Küresel borsalar haftayı kayıpla tamamladı. ABD'de basın-yayın kuruluşlarından gelen haberlerde; ABD Başkanı Donald Trump'ın, Çin'den sonra Japonya'ya karşı da ticaret savaşı başlatacağı bildirildi. Çin mallarına 267 milyar dolarlık ek gümrük vergisi için hazır olduklarını söyledi. ABD'e tarım dışı istihdamın ağustos'ta 201 bin artarak beklentiyi aşması ticaret savaşlarının gölgesinde kaldı. Avrupa borsalarındaki negatif seyir küresel risk iştahını aşağı çeken ana başlıklar. Trump'ın bölgede Çin'den sonra Japonya ile de ticaret konusunda gerilim yaşayacağı endeişesi de Asya piyasalarında satışa neden olmakta. Yakın gündemimizde ayrıca Fed toplantısı olacak. Faiz artırımına kesin gözüyle bakan Fed üyelerinin 2019'a bakışını da piyasalar yakın zamanda ajandasına kaydedecektir.
Dolar değer kazandı, altın zayıfladı.
AVRUPA'DA DÜŞÜK BÜYÜME - İngiltere'nin Brexit meselesi de gündemdeki yerini korurken, konuyla alakalı açıklamalarda bulunan AB Baş Müzakerecisi Michael Barnier: "İrlanda sınırı konusunda "işleyebilir bir dayanak oluşturulmazsa bir anlaşma olmayacaktır" dedi. Japonya'nın Hane Halkı Harcamaları beklentilerden daha iyi seviyelerde gelerek ileriye dönük enflasyon görünümü için umut verdi. İsviçre'de ise İşsizlik Oranı verileri tahminlere paralel gerçekleşme gösterdi. Almanya'da açıklanan Ticaret Dengesi öngörülerin altında fazlalık verildiğini işaret ederken, Euro Bölgesi'nin 2.Çeyrek senelik büyüme oranı geçtiğimiz ayki okuma seviyesinden aşağı yönlü revize edildi. İngiltere'de Halifax Konut Fiyat Endeksi ise beklentinin altında gerçekleşme göstermesine karşın senelik bazda son 9 ayın en iyi düzeyindeydi.
ABD İSTİHDAMI ÜMİT VERDİ - Günün ve haftanın en önemli verileri olan ABD İş İstatistikleri ise genel anlamda olumluydu ve "FED için güven verici" diyebileceğimiz düzeydeydi. Tarım Dışı İstihdam Değişimi'nde geçtiğimiz ay verisinde yapılan kısmen olumsuz revizeye karşın bu ayın datası beklentilerin üzerindeydi. İşsizlik Oranı geçtiğimiz ayki seviyesinde sabit kalırken, Ortalama Saatlik Kazançlar da 2017 Aralık ayından bu yana en yüksek artışını yaptı. Verilerin yanı sıra yerel FED Başkanlarının açıklamaları takip ediliyor. üyeler faiz artırımlarının devamından yana tavır takınırken, 2018 yılında oy hakkı olmayan bölgesel FED Başkanları ise daha yumuşak ifadeler kullanıyor.
TRUMP ÇİN'E FENA TAKTI - ABD Başkanı Donald Trump Çin mallarına 267 milyar dolarlık ek gümrük vergisi için hazır olduklarını söyledi.Trump, North Dakota eyaletine yaptığı ziyaret esnasında Air Force One uçağında basın mensuplarına ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşının büyümesine neden olacak açıklamalarda bulundu.Yaklaşık 200 milyar dolarlık Çin ürününe yönelik tarifelerin kısa süre içinde uygulanmaya başlanabileceğini belirten Trump, "Bunu yapmaktan nefret ediyorum ancak bunun (200 milyar dolarlık Çin ürününe yönelik tarifeler) arkasından 267 milyar dolarlık gümrük vergisi daha ben istersem kısa sürede uygulanmaya hazır. Bu işleri tamamen değiştirecek " dedi. Trump'ın açıklaması Wall Street'te olumsuz algılandı.
