TurkNews Yazarı Necmettin Batırel, yılın ilk yarısındaki ekonomik göstergeleri sizin için irdeledi..
İngiltere’den sürpriz bir kararla AB’den çıkarak Euro’nun fişini çekti. Hafta boyunca bahis sitelerinde %80 kalacak olarak gösterilen referandum sonuçları piyasalarda 8 şiddetinde depreme yol açtı. Risk iştahı azaldı, yatırımcı korktu, 10 yıllık ABD hazine bonolarına hücum etti, faizler 1.58 düzeyine indi. Almanya’da 10 yıllık tahviller yeniden negatif bölgeye geçti. sterlini 30 yılın en büyük düşüşünü gerçekleştirdi. Avrupa borsalarındaki kayıplar %8’i aştı.. Wall Street’te en büyük düşüş %4.1 ile Nasdaq endeksinde gerçekleşti. ABD borsalarının toplam piyasa değerinin 23 trilyon dolar olduğu düşünülecek olursa, ABD hisse senetlerinde 1 gün içinde 920 milyar dolar buhar oldu. Yen dolar karşısında güçlendi 102 seviyesine indi. Altın 1350 dolara fırlayarak son 7 yılın en hızlı atağını gerçekleştirdi.
REZERVLER AÇILIYOR
İngiltere merkez bankasından piyasaları desteklemek için 250 milyar sterlin kullanmaya hazır olduklarını açıklanması, Londra borsasındaki düşüşü yavaşlattı. %7 aşağıda açılan FTSE endeksi haftayı %3 kayıpla tamamladı. Fransa ve Hollanda’da siyasi partilerin AB referandumu çağrısı yapmaları, Paris borsasını%8 aşağı çekti. Almanya’da hisse senetleri %6.8 düştü. Uluslararası kredi kuruluşu Moody’s Brexit’e rağmen Avrupa Birliğinin 3A olan kredi notunu değiştirmedi, görünümü pozitifte tuttu. Ancak ingiltere’nin görünümünü durağandan negatife düşürdü. Yapılan açıklamada gelişmiş ülkeler arasında en büyük bütçe açığına sahip olan ingiltere’nin zayıf büyüme karşısında mali planların zorlaşacağı vurgulandı. Fitch ve Standard and Poors, ingiltere’nin kredi notunu gözden geçirmeye başladı.
İNGİLTERE’YE AĞIR DARBE
Şu an en önemli soru, dalgalanma daha büyük bir reaksiyonu tetikler mi? Borsalardaki çöküş devam eder mi? Ancak şurası bir gerçek ki, İngiltere’de yapılan AB referandumunda birlikten çıkma taraftarlarının kazanması, kıta Avrupası’nda da özellikle mülteci kriziyle beraber hızla büyüyen AB karşıtı cephenin elini güçlendirdi. İskoçya ingiltere’den ayrılma sinyali verdi. Yani Birleşik Krallık parçalanmanın eşiğine geldi. İngiltere Başbakanı Cameron istifa etti, ancak 3 ay görevini sürdürecek. İngiltere Hazine Bakanlığı'nın hazırladığı rapora göre, ekonomi 2030’a kadar %6.2 daralacak. Her hanenin yıllık bütçesi 4300 sterlin azalacak. Yatırımlar duracak, 820 bin kişi işsiz kalacak.
FAİZ ARTIŞI 2018’E KALDI
Fed fon vadelilerindeki fiyatlamaya göre, Temmuz'da faiz artırımı olasılığı yüzde 0 seviyesinde bulunurken, faiz indirimi olasılığı, 2016 yılı boyunca faiz artırımı olasılığının üzerinde bulunuyor.Fed'in faiz indirme olasılığı Temmuz toplantısında yüzde 12 seviyesindeyken, Eylül'de faiz indirimi olasılığı yüzde 15.5, Aralık'ta faiz indirimi olasılığıysa yüzde 13.7 seviyesinde..Faiz artırım olasılığıysa, Temmuz, Eylül ve Kasım toplantıları için yüzde 0, Aralık toplantısı içinse yüzde 10.1 seviyesinde fiyatlanıyor. Fed fon vadelilerinin faiz artırımı ihtimalini tam olarak fiyatladığı ilk tarih Ocak 2017 tarihiyken, Cuma günü itibariyle faiz artırımının tam olarak fiyatlandığı ilk tarih Şubat 2018
FED PARA AKITMAYA HAZIR
ABD Merkez Bankası Fed kendi internet sitesi üzerinden Brexit'e ilişkin açıklamalarda bulundu Fed'den yapılan açıklamada, küresel piyasalardaki gelişmelerin "dikkatle izlendiği" ve swap kanalları vasıtasıyla dolar likiditesi sağlanmaya hazır olunduğu belirtildi. Açıklamada, küresel fonlama üzerindeki baskıların ABD ekonomisi üzerinde ters etki yaratabileceği ifade edildi.Fed, "Fed, gerektiğinde, küresel fonlama piyasalarındaki baskılara karşılık vermek için, bankalarla arasındaki mevcut swap kanalları yoluyla dolar likiditesi sunmaya hazır bulunuyor" açıklamasını yaptı.
