Küresel borsalar dipten döndü. 3 gelişme boğulmakta olan yatırımcıların imdadına yetişti. Önce Çin ve ABD ticaret heyetlerinin gelecek hafta görüşecekleri açıklandı. Ardından Amerika'da aralık ayında tarım dışı istihdam 312 bin artarak 185 binlik beklentiyi neredeyse iki kat aştı. Ekonomide canlanmanın devam ettiği anlaşıldı. Ama son noktayı FED Başkanı Jerome Powell koydu. Powell FED'in faiz artırımlarında esnek olacağını söyleyince piyasalar bayram yerine döndü. Avrupa haftayı %3, Wall Street %4 primle tamamladı. Dolardaki kayıplar sınırlı kaldı, zira Başkan Trump, ABD kongresinin önde gelen temsilcileriyle yaptığı görüşme sonrasında hükümetin aylarca kapalı kalabileceğini söyledi. Risk iştahı arttı, 10 yıllık ABD hazine bonolarına satış geldi, altın gevşedi, petrol tüketim artışından dolayı haftayı 57 dolar seviyesinde tamamladı. Evet bu özetten sonra şimdi ayrıntılara bakalım
ABD – ÇİN GÖRÜŞMELERİ BAŞLIYOR - Çin ve ABD 7-8 Ocak'ta Pekin'de bakanlık düzeyinde ticari görüşmelerde bulunacaklar; çünkü iki taraf, hem ekonomilerde hem de küresel finans piyasalarında artan acıya neden olan bir anlaşmazlığı sona erdirmek istiyor. Avrupa borsaları, Çin ile ABD arasındaki ticaret görüşmelerinin bakan yardımcıları seviyesinde yapılacağının açıklanmasıyla hızlı yükseldi. Amerika'da tarım dışı istihdam verisinin beklenenden çok daha iyi çıktı ancak ABD'de imalat sanayi verisi 2008 resesyonundan bu yana en büyük düşüşünü gösterdi. İşte FED Başkanı Powell bu yüzden güvercin mesajlar vermek zorunda kaldı. Brooking Enstitüsünün etkinliğine eski FED Başkanları Janet Yellen ve Ben Bernanke ile birlikte katılen Powell, "FED sabırlı olacak, gerekirse bilanço da küçültmeyi de yavaşlatacak" demek zorunda kaldı. Powell, Fed'in önceden belirlenmiş faiz artış planı olmadığını göstereceğini öne sürerek, her zaman politika duruşunu değiştirmeye ve onu önemli ölçüde değiştirmeye hazır olduklarını söyleyince borsalar şaha kalktı.
HÜKÜMET AYLARCA KAPALI KALABİLİR - Başkan Trump, ABD Kongresinin önde gelen temsilcileri ile görüşmesinin ardından buz gibi açıklamalarda bulundu. Ama olumlu gelişmeler ağır bastığı için bu gelişme piyasada dikkate alınmadı. Trump hükümetin aylarca hatta yıllarca kapalı kalabileceğini söyledi ancak ardından açık kapı bıraktı, "O kadar uzun kalacağını zannetmiyorum ama buna hazırım." ifadelerini kullandı. Meksika sınırından ABD'ye suçluların, çetelerin ve insan tacirlerinin yasa dışı yollarla girdiğini savunan Trump, "Bu ciddi bir ulusal güvenlik konusudur. Oyun oynamıyoruz bunu yapmak zorundayız." Dedi Kongre geçici bütçede duvar için Trump'ın istediği fonu ayırmadığı için başlayan kriz geçici bütçenin onaylanmaması ile hükümetin kısmen kapanmasına yol açmıştı. Federal hükümetin kapanmasının üzerinden 14 gün geçmiş olmasına rağmen henüz Beyaz Saray ile Kongredeki Demokratlar arasında bir uzlaşma sağlanamadı. Trump'ın açıklamasında Meksika sınırına örülecek duvarın çelikten olacağına vurgu yapması dikkati çekti.
