Necmettin BATIREL
Acil müdahale!
Küresel borsalar piyasalara cansuyu verecek önlemlerin desteğiyle haftayı artıda tamamladı. Tahvil alımları devam etti. Dolar güçlü kaldı, altın geri döndü. Perşembe ve Cuma günü yaşanan iki önemli gelişme yatırımcıları ümitlendirdi. Yeni haftanın en önemli gelişmesi 22 – 24 Ağustos tarihlerinde Kansas City FED'in ev sahipliğinde Jackson Hole kasabasında dünya merkez bankası başkanları, akademisenler ve ekonomistlerin katılacağı toplantı. Bu yılki gündem "Para Politikası için Zorluklar" başlığını taşıyor. Ülkelerin 2008 global finansal krizinden farklı toparlanma oranları, ekonomik şartlar arasındaki farklılıkların politika yapıcılar için para politikasını belirlemede ortaya çıkardığı zorluklar toplantının gündeminde olacak. Şimdi ayrıntılara bakalım.
ÇİN VE AVRUPA'DAN BÜYÜK TEŞVİK - Çin'de sanayi üretimi ve perakende satışların tahminlerden kötü gelmesinin ardından Ulusal Kalkınma Reform komisyonu, tüketimi canlandırmak için 2019 ve 2020 yıllarında net gelir artırma planını devreye sokacağını açıkladı. Tüketimi canlandırmak için yapılan planda yerli pasaport görevi gören ve kırsaldan kentlere göçü düzenleyen bir aile kayıt programı olan Hukou sisteminin daha da iyileştirilmesi ve maaş olmadan gelir elde etmek için kanalların genişletilmesi yer alıyor. Avrupa Merkez Bankası Yönetim Kurulu üyesi Olli Rehn, yatırımcıların beklentilerinin ötesinde bir teşvik paketinin açıklanacağını duyurdu. "Yeni teşvik paketi beklentileri aşacak" dedi. Son dönemde Euro Bölgesi ve birliğin lokomotif ekonomisi olan Almanya'da beklenin altında zayıf verilerin gelmesi 12 Eylül'de gerçekleşecek Avrupa Merkez Bankası toplantısında ekonomiyi destek için teşvik açıklaması bekleniyor ve piyasada eksi yüzde 0.4 seviyesinde bulunan mevduat faizinde yeni bir indirim öngörülüyor. İşte bu iki önemli gelişme Wall Street'i çok olumlu etkiledi. Yeni haftada da borsalardaki iyileşmenin devam etmesi olası.
DTÖ'DEN TRUMP'IN PLANINA RET - Küresel tarafta Ticaret Savaşları ön planda kalmaya devam ediyor. Trump, Çin'in ticaret anlaşması yapmak için elinden geleni yapacağını ve Pekin ile olabilecek ticaret savaşının beklenildiğinden kısa sürede tamamlanacağını belirtti. Bu konuya ilişkin Dünya Ticaret Örgütü, ABD'nin Çin'e uyguladığı gümrük vergilerinin örgütün kuralları dışında olduğunu açıklaması önemliydi. Böylece Çin'den zararı telafi edecek düzeyde ABD'ye karşı yaptırımlar uygulaması güçlendi. ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Xi Jimping arasında yakın zamanda telefon görüşmesi gerçekleşeceği haberi pozitif algılandı. Ancak Hong Kong'da suçluların Çin mahkemelerinde yargılanacağı kararına karşı büyük protesto hareketi devam ediyor. Fitch Rating raporunda ise, global para politikasının 2009'dan bu yana görülen en büyük sapma yaşandığını bu durumun ise küresel büyüme görünümdeki negatifleşme, ticaret politikasının etkisi ve imalat tarafında yaşanan düşüş merkez bankalarının kararlarını etkileyen önemli unsur olduğunu açıkladı.
