Amerika’da tarım dışı istihdamın artması faiz artış sürecini hızlandıracak olması küresel borsaları olumsuz etkiledi. Endeksler haftayı ekside tamamladı. Ancak dolardaki kazanımlar sınırlı kaldı, altın zayıfladı. Yatırımcılar istihdam raporunun ABD ekonomisinde daha güçlü zayıflık işaretleri ortaya çıkaracağını ve bunun da Fed'i bir resesyonu tetiklememek için enflasyon ve faiz oranları konusundaki duruşunu yumuşatmaya ikna etmeye yardımcı olacağını umuyorlardı, olmadı. Petrol alevlendi. Zira OPEC’in 1 Temmuz’dan itibaren günlük 648 bin varillik artış kararı Çin’in kovit karantina önlemlerini gevşetmesiyle birlikte oluşacak büyük talebe cevap veremeyecek. Brent petrol 121 dolara tırmandı. Yeni haftada piyasaları hangi gelişmeler bekliyor?
ERDOĞAN’IN TEK RAKİBİ: ENFLASYON
ABD’nin önde gelen medya kuruluşlarından Bloomberg’in, Türkiye’de gelecek yıl Haziran ayında yapılacak başkanlık ve milletvekili seçimleriyle ilgili kapsamlı bir haber hazırladı. Haberde “Erdoğan’ın tek rakibi var o da enflasyon, olarak belirtiliyor. Yani ne Kılıçdaroğlu, ne Akşener, ne de bir başkası Erdoğan’a rakip olacak vasıfta değil, deniyor. Ve ekleniyor: “Parlamenter sisteme dönmek isteyen altılı masa olarak da bilinen muhalefetin oluşturduğu koalisyon henüz 2018’de bütün gücü alan Erdoğan’ın karşısına bir aday koymadı”… Evet enflasyon sadece hükümetin değil, tüm dünyanın en büyük sorunu haline geldi. Bunu çözmek için iki büyük adım atılıyor. Birincisi stokçulara 3 yıl hapis öngören yasa çıkarılıyor. İkincisi iki yıldan beri hazırlanan hal yasası hayata geçiyor. Üretim artışı için gübre fiyatları düşürülüyor. Mayıs ayında TÜFE 2.98 artarak ilk işareti verdi. Haziran rakamları resmi net biçimde ortaya koyacak.
NEBATİ: FİYATLAR DÜŞÜŞE GEÇTİ
Hazine Bakanı Nureddin Nebati, rakamlar, enflasyon artışının hız kesmiş olduğunu ortaya koyuyor. Nisan ayında yüzde 7,25 olarak gerçekleşen TÜFE aylık artış oranı Mayıs ayında yüzde 2,98 gerçekleşerek enflasyon düşüş eğilimine girmiştir dedi. Bakan,Küresel salgın ve savaş ortamının tetiklediği gıda ve enerji başta olmak üzere uluslararası emtia fiyatlarındaki yüksek artışlar ve tedarik zincirlerinde oluşan bazı aksaklıklar, tüm dünya ülkelerinde olduğu gibi ülkemiz enflasyon artışlarında da temel bir rol oynuyor. Önümüzdeki süreçte, olumlu seyreden iklim koşullarının da etkisiyle, tarımsal üretimimizde gerçekleşmesini beklediğimiz artışın enflasyondaki gevşemeyi olumlu yönde destekleyeceğini öngörüyoruz. Ayrıca, atacağımız ek adımlarla bir yandan insanlarımızın günlük hayatlarını etkileyen fiyat artışlarının önüne set çekeceğiz, ifadesini kullandı.
BANKALARIN KASASI DOLDU TAŞTI
Borsa İstanbul haftanın son günü sınırlı satışlarla 2601 puanla kapandı. Endeks tüm zamanların zirvesinde. işlem hacmi 38.6 milyar lira oldu. Bankacılık endeksi yüzde 0,20 geriledi. Sektör endeksleri arasında en fazla kazandıran yüzde 2,91 ile tekstil deri, en çok kaybeden akaryakıt zamları dolayısıyla yüzde 2,92 ile ulaştırma oldu. ABD'de tarım dışı istihdam verisinin beklentilerden iyi geldiğini belirterek, ABD Merkez Bankasının istihdam piyasasına ilişkin endişeleri bir kenara bırakarak enflasyonla mücadelede daha agresif hareket edebileceğine dair beklentiler küresel piyasaları olumsuz etkiledi. Yeni haftada Avrupa Merkez Bankasının (ECB) açıklayacağı faiz kararı ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütünün (OECD) ekonomik görünüm raporu piyasaların odağında olacak. Yurtiçinde işsizlik rakamları reel efektif döviz kuru, Euro bölgesinde büyüme Çin ve ABD’de enflasyon rakamları öne çıkıyor. teknik açıdan BIST 100 endeksinde 2620 ve 2.650 seviyeleri direnç, 2560 puan destek oldu. Bankacılık sektörü kârında Nisan ayında müthiş bir artış var. Kazançlar 1 yılda %708 artarak 34.9 milyar lira oldu. Bankacılık sektörünün geçen yılın ilk dört ayında 20,7 milyar lira olan toplam net karı bu yılın Ocak-Nisan döneminde 98,2 milyar liraya yükseldi.tahsili gecikmiş alacakların toplam kredilere oranı nisan itibarıyla yüzde 2,75 ile son derece düşük gerçekleşti. Bu oran 2021’in aynı döneminde yüzde 3,74 seviyesindeydi. Sermaye yeterlilik oranı ise %20’yi aştı. BİST’te banka sektörü bu yüzden yoğun talep görüyor.
