Necmettin BATIREL
Al sana hikaye!
01 Nisan 2017, Cumartesi
Küresel borsalar haftayı karışık tamamladı. ABD'de kişisel harcamalar Şubat'ta beklentilerin altında arttı, enflasyon ise 5 yıl sonra ilk kez Fed'in hedefine ulaştı. Michigan Üniversitesi Tüketici Güven endeksi 96.9 düzeyine çıktı. Ama Wall Street vergi reformununa yönelik endişelerle ekside kapandı. Londra Borsası Brexit dolayısıyla haftayı 0.63 kayıpla tamamladı. Frankfurt ve Paris borsaları petrol ve emtia fiyatlarındaki yükselişten olumlu etkilendi. Dolar değer kazandı. Altın dipten toparlandı. BİST tekstil sektöründeki sert satışlarla 0.38 ekside kaldı. Güney Afrika’daki siyasi kriz, TL’yi de olumsuz etkiledi. Ama büyüme tahminleri aşan büyüme hızı dolayısıyla geri çekilme sınırlı kaldı.
KRİTİK VERİLER AÇIKLANACAK - Bu hafta veri trafiği hem yoğun hem de ekonomilerin gidişini gösterecek önemli rakamlar belli olacak. Türkiye’de pazartesi günü mart enflasyonu ile imalat endeksi var. Euro bölgesinde mart imalat endeksi, şubat işsizlik oranı, perakende satışlar, hizmet endeksi ve Avrupa Merkez Bankasının toplantı tutanakları dikkatle izlenecek. ABD’de ise, mart imalat ve hizmet endeksi, özel sektör ve tarım dışı istihdam, işsizlik oranı, şubat fabrika siparişleri, dış ticaret açığı ve FED’in son toplantı tutanakları piyasalara yön verecek.
ABD ENFLASYON YILLIK %2.1 - ABD Ticaret Bakanlığı verilerine göre kişisel gelirler %0.4, harcamalar %0.1 arttı.Beklenti gelirlerin % 0.4, harcamaların %0.2 artmasıydı. Gelir artışına rağmen harcamaların sınırlı kalması, bireylerin geleceğe yönelik korkuya sahip olduklarını gösteriyor. Fed'in de takip ettiği enflasyon göstergesi olan PCE Fiyat endeksi aylık %0.1 artarken yıllık %2.1 arttı. Yıllık artış böylece 2012'nin Mart ayından beri görülen en yüksek artış oldu. Güney Afrika'da Devlet Başkanı Jacob Zuma, Maliye Bakanı Pravin Gordhan'ı görevden aldı. Zuma, 10 bakan ve 10 bakan yardımcısını değiştirdiği düzenlemede, Maliye Bakanlığı'na Malusi Gigaba'yı getirdi. Gigaba daha önce İçişleri Bakanlığı görevini yürütüyordu. Bu gelişme üzerine para birimi Rand, dolar karşısında %9 değer kaybetti, 13.94’e düştü, kapanışı 13.40 düzeyinde gerçekleştirdi
VERGİ REFORMU TEHLİKEDE - ABD Başkanı Donald Trump’ın, ilk sınavı olarak değerlendirilen sağlık sigortası tasarısında yaşadığı başarısızlık, vergi reformunu da zor bir sürecin beklediğine işaret ediyor. Cumhuriyetçilerin 7 yıldır iptal etmeye çalıştıkları Obamacare'in alternatifi konusunda bir araya gelememeleri, Trump yönetiminin diğer politikalarının geleceğine yönelik soru işaretleri oluşturdu. Özellikle Amerikan şirketleri için önem taşıyan yeni vergi reformuna yönelik güçlü beklentiler, 30'a yakın Cumhuriyetçi vekilin sağlık tasarısına Oval Ofis'ten gelen tüm baskı ve tehditlere rağmen muhalefet etmesiyle sarsıldı. Trump yönetiminin tüm gelir kesimlerini içeren vergi indirimleri taahhüt etmesi bu durumu daha da güçleştiriyor.