SANAYİ ÜRETİMİ NEDEN DARALDI? - Yurtiçi tarafta ise haftanın son işlem gününde açıklanan Sanayi Üretimi rakamları takip edildi. Üretim bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3.9 azalırken geçtiğimiz ay rakamlarına karşın 3.7'lik bir azalma kaydetti. Bununla birlikte Suriye merkezli gelişmeler gündemde kalma devam ederken Ziraat Bankası'nın, Venezuela Merkez Bankası'na artık hizmet vermeyeceğine yönelik gelişmeler ise ABD ile ikili ilişkilerin seyri açısından önemli bir adımdı. ABD'nin, Venezuela Başkanı Maduro ile iş yapmaya devam eden şirketlerin yaptırımlara maruz kalacağını daha önceden açıklaması takip edilmişti. Son günlerde açıklanan verilerdeki olumsuz tabloya rağmen küresel taraftaki riskler ve jeopolitik risklerdeki yumuşa ile birlikte TL varlıklarında kısmide olsa pozitif bir fiyatlama görmekteyiz. Sanayi üretimindeki yavaşlamada 23 Haziran İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerinin etkisinin olduğunu kesin. Bu yüzden döviz cephesinde olumsuz algılanmaya yol açmadı. Piyasa Suriye'de güvenli bölge kurulacak olmasına büyük önem veriyor.
GÜVENLİ BÖLGE İÇİN HAREKAT MERKEZİ - Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, "Birleşik Müşterek Harekat Merkezi tam kapasite ile önümüzdeki hafta çalışmaya başlayacak." dedi. Akar, belirlenen takvimin yakından takip ettiklerini belirterek, "Belirlenen takvim şu ana kadar aksaksız uygulandı. Bundan sonra da aynı şekilde uygulanmasını bekliyoruz. Bunu yakından takip ediyoruz. Hava sahasının kontrol ve koordinasyonu ile birçok konuda genel olarak anlaştık. Müttefiklerimizin teröristlerle, YPG ile iş birliği yapmasının bizim açımızdan hiçbir izahı yok. Bunun bir an önce sonlanmasını bekliyoruz. ABD'lilerle bu faaliyetleri sürdürmek istemekle birlikte herhangi bir şekilde burada ilerlemek mümkün olmadığında Sayın Cumhurbaşkanımızın da birçok kez ifade ettikleri gibi B planımız da C planımız da var" dedi. Gelecek hafta bu konuda uzlaşma sağlanırsa piyasalar çok olumlu etkilenecek
YABANCI HİSSEDEN TAHVİL GEÇİYOR - İki günlük bayram tatili haftasında hisse senetleri %3.7 değer kaybetti, dolar %1.4; Euro %0.40, altın %2.5 prim yaptı. BİST endeksi 95 bin 700 düzeyine indi. Dolar 5.56, Euro 6.17, gram altın 270 TL'ye yükseldi. Hisse senetlerinde en büyük kayıp %8 ile bankalarda yaşandı. Endeks 97 bin 500'de tutunamadı. ABD ile Çin arasındaki ticaret müzakereleri ve İtalya ile İngiltere başta olmak üzere siyasi gelişmelerin piyasaların odağında.. Türk tahvillerinin cazibe kazanması yabancı yatırımcıların hisse senetlerinden çıkışını destekliyor. Gelecek hafta 22-24 Ağustos tarihlerinde düzenlenecek Jackson Hole'deki toplantıda merkez bankası başkanlarının verecekleri mesajlar dikkatle izlenecek. Özellikle FED Başkanı Powell'in Cuma günü 17.00'de yapacağı konuşmada faiz indirimi konusundaki söylemleri piyasaları hareketlendirecek. FED tutanakları Çarşamba akşamı açıklanacak. Dünya genelinde ağustos ayı öncü imalat endeksleri borsaları etkileyecek. Yurtiçinde pazartesi günü perakende satış rakamları ile Hazinenin düzenleyeceği ihaleler takip edilecek. 95 bin ana destek 98 bin 500 direnç oldu. Yatırımcılara pozisyon açarken seçici davranmalarını tavsiye ediyorum. Yeni haftada hisse önerileri
RÜZGAR DOLARDAN YANA ESİYOR - ABD'de Michigan Üniversitesi güven endeksi Ağustos ayında önceki seviyesi olan 98.4'ten 92.1'e inerek Ocak ayından bu yana en düşük seviyesine geriledi. Beklenti 97 seviyesindeydi. ABD Ticaret Bakanlığı verilerine göre, Temmuz ayında 0.2 artış beklenen konut başlangıçları yüzde 4.0 düştü. Ancak ABD merkez bankası Fed'in en güvercin politika yapıcılarından biri olan St. Louis Fed Başkanı James Bullard'ın, finans piyasası kargaşası ve yavaşlamakta olan küresel ekonominin 17-18 Eylül'de yapılması planlanan Fed politika toplantısı öncesi acil bir faiz indirimine gidilmesini gerektirmediğini söylemesi paritenin aşağıda kalmasını sağladı. Avrupa Komisyonu'nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Olli Rehn'in; 12 Eylül'de yapılacak toplantıda beklenenden daha yüksek bir teşvik paketi açıklanabileceğine yönelik açıklamaları Euro'nun baskı altında kalmasına yol açtı. Yeni haftada FED tutanakları ile Jackson Hole'de konuşacak olan başkan Powell'ın mesajları 1.1089 sentle kapanan pariteyi etkileyecek. Faiz indirimlerini süreceğine yönelik sinyal 1.1150 sente çıkarır. Aksi halde 1.10 desteği kırılır. Rüzgar dolardan yana esiyor.
