Petroldeki yükseliş durdu ama bu defa da ABD'de istihdam verilerinin tahminlerin gerisinde kalması Wall Street'in haftayı ekside kapanmasına yol açtı. İş gücü piyasasındaki sıkılaşma sonunda FED'in faiz artırımlarına devam edecek olması sonrasında 10 yıllık ABD hazine bonolarında faizler 3.22 ile 7 yılın zirvesine çıktı ABD 10 senelik tahvil faizinin yükselmeye devam etmesi ABD Dolar'ına olan talebi yükseltiyor. Diğer yandan Yunanistan'ın bütçe oluşturuyor olması ve "BREXIT" için 18 Ekim'de karar verilmesi zorunluluğu Avrupa endekslerinden ve tahvil faizlerinden para çıkışını destekleyen nedenler arasında yer alıyor. Bu gelişme üzerine Avrupa borsaları da ekside kapandı. Dolar kazançlarını korudu, altın toparladı. Baker Hughes sondaj kuyu sayısının geçen hafta 863'ten 861'e düşmesine rağmen brent petrol ABD istihdamındaki bozulma yüzünden 85.21'den 83.90 dolara geriledi
AMERİKA'DA İSTİHDAM AZALDI - ABD Ticaret Bakanlığı raporuna göre, dış ticaret açığı, ağustosta bir önceki aya kıyasla yüzde 6,4 artarak 53,2 milyar dolar oldu. Bu rakam Şubat ayından beri en yüksek seviyeyi gösteriyor. Dış ticaret açığının ağustosta yükselmesine, ülkenin ihracatının yüzde 0,8 azalarak 209,4 milyar dolara gerilemesi ve ithalatın yüzde 0,6 artarak 262,7 milyar dolara çıkması yol açtı. Eylül tarım-dışı istihdam 134 bin olarak gelirken,185 bin olan beklentinin altında kaldı, fakat işsizlik oranının %3.7'yle 1969'dan bu yana en düşük düzeyine gerilemesiyle Dolar Endeksi ve ABD tahvil faizlerinde yükseliş devam etti. Eylül ayında ortalama saatlik kazançlar 0.3 yıllık bazda %2.8 ile tahminlere uygun geldi. İstihdamdaki azalmada caroline eyaletini vuran kasırganın önemli rol oynadığı söyleniyor.
AVRUPA'DA İTALYA PROBLEMİ - Avrupa tarafında ise İtalya Bütçe konusu ve Brexit konusuna ilişkin haber akışları gündemde kalmaya devam ediyor. Özellikle İtalya Başbakan Yardımcısı ve İçişleri Bakanı Matteo Salvini'nin, Avrupa Birliği'ne yönelik eleştirileri dikkat çekti. Salvini; Avrupa Birliği Komisyon Başkanı Jean Claude Juncker ve AB Komisyonu Ekonomi ve Mali İşler Sorumlusu Pierre Moscovici gibi insanların Avrupa ve İtalya'yı kötü durumlara soktuğunu belirtirken tarımsal harcamaları kısan bir AB bütçesini hiçbir zaman kabul etmeyeceklerini belirtti. Avrupa Komisyonu Sözcüsü ise; Komisyonun, İtalya Bütçesine yönelik tepkisini, tasarının Brüksel'e ulaştığında verileceğini söyledi. Brexit konusunda ise İngiltere ve Avrupa Birliği'nin anlaşma yapmak istediklerine yönelik gelen açıklamalar 18 ekim'deki karara kadar devam edecek
HAZİNE 8 MİLYAR TL AÇIK VERDİ - Yurtiçi tarafta ise yükselen enflasyon rakamları sonrası artış görülen CDS ve tahvil faizlerinde sakin bir seyir hâkim Merkez Bankası beklenti anketlerinde Bankaların tüm kredi türleri için uyguladıkları standartları sıkılaştırdığına dikkat çekilrken yılın 3.çeyreğinde işletmelerin kredi taleplerinin azaldığı belirtildi. Hazine nakit dengesi, eylül ayında 8 milyar 181 milyon lira açık verdi. Hazinenin nakit gelirleri 62 milyar 169 milyon lira, nakit giderleri 70 milyar 516 milyon lira oldu. Faiz dışı giderler 59 milyar 854 milyon lira, faiz ödemeleri ise 10 milyar 662 milyon lira olarak gerçekleşti. Faiz dışı denge ise 2 milyar 316 milyon lira fazla verdi.