BÜYÜME HIZI TAHMİNİ AŞTI - 16 Nisan referandumu öncesinde açıklanan büyüme rakamları tam bir doping etkisi meydana getirdi. 15 Temmuz darbe girişimiyle sarsılan ve yılın üçüncü çeyreğinde %1.8 daralan Türk ekonomisinin %2.2 büyüyeceği tahmin ediliyordu. Oysa %2.9 olarak gerçekleşti. Üçüncü çeyrekte eksi %1.8 küçülen ekonomi, dördüncü çeyrekte %3.5 büyüyerek parmak ısırttı. Büyüme hızının artmasında tüketim harcamalarıyla ihracatta yüksek performans birinci derecede rol oynadı. Kişi başına düşen milli gelir dolardaki aşırı artışa rağmen 10 bin 807 dolar oldu. Hükümetin teşvik ve harcamaları ekonomik aktiviteyi canlı tutmaya devam ediyor. Özellikle yeni yılın ilk çeyrek büyümesinde mobilya ve beyaz eşya sektörüne dair yapılan vergi indirimleri ve diğer teşviklerin etkisini görmeye başlayacağız. 2017 ilk çeyreğinde Türkiye adına büyümenin tahminleri aşmasına kesin gözle bakılıyor. Maliye Bakanı Ağbal 3.çeyrekteki daralmanın ardından aldığımız kararların etkisini görmeye başladığımızı ifade ederken kuvvetli büyüme yapısının devam ettiğini belirtti.
TERS KÖŞEYE YATTILAR - ABD'li yatırım bankacılığı devlerinden Goldman Sachs ve JPMorgan Chase, Türkiye’nin 2017 büyüme tahminlerini yukarı doğru revize etti. Goldman Sachs, dördüncü çeyrekte tüketim harcamalarının %5.7 artarak tahminleri aştığını yılın ilk çeyreğinde %2.6, yılın tamamında %2.3 büyüme beklediğini açıkladı. En büyük iyileşmenin ihracatta yaşanan %2.3’lük artışla sağlandığını açıkladı. JP Morgan da 2017 büyüme tahminini %1.8’den %2.6’ya çıkardı. Ve 16 Nisan’dan sonra ülkeye yabancı sermaye girişindeki artışla ekonomik performansın daha da yükseleceğini vurguladı. Yılın ilk çeyreğine ÖTV ve KDV indirimleri ve kredi dopingiyle sağlanan ekonomik canlanma sonunda büyüme hızı yıllık bazda %4’ü aşarsa bu tahminler büyük ihtimalle yenilenecek.
İHRACATTA PATLAMA VAR - İşte ilk rakamlar gelmeye başladı. Mart ayında ihracat geçen yıla göre %19 artarak 13.6 milyar dolara yükseldi. Bu rakam son 4 yılın zirvesi.. Referandum sonrasında hizmet sektörünün de devreye girme şansı var. Hem istikrar hem de ısınan havalarla 15 Temmuz şokunun ekonomiyi yüzde 4 üzeri büyüme trendinden koparamadığını söyleyebiliriz. Yaz aylarında büyümenin yüzde 5 üzerine çıkacağını, yüzde 6-7 aralığının mümkün olduğu öngörüsüne sahibim. Yılın tamamında büyüme hızının orta vadeli ekonomik program hedeflerini aşarak %4 - %5 aralığında oluşmasının güçlendiği kanısındayım.
BİST KÖR HAVUZDAN ÇIKIYOR- Borsa İstanbul’da, 3 Nisandan itibaren pay piyasasında gerçekleşen işlemlere ait taraf bilgileri eş zamanlı olarak gösterilmeye başlanıyor. Biliyorsunuz Hisse senedi işlemlerinde, gerçekleşen emirlerde taraf olan aracı kurum isimlerinin gizlenmesine 2010 yılında başlanmış ve bu değişiklik zaman içinde "kör havuz" olarak adlandırılmıştı. "Kör havuz", büyük ve kurumsal yatırımcıların, gün içinde yaptıkları işlemleri diğer yatırımcıların takip edememelerini sağlıyordu. Halen uygulanmakta olan sistemde, anlık olarak işlemlerin hangi kurumdan yapıldığı görünmezken, gün sonunda belli bir ücret karşılığında veri terminalleri aracılığıyla yatırımcılarla paylaşılıyordu. Uygulama başta bireysel yatırımcılar tarafından olmak üzere yoğun bir şekilde eleştirilmişti. İşte şimdi bu uygulama sona eriyor, herkes kimin ne emir verdiğini net bir şekilde görebilecek. Sonuçta açığa düşmeyecek. Özetle: BİST’te danışıklı dövüş ile oyun dönemi kapanıyor.