TÜRK LİRASI GÜCÜNÜ KORUYOR - Küresel hisse senedi piyasaları, merkez bankalarının ekonomiye daha fazla teşvik vereceğine dair beklentilerin artarak, yavaşlayan ekonomik büyümeyle ilgili endişeleri azaltması sonucunda yükseldi ancak tedirginlik kaybolmuş değil. Zira tahvil alımları devam ediyor. 10 yıllık ABD hazine bonolarında getiriler yoğun alımlarla 1.54'e inmiş durumda. ABD tahvil piyasasının resesyon alarmları vermesinin ardından ABD'li tüketicilerin Temmuz ayında oldukça fazla harcama yapmaya devam ettiğini gösteren veriler yatırımcıları biraz olsun rahatlattı. Hong Kong'da hafta sonunda protestolar arttı. Bu durum ABD-Çin ticaret savaşında yeni bir jeopolitik gerilim noktası olabilir ve bu savaşı daha da karmaşık hale getirebilir. Tatil öncesi son hacimli gün olan 9 Ağustos'ta dört ayın en düşük seviyesinde 5.45 civarında işlem gören dolar/TL, 5.63'ü test ettikten sonra haftayı 5.56 TL ile tamamladı. Euro'ya 6.17 TL alış fiyatı ödendi. TL'de yüksek getiri, küresel merkez bankalarının genişlemeci politikaları, Türkiye-ABD ilişkilerine yönelik olumlu beklentiler, TL'de açığa satışın maliyetinin yüksek olması kurların gevşek kalmasına yol açıyor. Çin'de ekonomiyi canlandırmak için alınan önlemler gelişen ülke para birimlerine pozitif yansıdı. Dolar 15.12 Güney Afrika Randına düştü. Yeni haftada dolar 5.55 TL'yi kırarsa 5.43 – 5.41 TL aralığına dönecek. Yükselişin kalıcı olması için 5.65 TL' üzerinde kapanış gerekiyor.
ALTIN PİYASASI NEDEN DURULDU? -. Dolar endeksinin 98 düzeyini aşması altını aşağı çekti. 1534 dolarla tavan yapan ons haftayı 1512 dolarla tamamladı. Çin Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu, ekonomide büyümenin yavaşladığı ortamda tüketimi canlandırmak için harcanabilir geliri bu yıl ve gelecek yıl artıracak bir plan hazırladı. Avrupa Merkez Bankası da 12 Eylül'deki toplantısında beklentilerden çok daha yüksek teşvik açıklayacak. Bu iki olumlu gelişmenin hisse senetlerine olan talebi arttıracağı beklentisi yatırımcıların güvenli limandan çıkmalarını sağladı. Altın yeni haftada FED tutanakları ve Powell'ın söylemleriyle yön bulacak. Genel beklenti kısa vadede onsun 1500 dolara ineceği yönünde. Uluslar arası yatırım bankası Goldman Sachs'a göre, altın merkez bankalarının alımları ve altın destekli fonların talebiyle aysonuna kadar 1600 dolara yükselecek. Altın vadeli kontratları 1531 dolardan işlem gördü. Altındaki yükselişi ivme kazanması için ons 1525 doları aşması gerekiyor. Kapalıçarşı'da 270 lirayla kapanan gram altının 265 liraya inme ihtimali var.