PİYASAYA 100 MİLYAR $ LİKİDİTE - Çin Merkez Bankası, bankaların zorunlu karşılık oranlarını 100 baz puan düşürdü. Bankanın, bu hareketi dünyanın ikinci büyük ekonomisini hızlı bir şekilde yavaşlaması riskini önlemeye yönelik olarak algılandı. Geçen yıldan bu yana beş defa zorunlu karşılık indirimi yapan bankanın son indirim kararı 15 Ocak'tan itibaren 50 baz puan, 25 Ocak'tan itibaren ed 50 baz puan şeklinde uygulanacak. İndirimi 1,5 trilyon yuan (yaklaşık 100 milyar dolar) likiditeyi serbest bırakacak. Piyasa, zorunlu karşılıklarda bu yıl daha fazla indirim yapılmasını bekliyor. Çin'in hizmet sektörü satın alma yöneticileri endeksi Aralık ayında 53.9 ile beklentiyi aşması gelişmekte olan ülkelere pozitif yansırken Dolar endeksinin değer kaybettiği görüldü. Zira iki gün önceki Çin, Euro Bölgesi ve dün açıklanan ABD imalat PMI rakamları küresel büyüme konusundaki endişeleri derinleştirmiş ve güvenli limanlara talebi artırmıştı. Veri akışlarında ise merakla beklenen datada ABD'de Tarım Dışı İstihdam 312 Bin ile Şubat ayı sonrası gelen en iyi veri olarak kayıtlara geçti. Aylık bazda Ortalama Saatlik Kazançlar ve yıllık bazda Ortalama Saatlik Gelirlerinin de aynı şekilde tahminlerin üzerinde sonuç aldığı görülürken işsizlik oranı yüzde 3.9 ile öngörülerin altında kaldı.
BİST'TE İYİMSERLİK GÜÇLENDİ - Merkez Bankası enerji ve petrol fiyatlarındaki düşüş ve dövizde görülen olumlu gelişmelerin enflasyona pozitif yansımalarının görüldüğünü vurgularken hizmet enflasyonunda da alt gruplar genelinde düşüş izlendiğini, temel mal enflasyonundaki gerilemenin dayanıklı tüketim malları ve giyim fiyatları kaynaklı olduğunu belirtti. Borsa İstanbul haftayı %1.6 yükselişle tamamladı. Endeks 88 bin 830 puana çıktı. Ancak bir önceki haftaki 91 bin puandan %2.3 geriledi. İşlem hacmi 4.8 milyar lirayla yine düşük kaldı. Bankacılık endeksinin 111 bin 400'den 115 bin 838'e çıktı, %4.97 prim yaparak ilk sırada yeralması önemli. En büyük kayıp %3.69 ile leasing sektöründe yaşandı. Kurlardaki gevşeme, yurtdışındaki coşku bize de yansıdı. Yeni haftada merkez bankası beklenti anketi, yurtdışında ABD'de enflasyon rakamları, FED başkanlarının konuşmaları, ABD-Çin ticaret görüşmeleri izlenecek. Genelde yaşanmakta olumlu hava ve Türk Lirasındaki değer kazanımı BİST'teki talebi yoğunlaştıracaktır. Endeks 90 bin aşarsa 92 bin 300 direnci yeni hedef olacak. Yabancı yatırımcıların geçen hafta sadece 6 milyon dolarlık hisse senedi satmaları piyasanın yükseleceğinin habercisi olarak görülüyor.