Borsa İstanbul, 2016 büyüme rakamlarının tahminleri aşmasıyla birlikte 89 bin 573 puanla tavan yaptı. Ancak Güney Afrika’daki siyasi kriz dolayısıyla dolardaki yükselişten olumsuz etkilendi. Haftanın son işlem günündeki sınırlı kar satışlarıyla 88 bin 947 puanla kapandı. Tekstil sektöründeki %2’lik kayıp dikkat çekti. Bankalar 0.42, holdingler 0.55 geriledi. gelecek hafta yurt içinde enflasyon, yurt dışında ise ABD tarım dışı istihdam başta olmak üzere piyasaların yönü üzerinde belirleyici olacak önemli makroekonomik veriler belli olacak. Endekste 88 bin 500’de güçlü bir destek oluştu. Yükselişlerde 91 direnci var. Bu aralığın dışına çıkılmadığı sürece trendde bozulma olmayacak.
EURO’DAKİ KAYIPLAR ARTTI - Beklenenden düşük gelen Euro Bölgesi verileri, Euro’yu baskı altına aldı. Enflasyon Mart ayında 0,2% ile beklenenden az yükseldi. Yavaşlama, Avrupa merkez bankasının (ECB) hedefini 2,2%’den 1,6%’ya çekmesine sebep oldu. Düşük enflasyon, ECB’nin en büyük kaygılarından biri olmaya devam ediyor. Bazı ECB yetkilileri, faiz artışı ile ilgili konuşurken ECB üyesi Knot, 2018 faiz artışının beklenenden yakın olduğunu ifade etti. Alman IFO, ZEW ve Euro Bölgesi satın alma müdürleri endeksi verilerinin aksine son göstergeler, hissiyatta zayıflama olduğunu gösterdi. Buna karşılık ABD’de PCE enflasyonu yıllık %2.1’e çıktı. Michigan Üniversitesi Tüketici Güven Endeksi 96.9’a yükseldi. Teknik olarak 1.0657 sente inen paritenin 1.0730 sent direncini aşamadığı takdirde 1.0570 desteğine çekilme potansiyeli var. Bu açıklanacak veriler yönü belirleyecek.
TL’YE “RAND” DARBESİ - Türkiye son 7 yıldan beri aralıksız büyüyor. Yılın son çeyreğinde beklentilerin üzerinde yüzde 3.5 açıklanan büyüme, yıllık bazda ise yüzde 2.9 olarak açıklandı. Veriyle birlikte dolarda 3.63 TL’ye doğru geri çekilme yaşandı. 2016’da yaşanan darbe girişimine rağmen yüzde 2.9’luk büyüme ülke potansiyelini ve dayanıklılığını yansıtıyor. Güney Afrikada maliye bakanının görevden alınmasıyla sonuçlanan siyasi kriz para birimi Rand’ı, dolayısıyla aynı kategoride değerlendirilen TL’yi de olumsuz etkiledi. 3.66 TL’ ile tavan yapan dolar kapanışı 3.633 TL ile gerçekleştirdi. Euro 3.87 TL’den işlem gördü. Merkez Bankası’na göre, enflasyon mart ayında da yüksek gelecek. Ama ihracattaki artış ile Dış ticaret açığındaki daralma olumlu katkı sağlayabilir Dolar 3.65 TL üzerinde kapanış gerçekleştiremezse 3.60 – 3.61 TL aralığına dönebilir.
ALTIN DÜŞTÜ/TOPARLADI - FED üyelerinin yılsonuna kadar yeniden 3 faiz artırımı görüşünde olduklarını söylemeleri, dolar endeksini 100.56 düzeyine çıkardı. Bu tablo karşısında altının onsu 1240 dolara geriledi. Ancak Trump’ın vize yasağının ikinci defa yargı tarafından durdurulması ile vergi reformuna yönelik olumsuz beklentiler altındaki düşüşü önce durdurdu, sonra tepki alımıyla toparlanmasını sağladı. 10 yıllık ABD hazine bonolarında faizler 2.40 düzeyinde. Teknik olarak 1237 dolar desteği kırılmadığı sürece altının 1255 – 1265 dolar aralığını test etme potansiyeli var. Kapalıçarşı’da 24 ayar külçenin gramı, bu hafta 145 – 147 TL aralığında kalacak görünüyor.