvil ihalesi ve FED toplantısı var.
Çin’de Perşembe günü Mayıs sanayi üretimi yıllık (8.9); sabit varlık yatırım (16.8); perakende satışlar (14.0) piyasaları hareketlendirecek.
FED ERKEN SIKILAŞMAYACAK
ABD hisse senedi endeksleri, enflasyon verilerinin Fed'in yakın politika sıkılaştırmasına ilişkin korkuları yatıştırmasının ardından teknoloji ve büyümeye maruz kalan sektörlerdeki kazanımlarla yükseldi. hala beklenenden çok daha zayıf olan son iki tarım dışı istihdam raporu FED’in daralmadan önce bu konuda rahatlaması gerekiyor. Bu yüzden Haziran ve Temmuz toplantılarında para politikalarında değişiklik beklenmiyor.
Yatırımcıların Avrupa'da faiz oranlarının daha uzun süre daha düşük kalacağının açıklanması doların güçlenmesini sağladı. ABD’de Michigan Üniversitesi Tüketici Güven endeksi Haziran’da 84.6 seviyesine çıktı. Endeks Nisan ayında 88,3 ile pandemi sürecinin zirvesine çıkarken, Mayıs'ta gerileme göstermişti.
ABD’de tüketici enflasyonu Mayıs ayında yıllık %4,70 beklentiye karşın %5 artış ile son 13 yılın en yüksek seviyesinde. Ancak enflasyondaki yükselişin geçici olduğuna dair algı risk iştahında bozulmayı engelledi. Dolar endeksi 90.50, ABD 10 yıllık tahvil faizi ise %1,45 seviyesinde kapandı.
Avrupa Merkez Bankası acil yardım programını 2022 sonuna kadar devam ettireceğini açıkladı. Euro dolar paritesi 1.21 sente geriledi. Bu seyrin devamında 1.2060 ve 1.1975 destek 1.2140 ve 1.2165 direnç olarak izlenecek.
ALTIN FİYATLARI NEDEN GEVŞEDİ?
ABD’de Mayıs ayında TÜFE’nin %5’e ulaşarak yıllık bazda tarihi rekor kırmasına rağmen faiz politikasında değişime gidilmeyeceği beklentisi oluştu. Ama Avrupa Merkez Bankasının piyasa desteğini sürdüreceğini açıklaması dolara değer kazandırınca altın olumsuz etkilendi. Ons 1877 dolara düştü.
Türk Lirasındaki değer kazanımları buna eklenince gram altın 526’dan 504 liraya geriledi. ons tarafında küresel iyimserliğe karşın baskı var ve fiyatın 1900 dolar üzerinde zorlanması 1850 dolar seviyelerine dönüş olasılığını güçlendiriyor. Küresel borsalar karışık ama çoğunlukla yükseldi. ABD Hazine 10 yıllık kilit tahvil getirisi %1,45'e ulaştı ve üç ayın en düşük seviyesinde.
Tüm gözler, Çarşamba günü yapılması planlanan kilit faiz oranı duyurusu ile Federal Rezerv toplantısında olacak. Fed, beklenenden daha yüksek enflasyon rakamlarına rağmen ilerlemeye yönelik destekleyici olmaya devam edecek. Ancak önümüzdeki hafta, biraz daha az güvercin bir merkez bankasına sahip olacağız ve konvansiyonel tartışmaların başlangıcı olacak
Şu anda altın piyasası durma noktasında. Ancak yazın daha da derinleşmesiyle fiyatlar hareket edecek Sonunda, altın eninde sonunda 1950 dolara ulaşacak ve 2000 doları hedefleyecek.
Biden-Erdoğan görüşmesinden sonra Türk varlıklarının güçlenecek olması altını yeni haftada 500 lira desteğinin gerisine indirirse satış emri vermek gerekiyor.