Küresel borsalar haftaya ekside, BİST yatay tamamladı. Asya’da piyasalar kapandıktan sonra, Çin Halk Bankası, ekonomiyi canlandırmak amacıyla 400 milyar yuan yani 56.3 milyar dolarlık likiditeyi serbest bırakacağını açıkladı. Bu gelişme pazartesi günü Şanghay endeksini olumlu etkileyecektir. Avrupa borsalarında virüsün hızla yayılmasının endişesiyle endeksler %1.5 değer kaybetti. Wall Street ise tarım dışı istihdam rakamlarının Mart ayında 700 bin azalmasının şokuyla %1.7 geriledi. Dünya ekonomisindeki bozulma karşısında insanlar en güçlü para birimine dolara yöneliyor. Altında toparlanma başladı. Petrol Rusya ve Suudi Arabistan’ın günlük 10 milyon varillik kesintiye rıza göstermesiyle 34 doları aştı. Yeni haftada FED ve Avrupa merkez bankasının toplantı tutanakları izlenecek. Cuma günü tüm borsalar Paskalya tatili nedeniyle kapalı olacak. Koronavirüsle yapılan mücadele gündemin ilk sırasında kalmayı sürdürecek.
Koronavirüs dünya ülkelerinin sağlık sistemlerinin ne durumda olduğunu gözler önüne serdi. Koskoca Amerika duman oldu. Avrupa sefilleri oynuyor. Ne doktorları yeterli ne de sağlık elemanları. Hastalar koridorlarla ölüme terk ediliyor. ABD Rusya’dan sağlık malzemesi kabul eder hale geldi. Yetişmiş uzman ve sağlık personeli arıyor. Hastanelerde yer kalmadı. New York’ta parklarda çadır hastaneler kuruluyor. Mükemmel bir sağlık sistemine sahip Türkiye Dünya Sağlık Örgütü başta olmak üzere uluslararası kuruluşlar tarafından gıpta ile izleniyor. En büyük kazancımız 2003 yılından itibaren uygulamaya konulan Sağlıkta Dönüşüm Programını başarıyla tamamlamış olmamız. 165 bin doktorumuz, 200 bin hemşiremiz var. Türkiye 30 bin erişkin yoğun bakım ünitesine sahip.. Yatak kapasitemiz 250 bin. Türkiye’de 100 bin kişiye 40 yatak düşüyor. ABD’de bu rakam 34, Almanya’da 29, İtalya’da 12, Fransa’da 11, İspanya’da 9, Japonya’da 7, Çin’de 3..
İşte bu fark dünyada eşi benzeri bulunmayan dev şehir hastanelerine sahip olmamızdan kaynaklanıyor. CHP’nin ne ihtiyacımız var, boşa para harcıyoruz diyerek küçümsediği o muhteşem eserler bugün ülkemizin en büyük gurur kaynağı oldu, vatandaşlarımıza hizmet ediyor. Bunlar olmasaydı, salgına yakalananlar aynen İspanya’da olduğu gibi hastane koridorlarında can verirdi. İşte bu yüzden ülkemiz salgından en az etkilenen nadir ülkelerden biri. Şehir hastanelerinin mimarı Cumhurbaşkanımız Erdoğan'ı ayakta alkışlamak gerekiyor. bu yüzden koronavirüs ile mücadele sürecinde toplam 88 ülke ekipman talebinde bulunuyor. Biz de ihtiyaç fazlası ürünlerimizi Türk Bayrakları ve Cumhurbaşkanlığı forsunu yapıştırarak gönderiyoruz. Almanya ve İngiltere dahil İtalya ve İspanya ile birlikte 30’a yakın ülkeye malzeme tedariki sağladık. Bizi Avrupa Birliğine almayanlara ders verdik.
Test sayısı ile vaka sayısı arasındaki oran düşüyor. Evde kalarak sebebe sonuna kadar yapışırsak, inşallah kısa sürede bu sıkıntıdan kurtulacağız. Hükümet tüm imkanlarını seferber etti. Kısa çalışma ödeneği devreye sokuldu. Ücretsiz izne çıkarılanlara 3 ay süreyle işsizlik fonundan destek sağlandı. 3 ay süreyle vatandaşın kullandığı elektrik ve doğalgaz saatleri okunmayacak, geçmiş tüketim ortalamaları esas alınacak. 2 milyon muhtaç aileye 1000 liralık yardımlar evlerine PTT dağıtıcıları tarafından ulaştırılıyor. Borçlar 3 ay süreyle ertelendi. Merkez Bankası tahvil alımına başlayarak bankaların nakit ihtiyacını giderdi. 50 milyar liralık kredi garanti fonu devreye sokuldu ihracatçıya aldığı kredileri geri ödeme süresi 120 günden 240 güne çıkarıldı. Halk rahat nefes aldı, reel sektör rahatladı, bankalar kurtuldu.
Borsa İstanbul yurtdışından pozitif ayrışarak 89 bin 500 düzeyinde kapandı. Endeks hafta boyunca 1428 puan artarak %1.62 prim yaptı. İşlem hacmi 8.1 milyar liraya düştü. Bankacılık endeksi yüzde 0,88 geriledi, holding endeksi yüzde 0,57 değer kazandı. Sektör endeksleri arasında en fazla kazandıran yüzde 2,11 ile turizm, en çok gerileyen ise yüzde 6,72 ile spor oldu. Mart ayında enflasyon rakamı yıllık bazda 11.86 ile tahminlere uygun geldi. Gelişen ülke para birimlerindeki kayıplar eşliğinde TL’deki zayıflama ve petroldeki yükseliş yukarı hareketi frenledi. Bu hafta gündem oldukça zayıf. Teknik olarak 88 bin ana destek konumuna geldi. 90 bin ve 92 bin bölgesi direnç oldu. Aşılırsa 95 bin test edilecek. Yatırımcılara çimento ve makine sektöründe pozisyon almaları tavsiye ediliyor.
TL’nin değer kaybetmesindeki en büyük faktör, gelişen ülke para birimlerinin aşırı değer kaybetmesi. 19.50 Güney Afrika Randına yükselen dolar serbest piyasada 6.74 TL ile tavan yaptı. Ancak hemen belirtiyorum, petroldeki düşüş durduruldu. OPEC pazartesi günü yeni kesinti programını açıklayacak. Rusya’nın 42 dolar bizim için makul bir seviyedir açıklamasını yapması fiyatın üretim kesintisiyle yükseleceğini gösteriyor. Enerjiye dayalı ekonomiye sahip gelişen ülkeler bu yükselişten olumlu etkilenecek, para birimleri kayıplarının önemli kısmını geri alacaktır.Uluslar arası borsalarda altının onsu 1622 dolarla kapandı. Teknik açıdan 1600 dolar desteği kırılmadığı sürece 1630 – 1650 dolar aralığı gündemde kalmayı sürdürecek. 351 lirayla rekor kıran gram altının yeni haftada kurlardaki gevşemeye bağlı olarak 340 – 345 lira aralığına dönmesi bekleniyor.