DOLARDAKİ KAYIPLAR ARTACAK MI? - Uluslar arası döviz piyasasına baktığımızda doların dünya para birimleri karşısında değer kaybettiğini görüyoruz. Almanya'da hizmet sektörü satın alma yöneticileri endeksi 53.3'ten Aralık'ta 51.8 ile Eylül 2016'dan beri en düşük seviyesine geriledi. Veri, bir önceki yılın aynı döneminde 55.8 idi. Euro Bölgesi Aralık ayı Tüfe ve Kasım ayı ÜFE rakamları beklentiyi karşılayamadı. Euro Bölgesi Hizmet PMI 51.2 ile beklenti altında kaldı. Buna karşılık ABD'de aralık ayı tarım dışı istihdam ve ortalama saatlik gelirlerdeki güçlü tabloya rağmen dolar kazanç sağlayamadı. Nedenini yukarda açıkladım. ABD'de imalat sanayi rakamları son 10 yılın en düşük seviyesine inince FED başkanı faiz artışlarında sabırlı davranacağız deyince parite 1.1397 sentle kapandı. Bu hafta ABD-Çin görüşmelerinde sağlanacak ilerleme –ki iki ülke de buna mecbur, zira imalat endeksleri kırmızı alarm vermeye başladı- risk iştahını arttıracak. 1.1410 sent aşılırsa 1.1450 – 1.1470 sent aralığı gündeme gelecek.
DÖVİZDE YÖN AŞAĞI DÖNDÜ - TL'de son satışlar Japon yeninden kaynaklandı. iyi gelen Aralık enflasyonu sonrası Merkez Bankası'nın yılın ilk yarısında herhangi bir faiz indirimi yapması beklenmiyor. Ama piyasada önce böyle bir ihtimal satın alındığı için dolar/TL 5.70 TL ile tavan yaptı. ABD-Çin ticaret görüşmelerinde elde edilecek uzlaşma, gelişen ülke para birimlerini dolayısıyla Türk Lirasını olumlu etkileyecek. Bu gelişme enflasyon açısından pozitif sonuç getirecek. Merkez Bankası rakamlarına göre reel efektif döviz kuru TÜFE bazında Aralık'ta 75 düzeyine çıktı. Yerli yatırımcıların geçen hafta 964 milyon dolar sattıkları, döviz mevduat hesaplarının 161 milyar dolara gerilediği anlaşıldı. FED Başkanı Powell'ın gerektiğinde bilanço küçültmenin yavaşlatılacağını söylemesi dolar 13.94 Güney Afrika Randına indirince Türk Lirası haftayı 5.31 TL ile tamamladı. Euro 6.06 TL'den işlem gördü. Döviz sepeti 5.68 TL'ye geriledi. 5 yıllık risk primi CDS'ler 357'den 349'a indi. 18 Ocak'ta Merkez Bankası Hazine'ye 2018 kazancını devredecek. Halkbank eski genel müdür yardımcısı Hakan Atilla Türkiye'ye gönderiliyor. FETÖ'nün iadesi için önemli adım atıldı. Siyasetin ağırlığı azaldı. Suriye'de askeri gerginlik etkisini kaybediyor. Tüm bu gelişmeler karşısında dolar/TL 5.30 TL desteğini kırarsa 5.25 ardından 5.20 TL'ye doğru geri çekilmesini sürdürebilir. Dövizde yön aşığıyı gösteriyor.
RİSK ARTTI, ALTIN GEVŞEDİ - Altın Türkiye'de 2018 yılında son 16 yılın en yüksek getirisini sağladı. Yılbaşında 160 liradan satılan gram altın 222 liraya ulaşarak %38 değer kazandı. Ons'ta değişiklik olmadı. 4 Ocak'ta 1295 dolardan işlem görüyordu. Türk Lirasının dolar karşısında %40 oranındaki değer kaybı aynen altına da yansıdı. Uluslar arası borsalarda bir süreden beri güvenli liman talebi dolayısıyla destek bulan ve 1298 dolarla tavan yapan ons, FED Başkanı Powell'ın sözlerinden sonra hisse senetlerindeki büyük talep artışı dolayısıyla 1284 dolara gevşedi. Yeni haftada ABD-Çin arasındaki ticaret görüşmelerinde sağlanacak uzlaşma altını 1273 dolar desteğine çekebilir. Burada tutunamazsa 1260 dolar gündeme gelecektir. Gerilim azalınca altında kaçış beraberinde geliyor. Nitekim 2.55 düzeyine inen 10 yıllık ABD hazine bonolarında faizler satışlarla 2.66 düzeyine yükseldi. Kapalıçarşı'da 219 lirayla kapanan gram altının 215 liraya dönme ihtimali var.