TÜRKİYE MC KİNSEY'DEN VAZGEÇTİ - Uluslararası Finans Enstitüsü, Türkiye ekonomisinin 2019'da yüzde 0.9 küçüleceği tahmininde bulundu. 2017'de yüzde 7.4 olan büyüme hızının 2018'de yüzde 3'e düşeceğini öngören enstitü, ABD ile ilişkilerin daha da kötüleşmesi ve küresel finansman koşullarının daha fazla zorlaşması durumunda Türkiye'de küçülmenin 0.9'u aşabileceği uyarısında bulundu. Uluslar arası finans enstitüsü, yüzde 24.5'e çıkan enflasyonun 2019 başında yüzde 27'ye ulaşacağını, Mart 2019'daki yerel seçimler nedeniyle sıkı mali politikanın sürdürülmesinin zor olacağını belirtti. Yeni Ekonomi Programı'nda 2018'de 3.8, 2019'da yüzde 2.3 büyüme hedefleri yer almıştı Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, partisinin Kızılcahamam'da gerçekleştirilen 27. İstişare ve Değerlendirme Toplantısı'nda konuştu.McKinsey'den fikri danışmanlık hizmeti alınmayacağını açıklayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Her kriz beraberinde birçok fırsatı da getirir. Özel sektörümüzün bu krizi fırsata çevirecek maharete sahip olduğuna inanıyorum." Dedi. Sözleşmeleri TL'ye çevirme esaslarına yönelik tebliğ Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 2 Ocak 2018 öncesi sözleşmeler için 2 Ocak kuru kullanılacak. TL ile sözleşme için taraflar arasında öncelikle mutabakat aranacak. Taraflar anlaşamazsa 2 Ocak 2018 öncesindeki sözleşmeler için 2 Ocak kuru dikkate alınacak. 2 Ocak 2018 sonrasındaki sözleşmelerde sözleşme tarihindeki kur geçerli olacak. Dolar, 2 Ocak'ta 3.77 civarında işlem görmüştü.
PİYASALARDA PAPAZ HEYECANI - Borsa İstanbul haftayı 94 bin 883 puana çıkarak yükselişle tamamladı. işlem hacmi 7.2 milyar TL oldu. Bankacılık endeksi %2.93 prim yaptı. Küresel piyasalarda azalan risk iştahına paralel olarak Avrupa borsalarındaki sert düşüşle 93 bin seviyesine gerileyen endeks bankalara gelen alımlarla toparladı. Kurlardaki artışın kalıcı olmaması yatırımcılara moral verdi. Teknik açıdan endekste 93 bin 400 destek, 97 bin 500 direnç konumunda.. 12 Ekim Cuma günü papaz Brunson hakkında verilecek olan karar haftanın hatta yılın en önemli olayı. ABD ile Türkiye arasında ekonomik yaptırımlara yol açan davanın sonucu piyasaları özellikle Türk Lirasını çok yakından ilgilendiriyor. Perşembe günü ağustos ayı dış ticaret açığı belli olacak. Haftanın ilk günü Kanada ve Japonya tatil. Euro bölgesinde sentix yatırımcı güven endeksi, ağustos sanayi üretimi, Avrupa merkez bankasının toplantı tutanakları izlenecek. Haftaboyunca FED başkanlarının yapacakları konuşmalarda faiz sürecine yönelik verecekleri mesajlarla ABD'de eylül ÜFE ve TÜFE rakamları euro dolar paritesini etkileyecek.