LİZBON ANLAŞMASI
AB'ye üye ülkelerin birlikten çıkışını düzenleyen Lizbon Antlaşmasının 50. maddesi şöyle:"1. Her üye devlet, kendi anayasal kurallarına uygun olarak Birlik’ten ayrılmaya karar verebilir. 2. Ayrılma kararı alan üye devlet, niyetini Avrupa Birliği Zirvesi’ne bildirir. Birlik, söz konusu devletle, Avrupa Birliği Zirvesi tarafından belirlenen yönlendirici ilkeler ışığında, bu devletin Birlik ile gelecekteki ilişkisinin çerçevesini dikkate alarak, çekilmeye ilişkin kuralları belirleyen bir anlaşmayı müzakere eder ve akdeder. 3. Antlaşmaların ilgili üye devlete uygulanması, çekilme anlaşmasının yürürlüğe girdiği tarihte, bunun gerçekleşmemesi halinde, Avrupa Birliği Zirvesi oybirliğiyle ve ilgili üye devletle mutabık kalarak süreyi uzatmadığı takdirde, 2. paragrafta belirtilen bildirimden iki yıl sonra sona erer.
KAPASİTEDE BÜYÜK ARTIŞ
Küresel piyasalar Brexit fırtınası altında dağılırken, Türkiye’de çok önemli bir gösterge açıklandı. Haziran ayında imalat sanayinde kapasite kullanım oranı, yüzde 76,1’e yükseldi. Böylece kapasite kullanımı 2013 yılı Ekim ayından bu yana en yüksek seviyesini gördü. Kapasite kullanım oranı ülkede imalat sanayinde üretim artışı gösteren en önemli göstergedir. Kapasite kullanımı artıyorsa, üretim de artıyor demektir. Üretim taleple artar.. Bu rakam Türkiye’de büyüme hızındaki yükselişin devam ettiğini gösteriyor.. Borsa İstanbul yurtdışındaki kayıplara bağlı olarak %3.3 düştü. 74 bin puanla taban yaptı, kapanışı 75 bin 366 puanla gerçekleştirdi.
GÖSTERGELER 2. PLANDA
76 bin 300 kritik direnç seviyesi.. Burası aşılmadan düşüş trendi değişmeyecek. 74 bin kırılırsa satışlar derinlik kazanacak. hisse senetleri fiyatlarının aşırı alım bölgesinde bulunması tepki alımını beraberinde getirecek. Yatırımcılara mevcut seviyelerden pozisyon açmaları tavsiye ediliyor. Gelecek hafta ABD’de haziran hizmet sektörü, 1. Çeyrek büyüme final, 1. Çeyrek şirket karları, haziran imalat sektörü dikkatle izlenecek. İngiltere’de Perşembe günü 1. Çeyrek büyüme rakamı var. Euro bölgesinde haziran imalat endeksi ile mayıs işsizlik rakamları takip edilecek. Türkiye’de haziran ekonomik güven endeksi ile imalat sektör endeksi ve mayıs ayı dış ticaret açığı merakla bekleniyor
TÜRK LİRASI GÜÇLÜ DURUYOR
Brexit oylaması öncesinde gelen anketlerde kalma taraftarlarının fazla olmasıyla 1.14 senti aşan Euro dolar paritesi, sonuçların belli olmasıyla 1.0900 sentle taban yaptı. 1.1092 sentle kapandı. Önümüzdeki hafta Euro Bölgesi’nden açıklanacak enflasyon verisinin yanında konu ile ilgili Avrupa Merkez Bankası yetkililerinden ve siyasi yetkililerden gelecek açıklamalar parite üzerinde etkili olacak. Teknik olarak 1,110 sent direnç seviyesinin altındaki fiyatlamalar 1.10 sente kadar düşüşü tetikleyebilir. Ancak FED’in para musluklarını açacağını açıklaması tabloyu değiştirir, yeniden 1.1230 sent gündeme gelir. Türk Lirasında yukarı aşağı sert dalgalanma yaşandı. Dolar 3.00 TLyi test etti, 2.927 TL ile kapandı. Döviz sepeti 3.09 TL’e.. 5 yıllık risk primi de 274’den 258’e inmiş durumda. Özetle; TL’deki güçlenme devam edecek görünüyor. Yatırımcılara yüksek seviyeleri satış fırsatı olarak kullanmaları tavsiye ediliyor. Dolar için 2.90 TL’de güçlü bir destek oluştu. Kırılırsa 2.85 TL ‘ye doğru inişini sürdürecek.
ALTINDA HIZLI TÜRBÜLANS
Haftaya satıcılı başlayan altında 1261 seviyesine dek geri çekilme gözlendi. Referandumdan önceki gün Ipsos MORI tarafından açıklanan anketin AB’de kalma yanlılarının yüzde 52, ayrılma yanlılarının ise yüzde 48 oranda olduğunu göstermesi piyasalarda Brexit’in gerçekleşmeyeceği algısı meydana getirdi Ancak referandumdan Brexit kararı çıkması piyasalarda şok etkisi meydana getirdi. Küresel risk iştahındaki azalmayla birlikte altın 1358 dolar seviyesine yükseldi. İlk reaksiyonun ardından kar satışları gözlense de altında yukarı yönlü eğilimin henüz etkisini kaybetmiş değil. Gelecek hafta ABD ve Çin tarafında açıklanacak önemli veriler var. Ayrıca Brexit’in gerçekleşmesinin ardından FED’in faiz artışını öteleyecek olması altını destekliyor. Teknik olarak değerlendirdiğimizde, kar satışlarının ardından altının 1315 dolarda tutunduğunu görüyoruz. Bu seviye üzerinde kalındığı sürece yukarı eğilim gücünü koruyacak. 1350 dolar aşılırsa 1400 dolar gündeme gelecek. 1300 dolar kırılırsa düşüş trendi başlayacak. Henüz tablo net değil. Ama yatırımcılar altında pozisyon açmak için acele etmemeleri öneriliyor. Kapalıçarşı’da 24 ayar külçenin gramının bu hafta 121 – 124 lira aralığında oluşması bekleniyor.