TÜM İTHAL ÜRÜNLERE VERGİ - ABD Başkanı Donald Trump'ın Çin'e yönelik bu açıklamaları, iki ülke arasındaki ticaret müzakerelerinde ilerleme sağlanamadığına yönelik spekülasyonları destekliyor.Çin'in halihazırda 50 milyar dolarlık ürününe yüzde 25 oranında gümrük vergisi uygulayan Trump yönetiminin, 467 milyar dolarlık Çin menşeli ürüne daha tarife getirilmesi, ülkenin Çin'den ithal ettiği bütün ürünlerin gümrük vergisine tabi tutulacağı anlamına geliyor.ABD Ticaret Bakanlığının resmi verilerine göre, geçen sene Çin'den ithal edilen tüm malların toplam değeri yaklaşık 505,5 milyar dolara tekabül etmişti Bu yılın ilk yarısında Çin'den ithal edilen ürünlerin toplam değeri ise 250 milyar dolar civarında gerçekleşti.
ATEŞKESTE UZLAŞMA YOK - Suriye'de nüfuzu bulunan üç ülkenin liderleri İran'ın başkenti Tahran'da buluştu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani arasındaki üçlü zirve televizyonlardan da canlı yayınlandı. Liderler, zirvede alınan kararlarla ilgili 12 maddelik bir bildiri hazırladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, deklarasyonun İdlib ile ilgili olan üçüncü maddesine ateşkes ifadesinin de eklenmesini talep etti Ancak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bu öneriye "Gerçek şu ki, bugün bu masada silahlı muhalefetin temsilcileri yer almıyor. Dahası, Nusra Cephesi, IŞİD ve Suriye ordusunun temsilcileri de yok. Türkiye Cumhurbaşkanı genel olarak haklı. Evet iyi olurdu. Ama biz onların adına konuşamayız. Ve daha da önemlisi Nusra Cephesi ve IŞİD teröristlerinin insansız hava araçları ve bombalar kullanmayı bırakacağı konusunda da konuşamayız" itirazını getirdi. Ateşkes tavsiyesi sonuç bildirgesine girmedi.
YENİ ALTIN SERTİFİKASI - Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından, yastık altındaki altınların ekonomiye kazandırılması, finansman araçlarının çeşitlendirilmesi ve yatırımcı tabanının genişletilmesi amacıyla 10 Eylül'den itibaren Ziraat Bankası ve Ziraat Katılım Bankası şubeleri aracılığıyla Türkiye genelinde etaplar halinde altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikası talep toplama işlemleri ve ihracı yapılacak. Senetler, 2 yıl (728 gün) vadeli olacak talep toplama dönemini takip eden hafta çarşamba günleri yatırımcıların hesaplarına aktarılacak. Yatırımcısına her 6 ayda bir altın fiyatına endeksli yüzde 1,20 (yıllık yüzde 2,40) getiri sağlayacak. Getiriler yatırımcıların hesaplarına Türk lirası cinsinden yatırılacak. Uygulama kapsamında sadece 22 ve 24 ayar altınlar kabul edilecek.
TÜRK EKONOMİSİ YAVAŞLIYOR - Bu hafta yurtiçinde iki büyük gelişme var. Birincisi pazartesi günü açıklanacak ikinci çeyrek büyüme verisi.. ikincisi Perşembe günü para politikası kurulunun faiz kararı. Önce büyümeden başlayalım. ikinci çeyrek beklentileri yüzde 4.5-6.5; 2018 sonu için büyüme beklentileri ise yüzde 2.5-4.7 aralığında yer alıyor. ortalama tahminler ikinci çeyrek için yüzde 5,04, 2018 yılı için ise yüzde 3,54 olarak gerçekleşti. Orta Vadeli Programda büyüme hedefleri 2018, 2019 ve 2020 yılı için yüzde 5.5 seviyesinde bulunuyor. Ancak yeni OVP'nin Eylül ayında açıklanması bekleniyor. Türkiye ekonomisi 2018 yılının birinci çeyreğinde iç tüketim ağırlıklı yüzde 7.4 büyüdü. Yılın kalanında, lira şoku ve buna bağlı faiz artışlarının etkisiyle çeyreklik bazda daralmalar da öngörülüyor.