DOLAR KAZANÇLARINI KORUYOR - Euro Bölgesi'nden; İtalya ve İspanya gibi sorunlu ekonomilerin durumu ve Brexit konusu ile ABD'den; tahvil faizlerinden oluşan fiyatlamalar parite tarafından etkili olmaya devam ediyor. ABD tahvil faizlerinin yeniden atağa kalkması ile aşağı yönlü hareket görülmeye başlayan paritede; AB Komisyonu Başkanı Juncker'in: Euro'nun güçlenmesine ihtiyacımız var açıklamasına karşın İtalya Başbakan Yardımcısı Salvini'nin; Juncker ve Moskovici'yi suçlayan açıklamalar yapması ve İspanya Merkez Bankası'nın İspanyol bankalarına yönelik uyarıları da etkili oldu. ABD tarafında Tarım Dışı İstihdam beklentilerin altında gerçekleşme gösterirken, geçtiğimiz ay verisi yukarı yönlü revize edildi. Teknik olarak baktığımızda ise; 1.1465 destek noktasından gelen tepki alımlarıyla 1.1520 sentle kapanan parite 1.1560 senti aşarsa 1.1585 – 1.1615 sent dirençleri test edilecek. 1.15 desteği kırılırsa 1.1430 sente kadar yol açılıyor.
TL PAPAZ BRUNSON'A ODAKLANDI - Merkez Bankası anketine göre, bankaların tüm kredi türleri için sıkılaştığı görüldüğü belirtilirken işletmelere verilen kredilerde de sıkılaşmaya devam edileceği ve bu durumun yılın sonuna kadar devam edeceği söylendi. Diğer taraftan UniCredit yayınladığı raporda Türkiye'nin cari işlemler açığı daraldı ve bunun TL'ye değer kazandırması gerektiğini ancak yüksek petrol fiyatları ve artan ABD tahvil getirileri TL'de zayıflığın devam etmesine yol açtığını kaydetti. Amerika Maliye Bakanlığı Türkiye merkezli SIA Falcon International Group isimli şirketi Kuzey Kore'yi hedef alan yaptırımları ihlal girişimi gerekçesiyle yaptırım listesine aldı. Ağustos ayında başlayan düşen trendin kırılım noktasına denk gelen 6.22 TL direncinin geçilmemesi ile birlikte geri çekilmeler yaşandı.. Döviz sepeti 6.60 TL'ye indi. Ama 5 yıllık risk primli hala 420 ile yüksek.. 6.13 TL ile kapanan dolar 6.10 desteğini kırarsa 6.08, 6.05 ve 6.00 TL seviyelerini test edebilecek. Yükseliş için 6.22 TL'nin üzerinde kapanış gerekiyor. 12 Ekim Cuma günü Papaz serbest bırakılırsa dolar 5.70 – 5.80 TL aralığına hızla düşecek. Bu durumda 7.60 TL'deki euro da 6.60 – 6.70 TL bandına inecek. Bu konuda kesin tahmin yapmak çok zor. Ama gelinen noktada ve yaşanan gelişmelerden çıkarılan sonuca göre Papaz Brunson büyük ihtimalle salıverilecek.
ALTINDA YÖN NEREYİ GÖSTERİYOR? - Brexit anlaşmasına yönelik piyasa tarafında oluşan iyimserlik ve karmaşık gelen ABD İstihdam verileri sonrası Dolar Endeksi'nde yaşanan geri çekilmeler, Altın üzerinde alış yönlü işlemlere neden olsa da güçlü duran ABD 10 yıllık tahvil faizleri yukarı yönlü atakları sınırlıyor. Ancak buna rağmen ABD'de istihdamın azalması FED'in faiz sürecini yavaşlatacağı beklentisiyle altın 1198'den 1202 dolara çıkarak kapandı. Altın için kısa vadede önce 1207 ardından 1212 dolar dirençleri önemli. Bu seviyeler aşılırsa düşüş trendi sona erecek. Yeni haftada açılacak olan Çin borsası ile birlikte Yuan'ın durumu altının yönünü belirleyecek. Kapalıçarşı'da 24 ayar külçenin gramı, Cuma gününe kadar 235 – 237 lira aralığında hareket edecek görünüyor. 12 ekim'de papaz serbest bırakılırsa dolardaki sert düşüş dolayısıyla altının 222 – 223 lira aralığına inme ihtimali var. Altın yatırımcısının bu gelişmeyi dikkate almasında büyük yarar var.