AVRUPA NEDEN FAİZ ARTTIRACAK?
Uluslararası borsalarda doların kazanımlarını koruyamadığını görüyoruz. Euro Bölgesi’nde perakende satışlar nisan ayında mart ayına kıyasla %1,3 azalırken, geçen yılın aynı dönemine göre %3,9 arttı. Ekonomik aktivitedeki ilk zayıflama sinyalleri Avrupa Merkez Bankası’nın temmuzda beklenen faiz artışını engelleyecek güçte görünmüyor. Ancak tartışılan 50 baz puan yerine ekonomik aktivitede zirveden dönüldüğü işaretleri bankanın faiz artışı adımının ortalama beklenti 25 baz puan civarı olarak gerçekleşmesi yönünde olasılıkları artırmakta. Bank of America bu sene için Avrupa Merkez Bankası'ndan Temmuz ve Eylül'de 50'şer baz puanlık, Ekim ve Aralık'ta da 25'er baz puanlık faiz artışı bekliyor. Yani şu anda eksi 0.50 olan mevduat faizleri yılsonunda %1 artıya çıkacak. Ki bu çok yüksek bir artış. Diğer taraftan dün merakla beklenen ABD'de tarım dışı istihdam tahminlerin üzerinde gerçekleşti. 300 binlik artış 390 bin oldu. Ancak %3.5 beklenen İşsizlik oranı %3.6’ya 0.4 artış beklenen aylık kazançlar 0.3’e geriledi, yıllık artış %5.2 oldu. Hizmet endeksi ise %55.9’a inerek son 1 yılın en düşük seviyesinde .
TÜRK LİRASI NASIL DEĞER KAZANIR?
Döviz cephesinde durulma var. Kurlardaki artış eğilimin tersine döndüğünü görüyoruz. Buna yolaçan gelişme Türkiye’nin Suriye’ye düzenleyeceği harekat.. ABD’nin izin vermediği, Rusya’nın kapıları açtığı operasyon sırasında Hazine ve Maliye Bakanlığının dolar karşılığı enflasyona endeksli tahvil çıkaracağı beklentisi.. 16.54 TL’ye çıkan dolar haftayı 16.39 TL ile tamamladı. Euro 17.55 TL ile kapandı. Turizm sezonu başladı. İhracatta büyük artış var. Yükselen enerji fiyatları, yıllık enflasyonu 23 yılın en yüksek seviyesi olan %73,5'a yükseltti. Türkiye’nin her ay 6 milyar dolar tutarında enerji ödemesi var. Bunun mutlaka karşılanması lazım. Bireysel yatırımcıların bankalarda 139 milyar dolarlık kaynağını hareket geçirmek için yeni enstrüman devreye sokuluyor. Enfasyona endeksli tahvil dolaylı olarak faiz artışı demektir, ama denize düşen yılana sarılır misali bu dönemi büyük yara almadan atlatmamız lazım. Bugün yarın mutlaka Suriye harekatı başlayacak. Pazartesi günü yeni kararlar ilan edilebilir. Bu durumda dolar önce 15.80 ardından 14.50 – 14.10 TL seviyelerine kadar geriler. Merkez Bankası Cuma günü 10 haziran 2022 vadeli repo ihalesiyle bankaları 103 milyar lira fonladı. İhaleye 217.3 milyar liralık dev teklif geldi. Niye zira ihalede bileşik faiz %15 oldu. Bankalar bu aldıkları parayı %30’la satıyor, %100 para kazanıyor. İşte yukarda belirttim, bankaların nisan karı 7’ye bu yüzden katlandı.
ALTINA İSTİHDAM DÜZELTMESİ
ABD’de özel sektör istihdamının son ayda beklentilerin çok altında kalmasıyla 1870 dolara çıkarak 9 Mayıs sonrası en yüksek seviyeyi gören ons, tarım dışı istihdamın beklentiyi aşmasıyla gevşedi. FED’in istihdama zarar vermeden uygulamak istediği para politikası için son veriler olumluydu. Böylece Haziran ve Temmuz’da 50’şer baz puanlık faiz artışı beklentisi de kuvvetlendi. Altın haftayı 1851 dolarla tamamladı. 10 yıllık ABD hazine tahvillerinde getiriler 2.94’te kaldı. Dolar endeksi 102.16’ya çıktı. Yeni haftada ABD’de açıklanacak enflasyon rakamları altının yönünü belli edecek. Uluslararası yatırım bankalarının hisse senetlerinde sert düşüş yaşanacağını gösteren raporları ile bitcoin’in 32 binden 29 bin dolara gerilemesi altın için olumlu.. 1840 dolardaki destek kırılmazsa 1870 dolar direnci hedef olmayı sürdürecek. Gram altın 975 lirayla kapandı. Yeni haftada enflasyona endeksli tahvil çıkarsa TL’deki kazanımlar altını aşağı çeker. Fiyat mevcut haliyle zirve yapmış görünüyor.