FAİZLER NE KADAR ARTACAK? - Son enflasyon verisinin ardından yaptığı açıklamada faiz artırım sinyali veren Merkez Bankası'nın (TCMB) Eylül ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında politika faizi olan bir hafta vadeli repo faizini 200 ile 725 baz puan arasında değişen bir oranda artırması bekleniyor. Merkez Bankası 13 Ağustos'tan bu yana yüzde 17.75 seviyesinden fonlama yaptığı haftalık repo ihalelerini açmayarak bankaları yüzde 19.25 seviyesindeki faiz koridorunun üst bandına yönlendiriyor. Yani şu anda 150 baz puanlık artışı yaptı bile. tahminler geniş bir bantta değişiklik gösterirken, beklentilerin yoğunlaştığı bir oran bulunmuyor. Buna göre bir katılımcı Eylül'de 225 baz puan, iki katılımcı 300 baz puan, bir katılımcı 325 baz puan, iki katılımcı 425 baz puan, iki katılımcı 500 baz puan, bir katılımcı 575 baz puan, bir katılımcı 650 baz puan, bir katılımcı ise 725 baz puan artış bekliyor. Benim hesaplamama göre 250 baz puanlık bir artış olacak. 20.25'e çıkarılacak. TL'deki güçlenme sınırlı kalacak.
BİST'TE SANAYİ DESTEĞİ - Borsa İstanbul haftayı yükselişle tamamladı. Endeksi yukarda tutan sanayi hisseleri oldu. 94 bin 500 direnci 3 defa aşıldı, ancak Avrupa borsalarındaki gerilemeye bağlı olarak geri dönüşler yaşandı. Bankaların Temmuz ayında yüksek kar etmeleri talebin sıcak kalmasını sağladı. Döviz kurlarındaki aşağı yönlü hareket, BİST'in pozitif ayrışmasına yol açıyor. Bu hafta önem derecesi yüksek veriler açıklanacak. Türkiye'den başlayalım. Pazartesi günü ikinci çeyrek büyüme, MB beklenti anketi ,Perşembe günü merkez bankası faiz kararı Cuma günü temmuz ayı dış ticaret rakamları var. Euro bölgesinde temmuz sanayi üretimi, Avrupa merkez bankasının faiz kararı, İngiltere temmuz sanayi üretimi ile merkez bankasının faiz kararı izlenecek. Çin'de ağustos TÜFE/ÜFE, sanayi üretimi, perakende satışlar belli olacak. ABD'de ağustos ÜFE ve TÜFE, perakende satışlar, sanayi üretimi, kapasite kullanım oranı açıklanacak. Teknik açıdan endekste ana destek 92 bin 300 puan oldu. 94 ve 95 bin ara dirençler. Büyüme hızındaki artış ve faiz artış beklentisiyle Perşembe gününe kadar bu direnç seviyeleri aşılabilir.
DOLAR İSTİHDAMLA YÜKSELDİ - ABD'de tarım dışı istihdam 201 bin artarak Ağustos'ta beklentiyi aştı. Beklenti 190 bin idi. Önceki ayın verisi 157 binden 147 bine revize edildi. saatlik ücret artışı Ağustos'ta beklenmedik şekilde hız kazanarak resesyonun sona erdiği 2009 yılından bu yana en güçlü artışın gerçekleştirdi. Saatlik ücret artışı aylık yüzde 0.4 artarak yüzde 0.2'lik beklentinin üzerinde gerçekleşti. Yıllılk veriyse aynı dönemde yüzde 2.9 oldu. Beklenti yüzde 2.7 idi. Güçlü gelen veri, Fed'in bu ayki politika toplantısında beklenen faiz artırımı ihtimalini yükseltirklen, Aralık ayında gidilebilecek diğer bir faiz artırımını da destekliyor. İşsizlik oranı, Ağustos'ta yüzde 3.9 seviyesinde gerçekleşerek yüzde 3.8'lik beklentinin hafif üzerinde geldi. İşgücüne katılım oranı bir önceki ay kaydedilen yüzde 62.9'dan söz konusu dönemde yüzde 62.7'ye geriledi. Özellikle FED'in faiz artışlarının tartışıldığı bu günlerde gelen olumlu veriler dolar lehine işlemlere neden oldu. Parite 1.1630'dan 1.1552 sente indi. 1.1530 kırılırsı 1.1470 desteği gündeme gelecek.
TÜRK LİRASI NİYE GÜÇLENDİ? - Enflasyonda aldığımız %2,30'luk rakam sonrasında dikkatler merkez bankası toplantısına kaymış durumda. fonlaması halihazırda gecelik borç verme faizi seviyesinde ilerliyor. Burada şunu belirtmek gerekiyor. 2 yıllık faiz olan %24,5'ları gösterge olarak alacaksa 600 – 700 baz puanlık bir artırım beklentisi oluşabilir. Enflasyon beklentilerinin üzerinde kalma isteği varsa da bu durumda 150 – 200 baz puanlık bir artış şaşırtıcı olmaz. Bunun TL'ye yansımasını ise haftaya daha net izleyeceğiz. Gelişmekte olan ülkelerin para birimlerinde pozitif seyir derinleşirken TL tarafındaki etkisiyle birlikte kur tarafında 6,40 TL altına doğru gelindi. Pazartesi günü açıklanacak olan 2.Çeyrek Büyüme Oranına dair iyimserlik ve 13 Eylül 'de yapılacak olan Para Politikası Kurulu toplantısına dair faiz artırımı beklentileri TL lehine işlemleri destekleyen unsurlar olarak karşımıza çıkmakta. Dolarda 6.72-6.54 bandının aşağı yönlü kırılması ile satıcılı seyrin ivme kazandığı görülmekte. Bu aşamada 16 Ağustos'tan itibaren yeniden oluşan yükselen kanalın alt bandına denk gelen 6.3630 destek bölgesi kritik. Zira, geri çekilmelerin devamında buranın da kırılması halinde TL lehine işlemler derinleşebilir. Bu durumda 6.25 – 6.30 TL aralığı gündeme gelecek. Döviz sepeti 6.88 TL'ye, 5 yıllık risk primi 534 düzeyine indi. Dolarda açık pozisyon taşıyanların 6.30 TL seviyesinde alım yapmalarını tavsiye ediyorum.
ALTINDA GERİ DÖNÜŞ BAŞLADI - Chicago Fed Başkanı Charles Evans ise FED'in ekonomiyi sürdürülebilir bir büyüme patikasında ve enflasyonu hedef civarında tutmak için faiz oranlarını nötr faiz seviyesinin biraz ötesine yükseltmeye ihtiyaç duymasının büyük olasılık olduğunu söyledi. Boston Fed Başkanı Eric Rosengren de, ABD'nin maliye ve para politikası yapıcılarının gelecekteki ekonomik bir daralma ile mücadele için yeterli şekilde tahkim edilmedikleri, hazırlanmak için daha fazlasının yapılması gerektiğini kaydetti. Son olarak ABD Ağustos ayı tarım dışı istihdam göstergelerinde tarım dışı istihdam verisi 201 Bin ile beklentilerin üzerinde görünürken işsizlik oranı yüzde 3.9 ve ortalama saatlik kazançlar ise yüzde 0.4 olarak açıklandı. Dolar endeksi 95.38 düzeyine çıktı. Çin Yuan'ı 6.84'e düştü. Ve 10 yıllık ABD hazine bonolarında faizler yoğun satışlarla 2.94'e yükseldi. Tüm bu gelişmeler altının aleyhinde.. ons 1202 dolardan 1195 dolara düştü. Bu haftaki veriler eğer dolar endeksini aşağı çekerse –ki zor görünüyor- altın toparlar. Aksi halde 1188 – 1172 dolar desteklerine inecek. Kapalıçarşı'da 24 ayar külçenin gramı bu hafta 240 – 245 lira aralığında dalgalanabilir. Fiyatın 250 lirayı kırma ihtimali olduğunu söylemiştim. Haklı çıktım. Herkese iyi tatiller diliyorum.
